Phong cách ngôn ngữ chính luận là gì? – Thư viện khoa học

Advertisement Trong những dạng phong thái ngôn từ những bạn được học trong chương trình giáo dục phổ thông như phong thái ngôn từ chính luận, báo chí truyền thông, nghệ thuật và thẩm mỹ, chính luận …

Mỗi loại ngôn ngữ đều mang một sắc thái riêng. Và trong bài viết này mình sẽ hướng dẫn cách tìm hiểu phong cách ngôn ngữ chính luận nha.

Văn bản chính luận là gì ?

Văn bản chính luận là loại văn bản trực tiếp bày tỏ lập trường, chính kiến, thái độ, so với những yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa truyền thống, pháp lý … lập luận dựa trên quan điểm chính trị nhất định .

• Mục đích viết: Thuyết phục người đọc bằng lý lẽ và lập luận dựa trên quan điểm chính trị nhất định.

• Thái độ người viết: Thái độ dứt khoát trong cách lập luận để giữ vững quan điểm của mình.

• Quan điểm người viết: Dùng những lý lẽ và bằng chứng xác đáng để không ai có thể bát bỏ được vì vậy có sức thuyết phục lớn đối với người đọc.

Các loại văn bản chính luận

Văn bản chính luận đã Open từ thời xưa được viết theo những thể như hịch, cáo, sách, chiếu, biến … và được viết đa phần bằng chữ Hán .Một số tác phẩm tiêu biểu vượt trội như Hịch tướng sỹ của Trần Quốc Tuấn, Cáo bình ngô của Nguyễn Trãi, Chiếu dời đô của Lý Thái Tổ …Văn bản chính luận văn minh gồm có những cương lĩnh, tuyên tố, tuyên ngôn, lời lôi kéo, hiệu triệu, những bài phản hồi xã luận, báo cáo giải trình tham luận phát biểu trong những hội thảo chiến lược, hội nghị chính trị …

Ví dụ một vài dạng văn bản chính luận tân tiến

Văn bản chính luận – Tuyên ngôn

Các bản tuyên ngôn nổi tiếng như “ Tuyên ngôn độc lập ” của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ hay bản tuyên ngôn của Lý Thường Kiệt .

Văn bản chính luận – Bình luận thời sự

Đề cập đến những yếu tố về chính trị, quân sự chiến lược hay phản hồi những sự kiện, yếu tố đang diễn ra theo cách đúng người, đúng việc và đúng thực sự .

Văn bản chính luận – Xã luận

Xã luận là những yếu tố kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, vui chơi, chính trị, thể thao … điển hình nổi bật của quốc gia và quốc tế .

Ngôn ngữ chính luận là gì ?

Ngôn ngữ chính luận là ngôn từ dùng trong những văn bản chính luận, bài phát biểu, nhìn nhận, hội thảo chiến lược … để trình diễn những yếu tố, nhận định và đánh giá chính trị xã hội, kinh tế tài chính … bằng quan điểm quan điểm chính trị nhất định .Ngôn ngữ chính luận sống sót ở hai dạng nói và viết

• Ở dạng viết: Các tác phẩm lí luận, các tài liệu chính trị.

• Ở dạng nói: Lời phát biểu hội nghị, các cuộc thảo luận mang tính chất chính trị.

Phạm vi sử dụng: Dùng trong các văn bản chính luận và các tài liệu chính trị khác.

Mục đích: Chỉ xoay quanh một việc trình bày ý kiến hoặc bình luận, đánh giá một sự kiện, một vấn đề chính trị, một chính sách chủ trương về văn hóa, xã hội theo một quan điểm chính trị nhất định.

Cách phân biệt ngôn từ chính luận với những dạng ngôn từ khác

Ngôn ngữ trong các văn bản khác là để bình luận về một vấn đề nào đó, được quan tâm trong đời sống xã hội, trong văn học và sử dụng phương pháp nghị luận. Phạm vi sử dụng rộng, nhiều lĩnh vực khác nhau.

Ví dụ : “ Đồng tiền cơ hồ đã trở thành thế lực vạn năng. Tài năng, nhan sắc, tình nghĩa, nhân phẩm, công lý đều không có nghĩa lý gì trước thế lực của đồng xu tiền. Tài tình hiếu nghĩa như Kiều cũng chỉ là món hàng không hơn không kém ” .

Trong ví dụ trên nhà phê bình văn học Hoài Thanh đã dùng các phương pháp nhận xét, đánh giá và nghị luận về sức mạnh của đồng tiền.

Ngôn ngữ chính luận thì trình bày một quan điểm chính trị đối với một vấn đề nào đó thuộc lĩnh vực chính trị. Nhằm trình bày, đánh giá bình luận những sự kiện, vấn đề chính trị theo một quan điểm nhất định. Phạm vi sử dụng hẹp, ít lĩnh vực.

Ví dụ “ Nước Nước Ta có quyền hưởng tự do và độc lập, và thực sự đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc bản địa Nước Ta quyết đem tổng thể niềm tin và lực lượng, tính mạng con người và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy ”Bản Tuyên ngôn độc lập Hồ Chí Minh đã khẳng định chắc chắn quan điểm chính trị là quyền tự do và độc lập của nước Nước Ta .

Các phương pháp diễn đạt và giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ trong văn bản chính luận

Các chiêu thức diễn đạt

1. Từ ngữ diễn đạt

Văn bản chính luận sử dụng ngôn từ thường thì, nhưng có khá nhiều từ ngữ chính trị như độc lập, dân chủ, tự do, đồng bào …Từ ngữ có gốc văn bản chính luận được sử dụng thoáng rộng và trở thành ngôn từ thông dụng, quen thuộc như hầu hết, thiểu số, dân chủ, bình đẳng …

2. Ngữ pháp

Câu trong văn bản chính luận có cấu trúc chuẩn mực gần với những phán đoán logic trong một mạng lưới hệ thống lý luận ngặt nghèo. Câu trước nối kết câu sau tạo ra một mạch suy luận .Thường dùng những câu phức tạp có những từ link : do vậy, vì vậy, vì lẽ đó …

3. Biện pháp tu từ

• biện pháp tu từ so sánh.Sử dụng thoáng rộng những giải pháp tu từ, thường là
• Ngôn ngữ chính luận sử dụng những giải pháp tu từ đúng chỗ. Làm cho bài viết sinh động, dễ hiểu, khắc sâu ấn tượng .
• Biện pháp tu từ chỉ giúp cho lý lẽ lập luận thêm mê hoặc, thuyết phục người nghe .

Đặc trưng của ngôn từ chính luận

1. Tính công khai minh bạch về quan điểm

Ngôn ngữ chính luận không chỉ thông tin một cách khách quan mà phải bộc lộ đường lối, quan điểm, thái độ chính trị của người viết, người nói một cách công khai minh bạch, dứt khoát, không che dấu, úp mở .Từ ngữ phải được xem xét kỹ càng, đặc biệt quan trọng những từ biểu lộ quan điểm chính trị .

2. Tính ngặt nghèo trong diễn đạt và suy luận

Hệ thống vấn đề ngặt nghèo, từng ý, từng câu, từng đoạn được phối hợp với nhau một cách hòa giải, mạch lạc .Vì vậy văn bản chính luận thường có những từ link như để, mà, với, nhưng …

3. Tính truyền cảm, thuyết phục

Giọng văn hùng hồn, tha thiết, bộc lộ nhiệt tình của người viết. 

Đối với người nói, thì nghệ thuật và thẩm mỹ hùng biện là điều quan trọng để truyền cảm, thuyết phục trong đó ngôn từ, giọng nói được coi là phương tiện đi lại thiết yếu để tương hỗ cho lí lẽ, ngôn từ .Advertisement