Phân bón – Wikipedia tiếng Việt

Một máy rải phân bón cũ Một máy rải phân bón lớn và văn minh tại Mỹ. Hình chụp năm 1999Đối với những định nghĩa khác, xem Phân ( xu thế )

Phân bón là “thức ăn” do con người bổ sung cho cây trồng. Trong phân bón chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Các chất dinh dưỡng chính trong phân là: đạm (N), lân (P), và kali (K), gọi là nhóm nguyên tố đa lượng. Ngoài các chất trên, còn có các nhóm nguyên tố vi lượng…

Phân bón được chia làm 3 nhóm chính : phân hữu cơ, phân hóa học ( phân vô cơ ) và phân vi sinh, với sự độc lạ lớn giữa chúng là nguồn gốc, chứ không phải là những sự độc lạ trong thành phần dinh dưỡng .Các loại phân bón hữu cơ và một số ít loại phân bón khai thác vô cơ đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ, trong khi những loại phân bón hoá học tổng hợp vô cơ chỉ được tăng trưởng mạnh từ thời cách mạng công nghiệp. Sự hiểu biết và sử dụng tốt những loại phân bón là những thành phần quan trọng của cuộc Cách mạng Nông nghiệp Anh tiền công nghiệp và cuộc cách mạng xanh công nghiệp ở thế kỷ XX .

Các loại chất dinh dưỡng cung ứng cho cây từ phân bón.

Chính quyền Thung lũng Tennessee : Chứng minh ” những hiệu quả của phân bón ” năm 1942Các loại phân bón thường phân phối, theo những thành phần tỷ suất khác nhau :

• Ba chất dinh dưỡng cơ bản: nitơ (N), phosphor (P), và kali (K).
• Ba chất dinh dưỡng hàng hai như calci (Ca), sulfur (S), magnesi (Mg).
• Vi chất dinh dưỡng hay vi lượng khoáng: bo (Bo), chlor (Cl), mangan (Mn), sắt (Fe), kẽm (Zn), đồng (Cu), molypden (Mo) và selen (Se).

Các chất dinh dưỡng được tiêu thụ với những số lượng lớn và hiện hữu trong mô cây với những số lượng từ 0.2 % đến 4.0 % ( theo cơ sở khối lượng khô ). Các vi chất dinh dưỡng được thiêu thụ với số lượng ít và hiện hữu trong mô cây với những số lượng được đo đạc là vài phần triệu ( ppm ), trong khoảng chừng từ 5 tới 200 ppm, hay chưa tới 0.02 % khối lượng khô. [ 1 ]
– Làm tăng :- Cây cối xanh tươi + Độ phì nhiêu của đất+ Năng suất cây xanh+ Chất lượng nông sản

Ghi thương hiệu cho phân bón.

Các loại phân bón chất dinh dưỡng.

Các phân bón dinh dưỡng được ghi nhãn hiệu thành phần NPK và cả “N-P-K-S” tại Australia[2].

Một ví dụ về ghi nhãn phân bón kali chloride bao gồm tỷ lệ 1:1 ka li và chlor hay 52% kali và 48% clo theo trọng lượng (bởi những khác biệt về trọng lượng phân tử giữa các nguyên tố). Thành phần truyền thống của 100g KCl sẽ có 60g K2O. Phần trăm thành phần của K2O từ 100g phân bón gốc là con số được thể hiện trên nhãn hiệu. Phân bón kali chloride vì thế sẽ được ghi nhãn 0-0-60, chứ không phải 0-0-52.

Sự hiểu biết tân tiến về dinh dưỡng cây cối mở màn từ thế kỷ XIX cùng việc làm của Justus von Liebig, và những người khác. Tuy nhiên, việc quản trị độ phì nhiêu đất đã là một yếu tố được những nông dân chăm sóc từ hàng nghìn năm .

Phân bón đa phần được chia thành phân bón hữu cơ (gồm thành phần hữu cơ tăng cường—cây trồng hay động vật), hay phân bón vô cơ (gồm các hoá chất và/hay khoáng chất tổng hợp).

Phân bón vô cơ thường được tổng hợp bằng quá trình Haber-Bosch, tạo ra amonia như sản phẩm cuối cùng. Amonia này được dùng như một nguyên liệu cho các phân bón nitơ khác, như anhydrous ammonium nitrat và ure. Các sản phẩm cô đặc này có thể được hoà tan bằng nước để hình thành nên một loại phân bón lỏng cô đặc (ví dụ UAN). Amonia có thể kết hợp với đá phosphate và phân bón kali trong quá trình Odda để sản xuất phân bón hợp chất.

Việc sử dụng những loại phân bón nitơ tổng hợp đã tăng không thay đổi trong 50 năm qua, tăng gấp 20 lần lên mức tiêu thụ hiện tại 1 tỷ tấn nitơ mỗi năm. [ 3 ] Việc sử dụng những loại phân bón phosphate cũng đã tăng từ 9 triệu tấn mỗi năm năm 1960 lên 40 triệu tấn mỗi năm năm 2000. Một vụ ngô với hiệu suất 6-9 tấn thu hoạch mỗi hécta cần 30 – 50 kg phân bón phosphate, đậu tương cần 20 – 25 kg mỗi hécta. [ 4 ] Yara International là đơn vị sản xuất phân bón nitơ lớn nhất quốc tế. [ 5 ]

Các loại phân bón tổng hợp thường để sử dụng trên các cánh đồng trồng ngô, tiếp theo là lúa mạch, lúa miến, cải dầu, đậu tương và hướng dương[cần dẫn nguồn]. Một nghiên cứu đã cho thấy việc sử dụng phân bón nitơ cho cây trồng phủ đất không theo mùa có thể làm tăng biomass (và do đó là giá trị phân bón xanh) của các loại cây đó, trong khi có một hiệu ứng ích lợi trên các mức độ nitơ cho cây trồng chính được trồng vào mùa hè.[7]

Các yếu tố của phân bón vô cơ.

Suy kiệt vi lượng khoáng chất.

Nhiều loại phân bón vô cơ không thay thế sửa chữa những vi chất khoáng trong đất, vốn dần bị hết sạch theo mùa màng. Sự hết sạch này đã được link với những nghiên cứu và điều tra cho thấy một sự sụt giảm mạnh ( lên tới 75 % ) trong số lượng những khoáng chất đó trong quả và rau. [ 8 ]Tuy nhiên, một cuộc tìm hiểu 55 nghiên cứu và điều tra khoa học gần đây Tóm lại ” không có vật chứng về một sự độc lạ trong chất lượng chất dinh dưỡng giữa những thực phẩm chế biến hữu cơ và quy ước ” [ 9 ] Trái lại, một cuộc nghiên cứu và điều tra dài hạn do Liên minh châu Âu hỗ trợ vốn [ 10 ] [ 11 ] [ 12 ] thấy rằng sữa được sản xuất theo cách hữu cơ có mức độ những chất chống oxy hoá ( như carotenoids và những acid alpha-linoleic ) cao hơn những loại sữa được sản xuất thường thì .

Tại miền Tây Australia những thiếu hụt kẽm, đồng, mangan, sắt và molypden đã được xác định là nguyên nhân giới hạn sự phát triển của mùa màng và đồng cỏ trong thập niên 1940 và 1950[cần dẫn nguồn]. Đất đai tại miền Tây Australia rất cũ, bị ảnh hưởng mạnh của thời tiết và thiếu hụt nhiều chất dinh dưỡng và vi chất quan trọng[cần dẫn nguồn]. Từ thời điểm đó các vi chất đó thường xuyên được thêm vào trong các loại phân bón vô cơ được sử dụng trong nông nghiệp tại bang này[cần dẫn nguồn].

Bón phân quá mức.

Cháy phân bónViệc bón phân quá mức với một loại chất dinh dưỡng tối quan trọng hoàn toàn có thể cũng gây hại như bón phân không vừa đủ. [ 13 ] ” Cháy phân bón ” hoàn toàn có thể xảy ra khi phân bón được dùng quá mức, dẫn tới làm khô kiệt rễ và gây hại thậm chí còn là làm chết cây. [ 14 ]

Tiêu thụ nguồn năng lượng cao.

Việc sản xuất amonia tổng hợp hiện tiêu thụ khoảng 5% lượng tiêu thụ khí tự nhiên toàn cầu, khoảng gần 2% sản xuất năng lượng của thế giới.[15]

Khí tự nhiên hầu hết được sử dụng để sản xuất amonia, nhưng những nguồn nguồn năng lượng khác, cùng với một nguồn hydro, hoàn toàn có thể được dùng sản xuất những hỗn hợp nitơ thích hợp cho những loại phân bón. Ngân sách chi tiêu cho khí tự nhiên chiếm khoảng chừng 90 % chi phí sản xuất amonia. [ 16 ] Sự gia tăng giá những loại khí tự nhiên trong thập kỷ vừa mới qua, cùng với những yếu tố khác như tăng cầu, đã góp thêm phần làm tăng giá phân bón [ 17 ] .

Tính vững chắc lâu dài hơn.

Các loại phân bón vô cơ hiện được sản xuất theo các cách thức sẽ không thể tiếp tục mãi mãi[cần dẫn nguồn]. Kali và phosphor được khai thác từ các mỏ (hay các hồ muối như Biển Chết) và các nguồn đó có giới hạn. Nitơ trong khí quyển (không ngưng tụ) rõ ràng là không giới hạn (chiếm hơn 70% các loại khí khí quyển), nhưng đây không phải là hình thức thích hợp cho cây trồng. Để biến nitơ trở nên thích hợp cho cây cối cần quá trình ngưng tụ nitơ (biến nitơ khí quyền thành một hình thức sử dụng được cho cây trồng).

Các loại phân bón nitơ tự tạo nói chung được tổng hợp bằng những nguyên vật liệu hoá thạch như khí tự nhiên và than, là những nguồn tài nguyên có số lượng giới hạn. Thay vì biến khí tự nhiên thành syngas để sử dụng trong quy trình Haber, cũng hoàn toàn có thể biến những nguồn biomass hoàn toàn có thể tái tạo thành syngas ( hay wood gas ) để cung ứng nguồn năng lượng thiết yếu cho quy trình, dù số lượng đất và những nguồn tài nguyên ( trớ trêu thay thường gồm cả phân bón ) thiết yếu cho một dự án Bất Động Sản như vậy hoàn toàn có thể là quá lớn ( xem Tiết kiệm nguyên vật liệu ở Hoa Kỳ ) .

Phân bón hữu cơ.

Thùng ủ phân cho sản xuất phân bón hữu cơ ở quy mô nhỏ Một chiến dịch tiếp thị phân trộn thương mại lớnCác phân bón hữu cơ gồm những chất hữu cơ tự nhiên, ( ví dụ phân, chất giun đùn, phân ủ, tảo biển ), hay những trì trệ dần khoáng chất tự nhiên ( ví dụ saltpeter, phân chim ) .

Các quyền lợi của phân bón hữu cơ.

Ngoài công dụng làm ngày càng tăng sản lượng và cung cấp dưỡng chất trực tiếp cho cây, những loại phân bón hữu cơ hoàn toàn có thể cải tổ sự đa dạng sinh học ( tuổi thọ đất ) và năng lực sản xuất lâu bền hơn của đất [ 18 ] [ 19 ], và hoàn toàn có thể là nơi lưu giữ phần nhiều lượng carbon dioxide thừa [ 20 ] [ 21 ] [ 22 ] .Các dưỡng chất hữu cơ làm tăng sự phì nhiêu của những cơ cấu tổ chức đất bằng cách cung ứng chất hữu cơ và chất dinh dưỡng cho những cơ cấu tổ chức như nấm mycorrhiza [ 23 ], ( giúp những loại cây hấp thu dinh dưỡng ), và hoàn toàn có thể làm giảm đáng kể nhu yếu sử dụng những loại thuốc trừ sâu, nguồn năng lượng và phân bón, nhưng làm giảm sản lượng thu hoạch [ 24 ] .

So sánh với phân bón vô cơ.

Hàm lượng dinh dưỡng, tính tan và tỷ lệ nhả chất dinh dưỡng của phân bón hữu cơ nói chung đều thấp hơn các loại phân bón vô cơ[25][26].
Một cuộc nghiên cứu[cái gì?] thấy rằng trong một giai đoạn 140 ngày, sau 7 lần lọc:

• Các loại phân bón hữu cơ đã nhả khoảng 25% tới 60% hàm lượng nitơ
• Các loại phân bón kiểm soát độ nhả (CRFs) có tỷ lệ nhả khá đều
• Phân bón hoà tan nhả hầu hết hàm lượng nitơ ở lần lọc đầu tiên

Nói chung, các chất dinh dưỡng trong phân bón hữu cơ vừa loãng vừa khó hấp thu hơn với cây trồng. Theo UC IPM, tất cả phân bón hữu cơ đều được xếp hạng là phân bón ‘nhả chậm’, vì thế không thể gây ra cháy nitơ[27].

Các loại phân bón hữu cơ từ phân trộn và những nguồn khác hoàn toàn có thể khá độc lạ tuỳ theo từng mẻ { http://www.msuorganicfarm.com/Compost.pdf }, nếu không thử nghiệm cho từng mẻ số lượng dinh dưỡng cần sử dụng không được biết chắc như đinh. Tuy vậy chúng tối thiểu cũng có hiệu suất cao như những loại phân bón hoá học sau những quy trình tiến độ sử dụng dài .
Ủ phân súc vật, một nguồn phân hữu cơ

Ure có nguồn gốc súc vật, thích hợp để sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ, trong khi các hình thức urê tổng hợp không thích hợp[28][29]. Mối đe dọa thường thấy ở những ví dụ này là nền nông nghiệp hữu cơ tìm cách tự khẳng định mình thông qua quá trình sản xuất ở mức độ tối thiểu (trái ngược với quá trình Haber nhân tạo), cũng như chỉ xảy ra tự nhiên hay qua các quá trình sinh vật tự nhiên như ủ phân.

Bùn cống sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ tại Hoa Kỳ đã trở nên rất hạn chế và hiếm bởi USDA cấm thực thi ( vì sự tích tụ sắt kẽm kim loại độc, cùng những yếu tố khác ) [ 30 ] [ 31 ] [ 32 ]. USDA hiện nhu yếu ghi nhận của bên thứ ba với những loại phân bón hữu cơ lỏng có độ nitơ cao được bán trên thị trường Hoa Kỳ. [ 33 ]
Cây phủ xanh cũng góp thêm phần làm phì nhiêu đất như một giải pháp phân bón xanh trải qua quy trình ngưng tụ nitơ từ không khí [ 34 ] ; cũng như phosphor ( qua sự tích lũy dinh dưỡng ) [ 35 ] có trong đất .

Bột đá vôi[36], đá phosphat và natri nitrat khai thác tự nhiên, là vô cơ (theo nghĩa hoá học), cần thiết cho mùa màng, và đã được cho sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ với số lượng tối thiểu[36][37][38].

Các hiệu ứng thiên nhiên và môi trường của việc sử dụng phân bón.

Một hoa tảo gây ra thừa chất dinh dưỡng

Thừa chất dinh dưỡng.

Các hợp chất giàu nitơ trong phân bón bị cuốn trôi là nguyên do chính gây ra sự suy kiệt oxy tại nhiều vùng đại dương, đặc biệt quan trọng tại những vùng ven biển ; việc thiếu oxy hoà tan do nguyên do này làm giảm rất nhiều năng lực duy trì của những khu vực đó với quần xã động vật hoang dã của nó. [ 39 ] Theo hình thức bề ngoài, nước trở nên đục và trở nên mất màu ( xanh, vàng, xám hay đỏ ) .

Khoảng một nửa số hồ ở Hoa Kỳ hiện dư thừa dinh dưỡng, trong khi số lượng những vùng chết gần các bờ biển có người sinh sống đang tăng lên.[40] Ở thời điểm năm 2006, việc sử dụng phân bón nitơ đang được kiểm soát ngày càng nghiêm ngặt tại Anh Quốc và Hoa Kỳ.[cần dẫn nguồn] Nếu tình trạng dư thừa chất dinh dưỡng có thể được đảo ngược, có thể mất nhiều thập kỷ[cần dẫn nguồn] trước khi hàm lượng nitrate tích tụ trong nước ngầm có thể bị phân huỷ bởi các quá trình tự nhiên.

Việc sử dụng nhiều phân bón nitơ vô cơ để tăng tối đa sản lượng, cộng với khả năng hoà tan lớn của chúng dẫn tới sự gia tăng cuốn trôi vào nước bề mặt cũng như thẩm thấu vào trong nước ngầm.[41][42][43] Việc sử dụng ammonium nitrat trong các loại phân bón vô cơ đặc biệt gây hại, bởi cây cối hấp thụ các ion amoniac nhiều hơn các ion nitrate, trong khi các ion nitrate thừa không được hấp thụ tan ra (do mưa hay tưới tiêu) và bị cuốn trôi vào nước ngầm.[44]

Hội chứng Blue Baby.

Các mức độ nitrate cao hơn 10 mg / L ( 10 ppm ) trong nước ngầm hoàn toàn có thể gây ra ‘ hội chứng blue baby ‘ ( thu methemoglobinemia ), dẫn tới sự giảm oxy huyết ( hoàn toàn có thể dẫn tới hôn mê và chết nếu không được điều trị ) [ 45 ] .

A xít hoá đất.

Các loại phân bón hữu cơ và vô cơ có chứa nitơ hoàn toàn có thể gây ra acid hoá đất khi sử dụng [ 46 ]. [ 4 ] Lưu trữ 2010 – 06-18 tại Wayback Machine. Điều này hoàn toàn có thể dẫn tới sụt giảm dinh dưỡng hoàn toàn có thể được bù đắp bằng cách rắc vôi .

Các chất ô nhiễm hữu cơ dai dẳng.

Các chất ô nhiễm hữu cơ dai dẳng ( ” POPs ” ) ô nhiễm, như Dioxins, polychlorinated dibenzo-p-dioxins ( PCDDs ), và polychlorinated dibenzofurans ( PCDFs ) đã được tìm thấy trong những loại phân bón và chất bổ trợ cho nông nghiệp [ 47 ]

Tích tụ sắt kẽm kim loại nặng.

Sự tích tụ lên tới 100 mg / kg cadmium trong những khoáng chất phosphat ( ví dụ, những khoáng chất từ Nauru [ 48 ] và hòn đảo Phục sinh [ 49 ] ) làm tăng sự ô nhiễm đất với cadmium, ví dụ New Zealand. [ 50 ]

Uranium là một ví dụ khác về chất gây ô nhiễm thường thấy trong các loại phân bón phosphat (ở các mức độ từ 7 đến 100 pCi/g)[51]. Cuối cùng các loại kim loại nặng đó có thể tích tụ lên tới những mức độ nguy hiểm và tích tụ trong sản phẩm rau.[50] (Xem Nhiễm độc cadmium) Mức thu nhận uranium hàng năm của người trưởng thành được ước tính khoảng 0.5 mg (500 μg) từ việc ăn thức ăn và nước uống và 0.6 μg từ không khí thở[52].

Các rác thải của ngành công nghiệp thép, được tái sử dụng vào trong phân bón vì có lượng kẽm lớn ( rất thiết yếu để cây tăng trưởng ), những loại rác thải hoàn toàn có thể gồm những sắt kẽm kim loại ô nhiễm sau : chì [ 53 ] arsen, cadmium [ 53 ], chrom, và nickel. Các thành phần ô nhiễm thường thấy nhất trong kiểu phân bón này là thuỷ ngân, chì và asen. [ 54 ] [ 55 ] Những quan ngại đã Open tương quan tới hàm lượng thuỷ ngân trong cá từ tối thiểu một nguồn tại Tây Ban Nha [ 56 ]Tương tự, Polonium-210 có độ phóng xạ cao chứa trong những loại phân bón phosphat được rễ cây hấp thụ và tàng trữ trong mô của nó ; thuốc lá được sản xuất từ những cây được bón bằng đá phosphat có chứa Polonium-210 tạo ra bức xạ alpha ước tính gây ra khoảng chừng 11,700 ca tử trận vì ung thư phổi hàng năm trên quốc tế. [ 57 ] [ 58 ] [ 59 ] [ 60 ] [ 61 ] [ 62 ]Vì những nguyên do này, nên triển khai quản trị dinh dưỡng, trải qua việc quan sát và giám sát thận trọng mùa màng, để giảm thiểu những hiệu ứng của việc sử dụng quá mức phân bón .

Các yếu tố khác.

Các hiệu ứng không khí.

Tích tụ methane toàn thế giới ( mặt phẳng và khí quyển ) năm 2005 ; quan tâm những đám khói rõSự phát thải methane từ thu hoạch mùa màng ( đáng kể nhất là từ những cánh đồng lúa ) đang tăng lên do việc sử dụng những loại phân bón amonia ; những phát thải này góp phần lớn vào sự biến hóa khí hậu toàn thế giới bởi methane là một loại khí nhà kính mạnh. [ 63 ]Qua việc tăng cường sử dụng phân bón nitơ, tăng với tỷ suất 1 tỷ tấn mỗi năm như lúc bấy giờ [ 64 ] với lượng nitơ phản ứng có sẵn trong khí quyền, dinitơ monoxide ( N2O ) đã trở thành loại khí nhà kính có mức độ ảnh hưởng tác động lớn thứ ba sau carbon dioxide và methane. Nó có năng lực làm biến hóa khí hậu thế giới 296 lần lớn hơn một khối carbon dioxide tựa như và nó cũng góp thêm phần làm suy giảm ozon ở tầng bình lưu. [ 65 ]

Việc lưu trữ và sử dụng một số loại phân bón nitơ trong một số điều kiện[cái gì?] thời tiết hay đất có thể gây ra phát thải khí nhà kính tiềm tàng là nitơ oxide. Khí amonia (NH3) có thể phát thải sau khi sử dụng các loại phân bón ‘vô cơ’ hay phân súc vật hay bùn.[cần dẫn nguồn]

Việc sử dụng phân bón trên một bình diện toàn thế giới làm phát thải ra những lượng lớn khí nhà kính vào khí quyển. Những phát thải diễn ra qua việc sử dụng : [ 66 ]

Bằng cách thay đổi các quá trình và quy trình, có thể giảm một số, chứ không phải toàn bộ, những hiệu ứng đó với thay đổi khí hậu toàn cầu.[cần dẫn nguồn]

Xem thêm: Đầu số 028 là mạng gì, ở đâu? Cách nhận biết nhà mạng điện thoại bàn – http://139.180.218.5

Tăng sức khoẻ động vật hoang dã gây hại.

Việc sử dụng quá mức phân bón chứa nitơ cũng hoàn toàn có thể dẫn tới những yếu tố về côn trùng nhỏ gây hại khi làm tăng tỷ suất sinh, tuổi thọ và sức khoẻ của 1 số ít loài gây hại với nông nghiệp. [ 67 ] [ 68 ] [ 69 ] [ 70 ] [ 71 ] [ 72 ]

Liên kết ngoài.

Bản mẫu : Thiếu hụt khoáng chất cây xanh