Tìm hiểu về cơ chế bệnh sinh, sự biến đổi tế bào gai giúp phân biệt các bệnh da có bọng nước, mụn nước

Bệnh da có bọng nước, mụn nước là một thực trạng bệnh lý thường gặp trong những bệnh lý về da do nhiều nguyên do với những cơ chế sinh bệnh khác nhau và triệu chứng lâm sàng đa dạng và phong phú. Cùng với việc thăm khám lâm sàng, tất cả chúng ta cần hiểu rõ về cơ chế bệnh sinh, tiêu chuẩn chẩn đoán cận lâm sàng để chẩn đoán đúng mực tránh nhầm lẫn .
Phân loại những bệnh da có bọng nước, mụn nước theo nguyên do như sau :
+ Bệnh da có bọng nước do cơ chế miễn dịch : ( Pemphigus, Pemphigoid, Duhring – Brocq ) .

+ Bệnh da có bọng nước do virus: (Herpes Simplex, Zona, Thủy đậu.

+ Bệnh da có mụn nước, bọng nước do nhiễm khuẩn : Chốc .
+ Các vết trợt niêm mạc miệng, sinh dục .

I. Bệnh da có bọng nước do cơ chế miễn dịch (Pemphigus, Pemphigoid,  Duhring –Brocq)

 1. Pemphigus:

– Cơ chế bệnh sinh :
Thông thường mạng lưới hệ thống miễn dịch của khung hình tạo ra những kháng thể tiến công những virus và vi trùng có hại nhằm mục đích giữ cho khung hình khoẻ mạnh. Trong bệnh pemphigus mạng lưới hệ thống miễn dịch nhận định và đánh giá nhầm những tế bào ở da và niêm mạc là những vật chất lạ, và tiến công chúng, vị trí tiến công là những cầu nối desmosome đây là cầu nối giữa những tế bào gai ở lớp thượng bì mà thông thường có trách nhiệm giữ cho da được nguyên vẹn .
Pemphigus : là bệnh da có mụn nước, bọng nước mạn tính do tế bào gai mất link gây nên hiện tượng kỳ lạ ly gai, khi những tự kháng thể tiến công những cầu nối desmosome giữa những tế bào gai, những tế bào gai bị chia tách, dịch gian bào tập trung chuyên sâu tại vị trí tổn thương hình thành bọng nước. Điều này gây nên thương tổn giống như bị bỏng hay vết rộp không lành lại. Ở một số ít trường hợp, những vết rộp đó hoàn toàn có thể chiếm một vùng rộng trên khung hình .
– Lâm sàng : Bọng nước nhăn nheo, dễ vỡ, không tự lành nếu không được điều trị, những tế bào da và niêm mạc đều bị tiến công .
Vị trí bọng nước thường có ở cả da và niêm mạc, toàn trạng bệnh nhân suy sụp .

– Hình ảnh cận lâm sàng: Tế bào gai bị chia tách có nhân lớn, chiếm 2/3 tế bào, có khoảng sáng quanh nhân được gọi là tế bào gai lệch hình ( + ).

2. Pemphigoid:

– Cơ chế bệnh sinh :
Là tác dụng của quy trình phối hợp giữa tự kháng thể với kháng nguyên trên mặt phẳng của tế bào sừng có sự tham gia của bổ thể, bạch cầu đa nhân trung tính, bạch cầu ái toan. Bọng nước ở dươí thượng bì, được hình thành dưới công dụng của những chất trung gian hoá học, được giải phóng từ dưỡng bào và những bạch cầu ái toan .
– Lâm sàng : Bọng nước căng, to có khi bằng quả táo, toàn trạng BN thông thường .
– Hình ảnh cận lâm sàng :

+ Có nhiều tế bào bạch cầu đa nhân ái toan.

+ Không có tế bào gai lệch hình.

3. Duhring Brocq:

– Lâm sàng : Là một bệnh miễn dịch dị ứng có đặc thù mãn tính, hay tái phát, với phong phú tổn thương như mụn nước tập trung chuyên sâu thành từng cụm, dát đỏ, sẩn phù, thương tổn tập trung chuyên sâu thành cụm có đặc thù đối xứng, kèm theo ngứa. Toàn trạng bệnh nhân thông thường .
– Hình ảnh cận lâm sàng :
+ có tế bào bạch cầu đa nhân Trung tính và tế bào bạch cầu Ái toan .
+ Không có tế bào gai lệch hình .

 II. Bệnh da có mụn nước do virus (Herpess simplex, Zona, Thuỷ đậu)

– Cơ chế bệnh sinh : Trong những bệnh da có bọng nước do virus thì virus đã gây phá vỡ màng của lớp tế bào biểu mô dẫn đến nhân của những tế bào tụ lại tạo thành tế bào to được gọi là tế bào đa nhân khổng lồ .
– Xét nghiệm :
+ Có tế bào đa nhân khổng lồ .
+ Có thể có tế bào gai lệch hình do ngoại độc tố của vi trùng ảnh hưởng tác động lên những cầu nối của tế bào gai .

III. Các bệnh da có bọng nước do vi khuẩn (Chốc).

– Cơ chế bệnh sinh : Nguyên nhân do ngoại độc tố của vi trùng ảnh hưởng tác động lên những cầu nối của tế bào gai .
– Hình ảnh cận lâm sàng :

+ Có nhiều bạch cầu đa nhân trung tính

+ Có thể có tế bào gai lệch hình.

Ths.BS. Cao Thị Kim Chúc – TK Xét nghiệm