5/5 – ( 13 bầu chọn )

Dưới đây, bạn sẽ tìm thấy bộ sưu tập châm ngôn, danh ngôn Hán Việt về tình yêu, tình bạn, cuộc sống của chúng tôi thu thập trong nhiều năm từ nhiều nguồn khác nhau.

Danh ngôn Hán Việt

Sự nghiệp chớ nên cầu mong không có chông gai, trắc trở vì không có chúng thì ý chí sẽ không kiên định. – Khổng Tử

Việc đã thành, không nên nói lại. Việc nhất định xảy ra, không nên can ngăn. Việc đã qua, không nên trách. – Khổng Tử

Phú quý mà có thể cầu được thì dù làm kẻ cầm roi đánh xe hầu người, ta cũng làm, phú quý mà không thể cầu được, thì ta cứ theo sở thích của ta. – Khổng Tử

Một mình trông, chẳng bằng cùng nhiều người trông, sáng hơn; một mình nghe, chẳng bằng cùng nhiều người nghe, suốt hơn. – Hàn Thi Ngoại Truyện

Rồng mà thất thế, thì cũng như giun. – Ngỗi Ngao

Giàu sang mà tài đức không xứng, thì tai vạ lớn. – Vương Phù

Phúc đến thì bụng khôn ngoan, họa lại thì thần mê muội. – Sử Chiếu Thông Giám

Người ta soi gương, thấy mặt bẩn, thì lau rửa ngay và khen gương tốt. Sao khi có tội lỗi, gặp được ai chỉ trích, thì lại ghét mà không ơn. – Hoài Nam Tử

Bần tiện sinh ra cần kiệm, cần kiệm sinh ra phú quý, phú quý sinh ra kiêu sa, kiêu sa sinh ra dâm dật, dâm dật lại sinh ra bần tiện. – Sử Điển Nguyện Thể Tập

Trời cho ta giàu sang sung sướng, là chiều chuộng để cho ta dễ làm lành; trời bắt ta nghèo khổ lo buồn, là mài giũa để cho ta kiên gan, bền chí. – Trương Hoành Cừ

Nước quá trong cá chẳng còn, người quá nóng vội trí khôn kém nhiều. – Tăng Quảng Hiền Văn

Thà rằng chính trực mà thiếu thốn, chứ không khuất tất để dư thừa. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cùng anh trò chuyện một đêm, còn hơn đọc sách mười năm miệt mài. – Tăng Quảng Hiền Văn

Có ruộng chẳng gắng cấy cày, kho không để chịu tháng ngày thiếu ăn.
Có sách chẳng cố học chăm, con cháu ngu dốt có gì sai đâu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Núi rừng còn có cây mọc thẳng, ngay thẳng trên đời chẳng có ai. – Tăng Quảng Hiền Văn

Ngay trong ngay cũng đừng tin vội, mà hãy nên phòng người bất nhân. – Tăng Quảng Hiền Văn

Mờ sáng dậy ngay, rảy nước quét sân, để trong ngoài gọn sạch.
Đêm đến đi ngủ, đóng rào khóa cửa, tất phải tự kiểm tra. – Chu Tử Gia Huấn

Nén được cơn giận nhất thời, bớt đi được nỗi sầu lo trăm ngày. – Tăng Quảng Hiền Văn

Thuốc chữa được bệnh chưa sâu, rượu sao khuây nổi nỗi sầu thấm xương. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cháu con có phúc cháu con, chớ vì con cháu mà làm ngựa trâu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người đến trước được làm vua, người đến sau phải nhận thua làm thần. Chớ nói anh đi sớm, còn người đi sớm hơn. – Tăng Quảng Hiền Văn

Chỉ ai không cầu lợi mới không hại, chỉ ai không cầu phúc mới không họa. – Hoài Nam Tử

Thân dê mà lốt cọp, thấy cỏ thì thích, thấy chó sói thì run, quên mất cả bộ da khoác là lốt cọp. – Dương Tử

Lửa bốc lên cao, nước chảy xuống thấp, thế mà lửa bao giờ cũng thua nước. – Văn Trung Tử

Chứa lành gặp lành, chứa dữ gặp dữ. Xét kỹ mà coi, trời đất chẳng lầm việc báo ứng đâu. Làm thiện gặp thiện, làm ác gặp ác. Nếu không thấy gặp, là vì chưa đến lúc mà thôi. – Minh Tâm Bảo Giám

Làm ơn không mong trả ơn, cho người ta rồi chớ có cầu người ta trả ơn. – Tố Thư

Không biết mệnh trời thì không thể làm người quân tử. Không biết lễ thì không thể tự lập thân. Không biết chữ tín thì không hiểu được người. – Khổng Tử

Giữ được đức mà không biết phát huy, tin phục đạo lý mà không kiên định làm theo. Có người ấy thì ích lợi gì? Không có người ấy thì hại gì? – Tử Trương

Loại người làm bộ cao thượng, giả vờ thật thà chất phác, kì thực là kẻ hại đạo đức. – Khổng Tử

Xem thêm: Những câu ca dao tục ngữ về đạo đức

Nghe thiên lệch thì sinh hoạ, chuyên quyền độc đoán thì thành loạn. – Trâu Dương

Học tập phải như đuổi không kịp, dù có đuổi kịp còn sợ mất mát điều đã học. – Khổng Tử

Biết được mục đích cần đạt đến sau đó mới có thể kiên định. Định rồi sau mới yên ổn. Yên ồn rồi sau mới có thể an tâm. An tâm rồi sau mới có thể suy nghĩ. Suy nghĩ rồi sau mới đạt thành. – Lễ Ký

Vào tuổi tráng niên, khí huyết cương cường, nên răn về tranh đấu. – Luận Ngữ

Càng học càng hay, cũng như khát mà ra sông, ra bể uống, uống nhiều thì được nhiều, uống ít thì được ít. – Thận Tử

Phàm lúc nguy cấp, chỉ nên trông cậy những điều của mình, không nên trông cậy những điều của người. – Tăng Quốc Phiên

Chim đến lúc cùng thời mổ, muông đến lúc cùng thời cào, người ta đến lúc cùng thời dối giá. – Nhan Hồi

Không đáng cho mà cho, thì không phải là ơn. – Diêm Thiết Luận

Người quân tử, ta nên thân, song không nên quá chiều mà phụ họa; kẻ tiểu nhân, ta nên tránh, song không nên ruồng rẫy như hằn thù. – Thân Hàm Quang

Không có đức mà phúc nhiều, thì cũng như không có nền, mà tường cao, chả bao lâu thế nào cũng đổ. – Phạm Văn Tử

Mắt không theo người trông, tai không theo người nghe, miệng không theo người nói, mũi không theo người ngửi. – Nguyên Kết

Những thứ hổ báo ăn thừa, là thứ chuột bọ tranh nhau chí chết. – Bão Phác Tử

Gấm vóc mà xé rách từng mảnh, không bằng vải thường mà còn nguyên. – Bão Phác Tử

Cái bóng không vật gì cong mà thẳng được, cái vang không vì tiếng xấu mà tốt được. – Quản Tử

Mặt trời mặt trăng làm sáng sủa cho thiên hạ mà không ai ơn; đất nước núi sông, làm no ấm cho thiên hạ, mà không ai quý. – Nhâm Tử

Mõ vì kêu mà chóng thủng, dầu vì sáng mà chóng hao. – Cổ Ngạn

Nói rằng muốn tu thân sửa mình trước hết cần phải làm cho mình ngay thẳng: Thân có uất giận, lòng không ngay thẳng được; có sự sợ hãi, lòng không ngay thẳng được; có điều ham muốn, lòng không ngay thẳng được; có sự lo lắng, lòng không ngay thẳng được. – Lễ Ký

Vì thế người quân tử có đạo lớn, ắt phải có được bằng lòng trung tín, và sẽ mất đạo ấy bởi lòng kiêu ngạo và thói xa hoa. – Lễ Ký

Xem thêm: Những câu nói hay về sự kiêu ngạo

Đạo đức chẳng trau giồi, học vấn chẳng chú trọng, nghe điều nghĩa mà không làm theo, có lỗi mà không sửa đổi, đó là những mối lo của ta. – Luận Ngữ

Hùm thiêng ở núi, oai vệ vô cùng, đến lúc sa cơ, cũng hèn, cũng nhục. – Tư Mã Thiên

Tâm chẳng được điều ‘nghĩa’ thì chẳng vui, thân chẳng được chút ‘lợi’ thì chẳng yên. – Phồn Lộ

Cổng thành bị cháy một khi, ao cá bỗng bị vạ lây bất ngờ. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người ở nhờ lâu thành rẻ rúng, nghèo đến nhà thân cũng hóa sơ. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cầu người chọn mặt anh hùng, giúp người giúp lúc bần cùng khốn nguy. – Tăng Quảng Hiền Văn

Tất cả do số mệnh, chút đỉnh chẳng do người. – Tăng Quảng Hiền Văn

Kẻ tiểu nhân nhàn rỗi thì làm điều bất thiện, không gì không làm. Khi nhìn thấy người quân tử thì cố gắng che đậy, giấu cái ác mà trưng điều thiện ra, nhưng vẫn bị nhìn thấu rõ cả gan ruột, đâu có ích lợi gì! Cho nên nói: sự thật bên trong tất sẽ thể hiện ra ngoài hình dáng. Bởi vậy, người quân tử cần phải cẩn trọng khi chỉ có một mình. – Lễ Ký

Người quân tử trước hết cẩn thận về đức, có đức là có người, có người là có đất, có đất là có của cải, có của cải là có sử dụng. – Lễ Ký

Tiếng người không cánh mà bay xa, tình người không rễ mà bám chặt. – Quản Tử

Đồ dùng bẩn thì biết rửa, tâm địa bẩn sao lại để yên. – Ý Lâm

Giàu có làm đẹp nhà, đức làm đẹp thân, lòng rộng rãi thì thân thể thư thái, cho nên người quân tử phải giữ được ý niệm chân thành. – Lễ Ký

Học cho rộng, hỏi cho kỹ, suy nghĩ cho cẩn thận, phân xét cho sáng suốt, làm cho tận lực. – Lễ Ký

Bậc quân tử có ba cái lo: lo rằng mình không nghe biết nhiều. Lo rằng mình đã biết nhiều nhưng không học được những điều đã biết. Lo rằng mình đã học được nhưng không thực hành được những điều đã học. – Lễ Ký

Gia đình chứa trữ điều tốt lành, ắt có thừa phúc lành; gia đình chứa trữ điều chẳng tốt lành, ắt có thừa tai vạ. Bầy tôi giết vua, con giết cha, không phải là nguyên cớ một sớm một chiều, nguyên do dần dần đã lâu mà thành ra vậy, vì người lo liệu phòng bị những việc ấy không biết lo liệu phòng bị sớm. – Khổng Tử

Ra khỏi nhà thì trang trọng như đón khách quý; tiếp xúc người thì kính cẩn như đang hành lễ. – Luận Ngữ

Ăn ở hết lòng, không có mảy may gian tà gọi là trung. Suy mình ra người để mọi người được đúng địa vị, được những điều mong muốn đó là thứ. – Trung Dung

Làm điều nhân là do mình, chứ đâu có do người? – Khổng Tử

Con người phụ bạc, còn mặt mũi nào nhìn nhau nữa? – Liêu Trai Chí Dị

Quân tử cử động có thể đời đời làm đạo cho thiên hạ, hành vi có thể đời đời làm khuôn phép cho thiên hạ, nói năng có thể đời đời làm chuẩn tắc cho thiên hạ, người ở xa có trông mong, người ở gần không bao giờ chán. – Trung Dung

Lương tri thấy được lúc độc tri,
Ngoài biết ấy ra há biết gì?
Ai mà chẳng có lương tri sẵn?
Hồ dễ mấy ai biết lương tri? – Vương Dương Minh

Đạo luôn gần gũi người đời,
Những ai lập đạo xa vời chúng nhân,
Hiếu kỳ, lập dị, là nhầm. – Khổng Tử

Trời sinh ra khắp muôn dân,
Vật nào phép nấy định phân rành rành.
Lòng dân chứa sẵn căn lành,
Nên ưa những cái tinh thành tốt tươi. – Kinh Thi

Muốn tìm phú quý lâu dài, phải chịu gian khổ miệt mài công phu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nuôi trai chẳng dạy, nuôi lừa; nuôi gái chẳng dạy chẳng thà nuôi heo. – Tăng Quảng Hiền Văn

Rượu say không nói là quân tử, tiền của phân minh ấy trượng phu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Sức hèn chớ vác nặng nhiều, nói không trọng lượng chớ điều khuyên ai. – Tăng Quảng Hiền Văn

Trong nhà cờ bạc chớ hề
Gái trai ham bạc cả bề hư thân
Trong nhà đàn hát phải ngăn
Gái trai dâm loạn lấy răn đạo thường
Trong nhà cờ thế đủ phương
Gái trai suy bại chẳng đường làm ăn
Trong nhà có nắp có ngăn
Gái trai trọng lễ giữ răn đủ điều. – Minh Đạo Gia Huấn

Muốn cho trên dưới hòa thân
Nết quý là nhẫn muôn phần nhớ ghi
Vua tôi mà nhịn chút đi
Thế nước vững trọn làm gì chuyển lay
Cha con nhẫn được càng hay
Tự toàn gia đạo sau này ấm êm
Vợ chồng càng phải nhẫn thêm
Thì bày con trẻ khỏi điềm bơ vơ
An hem nhẫn thì được nhờ
Gia trung khỏi sự thờ ơ nhạt nhòa
Nhịn bằng hữu sống hài hòa
Thì tình chẳng nhạt nghĩa xa hóa gần
Mỗi mỗi sự nhẫn tự thân
Người người yêu kính nhân nhân theo về. – Minh Đạo Gia Huấn

Đạo phụng dưỡng phải lễ nghi
Chớ hiềm ô uế chớ vì bẩn hôi
Mẹ cha còn ở trên đời
Làm con chớ có chơi bời đi xa
Là thân thể là tóc da
Đều của từ mẹ từ cha cho mình
Chăm nom gìn giữ dáng hình
Cái gốc của hiếu từ mình chứ đâu
Lập thân hành đạo là sau
Tiếng nêu đời trước truyền sau rỡ ràng
Mẹ cha nhờ tiếng mà sang
Là ngọn của hiếu hai đàng đều cân. – Minh Đạo Gia Huấn

Tích thóc gạo phòng thất thời
Tích quần tích áo phòng trời chuyển cơn
Người tiết kiệm thì đủ hơn
Điềm tĩnh trọn đạo thì an mọi bề
Biết dự bị phòng gian phi
Nuôi con dạy dỗ phòng khi về già
Hiếu với mẹ thảo với cha
Thì con hiếu lại với ta khác gì. – Minh Đạo Gia Huấn

Tu thân bớt dục mọi bề
Siêng năng cần kiệm gia tề đến nơi
Đừng xa hoa, cấm ăn chơi
Để dành để dụm để ngơi lúc cần
Hiển vinh với nhục cũng gần
Yên vui phải nhớ những lần nguy nan
Đạo cao đức trọng mới sang
Áo rách mà sạch hơn vàng tanh hôi. – Minh Đạo Gia Huấn

Nơi trang trọng phải xuống xe
Những nơi miếu mạo xuống hè nhanh chân
Ra vào ngồi đứng càng thuần
Nếu không hợp lễ phải cẩn sửa ngay
Nói năng ăn uống cả ngày
Nếu không đúng lễ chữa ngay đừng nề. – Minh Đạo Gia Huấn

Không tiền chớ đến chỗ đông, gặp nạn chớ đến cậy trông thân tình. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nước xa khó chữa cháy gần, người thân xa kém hương lân gần kề. – Tăng Quảng Hiền Văn

Những người đến nói điều kia nọ, chính ấy con người thích nọ kia. – Tăng Quảng Hiền Văn

Giữ miệng như giữ lục bình, sảy tay rơi vỡ tan tành còn chi.
Giữ ý như giữ thành trì, để giặc vào lọt còn chi là thành. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nhiều người yêu thành ra phúc; nhiều người ghét thành ra họa. – Hoài Nam Tử

Đạo ở gần lại tìm ở xa, việc thiện dễ lại tìm cái khó. Nếu ai cũng thương yêu họ hàng, trọng kính người trên thì thiên hạ thái bình. – Mạnh Tử

Yêu người mà yêu vô lý, thành ra làm hại cho người; ghét người mà ghét vô lý, thành ra làm hại cho thân. – Ngụy Tế Thụy

Rượu ngon thiết bạn tâm đầu, vàng mười tiêu hết mong mua sách về. – Tăng Quảng Hiền Văn

Kết bạn chọn kẻ hơn ta, nếu như ta cũng chẳng thà bằng không. – Tăng Quảng Hiền Văn

Những việc nghĩa, nên làm, sức đủ làm, bụng muốn làm; vì bè bạn, vợ con gàn trở, mà thôi không làm, thế là người vô chí. – Lã Khôn

Ta có tai, mắt, ta nghe, ta trông; ta có tâm tư, ta suy, ta nghĩ; ta đối với người đời xưa, có lúc ta thờ như thầy, có lúc ta kính như bạn, cũng có lúc ta kình địch không chịu. Ta theo công lý, nhất quyết ta không làm tôi tớ cổ nhân. – Lương Khải Siêu

Câu khen quá đáng của người bạn, lại hại hơn câu chê quá đáng của kẻ thù. – Ly Mã Bão

Gặp người tri kỷ ta nâng cốc, thơ chỉ bình ngâm với bạn hiền. – Tăng Quảng Hiền Văn

Con người sinh sống một đời, cỏ cây nảy nở một thời tiết xuân. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người sĩ có chí và người có đức nhân không cầu sống mà làm hại điều nhân, mà có khi hi sinh tính mạng để thành điều nhân. – Khổng Tử

Núi có cây sống ngàn năm, trên đời ít gặp cụ trăm tuổi già. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nghèo không là xấu, nghèo mà không có chí mới là xấu; hèn không đáng ghét, hèn mà không có tài mới đáng ghét; già không nên than thở, già mà sống thừa mới đáng than thở; chết không nên bi ai, chết mà vô bổ mới đáng bi ai. – Lã Khôn

Ai cũng muốn sống lâu, mà không biết cách dưỡng sinh. Ai cũng biết ăn uống quá độ thì ốm đau, mà không biết giữ miệng. Ai cũng biết tình dục quá độ thì khô héo mà không biết phòng thân. – Lương Khải Siêu

Sống chết có mạng, giàu sang tại trời. – Tử Hạ

Ngày nào nghe được một câu nói thiện, làm được một việc thiện, ngày đó không sống uổng. – Minh Tâm Bảo Giám

Người quân tử phi nhân nghĩa, thì không sống được; kẻ tiểu nhân phi thị dục, cũng không sống được. – Hoài Nam Tử

Người ta sống ở trên đời
Ba điều ân nghĩa ta thời phải ghi
Một lòng tâm niệm như y
Không cha hồ dễ có chi thân mình
Không vua mình chẳng nên vinh
Không thày há dễ gì mình làm nên. – Minh Đạo Gia Huấn

Hy vọng, qua bài viết “Danh ngôn Hán Việt” của Dr Khỏe bạn đã hiểu hơn về chủ đề này. Chúc bạn thành

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *