Cát – Wikipedia tiếng Việt

Đối với những định nghĩa khác, xem Cát ( khuynh hướng ) Cát biển ở TP. Đà Nẵng, Nước Ta Hình chụp gần cát bãi biển ở Vancouver, với diện tích quy hoạnh mặt phẳng khoảng chừng 1-2 cm vuông

Cát là vật liệu dạng hạt nguồn gốc tự nhiên bao gồm các hạt đá và khoáng vật nhỏ và mịn. Khi được dùng như là một thuật ngữ trong lĩnh vực địa chất học, kích thước cát hạt cát theo đường kính trung bình nằm trong khoảng từ 0,0625 mm tới 2 mm (thang Wentworth sử dụng tại Hoa Kỳ) hay từ 0,05 mm tới 1 mm (thang Kachinskii sử dụng tại Nga và Việt Nam hiện nay). Một hạt vật liệu tự nhiên nếu có kích thước nằm trong các khoảng này được gọi là hạt cát.

Lớp kích cỡ hạt nhỏ hơn sau đó trong địa chất học gọi là đất bùn ( Mỹ ) với những hạt có đường kính nhỏ hơn 0,0625 mm cho tới 0,004 mm hoặc bụi ( Nga ) với những hạt có đường kính nhỏ hơn 0,05 mm cho tới 0,001 mm. Lớp kích cỡ hạt lớn hơn sau đó là sỏi / cuội với đường kính hạt nằm trong khoảng chừng từ 2 mm tới 64 mm ( Mỹ ) hay từ 1 tới 3 mm ( Nga ). Xem thêm bài kích cỡ hạt để biết thêm về những tiêu chuẩn được sử dụng. Khi cọ xát giữa những ngón tay thì cát tạo ra cảm xúc sàn sạn ( chứ không như đất bùn tạo cảm xúc trơn như bột ) .

Phân loại theo kích cỡ.

Dựa trên size hạt, cát được phân loại tiếp thành những lớp phụ .

Kích thước (*)	0,0625 – 0,125	0,125 – 0,25	0,25 – 0,5	0,5 – 1	1 – 2
Thang đo Wentworth	cát rất mịn	cát mịn	cát trung bình	cát thô	cát rất thô
Thang đo Kachinskii	0,05 ≤ cát mịn ≤ 0,25		cát trung bình	cát thô	–

( * ) : đơn vị chức năng tính cmCác kích cỡ này dựa trên thang đo size trầm tích Φ, trong đó kích thước tính theo Φ = – log cơ số 2 của kích thước tính bằng mm. Trong thang đo Wentworth, giá trị của Φ cho cát nằm trong khoảng chừng từ – 1 tới + 4, với sự phân loại những lớp phụ nằm tại những số nguyên .

Hình chụp dưới kính hiển vi điện tử các hạt cát

Thành phần phổ cập nhất của cát tại những môi trường tự nhiên đất liền trong lục địa và những môi trường tự nhiên không phải duyên hải khu vực nhiệt đới gió mùa là silica ( dioxide silic hay SiO2 ), thường ở dạng thạch anh, là chất với độ trơ về mặt hóa học cũng như do có độ cứng đáng kể, nên có năng lực chống phong hóa khá tốt .Tuy nhiên, thành phần hợp thành của cát có sự dịch chuyển lớn, nhờ vào vào những nguồn đá và những điều kiện kèm theo khác tại khu vực. Các loại cát trắng tìm thấy ở những vùng duyên hải nhiệt đới gió mùa và cận nhiệt đới là đá vôi bị xói mòn và hoàn toàn có thể chứa những mảnh vụn từ sinh vật biển hay mai ( vỏ ) của động vật hoang dã cùng những vật tư hữu cơ hay có nguồn gốc hữu cơ khác. [ 1 ] Các đụn cát thạch cao ở Di tích vương quốc White Sands tại bang New Mexico ( Hoa Kỳ ) nổi tiếng vì màu trắng chói của nó. Acco ( arkose ) là cát hay sa thạch với hàm lượng fenspat đáng kể, có nguồn gốc từ quy trình phong hóa và xói mòn của đá granit ( thường là cận kề ). Một vài loại cát còn chứa manhếtit, chlorit, glauconit hay thạch cao. Cát giàu manhếtit có màu từ sẫm tới đen, giống như cát có nguồn gốc từ đá bazan núi lửa và opxidian ( obsidian ). Cát chứa chlorit-glauconit thường thì có màu xanh lục ( còn được gọi là cát lục ), như cát có nguồn gốc từ bazan ( dung nham ) với hàm lượng olivin lớn. Nhiều loại cát, đặc biệt quan trọng cát ở Nam Âu, chứa những tạp chất sắt trong những tinh thể thạch anh của cát, tạo ra cát có màu vàng sẫm. Cát trì trệ dần tại 1 số ít khu vực chứa ngọc hồng lựu và 1 số ít khoáng vật có sức kháng phong hóa tốt, gồm có một lượng nhỏ những loại đá quý .Cát được gió và nước luân chuyển đi và trì trệ dần thành những dạng bãi biển, bãi sông, cồn cát, đụn cát, bãi cát ngầm v.v.

Nghiên cứu cát.

Nghiên cứu những hạt cát riêng không liên quan gì đến nhau hoàn toàn có thể giúp phát hiện nhiều thông tin lịch sử dân tộc như nguồn gốc và hình thức luân chuyển hạt cát. Cát thạch anh mới bị phong hóa gần đây từ những tinh thể thạch anh trong đá granit hay gơnai thường sắc nhọn và góc cạnh. Nó thường được sử dụng trong vật tư kiến thiết xây dựng để sản xuất bê tông hay trong làm vườn với vai trò của vật tư bổ trợ vào đất để làm xốp những lớp đất sét. Cát bị luân chuyển đi xa nhờ gió và / hoặc nước sẽ thuôn hơn, với những kiểu mài mòn đặc trưng trên mặt phẳng hạt cát. Cát sa mạc thường là thuôn tròn .

Khu vực sàng lọc cát sỏi

Cát nói chung là không gây độc cho sức khỏe thể chất. Tuy vậy người ta vẫn phải cẩn trọng trong 1 số ít hoạt động giải trí có sử dụng cát, ví dụ điển hình như trong việc đánh bóng bề mặt bằng phun cát áp lực đè nén cao. Những người thao tác với cát trong hoạt động giải trí như vậy cần đeo kính bảo lãnh và khẩu trang để tránh cát bắn vào mắt hay hít thở phải bụi cát. Những người bị phơi nhiễm dài hạn trước bụi silica hoàn toàn có thể bị mắc bệnh bụi phổi, một loại bệnh phổi do hít thở phải những hạt silica mịn. Các MSDS cho silica đều thông tin rằng ” hít thở quá mức silica kết tinh gây ra những quan ngại nghiêm trọng về sức khỏe thể chất “. [ 1 ] Lưu trữ 2012 – 03-19 tại Wayback MachineCát thể tạo thành cát lún trong những khu vực dư thừa nước với áp suất căng lớn, do nó bị chảy nhão ra. Khi khô đi nó tạo thành những vật cản so với những sinh vật bị nhốt trong đó, thường làm cho chúng bị chết .

Liên kết ngoài.