MAJOR DIATONIC SCALE VÀ ỨNG DỤNG

Byadnhacly

Th3 14, 2022

Phần nội dung dưới đây là bài viết tôi sưu tầm của thành viên SHVN19 từ diễn đàn AEGUITAR trong đó người post đã biên dịch phần lớn tài liệu từ JUSTINGUITAR. Nay tôi lưu trữ lại nội dung trên Blog và chia sẻ với những bạn yêu thích guitar có thêm những kiến thức bổ ích mới.

Thang âm (scale) những khái niệm cơ bản và cách xây dựng hợp âm (chord) trên nền thang âm

Question: Thang âm (scale) là gì?

Answer: Thang âm là tập hợp các nốt nhạc nghe hợp khi được chơi cùng nhau. Khi có sự kết hợp các nốt này bên cạnh nhau sẽ tạo ra giai điệu của bài hát. Ví dụ bài Nếu Như anh đến đánh ở « Am » thì đó là Thang âm La thứ. Trong bài Nếu như anh đến các bạn dò trên cần đàn sẽ thấy có các nốt. A B C D E F G A. Vậy tập hợp các nốt này chính là thang âm.

Bạn đang đọc: MAJOR DIATONIC SCALE VÀ ỨNG DỤNG

Q : Tại sao phải học Thang âm?

A : Thứ nhất là học Thang âm ( scale ) những bạn sẽ phải trải qua một số ít bài tập ngón nhằm mục đích tăng lực bấm và độ nhạy bén của ngón. Thứ hai là học Thang âm những bạn sẽ hoàn toàn có thể phát minh sáng tạo ( improvise ) những khúc solo của cá thể mình hoặc hiểu được tại sao những bạn khác lại chơi những nốt nhạc trong tác phẩm của họ .
Ok, như vậy những bạn đã biết thang âm là gì và tại sao phải học thang âm giờ đây tất cả chúng ta sẽ đi đến phần quan trọng tiên phong. Thang âm trưởng ( The Major Diatonic Scale ). Mặc dù có rất nhiều loại thang âm ( Pentatonic, Harmonic, Melodic, Blue, Jazz … ) nhưng mình chọn Diatonic Major Scale vì nó thân mật nhất với những gì mà những bạn mới chơi biết ( gam đô trưởng ) .

Thang âm Trưởng (Major Diatonic Scale)

Q: Diatonic Scale là gì?

A: Đó chính là thang âm được cấu tạo từ 7 nốt cơ bản, phân biệt với pentatonic (5 nốt hay còn gọi là ngũ cung)
Ví dụ cơ bản cho Diatonic Scale chính là giọng C trưởng bao gồm các nốt :
C D E F G A B (7 nốt)

Q: Vậy Major ở đây là gì?

A: Major nghĩa là trưởng. Thực ra là một cách sắp xếp có thứ tự tập hợp 7 nốt ấy Nhìn vào giọng C trưởng ta thấy:
C – D – E – F – G – A – B – C
W W H W W W H

W: viết tắt của Whole có nghĩa là 1 cung
H: Viết tắt của Half có nghĩa là nửa cung

Vậy tập hợp của 7 nốt có cao độ chênh nhau theo thứ tự W W H W W W H thì gọi đó là thang âm trưởng. Nốt tiên phong của tập hợp là nốt C thì được xác lập là nốt đại diện thay mặt cho thang âm đó. ở ví dụ trên ta có thang âm C trưởng vì nốt C là nốt tiên phong và cấu trúc của 7 nốt được sắp xếp theo thứ tự WWHWWWH .

Q: Có rất nhiều nốt, vậy xây dựng thang âm từ các nốt khác sẽ thế nào?

A: Đơn giản thôi, cứ theo cấu tạo thang âm trưởng và xác định nốt đầu tiên là ta sẽ xây dựng được các thang âm trưởng khác.
VD: Thang âm G trưởng sẽ là
G – A – B – C – D – E – F# – G
W W H W W W H

OK, vậy là những bạn đã hiểu cấu trúc của thang âm trưởng và cách kiến thiết xây dựng nó. Thực ra còn một số ít kim chỉ nan nữa tương quan về yếu tố này nhưng tôi không muốn trình diễn do đã có nhiều tài liệu san sẻ. Các bạn hoàn toàn có thể search Circle of Fifth hay Vòng tròn hợp âm gì đó để biết rõ thêm về cái yếu tố này, những nốt thăng giáng trong giọng trưởng .

Nội dung chính

1 Ứng dụng Major Diatonic Scale vào việc lead

Ứng dụng Major Diatonic Scale vào việc lead

Như thế là tất cả chúng ta đã biết được thế nào là Major Diatonic Scale và cấu trúc của nó, cách kiến thiết xây dựng một thang âm trưởng Major Scale với nốt tiên phong bất kể. Tiếp theo ở phần này tất cả chúng ta sẽ học cách sử dụng những kỹ năng và kiến thức đã được học ở trên vào thực tiễn, cách vận dụng để tạo ra những đoạn lead solo dựa trên những thang âm đã được tất cả chúng ta tạo nên .

Q: Việc tạo lập thang âm có tác dụng gì?

A : Tạo lập thang âm giúp tất cả chúng ta xác lập được đúng những nốt hoàn toàn có thể được sử dụng trong bài hát. Ví dụ thang âm C trưởng thì những nốt hoàn toàn có thể được sử dụng là : CDEFGAB. Thang âm G thì những nốt hoàn toàn có thể được sử dụng là : GABCDEF # .

Q: Vậy điều này có liên quan gì đến việc tạo lập các câu solo hay đi lead?

A : Rất tương quan. Vì khi Solo hoặc đi lead, tất cả chúng ta bắt buộc phải chơi những nốt mà theo như định nghĩa thang âm là nghe có vẻ như hợp khi đi với nhau. Như vậy có nghĩa là khi ta đi lead, tất cả chúng ta bắt buộc phải sử dụng những nốt có trong thang âm .

Thang âm C trưởng thì các nốt có thể được sử dụng là: CDEFGAB
Thang âm G trưởng thì các nốt có thể được sử dụng là: GABCDEF#…

Q: Làm thế nào để chúng ta có thể ghi nhớ các nốt có thể chơi được trên cần đàn có quá trời nốt được

A : Tất cả đều có quy luật hết .
Để vấn đáp cho câu hỏi trên, tôi nghĩ tất cả chúng ta nên đi từ thang âm cơ bản nhất : Thang âm C trưởng ( C Major Scale )
Trên hình chính là vị trí những nốt trên cần đàn guitar. Như những bạn thấy, 1 nốt hoàn toàn có thể được đánh ở rất nhiều vị trí trên cần đàn và số nốt rất nhiều. Vậy thì làm thế nào hoàn toàn có thể nhớ được chừng ấy nốt đây .
Câu vấn đáp : Đơn giản thôi những bạn hãy chú ý tới những phần được lưu lại 1 st position, 2 nd position … .. có tổng số 5 position được ghi lại. Position thứ nhất mở màn từ dây buông đến ngăn thứ 3. Position thứ 2 từ ngăn thứ 2 đến ngăn thứ 5 … .
Mỗi một Position như thế được gọi là một Grid, với những tên gọi như sau :

Grid C: Post 1
Grid A: Post 2
Grid G: Post 3
Grid E: Post 4
Grid D: Post 5
Tập hợp các Grid này được gọi là hệ thống CAGED.

Q: Phân loại CAGED xong rồi tiếp theo phải làm sao?

A : Xong rồi thì nhớ thôi chứ làm thế nào .

Q: Ui za, nhiều vậy sao nhớ?

A : Nếu bạn muốn solo, thì đó chính là điều bắt buộc, không có cách nào khác đâu .
Thực ra việc ghi nhớ 5 Grid này không khó như bạn tưởng đâu. Chỉ cần 1 ngày bạn cố gắng nỗ lực đánh trên đàn guitar 5 grid này thì trong 1 tuần bạn hoàn toàn có thể nhớ mà không cần nhìn bảng. Và 2 tuần là bạn đã thuần thục rồi .
Dưới đây là cấu trúc những grid được tách rời ra để tiện ghi nhớ :
LƯU Ý : những bạn có thấy grid E khác so với trong thực tiễn trên cần đàn ko ? hình như là có khác vì theo như cấu trúc thì grid E chiếm 4 ngăn nhưng trên cần đàn tất cả chúng ta đang điều tra và nghiên cứu C Major thì post 1 chỉ có 3 ngăn ? ? ? Câu vấn đáp là tất cả chúng ta tính luôn vị trí dây buông là 1 ngăn. như vậy sẽ có đủ 4 ngăn rồi .

Q: Mình đã nhớ được 5 grid rồi, như vậy thì các nốt nằm trong 5 grid này mình đã có thể đánh được, vậy còn các nốt nằm ngoài nó thì sao? Ở hình trên có các nốt nằm bên ngoài 5 grid đó ở phía bên phải của cần đàn, làm sao đánh đây???

A : Nếu những bạn chú ý và tự điền những nốt còn lại phía bên phải cần đàn, những bạn sẽ thấy rằng tiếp sau grid G thì những nốt sẽ được sắp xếp giống y chang cấu trúc của grid E, và sau grid E sẽ là grid D. Nếu những bạn sử dụng cây đàn điện thì cần đàn rất dài có 22-24 ngăn những bạn sẽ quan sát thấy rất rõ, mạng lưới hệ thống CAGED ( system CAGED ) có tính liên tục và lập lại nghĩa là tiếp sau G sẽ là E, tiếp sau E là D, sau D là C, sau C là A và sau A là G, rồi tiếng tục lập lại, sau G là E …. Như vậy dựa vào CAGED tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đánh được tổng thể những nốt nằm trong thang âm ở bất kể vị trí nào trên cần đàn. Thật là tuyệt phải không nào ?

Q: Wow thật là tuyệt, như vậy là mình có thể thuộc tất cả các nốt có thể đánh trong thang âm C trưởng rồi. Nhưng nếu là thang âm D trưởng thì thế nào nhỉ???

A : Về mặt cấu trúc tổng thể những thang âm trưởng đều có cấu trúc WWHWWWH, như vậy nếu một nốt được tịnh tiến x cung thì những nốt khác cũng tịnh tiến x cung. Do đó nếu muốn đánh D trưởng. Bạn chỉ việc tịnh tiến CAGED system lên 1 cung tức là 2 ngăn trên cần đàn. Lúc này E grid ở thang âm C trưởng được đánh từ vị trí ngăn 0 đến ngăn 3 thì ở D trưởng sẽ được đánh từ vị trí ngăn 2 đến ngăn 5. và tiếp theo là những grid DCAG cũng được tiếp nối tịnh tiến 2 ngăn. Tuyệt quá phải không nào .

Q: Như vậy chúng ta có thể biết được các nốt có thể đánh mà ko cần phải xây dựng thang âm theo công thức WWHWWWH nữa phải ko?

A : Quá đúng chuẩn. Thank to CAGED system .

Thang Âm D Trưởng: Tịnh tiến 2 ngăn (1 cung)
Thang Âm E Trưởng: Tịnh tiến 4 ngăn (2 cung)
Thang Âm F Trưởng: Tịnh tiến 5 ngăn (2.5 cung)
Thang Âm G Trưởng: Tịnh tiến 7 ngăn (3.5 cung)
Thang Âm A Trưởng: Tịnh tiến 9 ngăn (4.5 cung)
Thang Âm B Trưởng: Tịnh tiến 11 ngăn (5.5 cung)

Q: Tịnh tiến xa quá làm sao mà xác định đây???

A : Có mẹo hết thôi. Kinh nghiệm của cá thể mình đó là mình lại thuộc thêm 1 Scale trưởng nữa đó là G trưởng. Scale G trưởng có Grid khởi đầu là grid A có vị trí từ ngăn số 2 đến ngăn số 5. Do đó những grid khác cũng từ đó được suy ra. Như vậy thay vì tịnh tiến từ C ta hoàn toàn có thể tịnh tiến từ G .

Ví dụ:
A trưởng: G trưởng tịnh tiến 2 ngăn
F trưởng: G trưởng tịnh tiến lùi 2 ngăn
B trưởng : C trưởng tịnh tiến lùi 1 ngăn
E trưởng: G trưởng tịnh tiếng lùi 3 ngăn

Xem thêm: Các điệu Guitar phổ biến và cách đánh – YAM vô cùng đơn giản

Mọi chuyện có vẻ như từ từ trở nên đơn thuần hơn rồi đấy .
Như vậy là những bạn giờ đây hoàn toàn có thể tự tin đánh đúng nốt rồi đấy. Khi vào một ban nhạc, hoặc chuyện trò với một cậu bạn đánh guitar, cậu ta nói rằng tớ đánh ở A trưởng, những bạn hoàn toàn có thể tự tin rằng mình hoàn toàn có thể đánh được đúng những nốt trong A trưởng. Hãy tự tin lên cầm đàn và phiêu cùng giai điệu bài hát và tự tạo lập những đoạn lead do chính bạn tạo ra. Có thể nó hơi chuối lúc đầu, nhưng càng về sau nó sẽ càng ảo diệu .
Hãy rèn luyện nhé, những bước rèn luyện như sau :
– Luyện tập cho thuộc những grid trong CAGED System. Việc này ko dành cho kẻ lười biếng, hãy dành ra khoảng chừng 1 tiếng mỗi ngày để chỉ có ngồi bấm vẩn vơ theo thứ tự những nốt trong grid .
– Khi đã thuộc những grid và cách sắp xếp của chúng, những bạn hãy tập hoán đổi chúng. Ví dụ đang đánh ở grid E dây số 3 bạn chuyển sang grid D dây số 3, sau đó đánh về dây 4 và chuyển sang grid C … cứ rèn luyện liên tục như vậy cho đến khi nào thuần thục và thực sự thuộc sự tương quan giữa những nốt trong những grid và giữa những grid với nhau .
– Luyện tập chuyển thang âm : Bạn thử chuyển thang âm sang những thang âm khác đi nào : từ C -> D -> F -> A -> B hoặc bất kể thang âm nào khác. từ từ bạn sẽ có phản xạ trong việc chuyển thang âm. Khi một ai đó nói tôi chơi ở X trưởng là bạn hoàn toàn có thể biết ngay vị trí những grid nắm ở đâu
– Chuyển giọng một bài hát : a ha ha, cái này hay nè. Từ trước tới giờ vẫn nghe chúng nó nói chuyển giọng từ C sang G hoặc từ C lên D cho nó cao hoặc thằng này giọng thấp đánh ở G ko được, thôi chuyển về F đi. Từ khi bạn có thang âm mọi chuyện trở nên, wwow very easy. Lôi một bài hát ra, ví dụ ở C trưởng. Nốt tiên phong là C ví dụ điển hình. Bạn hãy thử di dời thang âm lên D xem và đánh nốt tiên phong là C — > D. Kết quả thế nào nhỉ : cả bài hát lúc trước bạn bật bông nghe có vẻ như thấp trầm, giờ nhờ dịch thang âm mà nó đã được hát cao hơn rồi. kỳ diệu ! ! ! Tuy bạn chưa thể chơi những hợp âm trên đó nhưng như thế này cũng đã là trong bước đầu của sự kỳ diệu rồi đó .

Hợp âm (Chord) và cách sử dụng

Ở 2 phần trước tất cả chúng ta đã bàn đến âm giai ( thang âm – scales ) và mạng lưới hệ thống CAGED system. Các bạn đã biết được khi có một bài hát thì tất cả chúng ta phải bấm nốt như thế nào, chuyển giọng thế nào. Phần này mình sẽ ra mắt đến những bạn khái niệm về hợp âm và cách vận dụng hợp âm vào bài hát, tích hợp hợp âm vào thế tay. Bài này sẽ rất hữu dụng khi những bạn sử dụng để đệm 1 bài hát hoặc thậm chí còn fingerstyle .

Question: Hợp âm là gì?

Answer : Hợp âm là sự tích hợp của nhiều nốt nhạc với nhau, thường là những quãng 3. Nếu những bạn chưa biết quãng 3 là gì thì những bạn hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm những tài liệu nhạc lý cơ bản để biết .

Question: Làm sao để biết một bài nhạc chơi ở một thang âm bất kỳ sử dụng hợp âm nào?

Answer : Các hợp âm cơ bản được kiến thiết xây dựng nên bởi những nốt trong thang âm. Chúng ta hãy điều tra và nghiên cứu những hợp âm được cấu trúc từ 3 nốt trước .

C D E F G A B C D E F
C—E–G————(C)
–D—F–A———-(Dm)
—-E–G—B——–(Em)
——F—A–C——(F)
——-G—B—D—-(G)
———-A–C—E–(Am)
————B–D—F(Bdim)

Giờ những bạn đã thấy nếu phối hợp 3 nốt với những nốt cách đều nhau 1 nốt thì tất cả chúng ta có bộ 7 hợp âm cơ bản dùng cho 1 bài hát. Nếu tất cả chúng ta đặt tên những nốt theo thứ tự từ I-VII với chữ hoa là hợp âm trưởng và chữ thường là hợp âm thứ hoặc dim thì ta có :

C D E F G A B C
I ii iii IV V vi vii I

Như vậy bậc I-IV-V là những hợp âm trưởng ii-iii-vi là hợp âm thứ và vii là hợp âm dim, với Hợp âm trưởng cấu trúc từ quãng 3 trưởng ( 3T ) và một quãng 3 thứ ( 3 t )
Hợp âm thứ cấu trúc từ quãng 3 thứ ( 3 t ) và một quãng 3 trưởng ( 3T )
Hợp âm dim cấu trúc từ 2 quãng 3 thứ ( 3 t + 3 t )

Question: Chúng ta vừa xây dựng hợp âm trên âm giai trưởng, vậy âm giai thứ ví dụ như Am thì bộ hợp âm có thay đổi không?

Answer: Không thay đổi, về cơ bản âm giai trưởng và thứ thường có mối liên hệ. Ví dụ như C trưởng có am giai A thứ quan hệ có cùng các nốt và các hợp âm.
Question: Làm sao biết được âm giai quan hệ?
Answer: Các dân giã nhất là âm giai trường trừ 1,5 cung ra âm giai thứ. VD: C trưởng – 1,5c = A thứ. D trưởng -1,5c= B thứ. E trưởng – 1,5c = C# thứ…

Question: Vậy quy tắc I-ii-iii-IV-V-vi-vii áp dụng cho tất cả các trường hợp này?

Answer : Chính xác, đơn cử :

D E F# G A B C#
I ii iii IV V vi vii –> D Em F#m G A Bm C#dim
hay
E F# G# A B C# D# –> E F#m G#m A B C#m D#dim

Question: Hay quá, nhưng thế này thì chúng ta phải có giấy bút viết mới xác định được hợp âm. Còn cách nào thực tế hơn không?

Answer : Có chứ. Chúng ta hoàn toàn có thể xác lập hợp âm theo quy tắc tam giác rất đơn thuần, với những bước như sau :

– Bước 1: Xác định Âm giai trưởng và thứ quan hệ> VD: C và Am
– Bước 2: Xác định các nốt C và A (theo ví dụ thôi, nếu VD là D và Bm thì xác định nốt D và B)
– Bước 3:

+ Nếu nốt những bạn xác lập nằm trên dây số 6 thì vận dụng quy tắc tam giác đứng : Trong ví dụ vừa qua nốt A nằm trên dây số 6. A là âm giai thứ ta có Am. A ở ngăn số 5, ta tìm nốt ở cùng ngăn nhưng ở dây số 5 : đó chính là nốt D, ta có Dm. Tiếp tục ta dịch lên ( dịch về phía hướng thùng đàn ) 2 ngăn ở dây số 5, lúc này là nốt E, ta có Em. Vậy là bộ hợp âm thứ là Am Dm và Em .
+ Nếu nốt những bạn xác lập nằm trên dây số 5 thì vận dụng quy tắc tam giác ngược : Trong ví dụ vừa qua nốt C nằm trên dây số 5. C là âm giai trưởng nên ta có C. Nốt C ở ngăn số 3. Ta tìm nốt ở ngăn số 3 nhưng ở dây số 6, đó là nốt G, vậy ta có hợp âm G. sau khi có nốt G ta đếm lùi 2 ngăn là ngăn số 1, có nốt F, vậy có thêm hợp âm F. Vậy có bộ 3 hợp âm C F G .
Kết hợp 2 bộ hợp âm trưởng và thứ ta có : C F G Am Dm Em và còn một hợp âm còn lại chính là Bdim .
Đơn giản quá phải không nào ?

(C)Hình Như Là