Xét nghiệm định lượng CA 15- 3 và những điều cần biết – YouMed

CA 15-3 là một trong các chất chỉ điểm khối u. Nó có thể tăng lên khi bệnh lý ung thư tiến triển và giảm khi khối u đáp ứng với liệu pháp điều trị. Đặc biệt, CA 15-3 thường liên kết với ung thư vú. Do đó, xét nghiệm CA 15-3 và một số chất khác nữa thường được thực hiện để theo dõi những người bị ung thư vú di căn. Ngoài ra, nó có thể được sử dụng để phát hiện ung thư vú tái phát.

CA 15-3 là gì ?

CA 15-3 là tên viết tắt của kháng nguyên carbohydrate 15-3 ( carbohydrate antigen 15-3 ) hay kháng nguyên ung thư 15-3 ( cancer antigen 15-3 ). Đây là một loại protein được giải phóng vào máu bởi một số ít loại ung thư. Vì thế, CA 15-3 được xem như thể một dấu ấn chỉ điểm ung thư. Tuy nhiên, nó cũng tương quan đến một số ít thực trạng không do ung thư khác .

Sinh học của CA 15-3 ?

Kháng nguyên CA 15-3 là một protein quyết định hành động kháng nguyên ( epitope ) của một glycoprotein xuyên màng lớn. Nó có tên là protein MUC1, được sinh tổng hợp từ gen MUC1. Protein MUC1 còn được biết như thể một mucin biểu mô đa hình hoặc kháng nguyên màng biểu mô. Nó được phân bổ nhiều ở vùng ngoại bào, màng tế bào và dịch bào. Protein MUC1 thường bộc lộ quá mức và bị glycosyl hóa một cách không bình thường ở vùng ngoại bào trong ung thư vú .

Về mặt sinh lý, protein MUC1 có thể tham gia vào sự kết dính tế bào. Thực hiện bằng cách làm giảm mức độ chất nền (matrix) nằm giữa tế bào – ngoại bào và làm giảm các tương tác tế bào – tế bào. Điều này cho thấy rằng protein MUC1 và sự biểu hiện quá mức của nó có mối liên quan nhân quả đến sự xâm lấn và di căn của ung thư.

Biểu hiện trong ung thư

Kháng nguyên CA 15-3 thường biểu lộ quá mức ở những tế bào tuyến ác tính. Gặp nhiều như trong ung thư tế bào tuyến vú. Khi CA 15-3 được sản xuất bởi những tế bào ung thư, nó đi vào dòng máu. Vì vậy, CA 15-3 trở thành một dấu ấn ung thư. Đặc biệt là giúp theo dõi sự tăng trưởng, phân phối điều trị và tái phát của ung thư vú .
CA 15-3 chỉ tăng khoảng chừng 10 % số những ung thư vú quy trình tiến độ sớm. Nhưng nó tăng đến 70 % số những ung thư vú quá trình di căn. Có khoảng chừng 30 % ung thư vú không sản xuất CA 15-3 .
CA 15-3 cũng hoàn toàn có thể tăng ở một số ít ung thư khác như đại trực tràng, phổi, buồng trứng, nội mạc tử cung, dạ dày, tụy và ung thư biểu mô tế bào gan … Ngoài ra, nó cũng tăng nhẹ hoặc thoáng qua ở một số ít bệnh lành tính như viêm gan mạn, xơ gan, lao, sarcoidosis, bệnh vú lành tính, viêm nội mạc tử cung, Lupus ban đỏ mạng lưới hệ thống .. CA 15-3 còn tăng trong một số ít trạng thái sinh lý như phụ nữ có thai hoặc cho con bú .
Bộ gen pháp luật toàn bộ đặc thù của khung hình con người. Bất thường về gen sẽ biểu lộ thành những bệnh lý trên khung hình. Đặc biệt những bệnh lý này còn hoàn toàn có thể di truyền cho thế hệ sau. Có rất nhiều không bình thường di truyền, trong bài viết này tất cả chúng ta cùng khám phá về : Hội chứng Marfan nhé .

Chỉ định và ứng dụng xét nghiệm CA 15-3 trên lâm sàng ?

Xét nghiệm CA 15-3 để sàng lọc, chẩn đoán và phân giai đoạn cho ung thư vú?

Hiện tại, không có đủ tài liệu khuyến nghị làm xét nghiệm CA 15-3 để sàng lọc, chẩn đoán hoặc phân tiến trình ung thư vú. Nồng độ CA 15-3 tăng cao không hằng định trong ung thư vú quá trình đầu hoặc trọn vẹn không tăng trong 1 số ít trường hợp. Điều này gây khó khăn vất vả cho việc phát hiện ung thư tiến trình đầu hoặc những khối u không biểu lộ kháng nguyên CA 15-3. Tuy nhiên, một số ít nghiên cứu và điều tra cho thấy CA 15-3 có giá trị tiên lượng trong ung thư vú quy trình tiến độ đầu. Sự hiện hữu của dấu chỉ điểm khối u này hoàn toàn có thể tiên đoán một dự hậu xấu hơn .
Nồng độ CA 15-3 cũng hoàn toàn có thể tăng lên trong cả thực trạng lành tính và ác tính. Điều này dẫn đến độ nhạy, độ đặc hiệu và giá trị tiên đoán dương thế thấp. Chính thế cho nên gây khó khăn vất vả cho việc tầm soát, chẩn đoán hoặc phân quá trình ung thư vú .

Xét nghiệm CA 15-3 để phát hiện bệnh tái phát sau khi điều trị ung thư vú nguyên phát?

Hiện tại, vẫn chưa có đủ tài liệu để khuyến nghị sử dụng xét nghiệm CA 15-3 để theo dõi sự tái phát của ung thư vú sau khi điều trị ung thư vú nguyên phát. Một số nghiên cứu và điều tra đã chỉ ra rằng sự ngày càng tăng nồng độ CA 15-3 hoàn toàn có thể Dự kiến sự tái phát khoảng chừng 5 – 6 tháng trước khi khởi đầu những tín hiệu hoặc triệu chứng, hoặc dương thế của những xét nghiệm khác. Tuy nhiên, không có thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên nào cho thấy việc phát hiện và điều trị sớm những trường hợp tái phát không có triệu chứng này giúp cải tổ thời hạn sống còn và chất lượng đời sống. giá thành và tác động ảnh hưởng của việc tăng độc tính điều trị khi phát hiện sớm cũng không rõ ràng .

Xét nghiệm CA 15-3 để theo dõi trường hợp ung thư vú di căn

Độ nhạy và độ đặc hiệu chung của CA 15-3 so với toàn bộ bệnh nhân ung thư vú là thấp. Tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn cho bệnh tiến triển ( di căn ) hoặc bệnh tái phát. CA 15-3 hoàn toàn có thể tăng trong những khối u lớn hơn và ung thư vú tiến trình cao hơn. Điều này tương thích với vai trò trong chống kết dính, xâm lấn và di căn tế bào ung thư. Xét nghiệm CA 15-3, cùng với bệnh sử, khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh, hoàn toàn có thể được sử dụng để theo dõi cung ứng của bệnh nhân ung thư vú di căn với liệu pháp đang triển khai .

Như thế, xét nghiệm CA 15-3 không nên được sử dụng một mình để theo dõi đáp ứng điều trị. Tuy nhiên, nếu không có dấu hiệu nào khác về bệnh có thể đo lường được (tức là qua bệnh sử, khám hoặc hình ảnh), thì mức độ CA 15-3 tăng lên có thể cho thấy sự thất bại trong điều trị. Nồng độ CA 15-3 tăng giả có thể xảy ra trong 4-6 tuần đầu điều trị. Vì vậy nên thận trọng khi giải thích các kết quả này.

Xét nghiệm CA 15-3 để tiên lượng phẫu thuật

Một điều tra và nghiên cứu của Lasham và tập sự báo cáo giải trình rằng nồng độ microRNA ( miR ) – 923 và CA 15-3 trong huyết tương tại thời gian bệnh nhân phẫu thuật ung thư vú là những tín hiệu tiên lượng độc lập. Do đó, chúng hoàn toàn có thể giúp gợi ý, cùng với những yếu tố Dự kiến bệnh học lâm sàng tiêu chuẩn, mà bệnh nhân cần được quản trị tích cực hơn hoặc giám sát sau phẫu thuật ngặt nghèo hơn .

Giải thích tác dụng xét nghiệm

Phạm vi giá trị thông thường hoàn toàn có thể đổi khác một chút ít. Nhưng nhìn chung, giá trị CA 15-3 từ 30 ( U / mL ) trở xuống được coi là thông thường .
Như đã nói, một giá trị đơn lẻ thường ít có giá trị. Vì vậy cần đo tiếp tục trong quy trình điều trị. Để CA 15-3 thực sự có ý nghĩa, nó phải được nhìn nhận tích hợp với những yếu tố khác. Đó là khám lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và những xét nghiệm máu khác. Mức độ CA 15-3 giảm trong quy trình điều trị hoàn toàn có thể cho thấy cung ứng của khối u. Trong khi mức độ không thay đổi hoặc tăng lên mặc dầu đã được điều trị không thiếu hoàn toàn có thể cho thấy khối u không phân phối với điều trị hoặc khối u đang tái phát .

Mức CA 15-3 cao hơn thường tương ứng với những tiến trình tiến triển hơn của ung thư vú .
Mức cao nhất có xu thế được thấy trong ung thư vú di căn, đặc biệt quan trọng là gan hoặc xương. Tuy nhiên, mức độ CA 15-3 hoàn toàn có thể thấp hoặc thông thường ngay cả trong bệnh tiến triển. Vì không phải toàn bộ những bệnh ung thư vú đều sản xuất CA 15-3. Hoặc ung thư vú quy trình tiến độ đầu hoàn toàn có thể không tạo ra mức CA 15-3 hoàn toàn có thể phát hiện được. Vì vậy, CA 15-3 ở mức độ thông thường không có nghĩa là không bị ung thư .
Mặt khác, nồng độ CA 15-3 hoàn toàn có thể tăng cao không bình thường trong bốn đến sáu tuần tiên phong sử dụng liệu pháp điều trị ung thư mới. Nhìn chung, bất kể giải pháp điều trị nào phá vỡ khối u đều hoàn toàn có thể gây ra sự ngày càng tăng thoáng qua những chất chỉ điểm khối u. Để tránh hiểu sai, xét nghiệm CA 15-3 không nên được triển khai trong vòng hai đến ba tháng sau khi khởi đầu liệu pháp mới .
Điều quan trọng cần quan tâm là mức CA-153 hoàn toàn có thể tăng cao ở những bệnh lý ác tính khác. Thậm chí là những thực trạng lành tính hoặc không có bệnh lý nào. Trái ngược với ung thư, những mức độ này có khuynh hướng duy trì không thay đổi. Chỉ khi mức độ tăng lên thì mới hoàn toàn có thể triển khai kiểm tra thêm .

Các nguyên nhân lành tính làm tăng nồng độ CA 15-3 như sau:

• Viêm gan mãn tính.
• Xơ gan.
• Bệnh lao.
• Sarcoidosis.
• Bệnh vú lành tính.
• Bệnh viêm vùng chậu.
• Lạc nội mạc tử cung
• Lupus ban đỏ hệ thống.
• Cho con bú và mang thai.

Nguyên nhân ác tính làm tăng nồng độ CA 15-3 như sau:

• Ung thư phổi tế bào nhỏ
• Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ
• Khối u gan ác tính
• Ung thư đại trực tràng
• Khối u ác ở buồng trứng
• Ung thư nội mạc tử cung
• Ung thư tuyến tụy

Theo dõi sau khi có hiệu quả xét nghiệm CA15-3 như thế nào ?

Nếu kết quả CA 15-3 tăng cao, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung. Nếu độ cao là tối thiểu, bác sĩ có thể thực hiện phương pháp theo dõi và chờ đợi. Bạn có thể được yêu cầu kiểm tra lại vài tuần sau đó. Trường hợp, nồng độ CA15-3 vẫn tiếp tục tăng lên, bác sĩ có thể sẽ tiến hành kiểm tra bổ sung. Điều này có thể bao gồm:

• Các xét nghiệm hình ảnh. Chẳng hạn siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) hoặc xạ hình xương.
• Các xét nghiệm chỉ điểm khối u khác để kiểm tra các bệnh ung thư khác. Chẳng hạn như kháng nguyên CA 125 đối với ung thư buồng trứng hoặc alpha-fetoprotein đối với ung thư gan.
• Xét nghiệm máu để kiểm tra rối loạn chức năng gan, viêm gan siêu vi hoặc kháng thể tự miễn (phù hợp với bệnh lupus).
• Xét nghiệm để kiểm tra bệnh lao.
• Sinh thiết để kiểm tra bệnh sarcoidosis.
• Xét nghiệm tìm tế bào u trong hệ tuần hoàn (CTC), một xét nghiệm mới hơn được sử dụng để theo dõi di căn vú và một số bệnh ung thư khác.

Tóm lại, xét nghiệm CA 15-3 thường được sử dụng để theo dõi bệnh vú di căn. Nó hoàn toàn có thể gây ra thực trạng stress và lo ngại. Đặc biệt, nếu đương đầu với sự ngày càng tăng bất ngờ đột ngột của dấu chỉ điểm khối u này. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là CA 15-3 chỉ phân phối một cái nhìn sơ lược về những gì đang thực sự diễn ra. Nó chỉ có giá trị khi được kiểm tra cùng với tiền sử bệnh lý và những xét nghiệm khác. Có sự ngày càng tăng thoáng qua CA 15-3 không có nghĩa là ung thư đang lan rộng hoặc xâm lấn những cơ quan khác. Tương tự như vậy, sự giảm nhẹ nhất thời không có nghĩa là ung thư đang biến mất, vì ung thư di căn là không hề chữa khỏi .

Hormone hướng vỏ thượng thận (ACTH) được tiết ra từ tuyến yên. Loại hormone này sẽ kích thích tuyến thượng thận tiết ra một loại hormone khác là cortisol giúp cơ thể phản ứng với căng thẳng. 

Bác sĩ Lương Sỹ Bắc