Cảm xúc – Wikipedia tiếng Việt

Cảm xúc của một cô gái trong lúc bị trêu ghẹo

Cảm xúc là một trạng thái sinh học liên quan đến hệ thần kinh[1][2][3] đưa vào bởi những thay đổi sinh lý thần kinh khác nhau như gắn liền với những suy nghĩ, cảm xúc, phản ứng hành vi và mức độ của niềm vui hay không vui.[4][5] Hiện tại không có sự đồng thuận khoa học về một định nghĩa chung về cảm xúc. Cảm xúc thường đan xen vào nhau với tâm trạng, tính khí, cá tính, sáng tạo [6][7] và động lực.[8]

Nghiên cứu về cảm xúc đã tăng đáng kể trong hai thập kỷ qua với nhiều lĩnh vực đóng góp bao gồm tâm lý học, khoa học thần kinh, khoa học thần kinh ảnh hưởng, nội tiết học, y học, lịch sử, xã hội học cảm xúc và khoa học máy tính. Nhiều lý thuyết cố gắng giải thích nguồn gốc, sinh học thần kinh, kinh nghiệm và chức năng của cảm xúc chỉ thúc đẩy nghiên cứu mạnh mẽ hơn về chủ đề này. Các lĩnh vực nghiên cứu hiện nay trong khái niệm cảm xúc bao gồm phát triển các tài liệu kích thích và khơi gợi cảm xúc. Ngoài ra, scan PET và scan fMRI giúp nghiên cứu các quá trình hình ảnh tình cảm trong não.[9]

Từ quan điểm cơ học thuần túy, ” Cảm xúc hoàn toàn có thể được định nghĩa là một trải nghiệm tích cực hoặc xấu đi có tương quan đến một quy mô hoạt động giải trí sinh lý đơn cử. ” Cảm xúc tạo ra những biến hóa về sinh lý, hành vi và nhận thức khác nhau. Vai trò bắt đầu của cảm xúc là thôi thúc những hành vi thích nghi mà trong quá khứ sẽ góp thêm phần vào việc truyền gen trải qua sự sống sót, sinh sản và lựa chọn họ hàng. [ 10 ] [ 11 ]Trong một số ít kim chỉ nan, nhận thức là một góc nhìn quan trọng của cảm xúc. Đối với những người hành vi hầu hết dựa trên cảm xúc, họ hoàn toàn có thể cho rằng họ không tâm lý, nhưng những quy trình niềm tin tương quan đến nhận thức vẫn rất thiết yếu, đặc biệt quan trọng là trong việc lý giải những sự kiện. Ví dụ, việc nhận ra rằng tất cả chúng ta tin rằng tất cả chúng ta đang ở trong một trường hợp nguy khốn và sự kích thích tiếp theo của mạng lưới hệ thống thần kinh của khung hình ( nhịp tim nhanh và nhịp thở, đổ mồ hôi, căng cơ ) là không hề thiếu so với cảm xúc sợ hãi của con người. Tuy nhiên, những triết lý khác cho rằng cảm xúc tách biệt và hoàn toàn có thể đi trước nhận thức. Ý thức thưởng thức một cảm xúc là bộc lộ một đại diện thay mặt ý thức của cảm xúc đó từ một kinh nghiệm tay nghề quá khứ hoặc giả thuyết, được link trở lại trạng thái nội dung của niềm vui hoặc sự không hài lòng. [ 12 ] Các trạng thái nội dung được thiết lập bằng cách lý giải bằng lời nói về những kinh nghiệm tay nghề, diễn đạt một trạng thái nội bộ. [ 13 ]Cảm xúc rất phức tạp. Theo 1 số ít kim chỉ nan, chúng là những trạng thái cảm xúc dẫn đến những đổi khác về sức khỏe thể chất và tâm lý tác động ảnh hưởng đến hành vi của tất cả chúng ta. [ 5 ] Sinh lý học của cảm xúc được link ngặt nghèo với sự kích thích của mạng lưới hệ thống thần kinh với những trạng thái và sức mạnh khác nhau của kích thích tương quan, rõ ràng, với những cảm xúc đơn cử. Cảm xúc cũng được link với xu thế hành vi. Những người hướng ngoại có nhiều năng lực hòa đồng và biểu lộ cảm xúc của họ, trong khi những người hướng nội có nhiều năng lực bị xã hội rút lui và che giấu cảm xúc. Cảm xúc thường là động lực thôi thúc động lực, tích cực hay xấu đi. [ 14 ] Theo những triết lý khác, cảm xúc không phải là lực nhân quả mà chỉ là hội chứng của những thành phần, hoàn toàn có thể gồm có động lực, cảm xúc, hành vi và biến hóa sinh lý, nhưng không ai trong số những thành phần này là cảm xúc. Cảm xúc cũng không phải là một thực thể gây ra những thành phần này. [ 15 ]Cảm xúc tương quan đến những thành phần khác nhau, ví dụ điển hình như kinh nghiệm tay nghề chủ quan, quy trình nhận thức, hành vi biểu cảm, đổi khác tâm sinh lý và hành vi công cụ. Có một thời, những học giả đã nỗ lực xác lập cảm xúc với một trong những thành phần : William James với kinh nghiệm tay nghề chủ quan, những nhà hành vi với hành vi công cụ, nhà tâm sinh lý học với những đổi khác sinh lý, v.v. Gần đây, cảm xúc được cho là gồm có toàn bộ những thành phần. Các thành phần khác nhau của cảm xúc được phân loại hơi khác nhau tùy thuộc vào ngành học. Trong tâm lý học và triết học, cảm xúc thường gồm có một thưởng thức chủ quan, có ý thức đặc trưng đa phần bởi những biểu lộ tâm sinh lý, phản ứng sinh học và trạng thái niềm tin. Một diễn đạt đa yếu tố tựa như của cảm xúc được tìm thấy trong xã hội học. Ví dụ, Peggy Thoits [ 16 ] miêu tả cảm xúc tương quan đến những thành phần sinh lý, nhãn văn hóa truyền thống hoặc cảm xúc ( tức giận, giật mình, v.v. ), hành vi biểu cảm của khung hình và nhìn nhận những trường hợp và toàn cảnh .

Định nghĩa của Từ điển Oxford về cảm xúc là “Một cảm giác mạnh mẽ xuất phát từ hoàn cảnh, tâm trạng hoặc mối quan hệ với người khác”.[17] Cảm xúc là phản ứng với các sự kiện quan trọng bên trong và bên ngoài.[18]

Cảm xúc hoàn toàn có thể là sự Open ( ví dụ : bồn chồn ) hoặc tâm thế ( ví dụ : thù địch ) và có thời hạn sống sót ngắn ( ví dụ : tức giận ) hoặc có thời hạn sống sót dài ( ví dụ : đau buồn ). [ 19 ] Nhà trị liệu tâm lý Michael C. Graham diễn đạt tổng thể những cảm xúc như sống sót trên một cường độ liên tục. [ 20 ] Vì vậy, nỗi sợ hãi hoàn toàn có thể gồm có từ lo ngại nhẹ đến mức khủng bố hoặc xấu hổ hoàn toàn có thể từ ngượng ngập đơn thuần đến xấu hổ mang tính ô nhiễm. [ 21 ] Cảm xúc đã được diễn đạt là gồm có một tập hợp những phản ứng phối hợp, hoàn toàn có thể gồm có những chính sách trải qua lời nói, sinh lý, hành vi và thần kinh .Cảm xúc đã được phân loại, với một số ít mối quan hệ sống sót giữa cảm xúc và một số ít trái chiều trực tiếp hiện có. Graham phân biệt cảm xúc là tính năng hoặc rối loạn tính năng và lập luận toàn bộ những cảm xúc tính năng đều có quyền lợi. [ 23 ]

Trong một số cách sử dụng của từ này, cảm xúc là những cảm xúc mãnh liệt được hướng vào ai đó hoặc một cái gì đó.[24] Mặt khác, cảm xúc có thể được sử dụng để chỉ các trạng thái nhẹ (như khó chịu hoặc nội dung) và các trạng thái không hướng vào bất cứ điều gì (như trong lo lắng và trầm cảm). Một dòng nghiên cứu xem xét ý nghĩa của từ cảm xúc trong ngôn ngữ hàng ngày và thấy rằng cách sử dụng này khá khác so với trong diễn ngôn học thuật.[25]

Trong trong thực tiễn, Joseph LeDoux đã định nghĩa cảm xúc là hiệu quả của một quy trình nhận thức và ý thức xảy ra để phân phối với phản ứng của mạng lưới hệ thống khung hình so với một kích hoạt nào đó. [ 26 ]
Theo Mô hình quy trình thành phần ( CPM ) của Scherer về cảm xúc, [ 27 ] có năm yếu tố quan trọng của cảm xúc. Từ quan điểm quy trình thành phần, kinh nghiệm tay nghề cảm xúc yên cầu tổng thể những quy trình này trở nên phối hợp và đồng điệu hóa trong một khoảng chừng thời hạn ngắn, được thôi thúc bởi những quá trình đánh giá và thẩm định. Mặc dù việc đưa vào nhìn nhận nhận thức là một trong những yếu tố gây tranh cãi, vì một số ít nhà triết lý đưa ra giả định rằng cảm xúc và nhận thức là riêng không liên quan gì đến nhau nhưng là mạng lưới hệ thống tương tác, CPM cung ứng một chuỗi những sự kiện diễn đạt hiệu suất cao sự phối hợp có tương quan trong tiến trình cảm xúc .

• Đánh giá nhận thức: cung cấp một đánh giá về các sự kiện và đối tượng.
• Triệu chứng cơ thể: thành phần sinh lý học của trải nghiệm cảm xúc.
• Xu hướng hành động: một thành phần tạo động lực cho việc chuẩn bị và định hướng phản ứng của động cơ.
• Biểu hiện: biểu hiện trên khuôn mặt và giọng nói hầu như luôn đi kèm với trạng thái cảm xúc để truyền đạt phản ứng và ý định hành động.
• Cảm giác: trải nghiệm chủ quan của trạng thái cảm xúc một khi nó đã xảy ra.

Cảm xúc hoàn toàn có thể được phân biệt với 1 số ít cấu trúc tựa như trong nghành nghề dịch vụ khoa học thần kinh tình cảm :

• Cảm giác; không phải tất cả cảm xúc bao gồm cảm xúc, chẳng hạn như cảm giác hiểu biết. Trong bối cảnh của cảm xúc, cảm xúc được hiểu rõ nhất là sự thể hiện chủ quan của cảm xúc, riêng tư đối với cá nhân trải nghiệm chúng.[28]
• Tâm trạng là những trạng thái cảm xúc lan tỏa thường kéo dài trong thời gian dài hơn nhiều so với cảm xúc, cũng thường ít mãnh liệt hơn cảm xúc và thường xuất hiện thiếu một kích thích theo ngữ cảnh.[24]
• Tình cảm: được sử dụng để mô tả trải nghiệm tình cảm tiềm ẩn của một cảm xúc hoặc tâm trạng.

Mục đích và giá trị.

Một quan điểm cho rằng cảm xúc tạo điều kiện cho các phản ứng thích ứng với các thách thức môi trường. Cảm xúc đã được mô tả như là kết quả của sự tiến hóa bởi vì chúng cung cấp các giải pháp tốt cho các vấn đề cổ xưa và định kỳ phải đối mặt với tổ tiên của chúng ta.[29] Cảm xúc có thể hoạt động như một cách để truyền đạt những gì quan trọng đối với chúng ta, chẳng hạn như các giá trị và đạo đức.[30] Tuy nhiên, một số cảm xúc, chẳng hạn như một số dạng lo lắng, đôi khi được coi là một phần của bệnh tâm thần và do đó có thể có giá trị tiêu cực.[31] “Những khi tiềm thức phải lựa chọn giữa một bên là những cảm xúc đã bám rễ sâu xa và một bên là tính hợp lý thì hầu như cảm xúc bao giờ cũng chiến thắng” (T.Harv Eker)[32]

Một sự độc lạ hoàn toàn có thể được thực thi giữa những quy trình tiến độ cảm xúc và tâm thế cảm xúc. Tâm thế cảm xúc cũng hoàn toàn có thể so sánh với đặc thù tính cách, nơi mà một người nào đó hoàn toàn có thể được cho là nói chung được giải quyết và xử lý để thưởng thức những cảm xúc nhất định. Ví dụ, một người dễ cáu kỉnh thường có tâm thế cảm thấy không dễ chịu thuận tiện hoặc nhanh gọn hơn những người khác. Cuối cùng, 1 số ít nhà kim chỉ nan đặt cảm xúc trong một phạm trù chung hơn về ” trạng thái tình cảm ” trong đó trạng thái tình cảm cũng hoàn toàn có thể gồm có những hiện tượng kỳ lạ tương quan đến cảm xúc như niềm vui và nỗi đau, trạng thái động lực ( ví dụ, đói hoặc tò mò ), tâm trạng, khuynh hướng và đặc thù. [ 33 ]

Các cảm xúc cơ bản.

Ví dụ về những cảm xúc cơ bản Bánh xe cảm xúc .

Trong hơn 40 năm, Paul Ekman đã ủng hộ quan điểm rằng cảm xúc là rời rạc, đo lường được và khác biệt về mặt sinh lý. Công việc có ảnh hưởng nhất của Ekman xoay quanh việc phát hiện ra rằng một số cảm xúc nhất định dường như được công nhận trên toàn cầu, ngay cả trong các nền văn hóa được ưu tiên và không thể học được các liên kết cho biểu cảm khuôn mặt thông qua phương tiện truyền thông. Một nghiên cứu cổ điển khác cho thấy khi những người tham gia biến các cơ mặt của họ thành các biểu hiện trên khuôn mặt khác biệt (ví dụ, sự ghê tởm), họ đã báo cáo các trải nghiệm chủ quan và sinh lý phù hợp với các biểu hiện trên khuôn mặt khác biệt.

Nghiên cứu bộc lộ trên khuôn mặt của Ekman đã kiểm tra sáu cảm xúc cơ bản : tức giận, ghê tởm, sợ hãi, niềm hạnh phúc, buồn bã và giật mình. [ 34 ] Sau này trong sự nghiệp của mình, [ 35 ] Ekman đưa ra giả thuyết rằng những cảm xúc phổ quát khác hoàn toàn có thể sống sót ngoài sáu cảm xúc này. Trước nghiên cứu và điều tra này, những điều tra và nghiên cứu đa văn hóa gần đây do Daniel Cordaro và Dacher Keltner làm chủ biên, cả đều hai cựu sinh viên của Ekman, đã lan rộng ra list những cảm xúc phổ quát. Ngoài sáu cảm xúc nguyên bản, những điều tra và nghiên cứu này còn phân phối đưa ra thêm những cảm xúc đi dạo, kinh ngạc, mãn nguyện, ham muốn, hoảng sợ, đau đớn, nhẹ nhõm và cảm thông trong cả biểu cảm khuôn mặt và giọng nói. Họ cũng đưa ra những cảm xúc nhàm chán, bồn chồn, thích thú, tự hào và xấu hổ trên khuôn mặt, cũng như sự khinh miệt, chăm sóc, nhẹ nhõm, và thắng lợi trong giọng nói. [ 36 ] [ 37 ] [ 38 ]

Liên kết ngoài.