Luyện từ và câu: Câu kể Ai là gì? trang 57 SGK Tiếng Việt 4 tập 2>

Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơn

I. Nhận xét

1. Đọc đoạn văn sau:

Hôm ấy, cô giáo dẫn một bạn gái vào lớp và nói với chúng tôi : ” Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta. Bạn Diệu Chi là học viên cũ của trường tiểu học Thành Công. Bạn ấy là một họa sỹ nhỏ đấy. Các em hãy làm quen với nhau đi. ” Cả lớp tôi vỗ tay rào rào, đón rước người bạn mới. Diệu Chi bẽn lẽn gật đầu chào lại .

 

2. Trong ba câu in nghiêng ở bài văn, những câu nào dùng để giới thiệu, câu nào dùng để nhận định về bạn Diệu Chi?

Gợi ý:

– Nhận định : Đưa ra quan điểm nhận xét, nhìn nhận về một ai đó hoặc một yếu tố nào đó .
– Giới thiệu : Cho biết một vài thông tin thiết yếu như tên tuổi, địa chỉ, … về một người nào đó cho người khác biết .

Trả lời:

* Các câu dùng để ra mắt :
– Đây là Diệu Chi, bạn mới của lớp ta .
– Bạn Diệu Chi là học viên cũ của Trường Tiểu học Thành Công .
* Câu dùng để nhận định và đánh giá :
– Bạn ấy là một họa sỹ nhỏ đấy .

 

3. Trong các câu trên, bộ phận nào trả lời cho câu hỏi Ai (cái gì, con gì)?; bộ phận nào trả lời cho câu hỏi là gì (là ai? là con gì?)?

Gợi ý:

Con nghiên cứu và phân tích những thành phần trong câu .

Trả lời:

Câu	Bộ phận trả lời câu hỏi Ai (cái gì, con gì)?	Bộ phận  trả lời câu hỏi Là gì (là ai, là con gì)?
1	Đây	là Diệu Chi, bạn mới của tất cả chúng ta .
2	Diệu Chi	là học viên cũ của Trường Tiểu học Thành Công
3	Bạn ấy	là một họa sỹ nhỏ đấy .

4. Kiểu câu trên khác 2 kiểu câu đã học ”Ai làm gì?, Ai thế nào?” ở chỗ nào?

Gợi ý:

Con xét sự độc lạ trên hai mặt :
– Cấu tạo :
– Ý nghĩa

Trả lời:

Kiểu câu kế “ Ai là gì ? ” khác với những câu “ Ai làm gì ? ” và “ Ai thế nào ? ” ở những điểm sau đây :

+ Về mặt ý nghĩa:

Khi câu kể “ Ai làm gì ? ” cho ta thấy rõ những hoạt động giải trí của những sự vật được nói tới trong chủ ngữ .
Kiểu câu kể “ Ai thế nào ? ” cho ta biết được đặc thù, đặc thù hoặc trạng thái của sự vật được nói tới trong chủ ngữ .
Kiểu câu kể “ Ai là gì ? ” lại nhằm mục đích trình làng hoặc nêu nhận định và đánh giá về mọi người, một vật nào đó .
+ Về mặt cấu trúc : Trong kiểu câu “ Ai là gì ? ” thường có từ “ là ” đứng đầu bộ phận vị ngữ.

II. Luyện tập

1. Tìm câu kể Ai là gì? trong các câu dưới đây và nêu tác dụng của nó:

a. Thì ra đó là một thứ máy trong cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc sản xuất. Đó chính là chiếc máy tính tiên phong của quốc tế, tổ tiên của những chiếc máy tính điển tử tân tiến .
Theo Lê Nguyên long, Phạm Ngọc Toàn

b.  Lịch

Lá là lịch của cây
Cây lại là lịch đất
Trăng lặn rồi trăng mọc
Là lịch của khung trời
Bà tính nhẩm. Mẹ ơi ,
Mười ngón tay là lịch
Con tới lớp, tới trường
Lịch lại là trang sách

Gợi ý:

– Con tìm những câu theo cấu trúc : Ai ( cái gì, con gì ) ? + Là gì ( là ai, là con gì ) ?
– Những câu kể nhằm mục đích mục tiêu nhận định và đánh giá hoặc trình làng về một người, một vật nào đó .

Trả lời:

a ) Ví dụ a có 2 câu đều là câu kể “ Ai là gì ? ”
– Thì ra đó là … vào việc sản xuất .
Câu kể “ Ai là gì ? ” này có công dụng trình làng về một thứ máy ( máy gì ? máy cộng trừ do ai chế ra ? do Pa-xcan ) .
– Đó chính là chiếc máy tính tiên phong, máy tính điện tử tân tiến .
Câu kể “ Ai là gì ? ” này cũng có tính năng trình làng thêm về chiếc máy trên .
b )
– Lá là lịch của cây
– Cây lại là lịch dất
– Trăng là lịch của khung trời
– Mười ngón tay là lịch
– Lịch lại là trang sách
Các câu kể trên đây muốn nêu một nhận xét là mỗi sự vật có một thứ lịch riêng dùng để tính thời hạn .
c ) Câu kể : Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam. Câu này có mục tiêu ra mắt về cây sầu riêng ( là đặc sản nổi tiếng của miền nào ? ) .

 

2. Dùng câu kể Ai là gì? giới thiệu về các bạn trong lớp em hoặc từng người trong ảnh chụp gia đình em.

Gợi ý:

Con suy nghĩ rồi hoàn thành bài tập.

Trả lời:

Lời trình làng : Đây là ảnh chụp hàng loạt mái ấm gia đình tôi. Người đàn ông đứng chính giữa là ba tôi. Người ở bên cạnh ba tôi, về phía phải là mẹ tôi. Người đứng sát mẹ tôi là chị gái của tôi. Tôi là người đứng về phía trái của ba tôi.