Mật độ dân số là gì?

Mật độ dân số là thước đo dân số trên một đơn vị diện tích quy hoạnh hoặc thể tích. Nó thường được vận dụng cho sinh vật sống nói chung và con người nói riêng. Đây là một thuật ngữ địa lý quan trọng. Trong bài này tất cả chúng ta chỉ đề cập đến mật độ dân số con người .Trong những nghiên cứu và điều tra về địa lí dân số cũng như những điều tra và nghiên cứu về đô thị học người ta không chỉ địa thế căn cứ vào số lượng dân cư mà còn phải địa thế căn cứ vào tình hình phân bổ dân cư trên chủ quyền lãnh thổ ( đô thị và nông thôn ) được cụ thể hóa bằng những chỉ tiêu về mật độ dân số .

Mật độ dân số tự nhiên

Mật độ dân số tự nhiên ( hay còn gọi là mật độ dân số thô ) là chỉ số bộc lộ mức độ tâp trung của số dân trên một chủ quyền lãnh thổ và được tính bằng đối sánh tương quan giữa số dân trên một đơn vị diện tích quy hoạnh ứng với số dân đó. Mật độ dân số được xác lập theo công thức :

M = D / S

trong đó : D là số dân thường trú của chủ quyền lãnh thổ, S là diện tích quy hoạnh chủ quyền lãnh thổ .Đơn vị thường dùng để đo mật độ dân số là người / km2 hoặc người / ha. Mật độ dân số càng lớn nói lên mức độ tập trung chuyên sâu dân cư càng cao và ngược lại. Năm 2017 cả quốc tế có 7,5 tỷ người sống trên diện tích quy hoạnh 136 triệu km2, như vậy mật độ dân số trung bình của quốc tế vào năm 2017 là gần 55 người / km2 .Mật độ dân số là đại lượng trung bình nghĩa là chỉ sự phân bổ đồng đều của dân cư trên một chủ quyền lãnh thổ nào đó. Thí dụ số liệu thống kê mới gần đây ( 21/07/2017 ) cho biết mật độ dân số trung bình của nước ta là 308 người / km2, điều này có nghĩa là trên diện tích quy hoạnh toàn nước thì trung bình cứ mỗi km2 có 308 người, mặc dầu có nhiều tỉnh, huyện dân cư rất đông đúc và nhiều tỉnh, huyện khác dân cư lại thưa thớt. Việc giám sát mật độ dân số trên mỗi khoanh vùng phạm vi chủ quyền lãnh thổ càng nhỏ thì chỉ số này càng sát hơn với trong thực tiễn .

Các Ioại mật độ dân số được dùng trong quy hoạch đô thị

Tùy theo góc độ và mục đích nghiên cứu, người ta có thể tính toán và sử dụng các loại mật độ dân số khác nhau:

+ Mật độ dân số thành thị ( số dân thành thị trên một đơn vị diện tích quy hoạnh của thành phố, tính bằng nguời / km2 hoặc người / ha ) .+ Mật độ dân số nông thôn ( số dân nông thôn trên một đơn vị diện tích quy hoạnh của những làng mạc, nguời / km2, người / ha ) .+ Mật độ dân số trên một đơn vị diện tích quy hoạnh canh tác ( người / ha ) .

+ Mật độ lao động trên một diện tích canh tác (người lao động/ha).

• Mật độ dân số kinh tế tài chính : là mật độ dân số có tính đến việc khai thác kinh tế tài chính chủ quyền lãnh thổ, đó là sự phối hợp của mật độ dân số tự nhiên với một vài chỉ số khác đặc trưng cho trình độ tăng trưởng kinh tế tài chính của một chủ quyền lãnh thổ ( vương quốc, vùng ), như chỉ số về khối lượng luân chuyển ( tấn / km ), chỉ số về mật độ mạng lưới giao thông vận tải ( số km / km2 chủ quyền lãnh thổ ), nhu yếu về nguồn năng lượng ( tấn nguyên vật liệu / đầu người ) …Sự khác nhau giữa giá trị của mật độ tự nhiên và mật độ kinh tế tài chính phản ánh mức độ khai thác của chủ quyền lãnh thổ về phương diện kinh tế tài chính .• Mật độ dân số nông nghiệp : được sử dụng nhiều trong việc nghiên cứu và điều tra nguồn lực tăng trưởng nông nghiệp, đó là số dân nông nghiệp trung bình trên diện tích quy hoạnh đất nông nghiệp.