Châu Á phần lớn nằm ở Bắc bán cầu, là châu lục có diện tích lớn nhất trên thế giới. Thiên nhiên của châu Á rất đa dạng. Diện tích châu lục này bao phủ 8,7% tổng diện tích Trái Đất (hoặc chiếm 29,4% tổng diện tích lục địa).
Đại bộ phận lãnh thổ châu Á nằm ở Bắc Bán cầu và Bán cầu Đông. Ranh giới giữa châu Á với châu Phi là kênh đào Suez, với châu Âu là Dãy núi Ural, sông Ural, Biển Caspi, mạch núi Kavcaz, eo biển Thổ Nhĩ Kì, biển Địa Trung Hải và Biển Đen. Bốn điểm cực đất liền lớn châu Á : điểm cực đông là mũi Dezhnev ở eo biển Bering ( 66 ° 4 ′ 45 ″ B, 169 ° 39 ′ 7 ″ T ), điểm cực nam là mũi Tanjung Piai ở eo biển Malacca ( 1 ° 16 ′ B, 103 ° 31 ′ Đ ) [ 5 ], điểm cực tây là mũi Baba ở biển Aegea ( 39 ° 27 ′ B, 26 ° 3 ′ Đ ), điểm cực bắc là mũi Chelyuskin ở eo biển Vilkitsky ( 77 ° 44 ′ B, 104 ° 15 ′ Đ ) .Hang lớn nhất là Hang Sơn Đoòng ( hang động tự nhiên lớn nhất quốc tế ), Đỉnh núi cao nhất là đỉnh Everest ( cao nhất quốc tế ), điểm thấp nhất là sụt lún Biển Chết ( thấp nhất quốc tế ), cao nguyên cao nhất là cao nguyên Thanh Tạng ( cao nhất quốc tế ), dòng sông dài nhất là Trường Giang ( dài thứ ba quốc tế ), hồ lớn nhất là Biển Caspi ( lớn nhất quốc tế ), hồ sâu nhất là hồ Baikal ( sâu nhất quốc tế ), sa mạc lớn nhất là sa mạc Arabi ( lớn thứ năm quốc tế ). Vượt qua kinh độ và vĩ độ rộng vô cùng, chênh lệch thời hạn đông – tây đạt đến từ 11 đến 13 giờ đồng hồ đeo tay. Vùng đất phía tây và châu Âu nối liền lẫn nhau, hình thành lục địa Âu – Á – lục địa lớn nhất trên Trái Đất. Trừ đất liền ra, diện tích quy hoạnh hòn đảo lớn và hòn đảo cồn của châu Á chừng 2,7 triệu kilômét vuông, chỉ đứng sau Bắc Mỹ .
Châu Á là nơi bắt nguồn ba tôn giáo lớn của thế giới Phật giáo, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo. Trong bốn nước xưa có nền văn minh lớn thì có ba nước xưa ở vào châu Á (Ấn Độ, Iraq (Lưỡng Hà) và Trung Quốc).
Bạn đang đọc: Châu Á – Wikipedia tiếng Việt
Trong số những vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ thuộc châu Á, Nhật Bản, Nước Hàn, Đài Loan, Nước Singapore, Israel, Hồng Kông và Ma Cao được công nhận là những vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ có nền kinh tế tài chính công nghiệp tăng trưởng, số còn lại là những nước đang tăng trưởng, trong đó, Trung Quốc và Ấn Độ là 2 nước đang tăng trưởng có diện tích quy hoạnh và dân số lớn nhất trên quốc tế. Mặc dù còn sống sót khoảng cách, tuy nhiên kinh tế tài chính những nước châu Á nhìn chung đều có sự tăng trưởng, tăng trưởng nhất định .
Châu Á Thái Bình Dương trong chữ Hán 州亞, chữ Hi Lạp cổ đại gốc là Ασία, và chữ La-tinh là Asia .Châu Á Thái Bình Dương là một lục địa có dân số đông nhất quốc tế, đồng thời cũng là lục địa có tỷ lệ dân số lớn nhất. Tên chữ của nó cũng xưa cũ nhất. ” Asia ” mang ý nghĩa là ” khu vực Mặt Trời mọc “, tương truyền là do người Phoenicia cổ đại đưa ra. Hoạt động trên biển tiếp tục, nhu yếu người Phoenicia cần phải xác lập nơi chốn và hướng đi. Vì vậy họ đem khu vực biển Aegea về phía đông gọi chung là ” Asu “, nghĩa là ” chỗ Mặt Trời mọc ” ; nhưng mà đem khu vực biển Aegea về phía tây thì gọi chung là ” Ereb “, nghĩa là ” chỗ Mặt Trời lặn “. Asia từng chữ một là do chữ Asu tiếng Phoenica diễn hoá tới nay. Vùng đất mà nó chỉ về là không rõ ràng lắm, khoanh vùng phạm vi là có hạn định. Đến thế kỉ thứ nhất TCN đã biến thành là một tên gọi tỉnh hành chính của đế quốc La Mã, về sau thì mới từ từ khuếch đại, gồm có cả khu vực châu Á giờ đây, biến thành là một cái tên để gọi tên lục địa lớn nhất quốc tế .
Phiên âm bằng tiếng Trung cho Asia là Yàxìyà (亞細亞 – Á-tế-á) được đặt tên cho châu lục này trước nhất là vào năm 1582. Sau khi giáo sĩ truyền giáo Hội Jesus Matteo Ricci đến Trung Quốc, dưới sự giúp đỡ của Vương Bạn – tri phủ Long Khánh (nay là huyện Kiếm Các, huyện Tử Đồng, huyện Giang Du – phía bắc tỉnh Tứ Xuyên), cùng nhau làm ra “Khôn dư vạn quốc toàn đồ” với các phiên dịch viên.[6] Bởi vì người nước ngoài lúc đó đến Trung Quốc phần nhiều ở khu vực miền nam, các phiên dịch này đều có mang theo mình sắc thái tiếng Hán miền nam dày đặc. Chữ nước ngoài mở đầu phiên dịch là “á” đọc là “a”, cuối đuôi phiên dịch là “á”, chữ nước ngoài phần nhiều đọc là “ya”, lúc phiên dịch thành Trung văn, phiên dịch viên tức khắc sẽ căn cứ vào phát âm chữ Hán trong ngôn ngữ nơi đó để chọn lựa chữ Hán tương ứng.[7]
Lịch sử và văn hoá châu Á đều rất cổ xưa. Ấn Độ, Iraq ( nước Babylon cũ ) và Trung Quốc là một trong bốn nước xưa là những nền văn minh lớn của quốc tế đều ở vào đất liền châu Á. Trình độ kinh tế tài chính và văn hoá của châu Á đã từng chiếm giữ vị trí dẫn đầu vào khoảng chừng thời hạn dài trên quốc tế, tứ đại ý tưởng của Trung Quốc hoặc người Ấn Độ phát hiện số 0, người Ấn Độ ý tưởng chữ số Arabi, v.v rất nhiều phát minh sáng tạo và ý tưởng về phương diện khoa học, đều đã làm ra góp sức cực kỳ to lớn cho quốc tế. [ 8 ]
Nội dung chính
- 0.1 Thời đại viễn cổ.
- 0.2 Thời đại thượng cổ.
- 0.3 Thời đại trung cổ.
- 0.4 Từ sau cận đại.
- 0.5 Khu vực Đông Nam Á.
- 0.6 Môi trường tự nhiên.
- 0.7 Hệ thống sông.
- 1 Tài nguyên vạn vật thiên nhiên.
- 2 Các vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ.
- 3 Các vùng chủ quyền lãnh thổ khác.
- 4 Tên những nước thuộc Châu Á Thái Bình Dương theo vần Anphabet.
- 5 Sự không ổn định.
- 6 Tài liệu tìm hiểu thêm.
- 7 Liên kết ngoài.
Thời đại viễn cổ.
Vào thời đại viễn cổ, rất nhiều dân tộc bản địa của châu Âu và Bắc Phi đều bắt nguồn ở khu vực thảo nguyên của Trung Á. Vào Giai đoạn di cư, một bộ phận ở về phía tây tiến vào châu Âu, một bộ phận ở về phía đông dời vào Ấn Độ, hình thành những dân tộc bản địa ngữ hệ Ấn – Âu với khoanh vùng phạm vi to lớn ; một bộ phận khác ở về phía nam dời đến Bắc Phi và Tây Á, tiến vào Ai Cập, hợp thành những dân tộc bản địa ngữ hệ Phi – Á ( tức ngữ hệ Semito – Hamitic ) với người ở ngay địa phương đó .
Thời đại thượng cổ.
Vào thời đại thượng cổ, Trung Quốc ở phương đông và đế quốc Ba Tư ở phương tây đều tăng trưởng biến thành là đế quốc vững mạnh, Ba Tư một mạch tranh hùng với Hi Lạp ở châu Âu, sau cuối đều bị Alexander Đại đế của đế quốc Macedonia vượt mặt, quân đội của Alexander tiến thẳng xâm nhập tiểu lục địa Ấn Độ, sau cuối một phần quân đội còn lưu trú lại đã lập lên nhà nước Armenia. Trung Quốc lúc đó cũng đang đi đường lối hướng về bành trướng thống nhất, những dân tộc bản địa chung quanh khởi đầu hiểu ra nhà nước Tần .Lúc đế quốc La Mã ở phương tây trỗi lên, triều nhà Hán của Trung Quốc ở phương đông cũng là một nhà nước vững mạnh, chủ quyền lãnh thổ của đế quốc La Mã bành trướng đến chỗ thung lũng sông Babylon cũ ( giờ đây gọi là sông Euphrates ) ở Trung Đông, phương đông và phương tây mở màn có giao lưu kinh tế tài chính và văn hoá, con đường tơ lụa ban đầu từ đô thị Trường An, Trung Quốc đi qua Tây Vực ( chính là Tân Cương và một phần khu vực Trung Á lúc bấy giờ ) và Trung Đông, xa đến Rôma, Ý. Sau khi người Hung Nô ở phía bắc triều nahf Hán bị triều nhà Hán vượt mặt, từ từ thiên cư hướng về phương tây, một chút ít bộ tộc mà trong mắt đế quốc Tây La Mã bị coi là ” người chưa khai hoá “, sau khi dời vào châu Âu, lập tức tăng cường diệt vong đế quốc Tây La Mã .
Thời đại trung cổ.
Vào thời đại trung cổ, ở vùng đất phía tây nam châu Á nổi lên đế quốc Arabi vững mạnh – bao quát Nam Âu, Tây Á, Trung Á và Bắc Phi. Cương vực của Trung Quốc vào lúc triều nhà Đường vững mạnh ở phương đông cũng bành trướng đến Trung Á, Triều Tiên và Nhật Bản đã từ từ làm thành dân tộc bản địa thống nhất .Sự trỗi dậy của dân tộc bản địa Mông Cổ hình thành tác động ảnh hưởng không ít ở quốc tế, đã chinh phục vùng đất Âu – Á to lớn. nhưng mà vì củng cố chính quyền sở tại của bản thân nên đã tàn sát rất nhiều người dân dị tộc, rất nhiều văn minh xuất sắc ưu tú bị phá bỏ trong vòng một ngày .Từ năm 1453, sau khi đế quốc Byzantine bị diệt vong, đế quốc Ottoman của nhà nước Hồi giáo đã xưng hùng chiếm giữ khu vực Trung Đông, bán đảo Tiểu Á và Bắc Phi hơn 400 năm. Ở múc độ nào đó, đế quốc Ottoman đã gây trở ngại giao lưu đông – tây về phương diện văn hoá và kinh tế tài chính. Khu vực Đông Á từ thế kỉ XVI tới nay, sự tăng trưởng văn hoá và khoa học từ từ lỗi thời, thường hay thấy trường hợp những nước cấm chỉ người dân trong nước giao lưu với người quốc tế. Thí dụ chủ trương toả quốc được thực thi vào thời đại Edo ở Nhật Bản, hoặc chủ trương toả quốc của vương triều Triều Tiên, hoặc chủ trương cấm biển vào thời kì nhà Minh và nhà Thanh, v.v
Từ sau cận đại.
Từ sau thế kỉ XVIII, cùng với sự nổi lên của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa thực dân ở châu Âu, người theo chủ nghĩa thực dân trải qua tuyến đường hàng hải, triển khai khai thác tài nguyên ở đất liền châu Á, và sự suy yếu của chính quyền sở tại phong kiến trong thời hạn dài của vùng đất châu Á đã trở thành miếng mồi mà những cường quốc châu Âu tranh giành, rất nhiều chủ quyền lãnh thổ bị chiếm đóng làm thành thuộc địa hoặc bán thuộc địa. Vùng đất hoang vu Siberia ở phía bắc châu Á, tan vỡ theo sau nỗ lực của đế quốc Mông Cổ, nước Nga Sa hoàng do dân tộc bản địa Nga ở châu Âu lập nên từ từ men theo đường đi bộ mà khai thác mở mang, rồi xưng hùng chiếm giữ một vùng to lớn ở phía bắc châu Á .Cuối thế kỉ XIX, Nhật Bản theo sau sự thành công xuất sắc cải cách Duy tân Minh Trị, khiến cho thế nước hưng thịnh nhanh gọn, trở thành nước châu Á duy nhất có rất đầy đủ vị thế trên vũ đài hội đồng quốc tế bằng tư cách ” cường quốc “. Từ lúc thắng lợi nhiều lần phát động cuộc chiến tranh chống lại những nước chung quanh như triều nhà Thanh, nước Nga Sa hoàng cùng với sau khi trải qua Đại chiến quốc tế lần thứ nhất, Nhật Bản quản lý những thuộc địa của nước chiến bại Đức ở châu Á với tư cách nước thắng lợi, khiến cho khoanh vùng phạm vi thế lực của Nhật Bản trải khắp cả Tây Thái Bình Dương. Lại thôi thúc tham vọng chinh phục Trung Quốc và cả châu Á của nó ngày một lớn dần, Nhật Bản dưới tác động ảnh hưởng của chủ nghĩa quân phiệt vào thập kỉ 30 – 40 ở thế kỉ 20 đã phát động cuộc chiến tranh Trung – Nhật lần thứ hai và cuộc chiến tranh Thái Bình Dương, Đại chiến quốc tế lần thứ hai cũng mở đầu từ quân Đức đánh chớp nhoáng Ba Lan vào ngày 1 tháng 9 năm 1939, sau đó lan rộng ra cuộc chiến tranh sang khu vực châu Á. Nhật Bản ở đầu cuối đầu hàng sau khi bị Hoa Kỳ ném xuống hai trái bom nguyên tử hướng về Hiroshima và Nagasaki. Sau khi Đại chiến quốc tế lần thứ hai đi qua, chủ nghĩa dân tộc bản địa ở châu Á ngóc đầu, những nước và dân tộc bản địa vừa mới khởi đầu sôi sục tranh giành tìm lấy độc lập. Cùng lúc với đó, trái chiều chủ nghĩa tư bản là chủ nghĩa cộng sản ở phương tây lan rộng đến đại lục địa châu Á. Năm 1949 Đảng Cộng sản Trung Quốc đánh bại Đảng Quốc dân Trung Quốc trong Nội chiến Quốc – Cộng, đã nắm giữ chính quyền sở tại của Nước Trung Hoa dân quốc ở vùng đất Trung Quốc đại lục, xây dựng nước Cộng hoà Nhân dân Nước Trung Hoa ; nhà nước Nước Trung Hoa dân quốc dời đến Đài Bắc. Nước Cộng hoà Nhân dân Nước Trung Hoa do Đảng Cộng sản Trung Quốc xây dựng và Liên minh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô-viết do Đảng Cộng sản Liên Xô kiến lập cùng nhau thôi thúc lan rộng ra chủ nghĩa cộng sản ở châu Á. Vùng đất Đông Á trước sau liên tục kiến lập nhiều chính quyền sở tại chủ nghĩa xã hội, như Triều Tiên, Nước Ta, Lào, v.v… Vào thập kỉ 50-70 của thế kỉ 20, cuộc chiến tranh Triều Tiên và cuộc chiến tranh Nước Ta là tuyến đầu của cuộc cuộc chiến tranh giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản ở châu Á .Các dân tộc bản địa ở Tây Á, Nam Á và Trung Đông cũng sôi sục tranh giành độc lập từ sau Đại chiến quốc tế lần thứ hai, nổi tiếng nhất chính là cuộc hoạt động cách mạng độc lập Ấn Độ do Mahatma Gandhi khởi xướng, ở đầu cuối dẫn đến Cuộc chia cắt Ấn Độ – Pakistan, Ấn Độ lấy Fan Hâm mộ Ấn Độ giáo là chính và Pakistan lấy Fan Hâm mộ Hồi giáo là chính cùng độc lập vào năm 1948. Tuy nhiên, yếu tố kiến lập nhà nước của Israel và Palestine ở Trung Đông, mang theo xung đột nghiêm trọng dính líu đến phương diện tôn giáo và dân tộc bản địa. Mặc dù Israel được hứa hẹn dựng nước ở vùng đất người Do Thái vào năm 1947, nhưng vì nhà thời thánh Jerusalem được chia cho Israel, khiến những nước Hồi giáo chung quanh bất mãn, người Do Thái và Fan Hâm mộ Hồi giáo bất hoà, dẫn đến Israel và những nước Hồi giáo chung quanh mỗi ngày ngày càng tăng xung đột, trong cuộc chiến tranh Trung Đông lần thứ ba Israel kháng cự với Syria, Jordan và Ai Cập, Israel sở hữu một vùng đất đáng kể của Palestine, và thiết lập thuộc địa ở vùng đó. Mặt khác, vùng đất Trung Đông từ trước tới nay bị coi là ” kho thuốc súng quốc tế “, vùng đất này cuộc chiến tranh liên miên không ngớt, gồm có cuộc chiến tranh Iran – Iraq mà Iraq và Iran chĩa súng lẫn nhau, và cuộc chiến tranh giữa Hoa Kỳ và Iraq như cuộc chiến tranh vùng Vịnh vào ngày 17 tháng 1 năm 1991 và Chiến tranh Iraq vào ngày 20 tháng 3 năm 2003, và cuộc chiến tranh Afghanistan do chỉ huy thành phần khủng bố số một Osama bin Laden nhắm vào công bố của Hoa Kỳ cho nên vì thế năm 2002 phát động để lật đổ tập đoàn lớn chính trị Taliban .Liên Xô phát sinh chính biến vào cuối tháng 8 năm 1991, mặc dầu Đảng Cộng sản Liên Xô xử lý trong một tuần, nhưng mà vẫn khiến Liên Xô giải thể vào cuối năm 1991. Ở vùng đất Trung Á nhiều nước cộng hoà tách khỏi Liên Xô cũ thành nhà nước độc lập mới như Kazakhstan, Turkmenistan, Uzbekistan, v.v [ 8 ]
Vùng đất châu Á bát ngát xa thẳm. Để cho thuận tiện, hoàn toàn có thể chia châu Á làm 6 khu vực là Đông Á, Nam Á, Khu vực Đông Nam Á, Trung Á, Tây Á và Bắc Á. Môi trường tự nhiên và hoạt động giải trí loài người của những vùng đất này mỗi nơi có rực rỡ riêng .
Đông Á gồm có Trung Quốc, Nhật Bản, Nước Hàn, Triều Tiên. Diện tích chừng 11,8 triệu km vuông. Dân số hơn 1,6 tỉ. Địa thế phía Tây cao phía Đông thấp, chia làm bốn bậc thang. Cao nguyên Thanh Tạng ở phía Tây Nam Trung Quốc gọi là ” nóc nhà quốc tế “, chiều cao cách mặt nước biển trung bình trên 4.000 m. Phía nửa Đông Nam là miền gió mùa, thuộc về đới khí hậu rừng lá rộng ôn đới và đới khí hậu rừng rậm á nhiệt đới ; phía Tây Bắc thuộc về đới khí hậu thảo nguyên hoặc sa mạc ôn đới tính lục địa ; phía Tây Nam thuộc về đới khí hậu cao nguyên và núi. Từ tháng 5 đến tháng 10 vùng đất phía Đông sát bờ biển bị tác động ảnh hưởng của bão nhiệt đới gió mùa tây bắc Thái Bình Dương. Tài nguyên tài nguyên đa dạng chủng loại gồm là than đá, sắt, dầu thô, đồng, antimon, wolfram, molypden, vàng, magnesit, than chì. Đông Á là quê nhà của nhiều cây cối như lúa gié, củ mài, lúa tắc, lúa tám đen, đậu nành, cỏ gai, cây trà, tung dầu, cây sơn, quýt hồng, long nhãn, cây vải, nhân sâm. Lúa thóc chiếm trên 40 % tổng sản lượng của quốc tế, lá trà chiếm trên 25 % tổng sản lượng quốc tế, đậu nành chiếm 20 %. Sản lượng sợi bông, đậu phộng, bắp, mía, mè, cải dầu, tơ tằm chiếm địa vị trọng điểm trên quốc tế .
Tây Á cũng gọi là Tây Nam Á, chỉ vùng đất phía tây của châu Á, gồm có Thổ Nhĩ Kì, Israel, Iran, Iraq, Cộng hòa Síp, Syria, Liban, Jordan, Kuwait, Arabi Saudi, Yemen, Oman, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Qatar, Bahrain, Gruzia, Armenia và Azerbaijan. Diện tích chừng 6 triệu kilômét vuông. Dân số hơn 300 triệu người. Cao nguyên trải rộng, phần phía bắc nhiều dãy núi. Đồng bằng Mesopotamia ở khoảng chừng giữa cao nguyên núi phía bắc và bán đảo Ả Rập ở phía nam là do sông Euprates và sông Tigris hình thành nên. Khí hậu nóng và khô. Diện tích sa mạc ở phía nam to lớn. Vùng đất ven biển Địa Trung Hải và Biển Đen cùng với vùng núi phía tây trong khu vực này thuộc về khí hậu Địa Trung Hải, cao nguyên phía đông và nội lục thuộc về khí hậu thảo nguyên hoặc sa mạc á nhiệt đới, phần nhiều vùng đất ở bán đảo Ả Rập thuộc về khí hậu sa mạc nhiệt đới gió mùa. Trữ lượng và sản lượng dầu thô chiếm địa vị trọng điểm trên quốc tế. Tây Á là chỗ sản sinh bắt nguồn thực vật vun trồng như cà rốt, dưa lưới, hành tây, rau chân vịt, cỏ linh lăng, chà là cùng với những giống gia súc như lạc đà một bướu, ngựa Ả Rập, dê Angora, thỏ Angora .
Khu vực Đông Nam Á.
Khu vực Đông Nam Á chỉ vùng đất phía đông nam của châu Á, gồm những nước Nước Singapore, Indonesia, Malaysia, Xứ sở nụ cười Thái Lan, Nước Ta, Lào, Philippines, Campuchia, Myanmar, Brunei và Đông Timor. Diện tích khoảng chừng 4,5 triệu kilômét vuông. Dân số hơn 650 triệu. Về địa lí, khu vực gồm có hai phần : bán đảo Ấn – Trung và quần đảo Mã Lai. Là một trong những khu vực có nhiều núi lửa nhất trên quốc tế. Phía nam vùng quần đảo và bán hòn đảo thuộc về khí hậu rừng mưa nhiệt đới gió mùa, vùng núi phía bắc bán đảo thuộc về khí hậu rừng rậm á nhiệt đới. Thiếc, dầu thô, khí vạn vật thiên nhiên, than đá, niken, quặng boxide, tungsten, crom, vàng, v.v là khoáng vật trọng điểm. Khu vực Đông Nam Á là nơi bắt nguồn nhiều thực vật nhiệt đới gió mùa như cây chanh tây, cây đay vàng, cây đinh hương, đậu khấu, hồ tiêu, chuối rừng, cây cau, cây mít, cây chuối sợi đay. Các nước ở khu vực này sản xuất nhiều gạo, cao su đặc, hương liệu, gỗ tếch, cây bông thân gỗ, thuốc quinin và trái cây nhiệt đới gió mùa. Trong toàn bộ những nước, Indonesia là nước có núi lửa nhiều nhất trên quốc tế và có thương hiệu ” quốc gia núi lửa ” .
Trung Á chỉ vùng đất TT châu Á ( về địa lí ). Bao gồm Turkmenistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Kazakhstan. Vùng đất phía đông nam trong khu vực này là vùng núi, động đất nhiều lần, thuộc về khí hậu núi ; những vùng đất còn lại là đồng bằng, gò đồi, sa mạc trải rộng, khí hậu khô cạn, thuộc về khí hậu sa mạc hoặc thảo nguyên nhiệt đới gió mùa và á nhiệt đới. Khí thiên nhiên, dầu thô, than đá, đồng, chì, kẽm, thuỷ ngân, lưu huỳnh, mirabilit ( tức natri sulfat ngậm nước ) là khoáng vật khá trọng điểm. Tài nguyên tài nguyên của Trung Á vô cùng phong phú và đa dạng, ngành công nghiệp quân sự chiến lược phát đạt. Trung Á là chỗ sản sinh bắt nguồn thực vật vun trồng như đậu Hà Lan, đậu tằm, trái táo tây cùng với cừu Karakul. Sản xuất cây bông sợi, cây thuốc lá, tơ tằm, lông cừu, cây nho và cây táo tây .
Nam Á chỉ vùng đất phía nam của châu Á, gồm Ấn Độ, Afghanistan, Maldives, Bhutan, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh và Nepal. Diện tích khoảng chừng 5,1 triệu kilômét vuông. Dân số 1,8 tỉ. Vùng đất phía bắc trong khu vực này là vùng núi của chân núi phía nam mạch núi Himalaya, bán đảo Ấn Độ ở phía nam là cao nguyên Deccan, giữa vùng núi phía bắc và cao nguyên Deccan là đồng bằng sông Ấn Độ – sông Hằng. Đồng bằng ở phía bắc và ở giữa về cơ bản thuộc về khí hậu rừng rậm bán nhiệt đới gió mùa, cao nguyên Deccan và phía bắc Sri Lanka thuộc về khí hậu thảo nguyên nhiệt đới gió mùa, đoạn tây-nam của bán đảo Ấn Độ, phía nam Sri Lanka và hàng loạt Maldives thuộc về khí hậu rừng mưa nhiệt đới gió mùa, đồng bằng sông Ấn Độ thuộc về khí hậu thảo nguyên hoặc sa mạc á nhiệt đới. Lấy sắt, mangan, than đá làm tài nguyên tài nguyên đa dạng và phong phú nhất. Nam Á là chỗ sản sinh bắt nguồn thực vật vun trồng như xoài, thầu dầu, cà tím, chuối rừng, cây mía và củ sen. Cây đay vàng ( Corchorus capsularis L ) và lá trà chiếm chừng 50% tổng sản lượng quốc tế. Sản lượng của gạo, đậu phộng, mè, cải dầu, mía, bông sợi, cao su đặc, lúa tẻ hột nhỏ, dừa sấy khô có vị trí trọng yêu trên quốc tế .
Bắc Á chỉ vùng đất Siberia của nước Nga và Mông Cổ. Vùng đất phía tây là đồng bằng Tây Siberia, phía giữa là vùng núi và cao nguyên Trung Siberia, phía đông là vùng núi Viễn Đông. Vòng cực về phía bắc thuộc về khí hậu đồng rêu hàn đới, vùng đất còn lại thuộc về khí hậu rừng lá kim ôn đới. Khoảng thời hạn dòng sông đông lại thành băng là từ 6 tháng trở lên. Dầu thô, than đá, đồng, vàng, đá kim cương là khoáng vật khá trọng điểm ; sản xuất những loại lúa tẻ, khoai tây, cây lanh và vật tư gỗ .
Trung tâm địa lí đất liền châu Á chính là chỉ một điểm ở bên trong khoanh vùng phạm vi đất liền châu Á ở vào vị trí cân đối, nó cách đường bờ biển vây chung quanh đất liền xa nhất, có tính đất liền mạnh nhất. Căn cứ vào cách nói của Trung Quốc, vị trí của nó ở vào thôn Vĩnh Tân, xã Vĩnh Phong, huyện Ô Lỗ Mộc Tề, thành phố Ô Lỗ Mộc Tề, khu tự trị Tân Cương, toạ độ địa lí là, giờ đây đã kiến thiết xây dựng thành khu danh thắng cảnh sắc. Một mặt khác, TT của châu Á mà Nga công bố ở vào khu Tos-Bulak, thủ phủ Kyzyl, nước cộng hoà Tuva, Liên bang Nga, toạ độ địa lí là .
Môi trường tự nhiên.
Đường bờ biển đất liền của châu Á dài liên tục không đứt nhưng mà quanh co uốn khúc, đường bờ biển dài 62.800 kilômét ( 39.022 dặm Anh ), là lục địa có đường bờ biển dài nhất trên quốc tế. Loại hình bờ biển phức tạp. Có nhiều bán hòn đảo và hòn đảo cồn, là lục địa có diện tích quy hoạnh bán đảo lớn nhất. Bán đảo Arabi là bán đảo lớn nhất quốc tế ( diện tích quy hoạnh chừng 3 triệu kilômét vuông ). Đặc điểm của tổng địa hình châu Á là mặt đất lên xuống rất lớn, núi cao đỉnh lớn tụ tập ở khoảng chừng giữa, núi, cao nguyên và gò đồi chiếm chừng 3/4 diện tích quy hoạnh cả châu Á. Cả châu Á cách mặt phẳng nước biển trung bình 950 mét, là lục địa có vị trí cao nhất trên quốc tế trừ châu Nam Cực ra. Cả châu Á về tổng quát lấy cao nguyên Pamir làm TT, một loạt mạch núi to lớn duỗi ra hướng về phía tây, mạch núi to lớn nhất chính là mạch núi Himalaya. Giữa những mạnh núi to lớn có rất nhiều cao nguyên và bồn địa diện tích quy hoạnh to lớn. Ở mặt bên ngoài của núi và cao nguyên vẫn phân bổ đồng bằng rộng xa .Châu Á Thái Bình Dương có rất nhiều đỉnh núi cao nổi tiếng, trong đó có đỉnh núi Chomolungma cao nhất quốc tế, chiều cao cách mặt phẳng nước biển 8.848 mét, sẽ theo xu thế từ từ lên cao từng bước một, dự trù một trăm năm sau, độ cao của đỉnh núi Chomolungma sẽ sáng lập lại một di tích lịch sử lịch sử vẻ vang mới. Châu Á có đất trũng, sụt lún và hồ chằm thấp nhất trên lục địa của quốc tế, thí dụ sụt lún Biển Chết ( mặt hồ thấp hơn mặt biển Địa Trung Hải 392 mét ), vẫn có cao nguyên Thanh Tạng được gọi là ” nóc nhà quốc tế ” .Châu Á Thái Bình Dương là lục địa có núi lửa nhiều nhất trên quốc tế. Quần đảo ở ven rìa phía đông là khu vực có núi lửa nhiều nhất trên quốc tế. Đảo lớn và hòn đảo cồn đi sát bờ biển phía đông hoặc vùng đất Trung Á và phía bắc Tây Á động đất dồn dập. Rất nhiều sông cả ở châu Á bắt nguồn từ núi ở khoảng chừng giữa đất liền, lần lượt chia làm sông đổ vào Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương. Bồn địa nội lưu đa phần phân bổ ở vùng đất trung và tây châu Á. Dòng sông dài nhất châu Á là Trường Giang, dài 6.397 kilômét ; đứng hạng sau nó là Hoàng Hà, dài 5.464 kilômét ; ngoài những, có sông Mê Kông dài 4.500 kilômét. Sông nội lục dài nhất là sông Amu dài 2.620 kilômét, đứng hạng sau nó là sông Tarim, dài 2.030 kilômét. Hồ Baikal là hồ nước ngọt lớn nhất châu Á và là hồ chằm sâu nhất quốc tế .Đảo và hòn đảo cồn của châu Á hầu hết tập trung chuyên sâu ở mặt biển đông nam. Ước chừng có mấy chục ngàn hòn đảo và hòn đảo cồn lớn nhỏ, tổng diện tích quy hoạnh là 3,2 triệu kilômét vuông, trong đó có 6 hòn đảo lớn diện tích quy hoạnh vượt qua 100.000 kilômét vuông ( thí dụ hòn đảo Kalimantan, hòn đảo Sumatra, hòn đảo New Guinea, hòn đảo Sulawesi, hòn đảo Java và hòn đảo Honshu ) .Châu Á Thái Bình Dương là lục địa mà sông cả tập hợp nhiều nhất trên quốc tế, có hơn 58 dòng sông có chiều dài trên 1.000 kilômét, trong đó có 4 dòng sông trên 4.000 kilômét Trường Giang, Hoàng Hà, Mê Kông, Irtysh. Dòng sông bắt nguồn từ núi và cao nguyên của phần phía giữa châu Á, có hình dạng toả ra chảy hướng về biển và đại dương .
Đất liền châu Á vượt qua 3 miền khí hậu nhiệt đới, ôn đới, hàn đới. Đặc trưng chủ yếu của khí hậu là các loại hình khí hậu đa dạng phức tạp, có khí hậu gió mùa điển hình và tính lục địa rõ rệt. Phía nửa đông nam của Đông Á là miền gió mùa á nhiệt đới và ôn đới ẩm ướt, Đông Nam Á và Nam Á là miền gió mùa nhiệt đới ẩm ướt. Trung Á, Tây Á và Đông Á nội lục là vùng đất khô cạn. Khoảng giữa miền gió mùa ẩm ướt trở lên và miền khô hạn nội lục cùng với phần lớn Bắc Á là vùng đất nửa ẩm ướt nửa khô cạn.
Nhiệt độ không khí mùa đông của hầu hết vùng đất châu Á rất thấp, vùng đất có nhiệt độ không khí trung bình dưới 0 ℃ vào tháng lạnh nhất chiếm 2/3 diện tích quy hoạnh toàn châu Á. Thị trấn Verkhoyansk và thị xã Oymyakon, nhiệt độ không khí trung bình vào tháng 1 thấp đến dưới – 50 ℃. Nhiệt độ không khí thấp nhất vô cùng của thị xã Oymyakon từng thấp đến – 71 ℃, là địa phương có nhiệt độ thấp nhất ở Bắc Bán cầu, được gọi là vùng lạnh vô cùng ở Bắc Bán cầu. Mùa hè thông dụng ngày càng tăng nhiệt độ, nhiệt độ không khí trung bình vào tháng nóng nhất trừ vùng đất đi sát bờ Bắc Băng Dương có nhiệt độ dưới 10 ℃ ra, vùng đất còn lại tổng thể đều ở giữa 10 đến 15 ℃. Vùng đất trên 20 ℃ chiếm chừng 50 % diện tích quy hoạnh cả châu Á .Nhiệt độ không khí cao nhất của thành phố Basra, Iraq từng đến 58,8 ℃, là địa phương nóng nhất quốc tế. Sự phân bổ giáng thuỷ của mỗi khu vực chênh lệch rất nhiều, xu thế chính là giảm lần lượt từ phía đông nam khí ẩm lên phía tây-bắc khô khan. Chỗ sát gần xích đạo mưa nhiều cả năm, lượng giáng thuỷ hằng năm trên 2000 milimét. Thị trấn Cherrapunji ở phía đông bắc Ấn Độ có lượng giáng thuỷ trung bình hằng năm cao đến 11.430 milimét, là một trong những khu vực có mưa xuống nhiều nhất trên quốc tế. Tây Nam Á và Trung Á là vùng mưa ít suốt năm, lượng giáng thuỷ hằng năm của vùng đất to lớn này là từ 150 đến 200 milimét trở xuống. Giữa tháng 9 và 10, trên khung trời của cao nguyên Mông Cổ và Siberia thường hay có không khí lạnh mãnh liệt đi đến phía nam, phần đông vùng đất Đông Á dễ bị xâm nhập giật mình. Bão đài phong ( tức bão nhiệt đới gió mùa Tây Bắc Thái Bình Dương ) phát sinh ở phía tây Trung Thái Bình Dương cuốn đánh giật mình vùng đất đi sát bờ biển phía đông Đông Á và Khu vực Đông Nam Á từ tháng 5 đến tháng 10 ; bão xoáy thuận ( tức bão cyclone ) phát sinh ở vịnh Bengal cuốn đánh giật mình vùng đất đi sát bờ biển vịnh Bengal. Thường hay hình thành tai hoạ nghiêm trọng. [ 9 ]
Hệ thống sông.
Châu Á Thái Bình Dương có rất nhiều sông cả, phần đông bắt nguồn ở khu vực núi cao khoảng chừng giữa, có hình dạng toả lan tuôn chảy hướng về bốn phía. Dòng sông chảy vào Thái Bình Dương có Amur ( cửa sông ở vào eo biển Nevelskoy ), Hoàng Hà, Trường Giang, Châu Giang, Mê Kông ; dòng sông chảy vào Ấn Độ Dương có sông Ấn Độ, sông Hằng, sông Thanlwin, sông Ayeyarwady, sông Tigris, sông Euphrates ; dòng sông chảy vào Bắc Băng Dương có sông Obi, sông Enisei, sông Lena. Sông nội lục đa phần phân bổ ở khu vực khô cạn phía trung và tây châu Á, có sông Syr Darya, sông Amu Darya, sông Ili, sông Tarim, sông Jordan. Thác nước có chiều cao nước rơi cách mặt sông lớn nhất châu Á là thác nước Jog trên sông Sharavati ở ven biển phía tây nam Ấn Độ, chiều cao nước rơi cách mặt sông là 253 mét .Hồ chằm ở châu Á không quá nhiều so với lục địa khác, nhưng mà không ít hồ chằm có sẵn rực rỡ, nổi tiếng quốc tế. Thí dụ biển Caspi – hồ ngăn cách châu Á và châu Âu, là hồ lớn thứ nhất quốc tế đồng thời là hồ nước mặn lớn nhất quốc tế ; hồ Baikal là hồ sâu nhất trên quốc tế và là hồ nước ngọt lớn nhất châu Á ; biển Chết là chỗ trũng thấp nhất trên quốc tế ; hồ Balkhash là một hồ nội lục sống sót đồng thời nước ngọt và nước mặn. Hồ chằm ở châu Á phân bổ khá rộng, về cơ bản hoàn toàn có thể chia ra 5 nhóm hồ lớn ở Bắc Á, Trung Á, Tây Á, cao nguyên Thanh Tạng và đồng bằng trung và hạ du Trường Giang .Sông ở châu Á hầu hết bắt nguồn từ đất đồi núi ở khoảng chừng giữa đến đổ vào Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương. Trong đó có 7 sông dài trên 4.000 kilômét, dòng sông dài nhất là Trường Giang, sau nó là sông Obi mà lấy sông Irtysh làm nguồn. biển Caspi là hồ chằm lớn nhất trên quốc tế, hồ Baikal là hồ nước ngọt lớn nhất châu Á, cũng là hồ sâu nhất và xưa nhất quốc tế, chỗ thấp nhất của hồ ở vào 1.295 mét từ mức mặt biển về phía dưới. Sông A-mu dài cả thảy 2.540 kilômét, là sông nội lục dài nhất châu Á. Sông Tigris, sông Euphrates, Hoàng Hà và lưu vực sông Ấn Độ đều là chỗ bắt nguồn văn minh sớm nhất của loài người. Sông Hằng là sông thiêng liêng của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Sông Mê Kông là một dòng sông mang tính quốc tế trọng điểm, những nước trong lưu vực sông Mê Kông gồm có Trung Quốc, Myanmar, Lào, Xứ sở nụ cười Thái Lan, Campuchia và Nước Ta. [ 9 ]
Tài nguyên vạn vật thiên nhiên.
Tài nguyên tài nguyên : chủng loại tài nguyên ở châu Á nhiều, trữ lượng lớn, đa phần có dầu thô, than đá, sắt, thiếc, wolfram, antimon, đồng, chì, kẽm, mangan, niken, molypden, magnesium, crom, vàng, bạc, halit, lưu huỳnh, đá quý, v.v Trong đó trữ lượng của dầu thô, magnesium, sắt và thiếc cùng giữ vị trí đầu trong những lục địa .Rừng rậm và thảo nguyên : tổng diện tích quy hoạnh rừng ở châu Á chiếm chừng 13 % tổng diện tích quy hoạnh rừng quốc tế. Hơn 2/3 gỗ rừng đã được khám phá và sử dụng. Rừng tự tạo có sự tăng trưởng nhất định. Phần Nga châu Á, phía đông bắc Trung Quốc và phía bắc Triều Tiên là vùng đất rừng lá kim phân bổ to lớn trên quốc tế, lượng tích tụ đa dạng và phong phú, sử dụng rất nhiều loại cây gỗ quý và hiếm. Thực vật ở vùng Hoa Nam và phía tây nam Trung Quốc, sườn phía nam vùng núi Nhật Bản cùng với sườn phía nam của mạch núi Himalaya vô cùng đa dạng và phong phú, trừ cây lá rộng phổ cập ra, lại có cây kè, cọ xẻ, cây sam và cây thuỷ sam. Rừng rậm nhiệt đới gió mùa ở Khu vực Đông Nam Á chiếm địa vị trọng điểm trong rừng rậm quốc tế, nổi tiếng với một dãy quần xã thực vật truyền kiếp và nhiều mẫu mã. Giống cây hầu hết của nó có họ Dầu, lại có những ” hoá thạch sống ” như cây sa la, cây ngân hạnh và cây tô thiết. Tổng diện tích thảo nguyên châu Á chiếm chừng 15 % tổng diện tích quy hoạnh thảo nguyên quốc tế. [ 10 ]Sức nước : tài nguyên nguồn năng lượng nước mà những nước châu Á khám phá được ước tính hằng năm hoàn toàn có thể phát lượng điện đến 2,6 nghìn tỉ kilôoát giờ, chiếm 27 % lượng tài nguyên nguồn năng lượng nước tìm hiểu và khám phá được của quốc tế .Ngư nghiệp hải dương : diện tích quy hoạnh ngư trường thời vụ duyên hải châu Á chiếm chừng 40 % tổng diện tích quy hoạnh ngư trường thời vụ duyên hải quốc tế. Sản xuất nhiều cá hồi Đại Tây Dương, cá hồi chấm Thổ Nhĩ Kì, cá tuyết, cá ngừ vằn, cá thinh bụng trắng, cá lù đù vàng nhỏ, cá lù đù vàng lớn, cá hố, mực nang, cá mòi cơm châu Âu, cá ngừ vây vàng, cá thu Nhật Bản và cá voi, ngư trường thời vụ nổi tiếng có ở vùng biển sát gần những hòn đảo như quần đảo Chu San, hòn đảo Đài Loan, quần đảo Hoàng Sa, hòn đảo Hokkaidō, hòn đảo Kyushu cùng với biển Okhotsk. [ 9 ]
Bài chính: Kinh tế châu Á
Những nền kinh tế tài chính lớn nhất ở khu vực châu Á là Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Nước Hàn và Nga .
Vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, nền kinh tế tài chính Trung Quốc và Ấn Độ đã tăng trưởng vượt bậc, cả hai có vận tốc tăng trưởng trung bình hàng năm trên 8 %. Các vương quốc có vận tốc tăng trưởng cao những năm gần đây ở châu Á gồm có : Israel, Malaysia, Indonesia, Bangladesh, Pakistan, Vương Quốc của nụ cười, Nước Ta, Mông Cổ, Uzbekistan, Cyprus, Philippines, những nước giàu tài nguyên như Kazakhstan, Turkmenistan, Iran, Brunei, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Qatar, Kuwait, Ả Rập Xê Út, Bahrain và Oman .Vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990, GDP của Nhật Bản đã vươn lên đứng thứ 2 trên quốc tế, chỉ sau Mỹ. Năm 1995, nền kinh tế tài chính Nhật Bản đã suýt đuổi kịp với Hoa Kỳ để trở thành nền kinh tế tài chính lớn nhất trong quốc tế trong một ngày, sau khi đồng xu tiền Nhật Bản đạt mức cao kỷ lục 79 yên / USD. Trong khi đó từ thập niên 1980 Kinh tế Trung Quốc đã có sự lột xác ngoạn mục sau những cải cách của Đặng Tiểu Bình, và sang thế kỷ 21 GDP của Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế tài chính đứng thứ 2 quốc tế. 4 vương quốc Nước Hàn, Đài Loan, Hồng Kông và Nước Singapore cũng đã đạt được mức tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh gọn trong quá trình cuối thế kỷ 20, do đó những nền kinh tế tài chính này còn được ca tụng là Bốn con hổ châu Á. Israel cũng là một vương quốc có nền kinh tế tài chính tăng trưởng nhờ ý thức kinh doanh thương mại dựa trên một nền công nghiệp phong phú .Một số vương quốc Trung Đông như Ả Rập Saudi, Qatar, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Bahrain, Kuwait, và Oman hay Brunei ở Khu vực Đông Nam Á dù chưa phải là những nền kinh tế tài chính tăng trưởng, tuy nhiên vẫn là những vương quốc có mức sống cao nhờ nguồn tài nguyên dầu mỏ dồi dào .Theo Dự kiến của những chuyên viên thì GDP danh nghĩa của Ấn Độ sẽ vượt Nhật Bản vào năm 2025 để trở thành nền kinh tế tài chính thứ 3 quốc tế. Đến năm 2030, nền kinh tế tài chính Trung Quốc tính theo GDP sẽ xê dịch với Mỹ, và đạt tới mức tương tự về vận tốc tăng trưởng của kinh tế tài chính Mỹ. Tuy vậy, thu nhập trung bình đầu người vẫn thấp hơn Mỹ .Các khối thương mại :
Các nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên.
Châu Á Thái Bình Dương theo ranh giới là lục địa lớn nhất quốc tế và nó rất giàu những nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên, như dầu mỏ và sắt .
Sản xuất công nghiệp ở châu Á theo truyền thống cuội nguồn là mạnh nhất ở khu vực Đông và Khu vực Đông Nam Á, đơn cử là ở Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Nước Hàn và Nước Singapore. Các ngành nghề công nghiệp giao động từ sản xuất những loại sản phẩm rẻ tiền như đồ chơi tới những mẫu sản phẩm công nghệ cao như máy tính và xe hơi. Nhiều công ty ở châu Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản có những sự hợp tác đáng kể ở châu Á đang tăng trưởng để tận dụng những lợi thế so sánh về sức lao động rẻ tiền .Một trong những nghành chính của sản xuất công nghiệp ở châu Á là công nghiệp may mặc. Phần lớn việc cung ứng quần áo và giày dép lúc bấy giờ của quốc tế có nguồn gốc từ Trung Quốc và khu vực Khu vực Đông Nam Á .
Tài chính và những dịch vụ khác.
Châu Á Thái Bình Dương có 3 TT kinh tế tài chính lớn. Chúng nằm ở Hồng Kông, Nước Singapore và Tokyo. Các TT mới nổi ở Ấn Độ hay Trung Quốc là do sự kinh tế tài chính về sản xuất công nghiệp theo hình thức gia công ở những vương quốc này cũng như sự có được của nhiều người trẻ có học vấn cao và nói tiếng Anh
Các vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ.
| Năm | Số dân | ±% |
|---|---|---|
| 1500 | 243.000.000 | — |
| 1700 | 436.000.000 | +79.4% |
| 1900 | 947.000.000 | +117.2% |
| 1950 | 1.402.000.000 | +48.0% |
| 1999 | 3.634.000.000 | +159.2% |
| Nguồn: “UN report 2004 data” (PDF). | ||
Dân số châu Á trong tương lai.
| Năm | Dân số | Mật độ (km²) | Tỉ lệ tăng lên | % Dân số thế giới |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | 4.598.426.260 | 148,178 | 0.8161% | 65.69% |
| 2025 | 4.774.708.304 | 153,858 | 0.664% | 68.21% |
| 2030 | 4.922.829.661 | 158,631 | 0.5371% | 70.33% |
| 2035 | 5.045.488.373 | 162,584 | 0.4271% | 72.08% |
| 2040 | 5.143.850.426 | 165,754 | 0.326% | 73.48% |
| 2045 | 5.218.032.708 | 168,144 | 0.226% | 74.54% |
| 2050 | 5.266.848.432 | 169,717 | 0.1278% | 75.24% |
| 2055 | 5.290.517.068 | 170,480 | 0.0325% | 75.58% |
| 2060 | 5.290.029.643 | 170,464 | -0.0483% | 75.57% |
| 2065 | 5.270.626.348 | 169,839 | -0.106% | 75.29% |
| 2070 | 5.237.952.908 | 168,785 | -0.1516% | 74.83% |
| 2075 | 5.194.086.547 | 167,372 | -0.192% | 74.20% |
| 2080 | 5.140.833.583 | 165,655 | -0.2261% | 73.44% |
| 2085 | 5.080.577.103 | 163,715 | -0.2463% | 72.58% |
| 2090 | 5.017.487.286 | 161,682 | -0.2532% | 71.68% |
| 2095 | 4.953.893.193 | 159,632 | -0.2595% | 70.77% |
Nguồn : World Population Review
- Ghi chú: Một phần của Ai Cập (Bán đảo Sinai) thuộc về Tây Á về mặt địa lý.
Các vùng chủ quyền lãnh thổ khác.
Tên những nước thuộc Châu Á Thái Bình Dương theo vần Anphabet.
Bởi vì vùng đất khu vực châu Á to lớn, dân tộc bản địa đông nhiều, tính phong phú của văn hoá rất mạnh, độ sai biệt rất lớn, vì vậy gần như không có ” văn hoá châu Á ” thống nhất. Tất cả tôn giáo mang tính quốc tế đều sản sinh ở châu Á, như Cơ Đốc giáo, Phật giáo, Hồi giáo và Ấn Độ giáo. Trước khi mở màn Cách mạng công nghiệp vào thế kỉ XVIII, do tại TT kinh tế tài chính của quốc tế ở châu Á, do đó hầu hết thành tựu kĩ thuật của loài người đều sản sinh ở châu Á. Đầu năm 3000 trước Công nguyên, người châu Á đã ý tưởng kĩ thuật đốt nung đồ gốm và đúc rèn quặng, người Sumer ở châu Á đã ý tưởng tiên phong khu công trình tưới nước bằng văn tự và có mạng lưới hệ thống, dân tộc bản địa du mục ở Trung Á đã ý tưởng yên ngựa, dây cương ngựa và bánh xe, người Trung Quốc đã ý tưởng đồ sứ, bàn đạp ngựa, thuốc súng, la bàn, kĩ thuật làm giấy và kĩ thuật in ấn, đồng thời trồng trọt lúa gié sớm nhất. Người Ấn Độ và người Arabi đã ý tưởng kĩ thuật đo lường và thống kê hệ thập phân. Các loại kĩ thuật y dược mang tính địa phương ở châu Á dù cho đến thời nay cũng vô cùng hữu hiệu, vẫn sử dụng ở rất nhiều khu vực .Rất nhiều nhạc cụ ở phương tây và phương đông là có cùng một nguồn gốc, do đó giống nhau vô cùng, thí dụ như vĩ cầm và nhị hồ ( đàn nhị ), guitar và đàn tì bà, ô-boa và suona, sáo phương đông và phương tây gần giống nhau. Thực ra những nhạc cụ này đa phần đều là bắt nguồn ở vùng đất Trung Đông. Văn hoá của những dân tộc bản địa châu Á như Trung Quốc, Arabi và Ấn Độ có ảnh hưởng tác động cực kỳ to lớn so với văn hoá quốc tế .
Châu Á Thái Bình Dương là chỗ khởi nguyên của những tôn giáo lớn .
Ngôn ngữ châu Á chia ra thuộc về ngữ hệ Hán – Tạng, ngữ hệ Nam Á, ngữ hệ Altai, ngữ hệ Nam Đảo, ngữ hệ Dravida, ngữ hệ Á – Phi và ngữ hệ Ấn – Âu .
Đại hội Thể thao châu Á, gọi tắt Á vận hội, là đại hội thể thao mang tính tổng hợp có quy mô lớn nhất và tiêu chuẩn cao nhất ở vùng đất châu Á, đại biểu tiêu chuẩn thể dục thể thao của cả châu Á, nó là đại hội thể thao tổng hợp quy mô to lớn mang tính khu vực được Uỷ ban Olympic Quốc tế thừa nhận. Do Hội đồng Olympic châu Á đảm nhiệm việc làm, mỗi bốn năm một kì. Tiền thân của nó là Đại hội Thể thao Viễn Đông và Đại hội Thể thao Tây Á. Đại hội Thể thao châu Á kì thứ nhất lúc đầu dự tính cử hành ở New Delhi, Ấn Độ vào tháng 02 năm 1949, do những nguyên do trù bị của nước chủ nhà nên lê dài đến năm 1951 cử hành .
Sự không ổn định.
Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ và chủ quyền lãnh thổ.
Ly khai và thay máu chính quyền.
- Tây Tạng (Trung Quốc) đòi ly khai
- Myanmar trong tình trạng đảo chính trước quân đội.
- Chính phủ Afghanistan bị đảo chính do Taliban.
Xung đột biên giới.
- Xung đột biên giới giữa 3 quốc gia là Ấn Độ, Trung Quốc và Pakistan.
Tài liệu tìm hiểu thêm.
- Lewis, Martin W.; Wigen, Kären (1997), The myth of continents: a critique of metageography, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, ISBN 0-520-20743-2
- Ventris, Michael; Chadwick, John (1973). Documents in Mycenaean Greek (ấn bản 2). Cambridge: University Press.
Liên kết ngoài.
Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường