Chào ba ngón kiểu Hunger Games có ý nghĩa gì với giới trẻ Đông Nam Á?

6 tháng 12 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Người dân Xứ sở nụ cười Thái Lan biểu tình nhu yếu Thủ tướng từ chức ngày 1/8/2021

Đợt công chiếu phần tiếp theo của phim The Hunger Games (Đấu trường Sinh tử) ở Thái Lan xảy ra đúng vào dịp sáu tháng sau cuộc đảo chính quân sự 22/05/2014, là dịp để thanh niên Thái Lan phản đối nhóm quân nhân lên chiếm quyền.

Lần tiên phong, 1 số ít người trẻ tuổi Vương Quốc của nụ cười đã nhân phim The Hunger Games – Mockingjay tập một ra đời và bị ngưng chiếu ở một số ít rạp tại Bangkok để bày tỏ phản đối .Họ đưa tay chào ba ngón, như cách những thiếu niên trong bộ phim Mỹ chào để nhận ra đồng đội .Trên thực tiễn, cách chào ba ngón tay đã có từ lâu, trong trào lưu hướng đạo quốc tế, nhất là ở những nhóm Sói nam ( Boy Scouts ) ở Anh thời bá tước Robert Baden-Powell .Từ đó, nó được đảng Quốc gia Xã hội Chủ nghĩa Đức ( Nazi ) của Adolf Hitler gia nhập với cách đưa thẳng cả cánh tay và bàn tay ra phía trước .Còn chào bằng hai ngón tay là cách đã được quân đội CH Ba Lan dùng từ những năm sau Thế Chiến I .Nhưng việc giới trẻ ngày này chọn một cách chào từ phim Hollywood lại là chuyện rất tân tiến .Nhưng sau vấn đề năm năm trước, đó, tính đến cuộc biểu tình tại Myanmar năm nay, ở Hong Kong năm 2019, đợt phản đối những lệnh trấn áp Covid ở Xứ sở nụ cười Thái Lan năm 2021, ba ngón tay chào từ bộ phim Mỹ đã thành biểu tượng nổi tiếng .

Xã hội giả tưởng đen tối

Khái niệm phim, tiểu thuyết về một xã hội hoặc chìm đắm trong quá khứ không xác lập, hoặc ở một tương lai tăm tối trong tiếng Anh có tên là ‘ dark dystopia ‘ .Dystopia trái ngược với ‘ utopia ‘ – giả tưởng lý tưởng, ví dụ như chủ nghĩa cộng sản, theo cách tưởng tượng của những nhà tư tưởng Âu Mỹ mấy thế kỷ qua .Thế giới ‘ dystoptia ‘ là phản đề của ‘ thiên đường XHCB ‘, hay Địa đàng tôn giáo .Nó hoặc do băng nhóm độc tài, tường già nua, đầy mưu mô, trấn áp, hoặc là xứ sở mà con người bị máy móc ( robot ) điều khiển và tinh chỉnh. Chỉ còn một nhóm nhỏ, thường là người lập dị, thanh thiếu niên gan góc, dám chống lại quyền lực tối cao đen .Nguồn hình ảnh, Lionsgate / Reuters

Chụp lại hình ảnh,

Katniss Everdeen trong vai diễn của Jennifer Lawrence đã lôi cuốn giới trẻ toàn thế giớiCha đẻ của dòng văn học ‘ dystopian ‘ được cho là nhà văn Anh George Orwell .Tiểu thuyết ‘ 1984 ‘ của ông, viết khi thao tác cho đài BBC ở London, đã trở thành tác phẩm chính trị và văn học giả tưởng tầm cỡ về một xã hội bị trấn áp tổng lực .Được biết cuốn sách viết năm 1949 đã cảnh báo nhắc nhở rằng chủ nghĩa Stalin ở Liên Xô ( cũ ) có tiềm năng đem quy mô trấn áp tư tưởng và ngôn từ của toàn xã hội ra khắp quốc tế .Mặt khác, Orwell cũng coi mọi cơ quan quyền lực và truyền thông online có rủi ro tiềm ẩn gây áp bức qua tuyên truyền, và trong tiểu thuyết nổi tiếng, ông lấy một căn phòng dưới tầng hầm dưới đất trong tòa nhà Broadcasting House, trụ sở đài BBC, làm hình mẫu cho căn phòng trấn áp tư tưởng ( room 101 ) của ” Bộ Sự thật ” trong sách .Năm 2008, dù chủ nghĩa cộng sản đã tan rã ở Liên Xô cũ và Đông Âu, quốc tế lại có rủi ro tiềm ẩn rơi vào thực trạng mất tự do bởi công nghệ tiên tiến, và tác phẩm của Suzanne Collins sinh ra .Sau được chuyển thể thành phim ” Đấu trường sinh tử ” ( gốc tiếng Anh : The Hunger Games ), câu truyện nói về một thiếu nữ, Katniss Everdeen, phải chiến đấu để sống sót và thắng lợi trong một game show truyền hình tàn khốc .Tessa Wong, BBC News từ Nước Singapore nhận định và đánh giá rằng kiểu chào ba ngón tay từ phim đã trở thành một biểu tượng cho trào lưu phản kháng ở Khu vực Đông Nam Á .Chụp lại hình ảnh ,Người biểu tình ở Myanmar chào ba ngón tayNăm năm trước, trong vụ ở rạp chiếu bóng Bangkok 1 số ít sinh viên cũng chỉ mới có động tác chào ba ngón tay như trong bộ phim chống chế độ độc tài quân sự chiến lược tương lai, và công an Thailand cũng chỉ bắt họ rồi thả .Theo The Guardian ở Anh thì với thanh thiếu niên Khu vực Đông Nam Á, kiểu chào ba ngón tay có ý ” chúng tôi không đầu hàng “, mặc kệ áp bức .Đến nay, vì lúng túng sự lan tỏa của những nội dung chính trị từ phim ảnh, văn học chính quyền sở tại quân sự chiến lược Thailand đã cấm cả chuyện đọc tiểu thuyết ‘ 1984 ‘ của George Orwell .Cùng lúc, cơ quan chính phủ Thailand cũng ra thêm lệnh cấm tụ tập quá năm người .Tuy vậy, việc hiểu những biểu tượng này cũng không thống nhất .Có những người chỉ đơn thuần coi đó là việc bày tỏ tình đoàn kết với người biểu tình mà không hàm ý phản kháng vũ trang hay bạo động .

Với một số người khác, chào ba ngón tay là cách họ thể hiện tình cảm yêu tự do, theo tờ Independent ở Anh khi lý giải câu chuyện này về Thái Lan hồi 2020.

Xem trang ‘ Bạn cần biết’ của BBC News, bản tiếng Anh.

Xem thêm: