Kinh tế lượng là gì?

Học thuật

Kinh tế lượng ( econometrics ) là một chuyên ngành trong kinh tế tài chính học tìm cách đo lường và thống kê và ước đạt về mặt thống kê mối quan hệ giữa những biến số kinh tế tài chính

Kinh tế lượng là gì?

Kinh tế lượng (econometrics) là một chuyên ngành trong kinh tế học tìm cách đo lường và ước lượng về mặt thống kê mối quan hệ giữa các biến số kinh tế (vì vậy môn này còn được gọi là khoa kinh trắc – tức đo lường kinh tế). 

Ví dụ lý thuyết kinh tế cho rằng chi tiêu cho tiêu dùng là một hàm của thu nhập ( C = f(Y)), hoặc nói cụ thể hơn, mức chi tiêu cho tiêu dùng gắn với thu nhập thông qua phương trình C = C’ + cY.

Đối với mỗi mức thu nhập, người ta hoàn toàn có thể tính được mức tiêu dùng và xác lập mối liên hệ thống kê giữa hai biến số bằng cách thực thi những ướng lượng bằng số cho tham số C ‘ và c trong phương trình. Do tiêu dùng phụ thuộc vào vào thu nhập, nên nó được gọi là biến phụ thuộc vào, còn thu nhập sử dụng được gọi là biến độc lập .
Các quy mô kinh tế tài chính lượng hoàn toàn có thể có hàng trăm biến số được link với nhau bằng nhiều phương trình
( Tài liệu tìm hiểu thêm : Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân )

Các phương pháp của kinh tế lượng

Phương pháp thống kê

Phương pháp thống kê quan trọng nhất trong môn kinh tế lượng là phân tích hồi quy (regression analysis). Phương pháp này quan trọng đối với kinh tế lượng bởi vì các nhà kinh tế không có cơ hội tiến hành các thử nghiệm có kiểm soát. Vấn đề các dữ liệu quan sát chệch do thiếu biến và các vấn đề khác cũng cần phải được giải quyết về mặt thống kê nhờ các mô hình kinh tế lượng. Các nhà kinh tế lượng thường tìm cách làm sáng tỏ các thực nghiệm tự nhiên trong khi thiếu bằng chứng từ các thực nghiệm có kiểm soát.

Cơ sở dữ liệu

Cơ sở tài liệu vận dụng trong kinh tế tài chính lượng được chia thành chuỗi thời hạn ( time series ), tài liệu chéo ( cross-sectional analysis ), tài liệu mảng ( panel data ) và tài liệu mảng đa chiều. Chuỗi thời hạn là tập hợp những quan sát của một biến số ( ví dụ tỷ suất lạm phát kinh tế ) trong những khoảng chừng thời hạn liên tục nhau ( ví dụ trong 20 năm ) .
Cơ sở tài liệu cross-sectional là những quan sát của nhiều cá thể trên một đặc tính ( ví dụ thu nhập ) tại cùng một thời gian duy nhất ( ví dụ thu nhập của 1000 người trong mẫu vào cuối năm 2011 ). Cơ sở tài liệu mảng ( panel data ) chứa cả quan sát của chuỗi thời hạn và của cross-sectional. Vì vậy, panel data thường được hiểu là tài liệu hai chiều. Dữ liệu mảng đa chiều là tập hợp những quan sát theo dạng mảng, theo thời hạn và cả theo một số ít chiều thứ ba nữa. Ví dụ Cơ sở tài liệu của Nghiên cứu hộ mái ấm gia đình, gồm có rất nhiều chiều ( thu nhập, thực trạng sức khỏe thể chất, trình độ học vấn … ) theo thời hạn .

Phân loại

Phân tích kinh tế lượng còn có thể phân loại dựa trên số lượng các quan hệ được mô hình hóa. 

Phương pháp phương trình đơn quy mô hóa một biến số duy nhất, gọi là ( biến nhờ vào ), dưới dạng một hàm số mà nguồn vào là một hay nhiều biến độc lập. Trong nhiều trường hợp, chiêu thức Bình phương tối thiểu không hề biểu lộ được quan hệ cần điều tra và nghiên cứu, hoặc hoàn toàn có thể tạo ra những ước đạt sai, bởi những giả thuyết để chạy được quy mô nhiều khi bị vi phạm .
Một cách khắc phục đó là sử dụng instrumental variables ( IV ). Khi quy mô gồm có nhiều phương trình, thì cácphương pháp phương trình đồng thời ( simultaneous-equation methods ) hoàn toàn có thể được sử dụng, gồm có two IV variants, Two-Stage Least Squares ( 2SLS ), và Three-Stage Least Squares ( 3SLS ) .
Các chiêu thức ước đạt khác gồm Method of Moments, Generalized Method of Moments ( GMM ), nghiên cứu và phân tích chuỗi thời hạn ( time series analysis ), và những chiêu thức Bayesian .