Site icon Nhạc lý căn bản – nhacly.com

Cây xà nu là gì

Phân tích hình tượng cây xà nu trong tác phẩm Rừng xà nu để thấy được đâyhình tượng xuyên suốt suốt tác phẩm tượng trưng cho vẻ đẹp hào hùng đầy sức sống của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.

Nội dung chính

Phân tích rừng xà nu gồm dàn ý chi tiết kèm theo 14 bài văn mẫu, giúp các em học sinh lớp 12 hiểu sâu sắc hơn tác phẩm “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành. Qua 14 bài phân tích hình tượng rừng xà nu giúp các em học sinh tài liệu học tập tốt nhất, giúp các bạn cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm, thêm nhiều ý tưởng mới khi viết văn. Ngoài ra các bạn tham khảo thêm nhiều bài văn hay khác tại chuyên mục Văn 12. Mời quý thầy cô và các bạn cùng tham khảo và tải mẫu tại đây.

Bạn đang đọc: Cây xà nu là gì

Phân tích hình tượng cây xà nu hay nhất

Dàn ý phân tích hình tượng cây xà nu

I. Mở bài

II. Thân bài

– Đây là hình ảnh TT xuyên suốt hàng loạt tác phẩm, góp thêm phần bộc lộ tư tưởng chủ đề của tác phẩm .- Gợi sắc tố, khoảng trống núi rừng Tây Nguyên, gắn với đời sống hoạt động và sinh hoạt và những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man :

– Hình tượng cây xà nu mang vẻ đẹp tương ứng, song hành với những thế hệ cách mạng tiếp nối của dân làng Xô Man .

– Nhận xét : thế hệ này ngã xuống đã có thế hệ khác đứng lên đấu tranh giành tự do bên cạnh một cây xà nu ngã gục đã có 4,5 cây con mọc lên .- Những nỗi đau cây xà nu phải chịu cũng mà con người nơi đây phải trải qua : có những cây bị chặt ngang mình … ở chỗ vết thương nhựa ứa ra rồi dần bầm lại rồi đặc quyện thành từng cục máu lớn … :

– Là kiểu ẩn dụ độc lạ về sức sống bất diệt, ý thức quật cường, sức mạnh vùng dậy của dân làng Xô Man trong trào lưu đấu tranh vũ trang .

– Kết cấu đầu cuối tương ứng : ở đầu và kết thúc câu truyện đều là hình ảnh rừng xà nu bạt ngàn, tạo ra khoảng trống sử thi cho tác phẩm .

III. Kết bài

Phân tích hình tượng cây xà nu đầy đủ

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 1

Mỗi một nhà văn thường khẳng định chắc chắn vị trí của mình trên forum văn chương bằng một mảnh đất thẩm mỹ và nghệ thuật. Khi phát hiện mảnh đất thẩm mỹ và nghệ thuật này, ngòi bút của người nghệ sĩ sẽ thực sự thăng hoa. Nếu như Tây Bắc được xem là một ” miền đất hứa ” với biết bao văn sĩ như Nguyễn Tuân, Chế Lan Viên, Nguyễn Khải … thì Nam Bộ lại là mảnh đất thẩm mỹ và nghệ thuật của Nguyễn Thi, Đoàn Giỏi. Nhưng sẽ thật là thiếu sót nếu ta không nhắc tới Nguyên Ngọc, nhà văn cả đời ” trung thành với chủ ” với mảnh đất đỏ bazan, với tiếng cồng chiêng âm vang, hạt bụi vàng lóng lánh. Ông bén duyên với mảnh đất này từ năm 1954 với tác phẩm ” Đất nước đứng lên “. ” Đất nước đứng lên ” kể về cuộc nổi dậy của buôn làng Kông Hoa trong những năm kháng chiến chống Pháp. Qua tác phẩm này, Nguyên Ngọc hứa hẹn là một cây bút xuất sắc viết về đề tài Tây Nguyên. Ông tỏ ra am hiểu mảnh đất này từ vạn vật thiên nhiên cho tới những phong tục tập quán. Mười năm sau, ông lại có dịp trở lại mảnh đất này và viết nên truyện ngắn nổi tiếng ” Rừng xà nu “. Ở một phương diện nào đó, ta có thế thấy ” Rừng xà nu ” là sự thu nhỏ, cô đặc, chưng cất của tiểu thuyết ” Đất nước đứng lên “. Điều gì giúp cho nhà văn bộc lộ được cả trăm trang tiểu thuyết chỉ trong vài mươi trang truyện ngắn. Đó là việc Nguyễn Trung Thành đã kiến thiết xây dựng được hình tượng cây xà nu một loài cây chỉ có ở Tây Nguyên, một loại cây ham ánh sáng đến lạ kỳ .Có những người suốt đời lặn lội với văn chương mà chẳng để lại cho đời một áng văn hay, một bài thơ đẹp. Phải chăng họ đã không hề thiết kế xây dựng một hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ vô cùng sôi động. Việc kiến thiết xây dựng nghệ thuật và thẩm mỹ mang ý nghĩa sống còn với một người cầm bút chân chính vì họ thường chỉ sống và nói bằng hình tượng. Một sự vật, hiện tượng kỳ lạ ở ngoài đời muốn bước vào thơ văn thì phải chân thực như ngoài đời bởi có quan điểm cho rằng : ” Nhân vật trong văn học nhiều lúc thật hơn cả con người thật, nhân vật trong văn học mang đôi cánh của văn học bước ra ngoài đời thật lại là con người thật “. Nhưng chân thực thôi thì chưa đủ, nhà văn phải nâng nó lên một tầm cao mới để mang tính ám chỉ, tính tượng trưng. Đây mới là cái đích của văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ. Ta hoàn toàn có thể kể tới hình tượng con tàu tượng trưng cho khát khao lên đường của biết bao thế hệ nhà thơ

“Lũ chúng con đầu thai nhầm thế kỷ
Cả một đời u uất bơ vơ

Trong bài ” tiếng hát con tàu ” của Chế Lan Viên. Hay như hình tượng ” sóng ” trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh tượng trưng cho khát vọng tình yêu, niềm hạnh phúc của người phụ nữ. Trong tác phẩm ” Rừng xà nu, việc nhà văn kiến thiết xây dựng hình tượng cây xà nu cũng không nằm ngoài quy luật đó .” Rừng xà nu ” của Nguyễn Trung Thành là một tác phẩm xuất sắc. Yếu tố làm ra sự xuất sắc của tác phẩm này không gì khác là nhà văn đã kiến thiết xây dựng được hình tượng cây xà nu vô cùng chân thực, sôi động. Truyện xoay quanh buôn làng Xô Man ở Tây nguyên. Ở đó có loài cây họ thông, gần giống cây Pơ mu, xa mu của miền Bắc, đó là cây xà nu. Xà nu là cây ham ánh sáng mặt trời, sinh sôi nảy nở rất nhanh. Bằng sự nhạy cảm về nghệ thuật và thẩm mỹ, Nguyễn Trung Thành đã chớp lấy được đặc tính này và đem kết nối với Tây Nguyên trong bom đạn cuộc chiến tranh. Đọc ” Rừng xà nu “, ta có cảm xúc đang đi giữa cánh rừng xà nu bạt ngàn với hương thơm ngào ngạt như đọng nắng quê nhà. Ta đang đi trên con suối ẩn hiện dưới bóng xà nu. Ta thấy đâu đây những mái nhà nép mình dưới tán cây xà nu. Xà nu là loài cây gắn bó máu thịt với người dân Tây Nguyên. Con người ta sinh ra, lớn lên, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái, việc nhà việc cửa cho tới lúc nhắm mắt xuôi tay đều kết nối với loại cây này. Vị trí của xà nu trong đời sống người dân Tây nguyên phần nào giống với cây tre của đồng bằng Bắc bộ, cây dừa của đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi một quốc gia, một xứ sở cũng đều có một loại cây đặc trưng. Sang nước Nga, Ba Lan ta lại bị ám ảnh bởi loài cây Bạch Dương :

“Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi nghe tiếng người xưa vọng
Một giọng thơ ngâm, một giọng đàn”

Đến với Nhật Bản, ta lại choáng ngợp với cây hoa anh đào tươi thắm. Còn một khi về tới Nước Ta quốc gia vạn vật thiên nhiên nơi đâu cũng hóa hồn người .

“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta

Nếu bạn có dịp ra đồng bằng Bắc bộ, bạn sẽ phát hiện hình ảnh ” lũy tre làng ” ở khắp mọi nơi. Cây tre gắn bó khăng khít trong đời sống nhân dân, từ chiếc đũa tre bình dị cho đến những cây gậy tầm vông, cây chông đánh giặc. Chả thế mà Thép Mới đã từng viết ” tre ăn ở đời đời kiếp kiếp với người ” … Còn khi vào thăm Nam bộ ” thành đồng Tổ Quốc ” tất cả chúng ta lại có ấn tượng tiên phong về rặng dừa nơi đây

“Đất quê hương nát bầm vết đạn.
Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi.
Ôi phải chăng dừa nuốt bao cay đắng!
Để trổ ra những trái ngọt cho đời”

Còn một khi bạn đến với Tây Nguyên mảnh đất đỏ bazan, với tiếng cồng chiêng âm vang, hạt bụi vàng lóng lánh thì hãy nhớ tới ” Rừng xà nu ” của Nguyễn Trung Thành một rừng xà nu đã ưỡn tấm ngực lớn của mình để che chở cho buôn làng Xô Man. Để hình tượng cây xà nu trở nên thuyết phục hơn, Nguyên Ngọc đã khôn khéo để cho mỗi bước tiến của những nhân vật đều thấp thoáng bóng cây xà nu. Trong tác phẩm này, đã hơn hai mươi lần cây xà nu hiện ra với nhiều diện mạo khác nhau : bốn lần ” rừng xà nu “, năm lần ” đồi xà nu “, cùng với nó là ngọn xà nu, cây xà nu, dầu xà nu, nhựa xà nu …. Mỗi lần hình ảnh cây xà nu Open là một lần tính cách của người dân Tây nguyên được thể hiện. Nắm bắt được những đặc tính của xà nu phần nào đó ta cũng hiểu được ý thức yêu nước quật cường của ông cha ta, từ đó ta tự giáo huấn lòng mình. Rất có lý khi có quan điểm cho rằng : ” Mỗi tác phẩm văn học chân chính là một lời ý kiến đề nghị về cách sống “. ” Mỗi một tác phẩm văn học chân chính đều có năng lực nhân đạo hóa con người “. ” Rừng xà nu ” là một tác phẩm như vậy .Văn học xuất phát từ cuộc sống mà đích đến của văn chương là đời sống. Chẳng thế mà Nguyễn Minh Châu đã từng nói : ” Văn chương và cuộc sống là những vòng tròn đồng tâm mà điểm trung tâm của nó là con người “. Hay như M.Gorki cũng nói ” văn học là nhân học “. Văn học từ xưa cho tới mãi về sau cũng chỉ viết về con người mà thôi. Để phản ánh sức sống bất diệt, bền chắc của con người Nước Ta trong cuộc chiến tranh, mỗi một người nghệ sĩ lại tự đi tìm một hình tượng khác nhau. Nếu nhà thơ Phạm Tiến Duật có ” Vầng trăng và quầng lửa ” thì Nguyễn Minh Châu lại có ” mảnh trăng thượng tuần “. Và Nguyễn Trung Thành đã chọn hình ảnh cây xà nu. Cây xà nu trong tác phẩm này biểu trưng cho tập thể Tây Nguyên anh hùng, quật cường. Và ở tác phẩm này, nhà văn đã diễn đạt cây xà nu qua nhiều phương diện .Ban đầu, nhà văn tập trung miêu tả những hiện thực quyết liệt của cuộc chiến tranh mà xà nu phải gánh chịu. Điều này chính là dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ của tác giả. Đặt xà nu dưới làn mưa bom bão đạn của quân địch chính là làm điển hình nổi bật lên sức sống mãnh liệt, bất diệt của xà nu. Đầu tiên, hiện lên trong mắt ta là cảnh rừng xà nu dưới tầm đại bác của giặc. ” Làng nằm trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng bắn đã thành lệ, ngày hai lần : hoặc sáng sớm, hoặc chiều tối … Cả rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Có những cây nhựa ứa ra tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nóng bức dưới ánh nắng hè, đen đặc rồi bầm quyện lại thành từng cục máu lớn “. Ở đoạn văn này, Nguyễn Trung Thành đa phần sử dụng giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa. Nhà văn đã diễn đạt những thiệt hại mà rừng xà nu phải gánh chịu trong mưa bom bão đạn của quân địch. Đây cũng chính là những hi sinh, mất mát mà đồng bào Tây Nguyên nói chung, nhân dân Nước Ta nói riêng phải gánh chịu trong những năm cuộc chiến tranh quyết liệt. Viết về cuộc chiến tranh, Nguyên Ngọc đã không hề tránh mặt viết về cái chết. Đó là anh Xút bị chúng treo cổ lên cây vả đầu làng. Đó là bà Nhan bị chúng chặt đầu treo ở mũi súng. Đó là vợ con Tnú bị chúng dùng gậy sắt tra tấn đến chết. Tất cả là vật chứng cho tội ác cuộc chiến tranh của quân xâm lược, lũ bán nước. Nếu thiếu đi hiện thực quyết liệt này thì ” Rừng xà nu ” chỉ còn là một sự tích đẹp về cuộc chiến tranh theo lời nói nhà văn Đỗ Kim Hồi. Mặc dù đứng trong làn mưa bom bão đạn là vậy nhưng rừng xà nu vẫn xanh tốt, như thử thách bom đạn quân địch : ” đạn đại bác không giết nổi chúng “. ” Bên cạnh những cây mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn như mũi tên vươn thẳng lên khung trời tiếp lấy ánh sáng “. Đây chính là dụng ý nghệ thuật và thẩm mỹ của nhà văn làm điển hình nổi bật lên sức sống mãnh liệt của xà nu. Nếu có ngã gục thì đó chính là điều kiện kèm theo sống, tiền đề để thế hệ xà nu tiếp theo mọc lên. Người Tây Nguyên cũng vậy. Trong cuộc chiến tranh, họ hi sinh rất nhiều, họ phải sống rất khổ cực, khó khăn vất vả nhưng trong lòng những người dân nơi đây chỉ có hai chữ ” trung thành với chủ ” với cách mạng mà thôi. Cụ Mết cũng đã chứng minh và khẳng định chắc như đinh : ” Đảng còn thì núi nước này còn “. Càng gần bom đạn thì xà nu lại càng coi thường bom đạn. Bom đạn hiện ra như một thực trạng thử thách bản lĩnh cứng cỏi, anh hùng của người Nước Ta trong cuộc chiến tranh. Đó là những con người

“Đẹp như hoa hồng, cứng như sắt thép
Xa nhau không hề rơi nước mắt
Nước mắt để dành cho ngày gặp mặt”

Bom đạn hoàn toàn có thể hủy hoại mọi cơ sở vật chất dù có vững chắc đến đâu nhưng vẫn không bẻ gãy được sức sống mãnh liệt của dân tộc bản địa Nước Ta. Những con người vẫn sống, vẫn chiến đấu, vẫn yêu nhau, vẫn đợi chờ và tin cậy một ngày toàn thắng. Điều này đã bộc lộ rõ ở mỗi Tình của Mai và Tnú những con người đã góp thêm phần viết nên lịch sử một thời Nước Ta ở thế kỷ hai mươi. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn Nga Ni-cu-lin đã thốt lên rằng : Người Nước Ta trong cuộc chiến tranh họ đẹp hơn ra thì phải ? “. Chúng ta như mong muốn được sinh ra trong thời bình nên không hề tận mắt chứng kiến được thời kỳ ” tiếng hát át tiếng bom “. Nhưng có quan điểm cho rằng : ” Những gì chưa đọng lại trong đời thì đọng lại trong văn chương “. Hãy trở lại với thơ ca thời kỳ lửa cháy để phát hiện một rừng xà nu xanh tốt, bạt ngàn chạy tít tới tận chân trời. ta còn phát hiện ” Tiếng bom ở Seng Phan ” của Phạm Tiến Duật

“Tôi đứng giữa Seng Phan
Cao hơn tiếng bom là tiếng suối tiếng đàn
Tiếng mìn công binh đánh đá
Tiếng điếu cày rít lên thong thả
Tiếng oai nghiêm xe rú máy trên đường
Thế đấy!
Giữa chiến trường
Tiếng bom nghe rất nhỏ”

Đứng giữa cánh rừng xà nu mãnh liệt sức sống như vậy thì bom đạn của quân địch cũng nhỏ như thế mà thôi .Để khẳng định chắc chắn sức sống bất diệt của xà nu cũng như đồng bào Tây Nguyên trong cuộc chiến tranh, nhà văn Nguyễn Trung Thành đã khôn khéo kiến thiết xây dựng hình ảnh cây xà nu trải qua cấu trúc của truyện. Ai đã từng đọc truyện ngắn ” Rừng Xà nu ” đều nhận thấy có hai câu văn tưởng chừng như trùng lặp nhau. Đó là câu văn phần đầu tác phẩm :” Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau nhau tới chân trời “Mặc dù hàng ngày, cánh rừng xà nu ấy phải gánh chịu hai trận pháo kích của quân địch nhưng vẫn xanh tốt đến lạ kỳ. Để đến cuối tác phẩm, nhà văn tự hào viết :” Ba người đứng đó nhìn ra xa, đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những rừng xà nu tiếp nối đuôi nhau tới tận chân trời ” .Mới đọc qua, tất cả chúng ta có cảm xúc đây là hai câu văn giống nhau nhưng nếu chú ý ta sẽ thấy sự biến hóa về số lượng, cũng như chất lượng của những cây xà nu. Đây là một dụng ý thẩm mỹ và nghệ thuật của Nguyễn Thành Trung. Muốn hiểu được sức sống bền chắc, dẻo dai của xà nu cũng như ý thức yêu nước của đồng bào Tây Nguyên qua cấu trúc này thì ta phải đặt chúng dưới hai góc nhìn khoảng trống và thời hạn .Nếu để đồi xà nu thành rừng xà nu chạy tít tới tận chân trời thì cần có một khoảng cách về thời hạn. Thời gian ấy được đo bằng 21 năm của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước khó khăn. Hai mươi mốt năm đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu nhã gục, nhưng cùng với đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu vươn lên đón lấy ánh sáng mặt trời. Nhìn rộng ra, đó là hai mươi mốt thế hệ đồng bào Tây Nguyên ra trận. Đó là cuộc chạy tiếp sức của hai mươi mốt thế hệ mang trong mình ngọn lửa sức sống Nước Ta. Cũng như cây xà nu ấy, người Tây Nguyên cũng truyền ngọn lửa sức sống từ đời này sang đời khác, từ lồng ngực của người già sang người trẻ .

“Lớp cha trước, lớp con sau
Cũng thành đồng chí chung câu quân hành”

Lớp lớp người Tây Nguyên ra trận ào ào như gió thổi mà ở tác phẩm này ta thấy ngọn lửa truyền từ tay anh Quyết một Đảng viên tới tay Tnú và Mai. Rồi cuộc sống Tnú lại là tấm gương sáng cho thế hệ sau như Dít, Heng noi theo. Đó là những con người viết lên bản hùng ca của Tây Nguyên quật cường .

“Tôi muốn viết bài thơ trên báng súng
Con lớn lên để viết tiếp thay cha
Người đứng dậy viết tiếp người ngã xuống
Người hôm nay viết tiếp người hôm qua”

Nếu nhìn từ góc nhìn khoảng trống, ta nhận thấy nhà văn Nguyễn Trung Thành đã chọn buôn làng Xô Man để dùng bút lực của mình viết về tập thể Tây Nguyên anh hùng. Tương ứng với làng Xô Man là những đồi xà nu cạnh con nước lớn. Tuy nhiên, càng đi sâu vào cuộc cuộc chiến tranh thì niềm tin yêu nước của đồng bào Tây nguyên không chỉ bó hẹp trong khoanh vùng phạm vi làng Xô Man nữa mà mà như sức vươn xa của cây xà nu lan rộng khắp Tây Nguyên .. Nó lan rộng ra cả miền Nam ” thành đồng Tổ Quốc “. Truyện ngắn sinh ra năm 1965, cũng là năm bàn tay gian ác, đen tối của đế quốc Mĩ vươn ra miền Bắc. Chúng định dùng những ” bóng ma “, ” pháo đài bay ” nhằm mục đích đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá. Với cấu trúc truyện như vậy, nhà căn đã khẳng định chắc chắn niềm tin ” đồng khởi ” của dân tộc bản địa Nước Ta với mục tiêu dập tắt cuộc cuộc chiến tranh phi nghĩa, tàn bào của đế quốc Mỹ và tay sai. Do vậy, ” Rừng xà nu ” đã phản ánh một cách trung thực niềm tin quật cường của dân tộc bản địa Nước Ta. Không phải ngẫu nhiên khi có một quan điểm cho rằng : ” Rừng xà nu ” là sự thu nhỏ, cô đặc của tiểu thuyết ” Đất nước đứng lên “. Tuy nhiên, để hiểu sâu cấu trúc này, ta nhận thấy ” đồi xà nu ” ở câu văn thứ nhất so với ” rừng xà nu ” của câu văn thứ hai thiếu đi sự link. Nhà văn đã mượn hình ảnh này để phản ánh niềm tin đấu tranh từ tự phát cá thể sang tự giác cách mạng. Khoảng thời hạn và khoảng trống ấy chính là đồng bào Tây Nguyên đã giác ngộ nghị quyết mười lăm của Đảng ” .Đứng trong cuộc chiến tranh quyết liệt nhưng xà nu vẫn bảo toàn, tăng trưởng. Đó là nhờ vào tính link, niềm tin đoàn kết của những thế hệ xà nu, những lớp người Tây Nguyên. Trong cánh rừng xà nu ” tiếp nối đuôi nhau nhau tới chân trời ” ấy, Nguyễn Trung Thành đã nhận ra có ba lứa cây xà nu bện chặt vào nhau để vượt qua bom đạn. Tương ứng với ba lứa cây đó là ba thế hệ người Tây Nguyên. Nhà văn đã tập trung chuyên sâu nhiều bút lực của mình để miêu tả lứa cây trưởng thành. Mặc dù mang trên mình đầy thương tích nhưng với sức vóc vững mạnh đã làm mờ đi vết thương. Những cây xà nu ấy không khác gì những con chim đã đủ lông mao lông vũ, ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho buôn làng Xô Man. Tương ứng với lứa cây trưởng thành đó chính là thế hệ người trẻ tuổi như Tnú và Mai. Bên cạnh lứa xà nu trưởng thành là những cây xà nu đại thụ là chỗ dựa niềm tin của cả cánh rừng xà nu. Những cây xà nu ấy tương ứng với cụ Mết vị già bản của buôn làng Xô Man. Thông qua lời nói ” Chúng nó cầm súng thì mình phải cầm giáo mác ” của cụ Mết, Nguyễn Trung Thành đã truyền tải ánh sáng nghị quyết mười lăm của Đảng. Bên cạnh hai lứa xà nu trên còn có những cây xà nu non, vừa nhú khỏi mặt đất đã nhọn hoắt, kiên cường lao lên khung trời, đảm nhiệm ánh sáng. Đó chính là những thế hệ thiếu niên Xô Man như bé Heng, bé Dít. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn viết ” Ba người đứng đó …. “Tình thần đoàn kết toàn dân luôn là thứ vũ khí mạnh nhất tất cả chúng ta có được trong bốn ngàn năm dựng nước, giữ nước. Truyện ngắn ” Rừng xà nu ” đã khẳng định chắc chắn lại chân lý ấy, đồng thời ngợi ca sức sống bất diệt của con người Nước Ta trong cuộc chiến tranh. Như vậy, ” Rừng xà nu ” xứng danh là linh hồn của tập ” trên quê nhà những anh hùng Điện Ngọc “. Và Nguyễn Trung Thành xứng danh là người chiến sỹ trên mặt trận văn chương cách mạng .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 2

Trải qua hơn 120 năm kháng chiến hào hùng và gian nan, những trang sử vẻ vang của dân tộc bản địa ta đã ghi lại biết bao chiến công lẫy lừng làm rạng danh Tổ quốc, khiến quân địch phải thấp thỏm, khiến cả quốc tế phải khâm phục một dân tộc bản địa máu đỏ da vàng tuy nhỏ bé nhưng có tầm vóc to lớn. Nhưng để có những chiến công oanh liệt, để quốc gia được độc lập, để nhân dân ta được sống trong cảnh tự do ấm no, cha anh ta đã phải đánh đổi bằng rất nhiều xương máu, mồ hôi và nước mắt. Trong những năm tháng đế quốc mỹ nhắm đại bác vào vùng núi rừng Tây Nguyên hiền hòa, đã có một dân tộc bản địa anh hùng đứng lên ưỡn ngực, vươn mình chống lại quân địch. Tác phẩm Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành khắc họa thâm thúy hình ảnh những người con kiêu hùng trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc, mà trong đó nổi lên với hình ảnh cây xà nu xinh xắn có ý nghĩa hình tượng to lớn, là đại diện thay mặt cho từng người dân làng Xô Man chống giặc, là hình tượng cho sức sống mãnh liệt và nhiều phẩm chất cao đẹp của người dân Tây Nguyên .Nguyễn Trung Thành tên thật là Nguyễn Văn Báu, còn có bút danh khác là Nguyên Ngọc, ông sinh năm 1932, quê ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông gia nhập quân đội vào năm 1950, lúc đang còn là học viên trung học, xuất hiện tại mặt trận Tây Nguyên trong cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nguyễn Trung Thành sáng tác nhiều thể loại từ truyện ký, tiểu thuyết, đến truyện ngắn, tùy bút, Các sáng tác của ông mang đậm khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, nội dung chủ đề tập trung chuyên sâu viết về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, về những yếu tố mang tính trọng đại lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa, đặc biệt quan trọng ông viết rất nhiều về vùng đất Tây Nguyên đầy nắng và gió. Rừng xà nu nằm trong tập truyện ký Trên quê nhà những anh hùng Điện ngọc, viết vào năm 1965, khi quân Mỹ Diệm tràn vào miền Nam càn quét bắn phá ác liệt .Hình tượng rừng cây xà nu Open điển hình nổi bật và xuyên thấu chiều dài tác phẩm, mở ra là rừng xà nu bạt ngàn và kết thúc tác phẩm cũng là hình ảnh rừng xà nu chạy dài đến tận chân trời. Không những thế, hình ảnh cây xà nu còn trải kín cả tác phẩm, có đến hơn 20 lần trong toàn tác phẩm, điều ấy đã tái hiện lại những vẻ đẹp kỳ thú đặc trưng của mảnh đất Tây Nguyên, đồng thời mang ý nghĩa hình tượng về sức sống và vẻ đẹp của những con người Tây Nguyên .Bằng bút pháp tả thực, Nguyễn Trung Thành đã cho thấy hình ảnh cây xà nu trở đi trở lại và gắn bó mật thiết với đời sống của con người Tây Nguyên, xuất hiện trong đời sống hằng ngày của người dân nơi đây, ngọn lửa xà nu dần dật cháy trong nhà bếp của mỗi ngôi nhà, khói xà nu làm bảng học cho Tnú và Mai. Hình ảnh cả cánh rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn ra để che chở cho làng Xô Man bởi Làng nằm trong tầm đại bác của giặc, giống như người cha che chở cho đứa con nhỏ của mình, như nhà thơ Tố Hữu đã viết trong bài thơ Việt Bắc rằng : Rừng che bộ đội rừng vây quân địch, gắn bó, ân tình .Không chỉ xuất hiện trong đời sống hằng ngày mà cây xà nu còn tham gia vào trong những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man. Trong đêm mà vợ con Tnú bị giặc bắt giữ, đống lửa xà nu đã để Tnú nhìn rõ ràng cảnh quân địch hành hạ vợ con, rồi thì chính nhựa xà nu lại thiêu đốt 10 ngón tay của Tnú như mười ngọn đuốc, điều ấy đã trở thành giọt nước tràn ly, cổ vũ dân làng Xô Man đứng lên đấu tranh giết mười tên giặc ác ôn để giải cứu Tnú và lập lên chiến công tiên phong trong đại chiến chống lại quân địch của dân làng. Từ đây người làng Xô Man đã can đảm và mạnh mẽ đứng lên, không còn chần chừ chần chừ, bởi chỉ có đấu tranh chỉ có cách dùng vũ lực thì mới hoàn toàn có thể có một đời sống tốt hơn, mới hoàn toàn có thể bảo vệ được dân làng và quốc gia. Hình ảnh của cây xà nu cũng trở lại trong đêm Tnú về thăm làng, đuốc xà nu lại dẫn đường cho người dân khắp làng Xô Man cùng tụ tập về nghe cụ Mết kể về cuộc sống của Tnú, câu truyện một đời người kể trong một đêm, ánh lửa xà nu càng trở nên thiêng liêng và đậm tính sử thi. Thêm vào đó hình ảnh xà nu còn thấm vào nếp cảm, nếp nghĩ thấm vào cả lối tư duy và cách nói của người dân Tây Nguyên, những đặc thù vẻ đẹp của cây đã trở thành thước đo để khắc họa lần lượt hình ảnh của cụ Mết, của Tnú, Mai, và nhiều người dân làng Xô Man khác .Với bút pháp tượng trưng, hình ảnh cây xà nu lại là hình tượng cho số phận và phẩm chất của người dân Tây Nguyên. Nói về số phận của người dân làng Xô Man, mở màn tác phẩm Nguyễn Trung Thành viết Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương ấy là một cảnh tượng ám ảnh về một rừng cây tan hoang bởi đại bác của quân địch, trầy trợt đầy những thương tích. Đến gần hơn, hình ảnh tang thương của cây xà nu càng thêm rõ ràng, Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão, từ miệng vết thương ấy ứa ra thứ nhựa tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy, bầm lại quyện đen thành những cục máu lớn, như vậy so với tác giả xà nu cũng giống như một con người cũng có máu thịt, cây cũng bị thương, nhựa cây chảy ra được ví là máu huyết của sinh thể, những hòn máu đọng đem lại cho người đọc những ấn tượng thâm thúy về loài cây anh hùng, quật cường. Nhưng đấy là những cây suôn sẻ, kiên cường còn hoàn toàn có thể lành miệng và liên tục sinh dưỡng, xấu số hơn có những cây con mới đến ngang tầm ngực người, đã bị đại bác nã phải gãy làm đôi nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Cách miêu tả chân thực sôi động đến từng cụ thể đã tái hiện thật tang thương cảnh cây xà nu ngã xuống vì bom đạn. Suy rộng ra, cũng giống như cả cánh rừng mang đầy thương tích và mất mát ấy, người dân làng Xô Man cũng phải chịu biết bao quyết tử, bao nỗi đau thương cùng cực, bao người dân đã ngã xuống : Anh Xút, bà Nhan, Mai và con của cô với Tnú, tổng thể đều hi sinh một cách đầy thương tâm dưới bàn tay gian ác của quân địch. Những người còn sống cũng lại mang đầy thương tích trên thể xác và cả tâm hồn, tấm sống lưng của Tnú với chằng chịt vết dao chém, mười ngón tay bị giặc đốt đều cụt một đốt, đau đớn hơn anh còn phải gánh chịu nỗi đau tận mắt nhìn vợ con bị giặc đánh chết mà không hề làm gì được .Không chỉ là hình tượng cho số phận của con người Tây Nguyên, cây xà nu còn là hình tượng cho những phẩm chất tốt đẹp của người dân nơi đây. Xà nu là một loài cây khao khát ánh sáng đến lạ kỳ nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng, đó cũng chính là hình tượng cho tình yêu tự do, sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người Tây Nguyên. Thêm nữa, xà nu còn có năng lực sinh sôi mãnh liệt cạnh một cây mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên trời. Đó là hình tượng cho sự tiếp nối liên tục và can đảm và mạnh mẽ của người dân làng Xô Man, anh Quyết quyết tử đã có Tnú về thay thế sửa chữa, anh Xút bị giết đã có bà Nhan thay việc làm nuôi bộ đội, bà Nhan chết thì đã có lớp trẻ con thay thế sửa chữa, Mai chết thì đã có em gái của Mai tiếp bước chị, và còn cả chú bé Heng. Thế hệ trước luôn có sự sẵn sàng chuẩn bị là bước đệm cho thế hệ sau được vươn lên can đảm và mạnh mẽ và tiến xa hơn trong con đường cách mạng .Cây xà nu còn mang trong mình một sức sống bất diệt, can đảm và mạnh mẽ vô cùng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá chi chít như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Hình ảnh bất diệt của cây xà nu khiến ta lập tức nghĩa đến Tnú tiêu biểu vượt trội cho lớp anh hùng của làng Xô Man, anh chịu biết bao đau đớn thương tật nhưng anh vẫn sống vẫn hoạt động giải trí cách mạng một cách sôi sục, giặc không bắt được anh, không giết được anh, người anh hùng của vùng đất Tây nguyên. Trong sự quyết liệt, tàn khốc của cuộc chiến tranh thì sự sống vẫn vươn lên và thắng lợi cái chết, sức sống mãnh liệt, bất tử của rừng xà nu đã đại diện thay mặt cho ý thức quật cường, kiên cường của người dân Tây Nguyên trong những năm tháng cuộc chiến tranh ác liệt .Nguyễn Trung Thành với thẩm mỹ và nghệ thuật xây dựng hình tượng xuất sắc, điểm nhìn đậm chất điện ảnh khiến cho hình tượng cây xà nu hiện lên một cách thật chân thực và sắc nét. Đôi lúc tác giả đã không kìm được mà thể hiện những cảm hứng cá thể thật can đảm và mạnh mẽ, niềm giật mình, tự hào về loài cây rực rỡ. Bằng bút pháp hiện thực và bút pháp lãng mạn nhà văn đã kiến thiết xây dựng thật xuất sắc vẻ đẹp của cây rừng xà nu hình tượng cho vẻ đẹp của con người Tây Nguyên, mở một cánh cửa dẫn người đọc vào quốc tế của con người nơi đây, tiêu biểu vượt trội là nhân vật Tnú .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 3

Tây Nguyên là mảnh đất của văn hóa truyền thống cồng chiêng và những pho sử thi đồ sộ. Chính mảnh đất này đã thổi hồn vào những trang viết của Nguyễn Trung Thành và để lại nhiều dấu ấn qua Rừng xà nu, Đất nước đứng lên Truyện ngắn Rừng xà nu sinh ra vào mùa hè 1965 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang đến hồi ác liệt. Tác phẩm để lại dấu ấn thâm thúy trong lòng bạn đọc bởi hình tượng cây xà nu – tiêu biểu vượt trội cho vạn vật thiên nhiên và con người Tây Nguyên kiêu hùng, quật cường .Tác phẩm Rừng xà nu sinh ra vào thời gian mùa hè năm 1965 khi đế quốc Mỹ khởi đầu cuộc cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập Trên quê nhà những anh hùng Điện Ngọc. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với những con người anh hùng, kiên trung, quật cường .Hình tượng cây xà nu được tác giả miêu tả xuyên suốt trong hàng loạt câu truyện. Trong truyện ngắn này, nhà văn không riêng gì khởi đầu và kết thúc truyện bằng hình ảnh rừng xà nu bát ngát đến tận chân trời mà còn gần hai mươi lần nói đến rừng xà nu, cây xà nu, nhựa xà nu, lửa xà nu, đuốc xà nu Xà nu gắn bó với đời sống hoạt động và sinh hoạt hàng ngày quen thuộc với dân làng : ngọn lửa xà nu nấu ăn trong mỗi nhà bếp, lửa xà nu cháy bập bùng trong nhà Ưng tập trung chuyên sâu cả dân làng để nghe cụ Mết kể về cuộc sống Tnú. Khói xà nu đen nhẻm thân hình lũ trẻ ; khói xà nu còn làm tấm bảng đen cho anh Quyết dạy Tnú và Mai học chữ cụ HồXà nu còn tham gia vào những sự kiện quan trọng của đời sống làng Xô-man : ngọn đuốc xà nu cháy sáng trên tay cụ Mết dẫn cả dân làng đi vào rừng sâu lấy giáo mác sẵn sàng chuẩn bị cho cuộc nổi dậy. Đêm đêm cả dân làng thức mài vũ khí dưới ánh đuốc xà nu. Giặc đốt hai bàn tay Tnú bằng giẻ tẩm nhựa xà nu Bởi vậy, tác phẩm đặt tên gọi là Rừng xà nu là rất hài hòa và hợp lý .Hình tượng cây xà nu qua ngòi bút Nguyễn Trung Thành đã trở thành một thành lũy vững vàng bảo vệ đời sống cho buôn làng Xô Man : Mỗi ngày giặc bắn đại bác ba lần vào làng nhưng làng Xô Man vẫn bình yên vì Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Đổi lại, vì bảo vệ cho dân làng nên cánh rừng xà nu lại chịu nhiều đau thương mất mát : Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào là không bị thương. Có những cây bị đạn đại bác chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ khác, nhà văn miêu tả kỹ hơn : Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người đã bị đạn đại bác chặt đứt làm đôi, ở những cây này nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, chỉ năm mười hôm là cây chết .Bằng nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa, ẩn dụ tượng trưng tác giả nói lên được nỗi đau thương mất mát của dân làng Xô Man và tố cáo tội ác của quân địch. Viết về nỗi đau của cây mà ta cứ ngỡ như nỗi đau của con người. Mỗi một cây ngã xuống ta cứ ngỡ như một người Xô Man ngã xuống. Phải chăng đó là hình ảnh của anh Xút, bà Nhan, mẹ con Mai, anh Quyết những người đã ngã xuống vì chính nghĩa dưới bàn tay tàn khốc của quân địch. Nhưng trong đau thương, cây xà nu vẫn hiện lên bởi những vẻ đẹp thăng hoa đến sững sờ. Đẹp trong dáng ngã kiêu hùng, quật cường đổ ào ào như một trận bão. Đẹp bởi đường nét, sắc tố, hình khối, trong đau thương mà vẫn hiện hữu hương thơm và ánh sáng nơi chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn ngập thơm ngào ngạt lộng lẫy nắng hè nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quyện thành cục máu lớn .Cây xà nu có sức sống mãnh liệt là hình ảnh tượng trưng cho đời sống và phẩm chất người dân Xôman nói riêng, Tây Nguyên nói chung : bằng bút pháp miêu tả tác giả đã mang đến cho người đọc sức sống hoang dại, mãnh liệt của rừng xà nu : Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khoẻ như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời .Đau thương nối đau thương, sự sống tiếp nối đuôi nhau sự sống, mà sự sống của xà nu là bất diệt, bất tử, không một thế lực nào, không mưa bom bão đạn nào của quân địch hoàn toàn có thể diệt trừ được. Như một mẫu số nhân một ngã thì bốn năm cây con mọc lên thử thách, tự tôn. Đúng như lời cụ Mết đã chứng minh và khẳng định Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên, đố chúng nó giết hết được cả rừng xà nu này .Thế hệ này ngã xuống, thế hệ khác đứng lên sửa chữa thay thế, liên tục chiến đấu với quân địch. Con người Xô man cũng vậy : anh Xút bà Nhan hi sinh thì có thế hệ của Mai và Tnú lớn lên liên tục xông pha vào mưa bom bão đạn để viết tiếp trang sử của làng. Mai ngã xuống khi tuổi xuân và niềm hạnh phúc đang căng nồng thì Dít lớn lên nhanh gọn trở thành bí thư chi bộ. Rồi thế hệ bé Heng đang tiếp bước cha anh. Tất cả tạo nên một đội ngũ trùng điệp .Vẻ đẹp nữa của cây xà nu đó là loài cây ham ánh sáng mặt trời, yêu tự do. Sự sống của nó chính là sự vươn lên để sống sót. Dựa vào đặc thù đó Nguyễn Trung Thành lại thêm một lần nữa khiến người đọc phải rung động trước những câu văn đầy ánh sáng và hương thơm. Cây xà nu rất ham ánh sáng và khí trời : nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, vô số những hạt bụi vàng bay ra từ nhựa cây thơm mỡ màng. Đó chính là tiếng gọi của tình yêu tự do. Cũng như Tnú, như dân làng Xô-man yêu tự do, khát khao ánh sáng nên họ đã cầm giáo, cầm gươm quyết tâm bảo vệ vùng trời tự do ấy .Và ở rừng xà nu còn Open những cây khác vững chãi, không chịu khuất phục trước giông bão, đạn bom của quân địch : Có những cây xà nu cành lá rậm rạp như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ, đạn đại bác không giết nổi chúng. Những vết thương của chúng chóng lành như trên một khung hình cường tráng. Cứ thế ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho cả dân làng. Hình ảnh ấy của cây rừng xà nu khiến ta liên tưởng đến hình ảnh của cụ Mết, của sức sống Tnú, của DítĐó là vẻ đẹp của bức thành đồng bền vững và kiên cố, tấm lá thép vĩ đại của làng Xô man. Vì vậy mà suốt năm năm chưa hề có cán bộ nào bị giặc bắt hoặc chết trong rừng làng này. Bởi rừng xà nu đã mang tầm vẻ đẹp Rừng che bộ đội rừng vây quân địch. Tất cả tiếp nối đuôi nhau nhau tạo thành một đội ngũ trùng trùng điệp điệp tiếp nối đuôi nhau nhau chạy đến tận chân trời .Tương đồng với vẻ đẹp của rừng xà nu chính là vẻ đẹp của con người Xô-man kiêu hùng quật cường. Bên cạnh ý nghĩa tả thực, rừng Xà Nu còn mang tính hình tượng cho sức sống mãnh liệt của nhân dân những dân tộc bản địa Tây Nguyên. Phải chăng đó là vẻ đẹp của cụ Mết, người truyền và giữ ngọn lửa niềm tin cách mạng với chân lí ngời sáng Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo. Là vẻ đẹp của người anh hùng Tnú với ý thức kìm nén đau thương để biến thành sức mạnh quật khởi. Là vẻ đẹp của Dít với đôi mắt mở to trong suốt, bình thản, ngày Mai chết, Dít như cây xà nu nhanh gọn trưởng thành, nhanh gọn trở thành bí thư chi bộ cùng cụ Mết chỉ huy dân làng Xô Man đánh giặc. Vẻ đẹp của bé Heng, thế hệ xà nu măng non, chưa trưởng thành nhưng niềm tin thì đã nhọn hoắt như những mũi lêCó thể nói hình tượng xà nu điển hình nổi bật xuyên suốt tác phẩm, câu truyện mở ra trong vẻ đẹp mãnh liệt của sự sống trước đau thương mất mát để rồi khép lại vẫn là hình ảnh hào hùng của sự thử thách. Bên cạnh bốn năm cây xà nu đã bị đánh ngã đã có vô số những cây con đang mọc lên. Mới mọc thôi nhưng niềm tin chiến đấu lại rất mãnh liệt Có những cây mới nhú khỏi mặt đất nhọn hoắt như những mũi lê .Tóm lại, hình tượng xà nu là một phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ của Nguyễn Trung Thành. Nó được dùng như một ẩn dụ gợi cho người đọc nghĩ đến con người Tây Nguyên yêu tự do, dồi dào sức sống, quật cường kiên trung, thủy chung với Cách mạng. Như thế là hình tượng cây xà nu đã được tác giả đưa lại cho biết bao ý nghĩa mới lạ giàu đặc thù thẩm mỹ và nghệ thuật và ý nghĩa nhân sinh, trở thành linh hồn tác phẩm. Vì vậy, tác giả đã đặt cho truyện của mình cái tên thật có ý nghĩa : Rừng xà nu .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 4

Truyện ngắn Rừng xà nu được tác giả sáng tác vào khoảng chừng giữa năm 1965, khi cuộc cạnh tranh đối đầu giữa nhân dân miền Nam với bè lũ Mĩ – ngụy đã bước vào quá trình gay go, ác liệt. Tác giả đã khôn khéo lồng ghép nỗi đau mất mát vợ con của Tnú vào nỗi đau chung của dân làng. Họ đau đớn vì mất nước, mất đi sự tự do của chính mình và đó cũng chính là ngòi nổ châm lửa cho trào lưu đấu tranh của người dân làng Xô man phát cháy. Sự khắc nghiệt của cuộc chiến tranh như thứ lửa thử vàng để thử phẩm chất của con người Tây Nguyên. Càng khó khăn vất vả, càng gian nan họ càng kiên cường, quật cường .Câu chuyện về lòng yêu nước của từng thế hệ người dân làng Xô man được kể bằng chất giọng ồm ồm của cụ Mết. Cụ là người cao tuổi đã sống rất lâu ở mảnh đất ấy. Cụ đã cùng mảnh đất và con người nơi đây trải qua bao khó khăn vất vả, bao mất mát và cả những đau khổ. Tác giả đã khôn khéo kiến thiết xây dựng 1 số ít hình tượng nhân vật đại diện thay mặt cho những thế hệ dân làng Xô man tiếp nối đuôi nhau nhau trong cuộc chiến đấu chống quân địch : từ cụ Mết đến Tnú, đến Mai rồi đến Dít, Heng …Nhà văn đã chọn rừng xà nu làm toàn cảnh chính cho câu truyện bởi lẽ với ông cây xà nu và người dân Tây Nguyên kiên cường kia có nhiều điểm tương đương. Xà nu là loại cây to lớn, có sức sống vĩnh cửu đến lạ kì. Loài cây ấy mang sức sống mãnh liệt giống như người dân Tây Nguyên vậy .Lật dở những trang tiên phong của truyện người đọc như bị hấp dẫn vào khung cảnh hoang tàn, tan nát của rừng xà nu khi ngày nào cánh rừng ấy cũng bị mưa bom bão đạn của quân địch tàn phá, nhưng trái ngược với những đau thương đó là hình ảnh những cây xà nu kiên cường quật cường, những thế hệ cây con vẫn nảy mầm và vươn lên xanh tốt cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão .Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn ” cũng có khi ” có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế sửa chữa những cây đã ngã ” .Tác giả đã làm xao xuyến trái tim người đọc bằng những câu văn dạt dào xúc cảm xen vào đó là cả lòng khâm phục của tác giả với chính loài cây hiên ngang ấy cũng như so với người dân Xô man. Bằng những áng văn của mình tác giả đã đưa mọi thế hệ bạn đọc được về tận rừng xà nu để cảm nhận từng vết thương đang rỉ máu mà hàng ngày loài cây ấy đang phải hứng chịu. Bằng tình yêu của mình nhà văn đã thổi hồn cho rừng xà nu thành những chiến sỹ tự vệ đang ngày đêm bảo vệ cho người dân làng Xô man .Dù máu có đổ, dù tính mạng con người có bị rình rập đe dọa thì những chiến sỹ tự vệ ấy vẫn luôn một lòng trung thành với chủ không khi nào thay đổi Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Trung Thành cánh rừng xà nu như được hồi sinh, nó bỗng trở nên có sắc tố, mùi vị và tỏa ra những ánh sáng hào quang của riêng mình. Cánh rừng xà nu ấy là hiện thân cho người dân làng Xô man nói riêng và đồng bào Tây Nguyên nói chung quật cường, kiên cường và trung thành với chủ tuyệt đối .Làng Xô man mà tác giả đưa bạn đọc đến nằm ở trong tầm đại bác của giặc vậy nên đời sống nơi đây luôn gặp nguy hại, cái chết luôn dình dập và chuyện chết chóc bỗng trở nên thông thường không có gì phải sợ sệt. Bởi vậy mà rừng xà nu vừa là hiện thân của cái đẹp vừa là hiện thân cho sức sống bền chắc và kiên cường mà mẹ vạn vật thiên nhiên đã ban tặng. Cả cánh rừng hàng vạn cây ấy không cây nào là không bị thương, không cây nào tránh khỏi tầm ngắm của đại bác vậy mà chúng vẫn hiên ngang, những vết thương đang rỉ máu kia dù có mất đến một hay vài tháng để lành thì cũng không hề làm những cây xà nu to lớn kia lùi bước trước mưa bom bão đạn quân địch. Trong cánh rừng to lớn ấy có hàng ngàn hàng vạn cây xà nu ở nhiều thế hệ khác nhau đang cùng nhau vươn lên chống lại quân địch cũng giống như rất nhiều thế hệ yêu nước đang lớn dần lên trong làng Xô man như bé Dít, Heng .Tác giả Nguyễn Trung Thành đã hai lần nhắc tới hình ảnh rừng xà nu. Câu chuyện khởi đầu bằng hình ảnh rừng xà nu và kết thúc cũng bằng hình ảnh rừng xà nu : ” Đứng ở đồi xà nu cạnh con nước lớn, nhìn đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau nhau chạy đến chân trời “. Lối kết mở của truyện khiến cho người đọc có những suy diễn riêng của mình về từng nhân vật cũng như về làng Xô man anh hùng. Sức mạnh của những cây xà nu kia cũng chính là sức mạnh của niềm tin đoàn kết, của sức sống kiên cường của người dân Tây Nguyên nói riêng và của dân tộc bản địa Nước Ta nói chung .Rừng xà nu quen thuộc đã thành hình tượng của đời sống đau thương nhưng kiên cường và quật cường. Từ hình tượng cho vạn vật thiên nhiên, rừng xà nu lan rộng ra thành hình tượng của đời sống con người. Cây xà nu hiện hữu trong đời sống hằng ngày của người dân làng Xô man và có vẻ như đã trở thành hơi thở trong mỗi trái tim con người nơi đây ngọn lửa xà nu bập bùng cháy trong nhà bếp mỗi nhà, trong đống lửa lớn giữa nhà ưng, nơi tập trung chuyên sâu của dân làng ; nhựa xà nu rừng rực cháy trên ngọn đuốc giữa đêm trường, khói xà nu quét đen tấm bảng cho anh Quyết dạy Tnú và Mai học chữ … Cây xà nu đã trở thành một người dân của buôn làng, được vinh dự tham gia vào những chuyện trọng đại của làng .

Trong buổi họp chuẩn bị cho đêm đồng khởi cụ Mết và dân làng đã cùng nhau vào rừng lấy giáo mác dưới ánh đuốc xà nu, ánh đuốc ấy như soi đường chỉ lối cho dân làng đến gần với cách mạng, với chiến thắng. Đêm đêm, ánh đuốc xà nu ấy thắp sáng màn đêm để dân làng mài vũ khí phục vụ kháng chiến. Bọn giặc tàn độc kia đã dùng giẻ tẩm dầu xà nu để đốt cháy mười đầu ngón tay Tnú, và chính ngọn lửa ấy đã chia vui cùng dân làng khi đã soi rõ được những xác chết của bọn phản loạn, bán nước hại dân.

Nhựa sống của rừng xà nu có vẻ như đã truyền sang tới khắp khung hình của người dân Xô man. Họ luôn vững vàng, luôn chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu trước mưa bom bão đạn quân địch. Họ mãi mãi sát cánh bên nhau như những lứa xà nu ông, bà, bố, mẹ, con, cháu … Nhựa sống ấy tiếp thêm cho dân làng sinh lực để chiến đấu, để mơ ước về một ngày mai tươi tắn trong tương lai .Nguyễn Trung Thành đã miêu tả một cách xuất sắc và thành công xuất sắc về hình tượng cây xà nu. Cây xà nu đã trở thành linh hồn của tác phẩm, là hiện thân cho niềm tin chiến đấu quật cường của người dân Tây Nguyên. Nhà văn đã thổi hồn cho loài cây ấy vĩnh cửu mãi mãi, không khi nào khuất phục trước mưa bom bão đạn, khiến quân địch phải nghiêng mình kính nể. Chắc chắn dù mười năm hay ngàn năm sau đi nữa loài cây mang tên xà nu ấy còn sống sót mãi mãi trong trái tim fan hâm mộ .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 5

Rừng xà nu là một truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Trung Thành và của văn học thời chống Mĩ. Trong tác phẩm, với hình tượng cây xà nu, Nguyễn Trung Thành đã làm nổi rõ khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, một đặc thù cơ bản của văn học Nước Ta quá trình 1945 – 1975. Khuynh hướng này đã chi phối sự phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ của những nhà văn trong quy trình tiến độ văn học này .Đọc Rừng xà nu những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai tạo nên ấn tượng thâm thúy nơi fan hâm mộ. Nổi bật hình ảnh cây xà nu được lặp đi lặp lại gần hai mươi lần một hình tượng rực rỡ bao trùm hàng loạt thiên truyện ngắn này. Hình tượng ấy đã tạo nên vẻ đẹp hùng tráng, chất sử thi và lãng mạn cho câu truyện về làng Xô-man quật cường, kiên cường. Qua tác phẩm, cây xà nu, rừng xà nu đã được Nguyễn Trung Thành miêu tả thật đơn cử, thật chi tiết cụ thể với ngôn từ giàu chất thơ, bằng những lời văn có cánh trong một cảm hứng thật mê hồn và mãnh liệt. Cây xà nu trong truyện Open rất nhiều lần và có vẻ như rất quen thuộc với con người nơi núi rừng Tây Nguyên, nó tham gia vào tổng thể những hoạt động và sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của người dân nơi đây trong cuộc chiến đấu chống Mĩ thật gan góc của họ .Tác phẩm Rừng xà nu là một bản anh hùng ca về cuộc sống dũng mãnh, đau thương, quật cường của Tnú cũng như của tổng thể dân làng Xô-man. Câu chuyện ấy được kể trên nền tảng chính của hình tượng cây xà nu một hình tượng hàm chứa rất nhiều ý nghĩa tượng trưng và khái quát. Những cây xà nu, rừng xà nu như những con người, những tâm hồn sống, vừa là nhân chứng, vừa tham gia bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng mọi khó khăn vất vả, đau thương dưới tầm đạn quân địch. Nhưng mặc kệ toàn bộ, rừng xà nu vẫn tràn trề sức sống, vẫn vươn mình lên cường tráng vượt lên mọi thương đau. Cây xà nu là một hình ảnh mang đặc thù tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của dân làng Xô-man .Mở đầu câu truyện là hình ảnh cả rừng xà nu hàng vạn cây và kết thúc vẫn là những rừng xà nu tiếp nối đuôi nhau chạy đến chân trời. Hình ảnh ấy như một nét nhạc trầm hùng, một bản đàn dạo, là cái phông cho cả một câu truyện khiến thiên truyện càng mang đậm tính sử thi và lãng mạn hơn. Rừng cây xà nu được xem như thể hình tượng cho con người Xô-man. Với hình ảnh nhân hóa, Nguyễn Trung Thành đã miêu tả cây xà nu như những con người, chúng cũng có vết thương, biết ham ánh sáng và ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng. Cây xà nu còn là một hình ảnh so sánh với con người ngực căng bằng cây xà nu. Rừng xà nu năm tháng đứng dưới tầm đại bác quân địch chịu đựng biết bao tàn phá, cũng như những đau thương mà dân làng phải gánh chịu trước ách kìm kẹp của giặc. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình nhựa ứa ra, tràn ngập rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn. Hình ảnh đó gợi lên lòng căm thù và kết tụ một ý chí phản kháng .Nhưng hơn hết vẫn là sức sống mãnh liệt đầy sức trẻ của rừng xà nu bạt ngàn. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời, có những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắc như những mũi lê nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng. Thế mới biết sức trẻ của cây xà nu mãnh liệt đến dường nào ! Sức trẻ ấy còn mang tính tượng trưng cho thế hệ trẻ của làng Xô-man. Đó là những Mai, Dít, Tnú, Heng, những con người luôn gắn bó với cách mạng, quật cường từ tuổi thơ, lớn lên trong lửa đạn, trưởng thành trong đau thương và sẵn sàng chuẩn bị chiến đấu hi sinh vì tự do của dân tộc bản địa .Bên cạnh đó, sức sống quật cường kiên cường của cây xà nu còn được tạo bởi hàng vạn cây ở những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau nhau tới chân trời ở tấm ngực lớn của rừng ưỡn ra che chở cho làng. Đó là những cây xà nu thật vững chãi, xanh tốt đã vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum suê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng chúng vượt lên rất nhanh thay thế sửa chữa những cây đã ngã, một cây ngã xuống tức thì bốn năm cây con lại mọc lên cứ thế trở thành cả một rừng cây xà nu tiếp nối đuôi nhau đến chân trời. Những cây xà nu, rừng xà nu ấy là hình ảnh của dân làng Xô-man kiên cường chống giặc, mặc kệ mọi hi sinh, một lòng đi theo Đảng, đi theo kháng chiến hết thế hệ này đến thế hệ khác. Đó là những cụ Mết, anh Xút, Tnú, Mai, Dít, anh Brơi mà tiêu biểu vượt trội là hình ảnh cụ Mết. Nhà văn đã ví cụ như một cây xà nu lớn. Hơn ai hết, cụ là người hiểu rất rõ sự gắn bó của cây xà nu và mảnh đất đang sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng quật cường của rừng xà nu cũng như của dân làng Xô-man. Chính cụ Mết đã nói với Tnú không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta, cây mẹ chết cây con lại mọc lên .Cây xà nu còn là người tận mắt chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng mãnh và ý chí quật khởi của dân làng Xô-man. Đứng trên đồi cây xà nu gần con nước lớn, cả vùng Xô-man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng. Ánh lửa xà nu soi sáng lời căn dặn của anh Quyết : Người còn sống phải sẵn sàng chuẩn bị dao, mác, vụ, rựa, tên, ná Sẽ có ngày dùng tới. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm và mạnh mẽ của Tnú : Không có gì đượm bằng nhựa cây xà nu Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc máu anh mặn chát ở đầu lưỡiGiọng điệu sử thi của Rừng xà nu mở màn từ câu truyện kể của cụ Mết dưới ánh lửa xà nu, một câu truyện phảng phất phong vị anh hùng ca. Và cây xà nu không chỉ gắn với quá khứ, hiện tại anh hùng mà còn gắn bó với mọi hoạt động và sinh hoạt, phong tục và đời sống văn hóa truyền thống của người Xô-man, của những dân tộc bản địa Tây Nguyên .Hình tượng cây xà nu thật sự là một phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật đáng kể của Nguyễn Trung Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và đem lại cho nó những ý nghĩa mới những lớp ý nghĩa rất khác nhau qua cách viết vừa gợi vừa tả của tác giả. Qua hình tượng này người đọc không chỉ thấy rõ sức sống kiên cường, mãnh liệt của dân làng Xô-man, của con người Tây Nguyên nói riêng mà còn là của dân tộc bản địa Nước Ta nói chung trong những tháng năm chống Mĩ .

Phân tích hình tượng cây xà nu ngắn gọn

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 1

Ngay từ tác phẩm đầu tay Đất nước đứng lên, Nguyên Ngọc đã cho thấy ông luôn có khuynh hướng vươn đến những yếu tố có ý nghĩa lớn lao với hội đồng, dân tộc bản địa. Ở truyện Rừng xà nu cũng vậy. Tác giả đã nghiền ngẫm, lý giải, cắt nghĩa bằng hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật về con đường mà dân tộc bản địa ta phải đi trong thực trạng giặc đã cầm vũ khí uy hiếp, hủy hoại mái ấm gia đình, quê nhà. Đặc biệt, hình tượng rừng xà nu trong truyện được thiết kế xây dựng vô cùng rực rỡ, trở thành một trong những hình tượng tiêu biểu vượt trội nhất trong cả tác phẩm nói riêng và những tác phẩm viết về Tây Nguyên thời chống Mỹ nói chung. Rừng xà nu là truyện ngắn sinh ra vào mùa hè năm 1965 khi đế quốc Mỹ khởi đầu cuộc cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập Trên quê nhà những anh hùng Điện Ngọc. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với những con người anh hùng, kiên trung, quật cường .Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn lại chọn cây xà nu, rừng xà nu làm hình tượng xuyên suốt từ đầu đến cuối tác phẩm. Trước hết, vì đây là loài cây thông dụng ở vùng đất Tây Nguyên, là hình tượng của vạn vật thiên nhiên Tây Nguyên hùng vĩ. Nguyễn Trung Thành đã từng nói về loài cây này bằng những lời đắm say, ngưỡng mộ : Tôi yêu mê hồn cây xà nu, ấy là một cây hùng vĩ và hùng vĩ, man dại và trong sáng. Mỗi cây cao ráo, vạm vỡ ứa nhựa, …. Bằng việc mở màn và kết thúc bằng hình ảnh cây xà nu, rừng xà nu, tác giả đã gợi lên một bức tranh vạn vật thiên nhiên hoang dại, nguyên sơ, giàu sức sống. Mặc khác, trong tác phẩm, nhà văn còn gần hai mươi lần nói đến rừng xà nu, cây xà nu, nhựa xà nu, lửa xà nu, đuốc xà nu điều này cho thấy hình tượng cây xà nu chính là mạch nguồn xuyên suốt cả tác phẩm .Ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như vậy. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau tới chân trời. Đây là những dòng tả cảnh hiếm có, được tạo ra sự bởi một ngòi bút tài hoa giỏi về dựng cảnh, vẽ hình. Những câu văn như vậy không chỉ góp thêm phần đem lại cho tác phẩm một thứ mùi vị riêng không liên quan gì đến nhau của Tây Nguyên mà còn có năng lực hấp dẫn người đọc vào bức tranh vạn vật thiên nhiên chân thực, hùng vĩ của núi rừng giống như được tận mắt tận mắt chứng kiến và cảm nhận. Cây xà nu gắn bó mật thiết với đời sống hoạt động và sinh hoạt của người dân Tây Nguyên, thấm vào nếp nghĩ, xúc cảm và trở thành lá chắn để bảo vệ làng Xô Man trước đạn pháo quân địch .Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn. Cánh rừng xà nu trong đoạn văn được miêu tả là một cánh rừng trong tầm đại bác, ngày nào cũng bị bắn hai lần. Như vậy, ngay trong câu tiên phong của tác phẩm, Nguyên Ngọc đã dựng nên một sự sống trong tư thế đương đầu với cái chết, một sự sống sót đang đứng trước mối rình rập đe dọa của sự diệt vong. Cây xà nu, rừng xà nu trong tác phẩm do đó còn là hình tượng cho đau thương chứ không chỉ là hiện thân của vẻ đẹp. Thương tích mà rừng xà nu phải gánh chịu do đại bác của quân địch cũng tượng trưng cho những mất mát, đau thương mà dân làng Xô man và đồng bào Tây Nguyên phải chịu đựng trong cuộc chiến tranh .Tuy nhiên, cảm hứng hầu hết của những trang viết về cánh rừng xà nu ấy vẫn không phải là cảm hứng thương đau. Tác giả muốn cái ở đầu cuối còn lại trong tâm lý người đọc về rừng xà nu là ấn tượng về một rừng cây mà dù đại bác có không ngừng bắn phá vẫn kiên cường sống và hướng về ánh sáng. Cây xà nu trong truyện ngắn có vẻ như đẹp và sức sống vô cùng mãnh liệt. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời. Cũng ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như vậy. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng .Sức sống mãnh liệt của lớp lớp cây xà nu cũng chính là sức sống dẻo dai, kiên cường của biết bao thế hệ dân làng Xô Man thời chiến. Họ hoàn toàn có thể hi sinh như anh Xút, bà Nhan, như Mai, hoàn toàn có thể chịu nhiều tổn thương như Tnú nhưng ở đầu cuối, họ vẫn nối nhau đứng lên cầm vũ khí chống lại quân địch, hướng về tiềm năng bảo về buôn làng, quốc gia, quê nhà. Xà nu có cây già, cây trẻ, cây non thì người làng Xô Man cũng có ba thế hệ : thế hệ cụ Mết, thế hệ Tnú, Mai và thế hệ của bé Heng. Ba thế hệ với ba vẻ đẹp khác nhau nhưng đều mang một nét chung : vẻ đẹp của khát vọng tự do và ý chí kiên cường, quật cường .Có thể nói, hình tượng cây xà nu trong tác phẩm là một phát minh sáng tạo độc lạ của nhà văn Nguyễn Trung Thành. Nó điển hình nổi bật, xuyên suốt tác phẩm, vừa mang ý nghĩa tả thực vừa mang ý nghĩa tượng trưng. Hình tượng cây xà nu cho thấy tác phẩm của Nguyên Ngọc thiết tha hướng về sự sống. Miêu tả về những tổn thương mà cây xà nu nói riêng, hội đồng người Tây Nguyên nói chung phải chịu đựng chẳng qua chỉ để bày tỏ lòng khẩm phục và ca tụng sức sống nồng nàn, quật cường, bất diệt. Đấy là điều làm ra chất nhân văn sâu đậm trong thiên truyện ngắn .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 2

Tây Nguyên – mảnh đất hùng vĩ và thơ mộng, với những con người nồng hậu yêu thương mà kiên cường quật cường, từ lâu đã là nguồn cảm hứng cho biết bao văn nhân nghệ sĩ. Mỗi người đều tìm thấy ở mảnh đất này một hình tượng đẹp cho tâm hồn cất cánh, ngòi bút thăng hoa. Ngọc Anh có Bóng cây Kơ nia như nỗi lòng thổn thức thiết tha của tình yêu thủy chung son sắt, Thu Bồn có Bài ca chim Chơ-rao, ngân vang khúc hát trong trẻo nồng đượm tình người thắng lợi … Còn Nguyễn Trung Thành lại đem đến cho ta hình tượng những Rừng xà nu tiếp nối đuôi nhau chạy đến chân trời như sức sống bền và bất diệt của nhân dân Tây Nguyên trong công cuộc chống Mĩ cứu nướcĐọc Rừng xà nu, không riêng gì những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai tạo nên ấn tượng thâm thúy trong tất cả chúng ta, mà còn là cây xà nu – một hình rực rỡ bao trùm hàng loạt thiên truyện ngắn này. Chính hình tượng cây xà nu tạo nên vẻ đẹp hùng tráng, chất sử thi lãng mạn cho câu truyện về làng Xô Man quật cường, kiên cường. Đó là hình tượng hàm chứa nhiều ý nghĩa tượng trưng. Qua hình tượng này, người đọc hoàn toàn có thể thấy rõ sức sống kiên cường, sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên nói riêng, của con người Việt nói chung trong những ngày đánh Mĩ. Không phải ngẫu nhiên mà Nguyễn Trung Thành lại miêu tả thật đơn cử, thật chi tiết cụ thể rừng xà nu bằng một thứ ngôn từ giàu chất thơ, bằng những lời có cánh với một cảm hứng mê hồn mãnh liệt như đã thấy trong tác phẩm. Gần hai mươi lần nhà văn đã viết về xà nu, có vẻ như cây xà nu tham gia vào tổng thể những hoạt động và sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của con người Tây Nguyên trong cuộc chiến đấu gan góc của họ .Cả một câu truyện dài, đau thương, quật cường như một bản anh hùng ca về cuộc sống Tnú, cuộc sống dân làng Xô Man được kể trên nền chính của hình tượng cây xà nu. Cây xà nu, rừng xà nu như những con người, những tâm hồn, vừa là nhân chứng, vừa tham gia vào bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng mọi gian truân, khó khăn vất vả, đau thương do tội ác của quân địch, nhưng mặc kệ tổng thể, rừng xà nu vẫn vươn mình cường tráng, vẫn sống sót mặc kệ mọi đau thương : nó tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống mãnh liệt của dân làng Xô Man, của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ .Hình tượng cây xà nu hiện lên trong tác phẩm đầy chất thơ hùng tráng. Mở đầu và kết thúc câu truyện là hình ảnh hàng vạn cây xà nu sinh sôi nảy nở, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng … đến hết tầm mắt cùng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu tiếp nối đuôi nhau tới chân trời “. Rừng xà nu là hình tượng cho con người. Cây được miêu tả như con người trong sự ứng chiếu với con người, gợi ra những hình tượng về đời sống, số phận và phẩm cách của con người – những thế hệ dân làng Xô Man đánh Mĩ .Cây xà nu ham ánh sáng và khí trời, nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, cũng như Tnú, như dân làng Xô Man yêu tự do. Rừng xà nu cũng như làng Xô Man, chịu nhiều đau thương bởi sự gian ác của giặc : Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đúng ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn. Nhưng xà nu có sức sống thật mãnh liệt, không gì tàn phá nổi : Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn cây xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng trên khung trời, cũng như những thế hệ làng Xô Man, lớp này tiếp lớp khác đứng lên. Anh Quyết hi sinh thì có Tnú, Mai : Mai ngã xuống giữa tuổi tràn trề sức sống, thì Dít lớn lên rất nhanh đến không ngờ, trở thành bí thư chi bộ, chính trị viên xã đội : rồi những bé Heng, thế hệ tiếp theo của Dít cũng đang lớn lên, liên tục cuộc chiến đấu. Đồng thời, ngược lại, nhiều chỗ miêu tả con người, nhà văn đã so sánh với cây xà nu. Cụ Mết thì ngực căng như một cây xà nu lớn, vết thương trên sống lưng Tnú do giặc tra tấn thì ứa ra một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quyện lại, tím thâm như nhựa xà nu. Thủ pháp ấy trong miêu tả tạo nên một sự hòa nhập, tương ứng giữa con người và vạn vật thiên nhiên trong một chất thơ hào hùng, trang trọng. Nhà văn đã ví cụ Mết như một cây xà nu lớn bởi cụ là người hơn ai hết hiểu sự gắn bó của cây xà nu và mảnh đất đang sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng quật cường của rừng cây cũng như dân làng Xô Man : Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng xà nu này ! ….Cây xà nu gắn bó với con người và đời sống dân làng. Xà nu không chỉ xuất hiện trong đoạn mở màn và kết thúc, nó còn hiện hữu trong suốt câu truyện về Tnú và làng Xô Man của anh. Xà nu xuất hiện trong đời sống hằng ngày như đã tự ngàn đời nay của dân làng : Ngọn lửa xà nu trong mối nhà bếp ; đống lửa ở nhà rông tập hợp cả dân làng, ngọn đuốc xà nu cháy sáng soi những đoạn rừng đêm ; khói xà nu hun tấm bảng đen cho anh Quyết đạt Tnú và Mai học chữ .. ; xà nu cũng tham gia vào những sự kiện quan trọng của đời sống chống Mĩ : ngọn đuốc xà nu cháy sáng trong tay cụ Mết và toàn bộ dân làng vào rừng lấy dao, mác, dụ, rựa đã giấu kĩ, chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc nổi dậy, và đêm đêm làng Xô Man thức, dưới ánh đuốc xà nu, mài vũ khí ; giặc đốt hai bàn tay Tnú bằng giẻ tẩm nhựa xà nu … ; cũng ngọn lửa từ những đuốc xà nu soi sáng rực cái đêm cả làng nổi dậy, soi rõ xác mười tên lính giặc bị giết bộn bề quanh đống lửa lớn giữa sân làng …Cây xà nu còn là người tận mắt chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng mãnh, ý chí quật cường của dân làng Xô Man : Đứng trên đồi xà nu gần con nước lớn. Suốt đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng .. Ánh lửa xà nu soi sáng lời căn dặn của anh Quyết : Người còn sống phải chuyển đáo, mác, dụ. rựa, tên, ná … Sẽ có ngày dùng tới. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm và mạnh mẽ của Tnú : không có gì đượm bằng nhựa xà nu .. Mười đầu ngón tay đã thành mười ngọn đuốc … Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi … Căm thù trong anh cháy giần giật như nhựa xà nu bén nhạy để bàn tay hận thù thành bàn tay trả thù bóp chết tên ác ôn dưới ngách hầm .Câu chuyện cụ Mết kể phảng phất phong vị anh hùng ca. Đêm kể chuyện dưới ánh lửa xà nu chắc cũng giống như đêm già làng thường kể về những bài : anh hùng ca tiếp thị quảng cáo của Tây Nguyên. Giọng điệu sử thi của Rừng xà nu bắt nguồn từ đó. Cây xà nu gắn với quá khứ, hiện tại anh hùng, gắn bó với mọi hoạt động và sinh hoạt, phong tục và đời sống văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa Tây Nguyên, khiến cho câu truyện làng Xô Man đánh Mĩ lộng lẫy sắc màu lịch sử một thời như Đam San, Xinh Nhã thuở nào …Có thể nói hình tượng xà nu là mô típ chủ yếu của tác phẩm. Xà nu trở thành hình tượng cho đời sống và phẩm chất của dân làng Xô Man. Đó là một phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật rực rỡ của Nguyễn Trung Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và đem lại cho nó những ý nghĩa mới, những vẻ đẹp mới để dựng lên bức tranh sử thi chống Mĩ của những con người kiên cường quật cường nơi núi rừng hùng vĩ Tây Nguyên .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 3

Rừng xà nu là truyện ngắn của Nguyễn Trung Thành, tiêu biểu vượt trội cho khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn của văn học Nước Ta thời kì 1945 – 1975. Chủ đề của tác phẩm được thể hiện thâm thúy do ý nghĩa khái quát và giàu chất lãng mạn, tạo hình của hình tượng cây xà nu .Đi suốt chiều dài tác phẩm, xà nu là hình tượng bao trùm là mạch sống mạch hồn của tác phẩm. Khi cầm bút sáng tác thiên truyện này, hình ảnh tiên phong hiện về trong tâm lý ông là cây xà nu, những cánh rừng xà nu. Hình tượng vạn vật thiên nhiên ấy đã trở thành chủ âm của tác phẩm, nó chiếm giữ những vị trí quan trọng nhất của truyện ngắn : nhan đề, mở màn và kết thúc. Hình ảnh cây xà nu còn trở đi trở lại nhiều lần tạo nên khoảng trống đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên .Cây xà nu gắn bó mật thiết với đời sống con người Tây Nguyên. Cây xà nu hiện lên trong tác phẩm là một loài cây đặc trưng, tiêu biểu vượt trội cho vùng đất Tây Nguyên. Qua hình tượng cây xà nu, nhà văn đã tạo dựng được hình ảnh hùng vĩ và hoang dã mang đậm sắc tố Tây Nguyên cho câu truyện. Cây xà nu luôn gắn bó thân mật với đời sống của dân làng Xô man, xuất hiện trong đời sống hàng ngày của dân làng. Lửa xà nu cháy giần giật trong mỗi nhà bếp, trong đống lửa của nhà ưng tập hợp dân làng, khói xà nu xông bảng nứa để Tnú và Mai học chữ. Khi Tnú quay trở lại đơn vị chức năng, cụ Mết và Dít đưa anh ra đến rừng xà nu cạnh con nước lớn. Cây xà nu còn tham gia vào những sự kiện trọng đại của dân làng : ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho cụ Mết và dân làng vào rừng lấy giáo, mác, dụ, rựa đã giấu kĩ sẵn sàng chuẩn bị nổi dậy. Mười ngón tay Tnú bị đốt vì giẻ tẩm nhựa xà nu, và chính vì cảnh tượng đau thương ấy dân làng đã nổi dậy để đống lửa xà nu lớn giữa nhà soi rõ xác mười tên lính giặc nằm bộn bề. Cây xà nu cũng đã thấm sâu vào nếp cảm, nếp nghĩ của người Tây Nguyên. Tnú cảm nhận về cụ Mết ngực cụ căng như cây xà nu lớn. Trong câu truyện về Tnú, cụ Mết cũng nói về cây xà nu với toàn bộ tình cảm yêu thương, thân mật xen lẫn tự hào : không có gì mạnh bằng cây xà nu nước ta, cây xà nu đã trở thành máu thịt trong đời sống vật chất và niềm tin của con người Tây Nguyên .Cây xà nu tượng trưng cho số phận và phẩm chất con người Tây Nguyên trong cuộc chiến tranh cách mạng. Ta hoàn toàn có thể thấy ý đồ nghệ thuật và thẩm mỹ này khi tác giả miêu tả song hành hai hình tượng cây xà nu và những con người Tây Nguyên. Thứ nhất, thương tích của rừng xà nu do đại bác của giặc gây ra tượng trưng cho những mất mát đau thương vô bờ mà người dân Tây Nguyên phải chịu đựng. Nếu rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào không bị thương thì con người Tây Nguyên cũng vậy. Những cây xà nu non bị đại bác chặt đứt làm đôi thì tượng trưng cho những đứa con của Tnú và Mai. Còn những cây xà nu trưởng thành đại bác không giết nổi chúng thì cũng giống như Tnú và Dít, những con người trưởng thành từ những đau thương mất mát của cuộc chiến tranh .Thứ hai, cây xà nu có đặc tính ham ánh sáng, đặc tính ấy tượng trưng cho niềm khát khao tự do của người dân Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết ít có loài cây nào ham ánh sáng mặt trời đến thế Con người Tây Nguyên cũng vậy luôn khao khát tự do, mặc dầu bọn giặc đã giết bà Nhan, anh Xút và cả anh cán bộ Quyết nhưng Tnú và Mai vẫn kiên trì nuôi giấu cán bộ. Thứ ba, năng lực sinh sôi mãnh liệt của cây xà nu và sự to lớn của rừng xà nu giúp ta gợi liên tưởng đến sự tiếp nối của nhiều thế hệ người Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết Trong rừng ít có loại cây nào sinh sôi nảy nở khỏe như vậy, cạnh một cây xà nu mới ngã đã có bốn, năm cây con mọc lên xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời. Làng Xô man cũng có những thế hệ tiếp nối như vậy : cụ Mết là cây xà nu lớn. Tnú, Mai và Dít là những cây xà nu trưởng thành và bé Heng là cây xà nu con rắn rỏi. Thứ Tư, sự sống sót của rừng xà nu qua những hành vi diệt trừ của quân địch tượng trưng cho sức sống bất diệt và năng lực vươn lên can đảm và mạnh mẽ của con người Tây Nguyên trong chiến đấu .Những cây xà nu trưởng thành nhanh gọn liền vết thương, vượt lên cao hơn đầu người thay thế sửa chữa cho những cây xà nu đã ngã. Vì thế bon tiêu diệt không thể nào diệt trừ được rừng xà nu. Người Tây Nguyên cũng vậy, những thế hệ thay nhau che chắn bảo vệ cho cách mạng .Hình tượng rừng xà nu có quan hệ mật thiết với hình tượng nhân vật Tnú. Hai hình tượng này không tách rời nhau mà gắn bó khăng khít với nhau. Rừng xà nu sẽ không hề trải mãi tới chân trời trong màu xanh bất diệt khi con người chưa thấm thía bài học kinh nghiệm chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo .Tác giả đã tích hợp miêu tả bao quát lẫn đơn cử, phối hợp cảm nhận của nhiều giác quan khi miêu tả cây xà nu tạo nên hình ảnh cây xà nu đầy sức lực lao động, tràn ngập sức sống. Tác giả luôn miêu tả hình tượng cây xà nu với con người, những hình thức nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng đều được vận dụng nhằm mục đích biểu lộ sôi động vẻ hùng vĩ của vạn vật thiên nhiên và gợi ra những liên tưởng về con người. Nhờ thế những đoạn văn miêu tả rừng xà nu giống như một bài thơ trữ tình với giọng văn đầy biểu cảm .Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt suốt tác phẩm tượng trưng cho vẻ đẹp hào hùng đầy sức sống của vạn vật thiên nhiên và con người Tây Nguyên. Qua đó chất thơ và chất sử thi hòa làm một biểu lộ rõ phong thái văn xuôi Nguyễn Trung Thành : vừa mê hồn, vừa trầm tư, vừa giỏi tạo hình vừa giàu tính khái quát .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 4

Nguyễn Trung Thành là nhà văn của Tây Nguyên, ông viết rất hay, thâm thúy và chân thực về con người và mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ. Truyện ngắn Rừng xà nu là tác phẩm tiêu biểu vượt trội của Nguyễn TRung Thành khi ca tụng về Tây Nguyên đậm chất sử thi. Đặc biệt tác giả đã kiến thiết xây dựng thành công xuất sắc hình tượng cây xà nu mang đậm thực chất, chí khí cho con người sống trên mảnh đất này .Xuyên suốt tác phẩm Rừng xà nu là hình ảnh cây xà nu, hoàn toàn có thể xem đây là hình tượng TT, làm nền và cũng là nguồn cảm hứng bất tận để tác giả hoàn toàn có thể miêu tả thành công xuất sắc từng nhân vật. Xà nu là loài cây phổ cập ở núi rừng Tây Nguyên, dẻo dai, kiên cường và quật cường. Nhắc đến rừng xà nu, người ta sẽ liên tưởng đến những con người Tây Nguyên quật cường, không chịu đầu hàng, luôn hướng về phía trước để bảo vệ độc lập .Hình ảnh cây xà nu được tác giả lấy để đặt tên cho nhan đề, khởi đầu câu truyện và kết thúc cũng là hình ảnh xà nu bạt ngàn. Không phải ngẫu nhiên mà tác giả lại lấy hình tượng này, đó hẳn là dụng ý của chính tác giả. Vừa biểu lộ sự hùng vĩ của vạn vật thiên nhiên Tây Nguyên, vừa khẳng định chắc chắn ý chí quật cường của con người mảnh đất Tây Nguyên .Trước hết, cây xà nu chính là một hình tượng của núi rừng Tây Nguyên, gắn liền với đời sống của Tây Nguyên. Cây xà nu gắn liền với đời sống của dân làng Xô man, sự trưởng thành của từng thế hệ người Tây Nguyên đều gắn liền với hình ảnh cao quý này. Đó là Tnú, chị Mai, cụ Mết, bé Heng. Những con người đó, để bảo vệ lây dân làng, bảo vệ Tây Nguyên đã phải đánh đổi và hi sinh rất nhiều. Xà nu là loại cây mọc thẳng, vươn ra ánh sáng, cũng giống như con người Tây Nguyên vẫn luôn hướng về phía trước, dù là khó khăn vất vả, thử thách như thế nào. Dường như xà nu chính là linh hồn của Tây Nguyên, nó ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người .Không những thế cây xà nu còn tham gia ghi lại nhiều sự kiện lịch sử dân tộc của dân làng Xô man. Ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho dân làng tây nguyên, mười ngón tay của Tnú bị đốt cũng được tẩm nhựa của xà nu. Cây xà nu ăn sâu vào trong tâm niệm của mỗi con người, hình tượng cho niềm tin và ý chí quật cường của người Tây Nguyên. Cây xà nu vẫn được nhắc đi nhắc lại trong mỗi câu truyện không có gì mạnh bằng cây xà nu, mặc dầu bị thiêu rụi bao nhiêu thì cây xà nu vẫn kiên cường vượt qua bão giông .Xà nu là hình ảnh ẩn dụ cho con người Tây Nguyên. Hình ảnh cả rừng xà nu bị nã đạn, chat rụi cũng giống như hình ảnh dân làng Xô man bị áp bức, bóc lột đến tàn tệ. Sự mất mát, đau thương cứ chồng chất khiến cho lầm than cứ tiếp nối đuôi nhau, không chịu nguôi. Mặc dù bị đạn hủy hoại nhưng cây xà nu vẫn kiên cường, chịu đựng ; giống như hình ảnh Mai, Tnú mặc dầu bị tra tấn nhưng bằng sức sống bền chắc vẫn hoàn toàn có thể gắng gượng và chiến đấu đến cùng .Xà nu và những người dân Tây Nguyên có vẻ như có mối giao hòa với nhau, gắn bó khăng khít không rời. Đây cũng chính là dụng ý của tác giả khi xây dựng hình tượng có sức nặng như thế này .Con người Tây Nguyên có khát vọng tự do, muốn đời sống ấm no niềm hạnh phúc. Tác giả đã gửi gắm khát khao ấy qua hình tượng xà nu bạt ngàn, trải dài đến vô tận .Xà nu là loại cây sinh trưởng tốt, sức bền bỉ, dẻo dai. Con người Tây Nguyên có bao nhiêu thế hệ đã ngã xuống, những thế hệ khác lại tiếp nối đuôi nhau, phát huy ý thức chiến đấu. Những thế hệ lão làng như cụ Mết, rồi đến Tnú và sau cuối là bé Heng, ở họ đều có những khát khao cháy bỏng về tương lai tương lai .Chắc chắn người đọc sẽ quan tâm đến hình ảnh nhân vật Tnú. Cây xà nu và Tnú là hai hình ảnh song song, đi liền nhau để tương hỗ cho nhau, làm điển hình nổi bật nhau. Đặc điểm tiêu biểu vượt trội của xà nu cũng chính là những đặc thù của nhân vật Tnú mà không hề lẫn lộn với ai .Nguyễn TRung Thành bằng tình yêu Tây Nguyên, quan sát tinh xảo đã khắc họa thành công xuất sắc hình ảnh cây xà nu có sức ám ảnh so với người đọc từ đầu tác phẩm đến cuối tác phẩm. Xà nu khiến cho mọi người có cái nhìn ngưỡng mộ so với mảnh đất và con người tây nguyên .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 5

Tây Nguyên, vùng núi rừng hùng vĩ, đầy huyền bí mà thơ mộng với cánh chim Ling, chim Chơ rao tỏa nắng rực rỡ sắc màu, với âm thanh trầm hùng ngân vang cưa đờn Gông, đàn Tơ Rưng đã đi vào Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc để tạo ra sự cái không khí sử thi của tiểu thuyết thời chống Pháp. Đến thời chống Mỹ, mảnh đất cực Tây của Tổ quốc này lại một lần nữa khơi nguồn cảm hứng lãng mạn cho Nguyễn Trung Thành viết nên truyện ngắn Rừng Xà nu một truyện ngắn xuất sắc của nền văn học văn minh về đề tài cuộc chiến tranh Cách mạng, sinh ra 1965 .Chỉ vài chục trang giấy mà tác giả đã làm sống lại cả một vùng đất khét nồng lửa cháy, với những con người của làng Xô Man quả cảm quyết tử để thực thi khát vọng tự do độc lập. Rừng Xà nu, nơi cư trú của làng Xô Man, đã trở thành nguồn cảm hứng đầy chất thơ và cũng là điểm tựa đề từ đó nhà văn khắc họa nên khuôn mặt những người anh hùng. Cây Xà nu đã tỏa bóng vào những trang văn, thành một hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật hoàn hảo và làm ra một giọng điệu cho tác phẩm .Cũng như cây tre Nước Ta, Xà nu, ăn đời ở kiếp, thủy chung son sắc với con người. Xà nu cũng lam làm, cũng hội hè khét tiếng và cùng san sẻ nỗi buồn vui với con người. Không ở đâu xuất hiện con người mà vắng bóng Xà nu. Mỗi cây Xà nu trong rừng lớn cùng gắn bó với kỷ niệm riêng tư của mỗi người dân Xô Man. Cây cứ lặng lẽ đứng đấy như đón đợi người. Ai từ đây đi, bước tiên phong là gặp cây rừng và ai đó từ xa về, trước hết phải gặp mặt rừng cây. Cây Xà nu lớn, lối vào rừng lách đã từng là chứng nhân cho mối tình của Tnú và Mai. Chính ở đây, anh đã gặp Mai lần đầu, và chính ở đây lần tiên phong sau khi ở tù về. Tnú gặp lại Mai. Mai cầm tay anh khóc không phải như một đứa trẻ nữa mà như một người con gái đã lớn, vừa xấu hổ vừa yêu dấu. Mới hôm nào còn ngây thơ mà giờ đây đã làm cho người ta hoảng sợ. Giờ đây, Mai bị giặc giết, cái cây cũng bị đạn cắt ngã với những kỷ niệm. Xà nu đã đi vào mối tình của đôi lứa với cái màu xanh mơ mộng của nó để cho mối tình thêm vẻ mộng mơ. Khi niềm hạnh phúc bị chà đạp, nó cũng ngã xuống với những kỷ niệm, chỉ để lại cho đời cái gốc cắm vào mọi nỗi thương đau. Cây Xà nu, như vậy đâu còn là loài cây vô cảm nữa mà đã mang bóng hình của linh hồn của con người .Ai bảo Xà nu mang hình bóng người để rồi phải chịu chung số phận với con người. Khi Xô Man bước vào cuộc chiến đấu thì Xà nu cũng phải đương đầu với lửa đạn. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi Xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng Xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương Có những cây bị đạn giặc chặt ngang thân, đổ ào ào như bão, ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức rồi từ từ bầm lại quyện thành từng cục máu lớn .Nếu như nỗi đau của cây làm đau đến cả lòng người thì sức mạnh của người cũng truyền được cho cây để cây hoàn toàn có thể trụ vững trên mảnh đất này .Tuy chịu nhiều thương đau nhưng Xà nu đã trở thành chỗ dựa của con người. Rừng Xà nu trùng điệp đã hóa thành chiến lũy tự tôn ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng. Nằm giữa cánh rừng ấy, làng Xô Man có khác nào cái nôi dũng sĩ, cái nôi đại bàng giữa núi cao trời rộng tây nguyên .Cũng như con người, cây này ngã xuống, cây khác lại tiếp nối đứng lên, quật khởi vượt qua thương đau. Cạnh một cây Xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời. Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng thẳng tắp, lóng lánh về vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng Xà nu hướng về phía nắng trời hay là khát vọng của người dân Xô Man hướng về đời sống tươi đẹp tràn trề ánh sáng, chứ không chịu khuất mình trong bóng tối đây ? Cứ thế, cây lặng lẽ vút lên trời. Cái màu xanh tươi đẹp như lời nói yên lặng mà thiết tha và đầy tự tôn, bộc lộ một sức sống mãnh liệt quật cường mà không một đấm đá bạo lực nào hoàn toàn có thể tiêu diệt : Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh thay thế sửa chữa những cây đã ngã. Nhìn cây Xà nu sinh sôi vượt lên sự đau thương chết chóc, người Xô Man không khỏi tự hào về vùng đất quê nhà một vùng đất mà đất hết lòng với cây, còn cây cũng trọn tình với đất với người : Không có cây gì mạnh bằng cây Xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng Xà nu này ! .Hình tượng Xà nu có khi hiện ra cả rừng, có khi là đồi, có khi là cây và nhựa rồi lửa Xà nu. Bọn Mỹ ngụy có lần đã tẩm nhựa Xà nu vào giẻ, quấn đốt mười đầu ngón tay Tnú Không có gì đượm bằng nhựa Xà nu, lửa bắt rất nhanh. Mười đầu ngón tay đã trở thành mười ngọn đuốc. Kẻ thù đã dùng ngọn lửa Xà nu để đốt lòng đốt dạ những con người gắn bó thân thương với ngọn lửa ấy. Song ngọn lửa như có tình, nó đã truyền sức mạnh của hơi nóng vào bên trong để đốt cháy lòng Tnú : Trời ơi ! Cha mẹ ơi ! anh không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực, cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Tnú thét lên một tiếng. Cái tiếng thét mang lửa ấy đã đốt cháy lòng người Xô Man để rồi hóa thành nhiều tiếng thét, tiếng giết và tiếng chân đạp ào ào lên đầu giặc .Lửa tắt trên mười đầu ngón tay Tnú nhưng đám lửa Xà nu giữa nhà vẫn cháy, soi rõ xác giặc bộn bề .Thế đó ! Những kẻ cả gan dùng lửa Xà nu để gieo vạ lại bị thiêu đốt bởi chính lửa Xà nu. Đúng là :

Cả gan cầm đuốc đốt trời
Trời cao không cháy lửa rơi cháy mình

Lửa Xà nu đã cháy to lên rồi. Từ một ngón tay lan ra hai, ba rồi mười đầu ngón tay. Từ mười đầu ngón tay cháy vào trong bụng và cháy trên mặt người bập bùng lửa cháy đã đốt lên một rừng lửa để thiêu sống quân địch : Đứng trên đồi Xà nu gần con nước lớn, suốt đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng .Cây Xà nu là một hình tượng thực, nhưng cũng chính là hình ảnh gợi lên sự liên tưởng so sánh hai chiều. Nói đến Xà nu là ta nghĩ đến con người và nói đến con người là liên tưởng đến Xà nu : Lưng Tnú thêm một vết dao nữa. Trên tấm sống lưng chưa rộng bằng bề ngang cái xà lét mẹ để lại đó, ứa một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quện lại, tím thâm như nhựa Xà nu. Nếu Tnú là một cây Xà nu nhỏ trong rừng người thì Cụ Mết một già làng, có thân hình vạm vỡ ấy trông kỳ ảo như một anh hùng trong bài hát dài suốt đêm lại mang hơi thở của một cây Xà nu lớn : Ông ở trần, ngực căng như một cây Xà nu lớn .Hình tượng Xà nu là hình thực, đồng thời cũng là biểu trưng cho sức sống bất diệt của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc đấu tranh Cách mạng. Dù quân địch hung bạo đến mấy chăng nữa cũng không hề giết hết được cây rừng và càng không hề diệt được những con người trong rừng cây ấy .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 6

Nguyễn Trung Thành là nhà văn có duyên nợ gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên. Qua hai cuộc kháng chiến cùng vào sinh ra tử với những người dân nơi đây đã phân phối cho Nguyễn Trung Thành một vốn hiểu biết vô cùng sâu rộng về mảnh đất âm vang rộn tiếng cồng chiêng trong mùa liên hoan, nơi có những người con trung dũng, kiên cường .Nếu trong kháng chiến chống Pháp, Nguyễn Trung Thành bút danh Nguyên Ngọc nổi tiếng cùng Đất nước đứng lên ; thì trong những năm kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt quan trọng là những năm 1965 khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam đang diễn ra gay go ác liệt thì Nguyễn Trung Thành cho ra đời người đọc truyện ngắn Rừng xà nu. Tác phẩm này đã là một bản hùng ca, ca tụng đời sống và con người Tây Nguyên trong cuộc cuộc chiến tranh vĩ đại. Và điển hình nổi bật hơn cả trong tác phẩm chính là hình tượng cây xà nu .Cây xà nu là một hình tượng nhân vật TT trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành. Xuyên suốt trong tác phẩm ta phát hiện những cánh rừng xà nu tiếp nối đuôi nhau nhau chạy đến chân trời. Cây xà nu là một loài cây quen thuộc, xuất hiện trong đời sống hàng ngày của người dân Tây Nguyên. Củi xà nu cháy trong mỗi nhà bếp lửa mái ấm gia đình, khói xà nu nhuộm bảng đen cho con trẻ học chữ, đuốc xà nu rọi sáng sân nhà Ưng trong những đêm tiệc tùng. Tất cả mọi hoạt động giải trí dù lớn dù nhỏ của người dân Tây Nguyên đều có sự góp mặt của cây xà nu. Sự sống của dân làng Xô Man đều gắn liền với những cánh rừng xà nu .Khi Nguyễn Trung Thành viết : Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc, chúng nó bắn đã thành lệ, ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn đồi xà nu, cạnh con nước lớn, nhà văn đã phản ảnh không khí stress của thời đại, gợi lên sự đương đầu kinh khủng giữa sự sống và cái chết. Nổi bật trên nền toàn cảnh ấy, Nguyễn Trung Thành đã đi sâu miêu tả những đặc thù điển hình nổi bật của câu xà nu. Cũng như bao loài cây khác, cây xà nu là một loài cây ham ánh sáng và khí trời trong rừng ít có loài cây nào sinh sôi nảy nở khoẻ đến vậy ít có loài cây nào ham ánh sáng đến thế cũng có nghĩa là ham sống, khao khát muốn được vươn lên giữa khung trời cao rộng .Thế nhưng trong những năm tháng cuộc chiến tranh ác liệt ấy, cũng như bao cánh rừng khác của Nước Ta, rừng xà nu đã bị tàn phá rất kinh hoàng Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào là không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình đổ ào ào như một trận bão ; ở chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức rồi từ từ bầm lại đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn. Tuy vậy, mặc kệ mọi sự tàn phá huỷ diệt của cuộc chiến tranh, cây xà nu vẫn vươn lên với một sức sống mãnh liệt cạnh cây mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên khung trời. Tư thế vươn lên can đảm và mạnh mẽ ấy của cây xà nu như để thử thách với bom đạn của cuộc chiến tranh đố chúng nó giết được cây xà nu đất ta. Sức sống mãnh liệt đã giúp những cánh rừng xà nu vươn lên trong một màu xanh, hiện lên hiên ngang, dũng mãnh như một tráng sĩ cứ thế hai ba năm sau, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng Xô man .Bằng nghệ thuật và thẩm mỹ so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, Nguyễn Trung Thành đã dựng lên thật thành công xuất sắc và rõ nét, ấn tượng về hình tượng cây xà nu. Không dừng lại ở đó, Nguyễn Trung Thành còn đặt hình tượng cây xà nu vào trong quan hệ so sánh sóng đôi với con người mảnh đất Tây Nguyên. Nếu cây xà nu là một loại cây ham ánh sáng và khí trời, thì người dân Tây Nguyên yêu tự do, tin vào Đảng, đi theo bước chân cách mạng như muôn cây vẫn hướng vào ánh sáng mặt trời. Nếu cây xà nu bị tàn phá, huỷ diệt bởi đạn bom, khói lửa thì những người dân Tây Nguyên phải chịu bao đau thương mất mát do chính quân địch gây ra. Bao nhiêu người bị giặc giết chết như những cây xà nu bị chặt đứt ngang nửa thân mình, bao nhiêu người còn sống mà phải mang trong mình bao nỗi thương đau. Bằng cách miêu tả hình ảnh cây và người trong quan hệ sóng đôi như vậy, Nguyễn Trung Thành đã khắc sâu tội ác dã man của quân địch để qua đó tác giả giúp ta tưởng tượng rõ hơn những thảm cảnh dân ta phải chịu do bọn giặc gây ra .Cũng giống như những cánh rừng quê nhà, như những con người Nước Ta vẫn ý thức được rằng :

Gươm nào chia được dòng Bến Hải
Lửa nào thiêu được dãy Trường Sơn
Căm hờn lại giục căm hờn
Máu kêu trả máu đầu van trả đầu

Các thế hệ nhân dân Tây Nguyên đã thay nhau tiếp nối đứng lên. ánh sáng của niềm tin Đảng còn thì núi nước này còn đã soi đường chỉ lối cho những bước chân đến với cách mạng. Thế hệ này ngã xuống, thế hệ sau tiếp nối đứng lên ; anh Sút bà Nhan bị giặc giết, đi thay họ tiếp tế nuôi quân đã có Tnú và Mai. Cứ như thế, những thế hệ người Tây Nguyên đã thay nhau giữ vững ngọn lửa truyền thống cuội nguồn, thay nhau giữ vững ý chí đánh giặc kiên cường, để giữ làng, giữ nước của dân làng Xô man nói riêng và của người Tây Nguyên nói chung .Dưới ngòi bút miêu tả của Nguyễn Trung Thành, cây xà nu hiện lên sừng sững, sát cánh với những bước tiến, đời sống của dân làng Xô man. Gắn bó với cánh rừng gan góc, kiêu hùng, những người dân Tây Nguyên như được tiếp thêm sức mạnh để đứng lên chiến đấu. Và gắn bó với con người Tây Nguyên ân tình, thuỷ chung, trung dũng như thế. Cây xà nu cũng luôn luôn sánh bước cùng họ để họ có đời sống bình yên hơn ; để hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn đồi xà nu, cạnh con nước lớn chứ không nhằm mục đích vào những người dân vô tội lầm than .Cây xà nu là hình tượng mang đậm chất lý tưởng, tiêu biểu vượt trội cho phẩm chất, số phận của người dân Tây Nguyên. Hình tượng cây xà nu trong tác phẩm mang đậm chất sử thi, tính hào hùng, nó làm rõ chủ đề tư tưởng của truyện ngắn Rừng xà nu. Để kiến thiết xây dựng một hình tượng xà nu như vậy, Nguyễn Trung Thành đã sử dụng những câu văn miêu tả, những từ ngữ, hình ảnh tinh lọc rực rỡ, cùng thẩm mỹ và nghệ thuật so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, giọng văn miêu tả trong tác phẩm rất linh động .

Hình tượng cây xà nu – Mẫu 7

Theo tâm sự của nhà văn Nguyễn Trung Thành, điều để lại cho ông ấn tượng sâu đậm nhất khi đặt chân đến mảnh đất Tây Nguyên chính là hình ảnh những rừng xà nu bạt ngàn. Với tình yêu đặc biệt quan trọng với loài cây này, ông đã lấy nó đặt nhan đề cho tác phẩm nổi tiếng của mình Rừng xà nu. Và vượt lên trên ý nghĩa về vẻ đẹp tự nhiên, thì rừng xà nu đã trở thành hình tượng TT, tiềm ẩn nhiều ý nghĩa thâm thúy .Ta hoàn toàn có thể thuận tiện nhận thấy rằng, tác phẩm khởi đầu và kết thúc đều bằng hình ảnh của những rừng xà nu bạt ngàn. Với cấu trúc đầu cuối tương ứng đã tạo nên tính logic cho tác phẩm. Không chỉ vậy, hình ảnh cây xà nu còn Open từ đầu đến cuối tác phẩm, với những biến thể khác nhau : gỗ, nhựa, tạo nên bộ khung vững chãi để link hàng loạt tác phẩm thành một thể thống nhất. Như vậy, rừng xà nu có vai trò chủ yếu trong việc tạo nên tính logic, mạch lạc cho tác phẩm .Hình tượng cây xà nu vừa là chứng nhân, nạn nhân của cuộc chiến tranh, vừa là hình tượng cho những đau thương mà người dân Tây Nguyên phải gánh chịu. Trước hết, rừng xà nu là chứng nhân, nạn nhân của cuộc chiến tranh. Mở đầu tác phẩm, tác giả đã mở ra khung cảnh bất bình thường làng trong tầm đại bác của đồn giặc tức làng liên tục bị giặc ném bom phá hoại. Nhưng điều không thông thường ấy đã trở thành thông thường quen thuộc với con người nơi đây : Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm và buổi xế chiều hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Đặt trong thực trạng không bình thường ấy tác giả đã ghi lại hình ảnh đầy sức ám ảnh về những đau thương mà rừng xà nu phải gánh chịu : Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu, cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Với con mắt quan sát tinh tường, Nguyễn Trung Thành đã bao quát được những đau thương, mất mát mà rừng xà nu phải oằn mình gánh chịu. Đó không chỉ dừng lại ở nỗi đau riêng không liên quan gì đến nhau, thành viên mà đó là nỗi đau của cả tập thể, hội đồng. Sau khi đã quan sát toàn cảnh ông dùng cái nhìn cận cảnh để ghi lại những hình ảnh đau xót, kinh hoàng nhất : Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão hình ảnh vô cùng đau đớn, xót xa. Cây xà nu đang sinh sôi, tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ bỗng bị bom đạn cuộc chiến tranh chặn đứng lại. Đặc biệt ông nhấn mạnh vấn đề vào hình ảnh : Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn ngập, thơm ngào ngạt, lộng lẫy nắng hè nóng bức, rồi từ từ bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn. Bằng hình ảnh rất là chân thực, đơn cử, tác giả đã biến rừng xà nu thành những sinh thể sống. Chúng phải gánh chịu nỗi đau đớn như con người. Chỉ bằng những chi tiết cụ thể rất ít mà đắt giá tác giả đã làm cho nỗi đau, những mất mát mà rừng xà nu phải gánh chịu được bộc lộ rõ ràng cả trên mặt phẳng và bề sâu. Dường như không chỉ con người mà vạn vật thiên nhiên Tây Nguyên của phải gồng mình để chống chọi lại bom đạn cuộc chiến tranh .Không chỉ vậy rừng xà nu còn là hình tượng cho những đau thương mà người dân Tây Nguyên phải gánh chịu. Tất cả những đau đớn mà rừng xà nu phải gánh chịu, trọn vẹn đồng điệu với những đau thương, mất mát mà dân làng Xô Man phải trải qua. Đó là bà Nhan bị chặt đầu treo lên cây xà nu, Mai và đứa con chết dưới sự tra tấn của quân địch, là mười đầu ngón tay Tnú bị đốt bằng nhựa cây xà nu, Chiến tranh đã tàn phá toàn bộ, không trừ một ai, từ người già đến trẻ nhỏ, chồi non nhỏ bé, chưa kịp được sống đã phải chết dưới sự tra tấn của kẻ xâm lăng .Rừng xà nu vừa là chứng nhân vừa là nạn nhân trực tiếp của cuộc chiến tranh, đồng thời cũng là hình tượng cho những đau thương mà tội ác quân địch gây ra. Tác giả đã khắc họa đau thương này ngay từ đầu tác phẩm tạo nên sự đồng điệu và chuẩn bị sẵn sàng cho sự Open, làm điển hình nổi bật những đau thương của dân làng Xô man được tác giả khắc họa sau đó. Việc đi sâu miêu tả cây xà nu, là bản cáo trạng đanh thép, tố cáo tội ác của quân địch .Nhấn mạnh vào nỗi đau của rừng xà nu, tác giả không chỉ dừng lại ở phê phán, tố cáo tội ác của chúng mà mục tiêu là dùng những đau thương đó để làm điển hình nổi bật vẻ đẹp sức mạnh của vạn vật thiên nhiên, con người Tây Nguyên. Rừng xà nu đã trở thành hình tượng vừa đủ, toàn vẹn nhất cho vẻ đẹp của con người nơi đây .Dựa vào năng lực sinh sôi, nảy nở can đảm và mạnh mẽ của cây xà nu, trong rừng ít có loài cây sinh sôi, nảy nở khỏe như vậy, cảnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình mũi tên, lao thẳng lên khung trời. Tác giả đã vẽ được cả chiều dài đấu tranh bền chắc, hào hùng và vô cùng kiên cường, quật cường của nhân dân Tây Nguyên, người này ngã xuống đã hoàn toàn có thể hệ sau tiếp bước đứng lên ngăn bước chân quân địch. Có sự tương ứng kì lạ giữa thế hệ những cây xà nu với thế hệ dân làng Xô Man : Bà Nhan như một cây xà nu lớn bị bị giết hại đã có Dít, Heng tiếp bước. Bởi vậy, đồi xà nu nối nhau chạy tới tận chân trời không chỉ là hình ảnh của vạn vật thiên nhiên bạt ngàn mà còn là hình tượng của truyền thống cuội nguồn anh hùng của người dân Tây Nguyên .

Đặc biệt tác giả còn sử dụng hình ảnh cây xà nu với tất cả đặc điểm của nó để biểu tượng cho sức mạnh, khả năng chịu đựng phi thường, sự kiên cường của người dân Tây Nguyên. Bởi vậy, bên cạnh những cây ngã xuống, có những cây khác trỗi dậy mạnh mẽ, vượt cao hơn đầu người, cành lá sum suê mà đạn đại bác cũng không giết nổi chúng. Hình ảnh cây xà nu trưởng thành với sức sống dẻo dai, mãnh liệt như thách thức của bom đạn kẻ thù cũng như hình ảnh Tnú, mặc dù bàn tay đã bị nhựa xà nu đốt cháy, nhưng anh vẫn tiếp tục tham gia cách mạng, dùng chính bàn tay đó giết chết kẻ thù. Cây xà nu đã viết lên bản anh hùng ca về sức sống cũng như sự kiên cường, bất khuất của con người Tây Nguyên

Đặc điểm, hình dáng, đặc thù của cây xà nu đã biểu lộ rất đầy đủ cuộc sống cũng như phẩm chất của người dân Tây Nguyên. Đó là vẻ đẹp của sự can đảm, kiên cường, bền chắc, chống lại bom đạn quân địch. Có thể nói cây xà nu là hình tượng quan trọng, tiềm ẩn nhiều ý nghĩa nhất trong tác phẩm này ……………….

Tải file về để xem thêm 2 bài phân tích cây xà nu ngắn gọn

Exit mobile version