Thuật ngữ thanh y và hoa đán vốn dĩ xuất phát từ tên của các loại vai dành cho nữ trong kinh kịch. Thanh y (còn gọi là “Chính đán”) chỉ những nhân vật nữ trẻ tuổi hoặc trung niên, tính cách đoan chính, nhã nhặn, nghiêm túc, đại đa số là hiền thê lương mẫu, trinh tiết liệt nữ… Hoa đán là vai nữ có tính cách sinh động, hoạt bát, mạnh mẽ, cũng có khi chua ngoa, phóng đãng.

Ngoài thanh y và hoa đán thì trong kinh kịch còn có 1 số ít loại vai nữ khác, ví dụ như :Về sau cách gọi thanh y, hoa đán này xâm nhập vào nghành phim truyền hình với hàm ý khác đi không ít so với định nghĩa khởi đầu của kinh kịch .

Hoa đán

Có thể hiểu cái danh hoa đán để chỉ những nữ diễn viên nổi tiếng, thiên về làm ngôi sao đại chúng và nổi bật hơn trong mảng phim điện ảnh, có thể thuộc phái thực lực hoặc phái thần tượng. Từ hoa đán lại phân ra thành đại hoa, trung hoa và tiểu hoa.

Chỉ những nữ diễn viên có đủ tuổi nghề, giải thưởng điện ảnh danh giá, độ nhận biết của công chúng cao thì mới được tôn lên làm đại hoa. Hiện Trung Quốc có tổng cộng tám vị đại hoa là Chương Tử Di, Châu Tấn, Triệu Vy, Từ Tịnh Lôi, Lý Băng Băng, Phạm Băng Băng, Thư Kỳ, Thang Duy (sáu vị đầu thường được gọi chung là Tứ đại song Băng).

Tiểu hoa là danh từ chung chỉ tất cả nữ diễn viên còn trẻ tuổi, từ tuyến 18 cho đến tuyến đầu, từ phái thần tượng cho đến phái thực lực, miễn là đi theo con đường thu hút người hâm mộ hoặc thiên hẳn về mảng điện ảnh. Những diễn viên nữ trên ba mươi tuổi nhưng chưa có thành tựu chuyên môn đáng kể bên mảng điện ảnh thì vẫn xếp vào nhóm tiểu hoa.

Trung hoa là những nữ diễn viên đóng nhiều phim điện ảnh, ở tầm trên tiểu hoa nhưng vẫn dưới đại hoa. ”Trên” ở đây không chỉ về tuổi tác mà quan trọng hơn là có tác phẩm tiêu biểu, có giải thưởng (không nhất thiết phải là Tam Kim), diễn xuất được giới chuyên môn và đông đảo khán giả công nhận. Số lượng trung hoa đán khá ít, hiện mới chỉ có Trương Tịnh Sơ, Diêu Thần, Cao Viên Viên, Bạch Bách Hà.

Thuật ngữ ” hoa đán ” trở nên phổ cập hơn cả khi Tuần san Nam Đô tổ chức triển khai cuộc bầu chọn Tứ tiểu hoa đán năm 2002, những bảng xếp hạng thông dụng gồm :

• Tứ tiểu hoa đán Nam Đô 2002: Chương Tử Di, Châu Tấn, Triệu Vy, Từ Tịnh Lôi (về sau đã trở thành Tứ đại hoa đán).
• Tứ tiểu hoa đán Tencent 2009: Dương Mịch, Lưu Diệc Phi, Huỳnh Thánh Y, Vương Lạc Đan
• Tân tứ tiểu hoa đán Nam Đô 2012: Angelababy, Lưu Thi Thi, Dương Mịch, Nghê Ni
• Tứ tiểu hoa đán sau 90 do Nam Đô bầu chọn năm 2016: Trịnh Sảng, Quan Hiểu Đồng, Châu Đông Vũ, Dương Tử.
• Tứ tiểu hoa đán sau 95 do CCTV6 bình chọn năm 2019: Trương Tử Phong, Văn Kỳ, Trương Tuyết Nghênh, Quan Hiểu Đồng.
• Tứ tiểu hoa đán thời đại mới do Sohu bình chọn năm 2019: Quan Hiểu Đồng, Âu Dương Na Na, Trương Tử Phong, Văn Kỳ.

Thanh y

Nữ diễn viên chuyên đóng phim truyền hình thể loại chính kịch, diễn xuất từ ổn trở lên, không cần quá nổi tiếng nhưng có độ phổ biến trong toàn dân (chứ không phải chỉ giới hạn ở một nhóm khán giả) thì được xếp vào phái thanh y. Nếu có thêm những tác phẩm chính kịch tiêu biểu chất lượng cao, đạt được các giải thưởng danh giá bên mảng truyền hình (Phi Thiên, Bạch Ngọc Lan…) cộng với diễn xuất đi sâu vào lòng người thì sẽ tiến thêm một bước trở thành đại thanh y.

Bốn phái Kinh Tây Hải Cảng nâng đỡ hỗ trợ tài nguyên, cộng thêm năng lực diễn xuất của bản thân tạo thành tám thanh y danh xứng với thực gồm Diêu Thần, Tôn Lệ, Bạch Bách Hà, Mã Y Lợi, Lưu Đào, Mã Tô, Lý Tiểu Lộ, Vương Lạc Đan.

Hoa Nghị, Trung Ảnh, Bác Nạp trong Kinh Khuyên nâng đỡ cho Diêu Thần, Bạch Bách Hà … Sau này cả hai hàng loạt tăng trưởng mảng điện ảnh và cùng thuộc hàng trung đán, có diễn xuất, có tác phẩm tiêu biểu vượt trội .
Tây Bắc khuyên – Trường Tam Giác do A Lý ảnh thị đứng vị trí số 1 cùng ba đài lớn Chiết Giang, Thượng Hải, An Huy làm đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội nâng đỡ Lưu Đào trong giới thanh y .
Châu Tam Giác gồm Tencent, Cảng Khuyên và những công ty đối tác chiến lược nâng đỡ cho Lý Tiểu Lộ, Mã Tô …
Hải Nhuận và 1 số ít công ty thuộc Hải phái nâng đỡ cho Tôn Lệ, Mã Y Lợi, Vương Lạc Đan …
Ở hàng ngũ đại thanh y cũng có tám vị tiêu biểu vượt trội hợp lại thành bát đại thanh y gồm Tưởng Văn Lệ, Từ Phàm, Lữ Lệ Bình, Tống Đan Đan, Lưu Bội, Trần Tiểu Nghệ, Giang San, Vương Cơ. Đây là tám vị đại thanh y tiên phong do những đạo diễn, đơn vị sản xuất uy tín trong giới bầu chọn ra. Tiêu chí đa phần là tác phẩm, sức tác động ảnh hưởng trong giới, diễn xuất và phần thưởng .
Về sau khi Tống Đan Đan dần ít hoạt động giải trí thì bổ trợ Tần Hải Lộ ( Ảnh Hậu Kim Mã, Kim Tượng, Kim Tử Kinh ) vào, Lưu Bội thay bằng Mai Đình, Lữ Lệ Bình thay bằng Viên Tuyền, Tưởng Văn Lệ thay bằng Hải Thanh. Tiêu chí lựa chọn sửa chữa thay thế đều phải có nhiều phần thưởng và tác phẩm chính kịch tiêu biểu vượt trội. Gọi là sửa chữa thay thế nhưng hiện tại khi nhắc đến những khuôn mặt đại thanh y tiêu biểu vượt trội, mọi người vẫn kể đủ mười hai vị này theo thứ tự tuổi tác như một cách kính trọng tiền bối .

Nhân tiện nói thêm một chút về cách gọi các diễn viên nam. Bên đó người ta không phân chia rạch ròi theo hướng đi và địa vị cao thấp như bên nữ mà chủ yếu chia theo tuổi tác thành lão sinh, đại sinh, trung sinh, tiểu sinh. Tuy nhiên cách gọi này không được thông dụng cho lắm, về cơ bản có hai danh từ chỉ riêng nam diễn viên mà cư dân mạng Trung Quốc hay dùng là tiểu sinh và tiểu tiên nhục (thịt tươi nhỏ). Tiểu tiên nhục là những diễn viên nam trẻ tuổi, ngoại hình đẹp, thường đi theo hướng thần tượng. Còn tiểu sinh ý chỉ những diễn viên nam tuổi cũng còn trẻ nhưng đóng nhiều phim chính kịch, phim lấy giải, thuộc phái thực lực, ví dụ như Hoàng Hiên, Tỉnh Bách Nhiên, Đổng Tử Kiện… Còn các trường hợp khác thường gọi chung chung là sao nam (nam tinh).

Nguồn tham khảo: Review Chinese Film Vtrans, Tám Nhảm Cbiz

Bài viết liên quan:

Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường