Đánh giá đáp ứng điều trị của khối u ung thư

2016-06-08 11:07 AM

Hoá trị liệu làm cải tổ được bệnh cảnh lâm sàng, và cũng gây độc. Vì vậy điều tối thiết yếu là cần nhìn nhận khách quan hiệu quả điều trị trên ung thư tiến triển để thấy được công dụng đến mức nào. Các tín hiệu có giá trị nhất để theo dõi được kể ra sau đây :

Kích thước khối u

Sự co nhỏ lại của khối u được chứng tỏ qua khám thực thể, chụp X quang phổi hoặc qua siêu âm, hoặc qua chụp cắt lớp huỳnh quang nhân tế bào như cắt lốp xương ( ung thư vú, phổi, tiền liệt tuyến ). Chụp CT rất quan trọng để nhìn nhận đúng chuẩn size khối u, vị trí và mức xâm lấn ra xa theo những chiều khoảng trống của khối u .

Chụp cộng hưởng từ hiện nay là phương pháp không xâm nhập tốt nhất để đánh giá các u hố sau của não, u tủy sống, chèn ép tủy sống, các bệnh lý chậu hông, nhưng chụp cắt lớp CT cũng hiệu dụng và có thể có các thông tin bổ sung. Siêu âm cũng rất tiện dụng để đánh giá các ung thư chậu hông. Đáp ứng một phần (PR) được định nghĩa làm giảm 50% khối u nguyên phát. Đáp ứng hoàn toàn (CR) là hiện tượng tiêu tan hoàn toàn khối u do điều trị. Tiến triển là khi tăng khối u lên 25% hoặc xuất hiện các tổn thương mới. Khi xếp loại đáp ứng cần nắm chắc tiêu chuẩn chính xác trên.

Các chất chỉ điểm khối u

Thấy giảm mạnh số lượng những mẫu sản phẩm của khối u hoặc những chất chỉ điểm là phản ảnh khối lượng u trong khung hình giảm đi. Lấy vô số ví dụ về những chất chỉ điểm u như vậy gồm những thành phần paraprotein ( globulin miễn dịch không bình thường ) trong bệnh đa u tủy và bệnh globulin phân tử lớn trong máu, HCG trong ung thư biểu mô rau và ung thư tinh hoàn, phọsphatase acid tiền liệt tuyến, kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến ( PSA ) trong ung thư tiền liệt tuyến, steroid nước tiểu trong ung thư biểu mô tuyến thượng thận và hội chứng cận ung thư Cushing và hội chứng carcirnoid 5HIAA .
Các kháng nguyên phôi bài tiết bởi khối u cũng hay gặp. αFP trong ung thư tế bào gan, trong ung thư biểu mô phôi quái, và đôi lúc cả ung thư dạ dày. Kháng nguyên khối u buồng trứng ( CA 125 ) trong ung thư buồng trứng, kháng nguyên ung thư biểu mô phôi ( CEA ) trong ung thư đại tràng, phổi và tuỵ. Một kháng nguyên phôi mới được diễn đạt là CA15 : 3 rất cố ý nghĩa trong phát hiện sớm ung thư vú tái phát. Các kháng thể đơn clon lúc bấy giờ dùng để đo số lượng những chất chỉ điểm u và đã mang lại tiềm năng dùng chất chỉ điểm khối u cho mục tiêu chẩn đoán .

Chất chủ điểm u có thể đóng vai trò quan trọng trong phát hiện sốm một số ung thư hay gặp khi được phối hợp với các thăm khám thực thể kỹ lưỡng. PSA là một glucoprotein nguồn gốc miễn dịch được sinh ra chỉ ở tiền liệt tuyến, hiện nay là chất chỉ điểm u duy nhất được dùng rộng rãi để sàng lọc loại ung thư này. Mặc dù PSA đầu tiên chỉ được dùng để xem tiến triển của bệnh,nhưng hiện nay được chứng minh là một công cụ sàng lọc có hiệu quả. Khi đối chiếu với động tác thăm trực tràng bằng ngón tay. Chương trình phát hiện ung thư tuyến tiền liệt của Hội ung thư Hoa Kỳ là một nghiên cứu đa trung tâm để đánh giá việc dùng PSA, thăm trực tràng, và siêu âm qua trực tràng để theo dõi hàng loạt nam giới khoẻ mạnh. Nhiều nghiên cứu cho thấy, phối hợp PSA đơn clon trên 4ng/ml hoặc thăm trực tràng bằng ngón tay thấy bất thường đều cho thấy việc phát hiện ung thư tiền tuyến với một tỷ số chi phí hiệu quả tốt.

Sàng lọc hàng năm được khuyến nghị cho đàn ông vào 40 tuổi ở trong mái ấm gia đình có ung thư tuyến tiền liệt và cho đàn ông 50 tuổi ở những mái ấm gia đình thông thường. Tuy nhiên điều này cũng còn đang bàn cãi. Chưa chứng tỏ được việc sàng lọc đều đặn ung thư tiền liệt tuyến dùng khối lượng PSA và thăm trực tràng ngón tay có làm giảm được tỷ suất chết do ung thư và cải tổ được chất lượng sống hay không. Các thử nghiệm lâm sàng điều tra và nghiên cứu đang được thực thi để vấn đáp thắc mắc này .

Khi PSA tăng cao và khám trực tràng bất thường cần phải làm siêu âm qua trực tràng và cố gắng sinh thiết. Xu thế tăng cường sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt trong những năm gần đây đã làm tăng rõ rệt tỷ lệ phát hiện ra bệnh này, mặc dù tỷ lệ mắc bệnh thực sự có lẽ chưa thay đổi. Tỷ lệ mắc ước tính năm 1989 là 109, và năm 1990 là 129. PSA cũng tăng cao giả trong u xơ và viêm tuyến tiền liệt. Nồng độ PSA trong bệnh lành tính là 4 – 10ng/ml; nếu PSA tăng trên 10 thì cần đi tìm ung thư. Ngoài ra có 25 – 45% các bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến còn khu trú có giá trị PSA bình thường. Không may là các chì điểm u khác không đặc hiệu và không nhạy đủ để dùng làm công cụ sàng lọc do hiện tượng tăng cao trong u lành và không tăng trong u ác.

Thể trạng chung

Tình trạng công dụng của bệnh nhân ung thư lúc chẩn đoán ( hoặc lúc khởi đầu điều trị ) là một yếu tố tiên lượng quan trọng và là yếu tố quyết định hành động xem có điều trị tác động ảnh hưởng vào ung thư hay không. Do đó thiết yếu cần phải nhìn nhận thực trạng công dụng cũng như gánh nặng khối u và những triệu chứng trước khi quyết định hành động hoàn toàn có thể điều trị ung thư hay không. Chỉ số tính năng nhìn nhận năng lực của bệnh nhân thực thi những hoạt động giải trí sống hàng ngày và rõ ràng sẽ tương quan tới gánh nặng khối u, vị trí u, và thực trạng thể lực của bệnh nhân .
Có hai thang chỉ số thường dùng để đo thực trạng công dụng body toàn thân. Chỉ số Karnofsky từ 100 % ( công dụng tuyệt đối, không có triệu chứng gì ) tới 0 % ( chết ) theo bậc 10 % ví dụ chỉ số Karnofsky 40 % có nghĩa là bệnh nhân không dậy được và yên cầu phải săn sóc tương hỗ đặc biệt quan trọng. Bệnh nhân này không hề làm được việc mà chỉ sống được ở nhà với sự tương hỗ đặc biệt quan trọng. Thang chỉ số của nhóm hợp tác của ung thư phương Tây ( ECOG ) là mạng lưới hệ thống 5 điểm. Nó đơn thuần hơn và dễ ứng dụng vào thực tiễn lâm sàng hơn. Hệ thống cho điểm ECOG theo thang 0 – 4 như sau : 0 là trọn vẹn không có triệu chứng gì ; 1 là có triệu chứng nhưng vẫn đi lại được thuận tiện ; 2 là có triệu chứng và nằm giường 50 % thời hạn nhưng không liệt gưòng, và 4 là liệt giường. Hai mạng lưới hệ thống chỉ số này là cơ sở để quyết định hành động lựa chọn điều trị trong nhiều trường hợp mặc dầu chưa thật đúng chuẩn lắm. Hệ thông chỉ số đó cũng có ích để nhìn nhận tác động ảnh hưởng của điều trị và tiến triển của bệnh trên bệnh nhân .
Các giải pháp nhìn nhận thực trạng tính năng được diễn đạt ở trên sẽ không thích hợp để nhìn nhận chất lượng sống, một tiềm năng quan trọng của hóa trị liệu ung thư. Chỉ số công dụng khung hình chỉ là một thành phần của chất lượng sống, mà nó là những phối hợp của những yếu tố khách quan và chủ quan và trong một số ít trường hợp có một phần hiệu ứng placebo. Các yếu tố trong nhìn nhận chức phận chung còn gồm sự ngon miệng, lên cân và hết đau cũng như cải tổ được thực trạng body toàn thân chung. Các điều tra và nghiên cứu mới gần đây gợi ý rằng nhìn chung những bệnh nhân ung thư ý niệm rằng họ không nhận được thuốc chống đau thích hợp, và bị tổn hại tính năng do đau đớn. Việc sử dụng những thuốc hài hòa và hợp lý những thuốc giảm đau bị hạn chế bởi những công dụng phụ. Những phác đồ mới để điều trị đau và cho thuốc phiện lê dài qua đường đặt dưới da có hiệu suất cao. Chỉ có nhìn nhận vừa đủ những yếu tố diễn đạt ở trên những thầy thuốc mới hoàn toàn có thể nhìn nhận được hiệu suất cao thực sự của điều trị bằng hóa chất. Hơn nữa nhìn nhận kỹ lưỡng sẽ xác lập bệnh nhân ung thư nào là xứng danh để hồi sinh tích cực .