Con người mới xã hội chủ nghĩa

Trân Văn

Chuyện Đại tá Jack Usrey, làm việc tại Bộ Tư lệnh lực lượng Địa phương quân của bang Tennessee, dừng xe, bước ra ngoài giữa lúc trời đang mưa tầm tã, rồi đứng nghiêm, vung tay chào một người ông ta không hề quen biết đang trên đường đến nơi an nghỉ cuối cùng, mà VOA Việt ngữ đăng hồi cuối tuần trước đã nhận được hơn 10.000 “like”, chưa kể câu chuyện này đã được hơn 2.100 facebooker giới thiệu lại trên facebook của họ.

Tuy chuyện xảy ra ở Mỹ tuy nhiên phần đông quan điểm trong số 380 phản hồi về câu truyện này trên facebook của VOA Việt ngữ lại xoay quanh đối sánh tương quan giữa giáo dục với đạo đức ở … Nước Ta. Những so sánh giữa xưa với nay làm bật ra một yếu tố mới : Nỗ lực hình thành con người mới xã hội chủ nghĩa để thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội tại Nước Ta rõ ràng đã ngược hướng với việc gìn giữ, vun bồi những giá trị nhân bản .

***

Bình luận về tấm ảnh vừa kể, facebooker Jennifer Dominique bảo rằng, chuyện dừng lại, ngả mũ chào khi gặp đám tang – gây ngạc nhiên và xúc động cho nhiều người Việt đương thời – vốn là điều bình thường ở miền Nam Việt Nam giai đoạn trước tháng 4 năm 1975. Chẳng riêng học sinh mà công chức, quân nhân, cảnh sát cũng được yêu cầu làm như vậy.

Cả trăm facebooker cùng xác nhận chuyện này, cùng vướng mắc là tại sao mạng lưới hệ thống giáo dục xã hội chủ nghĩa gạt bỏ hành vi nhân văn ấy cũng như nhiều hành vi nhân văn khác ( nhường chỗ, giúp sức người tàn tật, người già, phụ nữ, trẻ nhỏ, … ) để đến giờ đây, khi gặp đám tang, chẳng những không chào, người Việt đương đại còn bấm kèn, bóp còi giành đường, theo facebooker Dinh Quang, nếu có ai đó đứng lại thì chỉ là để xem, để hỏi nên chọn số nào cho chuyện “ đánh đề ” .
Những hành vi như vậy có vẻ như chẳng phải từng chỉ có ở miền Nam, miền Bắc Việt cũng thế. Facebooker Mai Đoàn bảo rằng, bạn sinh sau, đẻ muộn nhưng nhiều lần được nghe những cụ ngoài đó kể rằng, trước cách mạng tháng 8, dân chúng miền Bắc cũng hành xử tựa như. Facebooker Toan Minh Nguyen, xác nhận, từng được nghe thầy chủ nhiệm lớp 12 kể là thầy có nghe những vị cao niên ở Thành Phố Hà Nội bảo, rất lâu rồi, mỗi khi gặp đám tang, tổng thể mọi người đều dừng lại, lột mũ, đứng chờ cho đến khi đám tang ấy đi qua hẳn .
Tấm ảnh chụp Đại tá Jack Usrey trở thành “ tin nóng ” trên VOA Việt ngữ vì nó Phục hồi ký ức của nhiều người lớn tuổi về những điều tốt đẹp nay không còn nữa. Sự hụt hẫng đủ mạnh để vài facebooker như Trương Sanh Thái bới tìm sách giáo khoa cách nay năm, bảy thập niên, chụp lại, ra mắt thêm về “ đức dục ” ( giáo dục đạo đức ), “ thường thức công dân ” của mạng lưới hệ thống giáo dục cách nay vài thập niên với những facebooker trẻ. Bài “ Cử chỉ, ngôn từ khi gặp đám ma ” chỉ vài chục chữ ( Khi gặp đám ma, ta phải đứng nghiêm chỉnh, ngả mũ, nón chào người quá cố. Ta không được chỉ trỏ, cười nói lớn tiếng khi đám ma đi qua ) kèm tranh minh họa nhưng làm nhiều facebooker khác bận tâm. Facebooker Hồ Thụy Mỹ Hạnh ý kiến đề nghị facebooker Trương Sanh Thái ra mắt thêm về những bài học kinh nghiệm thời xưa để cô dạy lại học viên của mình. Facebooker Góc Sân Khỏang Trời thì đề xuất trình làng thêm “ để chúng cháu học ” .
Một facebooker tên là Ben Tran chú ý quan tâm, đừng ngộ nhận rằng dạy dỗ về “ Đức dục ”, “ Thường thức công dân ” như mọi người bàn luận chỉ có ở Nước Ta thời Nước Ta Cộng hòa. Pháp, Anh, Hoa Kỳ, … đều như thế cả ! Ben Tran nhấn mạnh vấn đề, đó là tiêu chuẩn chung về “ văn minh của quả đât ” .

***

Dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng CSVN, chương trình giáo dục sau 1954 ở miền Bắc và sau 1975 ở miền Nam Việt Nam đã vứt bỏ tất cả các tiêu chí mà facebooker Ben Tran gọi là “văn minh của nhân loại”.

Dưới sự chỉ huy tài tình, sáng suốt của Đảng CSVN, dân chúng Nước Ta được “ giải phóng ” một cách triệt để khỏi những “ tàn tích của phong kiến, thực dân ”. Tiêu chí “ Tiên học lễ, hậu học văn ” ( học lễ nghĩa, đạo đức trước, sau đó mới học kỹ năng và kiến thức ) luôn nằm ở nơi sang chảnh nhất tại tổng thể những trường bị đục bỏ. Từ người lớn đến trẻ con khởi đầu được hướng vào việc rèn luyện để trở thành “ con người mới xã hội chủ nghĩa ” .
Đến nay, những tiêu chuẩn dùng để định tính cho “ con người mới xã hội chủ nghĩa ” vẫn thế. Riêng chuyện định danh thì có đổi khác một chút ít. Sau 40 năm, chữ “ mới ” không còn tương thích, gần đây Đảng CSVN sửa lại thành “ con người xã hội chủ nghĩa ” .
Theo tài liệu ôn tập môn “ Tư tưởng Hồ Chí Minh ” ở bậc ĐH lúc bấy giờ, muốn thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội tại Nước Ta thì phải tạo ra “ con người xã hội chủ nghĩa ” .
“ Con người xã hội chủ nghĩa ” là cá thể : Có tư tưởng xã hội chủ nghĩa ( có ý thức làm chủ, có niềm tin tập thể, có tư tưởng mình vì mọi người, mọi người vì mình, có ý thức dám nghĩ dám làm, dám chịu nghĩa vụ và trách nhiệm, quyết vươn lên số 1, có ý thức tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chãi lên chủ nghĩa xã hội ). Có đạo đức và lối sống xã hội chủ nghĩa ( Trung với nước, hiếu với dân, yêu thương con người, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Có ý thức quốc tế trong sáng, có lối sống lành mạnh, trong sáng ) .

Cũng theo tài liệu vừa kể thì “chủ nghĩa xã hội sẽ tạo ra những con người xã hội chủ nghĩa”. Khi chưa tiến tới chủ nghĩa xã hội thì những “con người xã hội chủ nghĩa” sẽ là “chủ thể của toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội”.

Đây chính là nguyên do Đảng CSVN đòi buộc những viên chức muốn trở thành chỉ huy phải vừa là đảng viên ( nhằm mục đích bảo vệ Đảng CSVN luôn luôn là tổ chức triển khai chỉ huy tổng lực, tuyệt đối ), vừa phải được đào tạo và giảng dạy, tu dưỡng về chính trị để đủ năng lực chỉ huy “ con người xã hội chủ nghĩa ”, làm “ chủ thể ” cho “ sự nghiệp kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội ”. Tốt nghiệp khóa học “ Cao cấp về lý luận chính trị ” được xác lập là điều kiện kèm theo bắt buộc để được chỉ định làm “ cán bộ chủ chốt ” từ cấp huyện trở lên .
Kể từ năm 1999, sau khi Ban Tổ chức và Ban Tư tưởng – Văn hóa của Ban Chấp hành Trung ương Đảng CSVN cùng ký phát hành lao lý số 12 QĐ / TC-TTV về việc xác lập trình độ lý luận chính trị để lựa chọn, chỉ định cán bộ chủ chốt cho hàng loạt mạng lưới hệ thống công quyền từ địa phương đến TW, vấn nạn viên chức sử dụng văn bằng giả ngày càng nghiêm trọng. Lý do rất đơn thuần là theo qui định vừa kể, muốn được nhận vào học những khóa “ Cao cấp về lý luận chính trị ”, đương sự phải tốt nghiệp ĐH. Không thuê làm – sử dụng văn bằng giả để vào “ ĐH ” làm thế nào có thời cơ trở thành một trong những chỉ huy “ con người xã hội chủ nghĩa ”, giữ vai trò “ chủ thể ” của “ sự nghiệp thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội ” .
Tuy chương trình huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng về chính trị chia thành ba cấp : Sơ, Trung, Cao song những viên chức chỉ muốn hoàn tất khóa học “ Cao cấp về lý luận chính trị ”. Do nhu yếu quá lớn, tháng 8 năm năm nay, Thành ủy TP.Hồ Chí Minh chính thức đề xuất Ban Tổ chức của Ban Chấp hành Trung ương Đảng CSVN được cho phép giảng dạy “ Cao cấp về lý luận chính trị ” tại chỗ nhưng ông Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Tổ chức của Ban Chấp hành Trung ương Đảng CSVN không chấp thuận đồng ý, bởi “ qui định về học chính trị rất ngặt nghèo, đảng viên chức vụ nào học tầm trung, chức vụ nào học hạng sang ”. Ông Chính nhấn mạnh vấn đề : “ Cao cấp lý luận chính trị dành riêng cho đội ngũ chỉ huy, không phải muốn học khi nào cũng được ” .

***

Vậy thì hoàn tất “Cao cấp về lý luận chính trị”, những cá nhân được lựa chọn để đào tạo, bồi dưỡng trở thành chỉ huy những “con người xã hội chủ nghĩa” có gì khác với con người cũ – mà giáo trình về Tư tưởng Hồ Chí Minh cho là cần phân biệt rạch ròi do “sống trong xã hội cũ, chưa giác ngộ con đường cách mạng theo lập trường giai cấp công nhân, chưa được làm chủ”?

Rất khác !
Xin lấy ông Đào Duy Quát, một trong hai người tham gia ký – phát hành quyết định hành động 12 QĐ / TC-TTV làm ví dụ. Về đời tư, ông Phó Ban Tư tưởng – Văn hóa này được xem như một con yêu râu xanh, sàm sỡ với toàn bộ phụ nữ bất kể già trẻ ở bất kể đâu. Về bản lĩnh, năng lực lý luận chính trị thì tháng 9 năm 2009, ông Quát từng làm dân chúng Nước Ta sôi sùng sục do báo điện tử của Đảng CSVN do ông làm Tổng Biên tập, dịch và ra mắt sự kiện Trung Quốc tổ chức triển khai tập trận tại hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa nhằm mục đích khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc tại đó .
Tuy đã nghỉ hưu nhưng giờ đây nhiều lúc, ông Quát vẫn Open trên Nhân Dân, Quân đội nhân dân để nhắc nhở về rủi ro tiềm ẩn “ suy thoái và khủng hoảng đạo đức ”, “ suy thoái và khủng hoảng nhận thức ” !
Tiếc là ông Đào Duy Quát không phải là trường hợp riêng biệt. Chuyện ông này, bà kia – những người giữ đủ loại chức vụ của đủ mọi ngành, mọi cấp, hành xử, ăn nói càn rỡ, gián trá, … giờ nhờ Internet, bung ra như nấm sau mưa. Chúng thông dụng tới mức nhiều facebooker phải nêu vướng mắc, mạng lưới hệ thống những trường, học viện chuyên nghành chính trị của Đảng CSVN đã dạy gì cho họ ?
Chưa học làm thế nào mà biết nhưng tiềm năng giảng dạy, tu dưỡng đã được minh định là để biến họ trở thành những thành phần xuất sắc ưu tú nhất trong số những “ con người xã hội chủ nghĩa ” đang là “ chủ thể của hàng loạt sự nghiệp kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội ” ở Nước Ta .

Cuối năm ngoái, tâm sự với VietNamNet về Nghị quyết của Đại hội Đảng CSVN khóa 12, ông Lê Kiên Thành, con trai ông Lê Duẩn – một trong những Tổng Bí thư của Đảng CSVN, từng nhận định, đại khái là Đảng CSVN đã thất bại trong việc xây dựng con người. Thực trạng xã hội cho thấy rằng, Đảng CSVN đang hủy hoại con người – tài nguyên lớn nhất, quan trọng nhất. Đáng lo nhất là không có hướng nào để giải quyết vấn nạn này.

Tuy ông Thành tin rằng, vẫn hoàn toàn có thể kiến thiết xây dựng được “ con người mới xã hội chủ nghĩa ” nhưng lối lý giải của ông Thành lại trái ngược trọn vẹn với việc định tính về “ con người xã hội chủ nghĩa ” của Đảng CSVN. Theo ông Thành, cái gọi là “ mới ” phải mang không thiếu “ đặc thù của người Nước Ta cũ là yêu thương con người, mê hồn lao động, có nghĩa vụ và trách nhiệm với quốc gia ” !
Cũng tham gia luận bàn về con người cũ và “ con người mới xã hội chủ nghĩa ”, một facebooker nhận định và đánh giá, từ khi hạ quyết tâm kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội, tất cả chúng ta thủ tiêu nhiều thứ. Thế hệ ông bà, cha mẹ của tất cả chúng ta được dạy phải trân trọng toàn bộ mọi người, sống có nghĩa vụ và trách nhiệm trong mọi việc. Còn thế hệ của tất cả chúng ta và con cháu thì được dạy dỗ, trưởng thành trong thiên nhiên và môi trường được khuyến khích gọi tổng thể những người khác mình, mình không ưng là “ thằng ” là “ con ” và không cần phải bận tâm đến chuyện gì ngoài chủ nghĩa xã hội. Chuyện ông Trọng đã bát tuần vẫn bị gọi là “ thằng Lú ” chính là tác dụng được hái lượm từ những gì mà ông ấy và những chiến sỹ của ông ấy đã gieo trồng .
Dù sao đó chỉ là đánh giá và nhận định của một cá thể. Còn bạn ? Bạn cảm thấy thế nào về xã hội mà bạn đang sống, thiên nhiên và môi trường sống mà con cháu bạn sẽ trưởng thành ?