U hạt vòng: nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị.

Trungtamthuoc.com – Các tổn thương liên quan đến u hạt vòng thường biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên, các tổn thương thường xuất hiện trở lại. Nguyên nhân chính xác của u hạt vòng vẫn chưa được biết.

1 U hạt vòng (Granuloma annulare) là gì?

U hạt vòng (Granuloma annulare) là một rối loạn thoái hóa da mãn tính. Hình thức phổ biến nhất là u hạt vòng cục bộ hay u hạt vòng khu trú. Bệnh được đặc trưng bởi sự hiện diện của các vết sưng nhỏ, màu đỏ hoặc màu vàng (nốt sần hoặc sẩn) xuất hiện sắp xếp trong một vòng trên da. Trong hầu hết các trường hợp, kích thước của các tổn thương nằm trong khoảng từ một đến năm cm. 

U hạt vòng thường Open ở mặt sau của bàn tay, bàn chân, khuỷu tay hoặc mắt cá chân. Phát ban thường không đau nhưng hoàn toàn có thể hơi ngứa. Bệnh hoàn toàn có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thông dụng hơn ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên và phụ nữ. [ 1 ] Nó không lây và thường không gây đau đớn, nhưng gây mất nghệ thuật và thẩm mỹ. [ 2 ]Hình ảnh minh họa u hạt vòng

Các vùng da thường bị ảnh hưởng nhất bao gồm bàn chân, bàn tay và ngón tay. Các tổn thương liên quan đến u hạt vòng thường biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên, các tổn thương thường xuất hiện trở lại.

Nguyên nhân gây ra u hạt hiện chưa được xác lập đúng mực, nhưng theo những báo cáo bệnh có tương quan đến sau chấn thương, bệnh ác tính, nhiễm virus ( gồm có virus gây suy giảm miễn dịch ở người HIV, virut Epstein-Barr và herpes zoster, côn trùng nhỏ cắn và xét nghiệm lao da, phản ứng quá mẫn kiểu chậm và phản ứng miễn dịch qua trung gian tế bào. Trong một nghiên cứu và điều tra hồi cứu, 12 % bệnh nhân bị u hạt bị bệnh đái tháo đường. [ 3 ]

2 Yếu tố nguy cơ của bệnh u hạt vòng

Vùng da nhiễm trùng hoặc tổn thương. U hạt vòng hoàn toàn có thể Open trên vết sẹo .Cơ thể gặp 1 số ít bệnh lý : zona, sau khi bị thủy đậu, sau chích ngừa uốn ván. Đặc biệt, u hạt vòng dạng body toàn thân tương quan đến trường hợp này .Liên quan đến miễn dịch khi người bệnh mắc HBV, HCV, HIV .Ánh nắng mặt trời : u hạt vòng Open ở những vùng da hở tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Tái phát theo mùa .Bệnh nhân dùng thuốc Allopurinol, Amlodipine, thuốc ức chế kênh Calci. Một số trường hợp phản ứng với những thuốc giống u hạt vòng .Tiểu đường và viêm tuyến giáp, giảm năng tuyến giáp, u tuyến giáp. Chưa có điều tra và nghiên cứu rõ ràng, nhưng u hạt vòng được ghi nhận Open trên những bệnh nhân này .Ung thư : bệnh có tương quan với u lympho Hodgkin và non-Hodgkin. Bao gồm bệnh tế bào B, u lympho tế bào T .

3 Triệu chứng của u hạt vòng

U hạt vòng hoàn toàn có thể xảy ra trên bất kể vị trí nào của khung hình và nhiều lúc khá phổ cập. Nó chỉ tác động ảnh hưởng đến da. U hạt vòng hoàn toàn có thể không gây ra triệu chứng, nhưng những khu vực bị ảnh hưởng tác động thường bị đau khi gõ. Các mảng u hoàn toàn có thể từ từ đổi khác hình dạng, size và vị trí. U hạt vòng có những thể sau .

3.1 U hạt vòng cục bộ (u hạt vòng khu trú)

Là dạng thường gặp nhất. Một hoặc nhiều vết sưng màu da xảy ra trong những vòng ở da trên khớp, đặc biệt quan trọng là đốt ngón tay. Bệnh u hạt vòng cục bộ thường tác động ảnh hưởng đến ngón tay hoặc mu bàn tay của cả hai bàn tay, nhưng cũng phổ cập ở phía trên bàn chân hoặc mắt cá chân, và trên một hoặc cả hai khuỷu tay. Các sẩn sắp xếp thành hình tròn trụ hay vòng cung. Trung tâm của mỗi vòng thường có một chút ít lõm xuống so với da xung quanh. Có đường kính từ 1/5 cm. Màu da hoặc hồng đỏ, hơi tím, mặt phẳng nhẵn bóng. Bờ của vòng chắc, hoàn toàn có thể sờ thấy được .Hình ảnh minh họa u hạt vòng khu trú

3.2 U hạt vòng toàn thân

Dạng u này chiếm 8-15 % những trường hợp. Thường gặp ở người lớn. Biểu hiện bằng những mảng màu da rộng, hơi hồng hoặc đậm màu. Các tổn thương nhỏ sẩn, thường được sắp xếp đối xứng trong vòng 10 cm hoặc lan rộng thành những mảng lớn, có bờ hình vòng cung. Chúng thường được tìm thấy xung quanh nếp gấp da của khung hình như nách, háng, khuỷu tay .

3.3 U hạt vòng dưới da

Bệnh u hạt vòng dưới da thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Biểu hiện dưới dạng cục nhô cao trên mặt phẳng da. nốt sờ thấy chắc cứng, đường kính từ 6 mm tới 3,5 cm. Các u này hoàn toàn có thể Open trên da đầu, đầu ngón tay và cẳng chân. Nếu Open ở da đầu và ổ mắt, nốt này hoàn toàn có thể ăn sâu vào màng xương. Bệnh u hạt vòng dưới da còn được gọi là nốt giả thấp do những tổn thương dưới da trông giống như những nốt thấp khớp. Tuy nhiên, chúng phát sinh ở những người không bị viêm khớp dạng thấp .

3.4 U hạt vòng đục lỗ

Dạng u hạt vòng này được diễn đạt là những mảng tổn thương trong đó Collagen bị hư hỏng được loại bỏ qua lớp biểu bì. U hạt vòng đục lỗ thường được khu trú ở bàn tay, nhưng những mảng tổn thương nhiều lúc hoàn toàn có thể phát sinh trên bất kể vị trí khung hình. Những tổn thương này hoàn toàn có thể rò rỉ một chất lỏng trong suốt, trở nên giòn và ở đầu cuối để lại sẹo. Những tổn thương này hoàn toàn có thể tích hợp với nhau tạo thành những mảng lớn hơn. Trong u hạt đục lỗ tiếp tục ngứa hoặc đau. Bệnh cũng thường gặp ở người tiểu đường .

3.5 Bệnh u hạt vòng không điển hình

U hạt vòng ở những vị trí khác thường, như mặt, lòng bàn tay và tai. Viêm da u hạt kẽ là một phát hiện bệnh lý được ghi nhận ở một số ít bệnh nhân bị u hạt rộng hoặc những rối loạn khác có bộc lộ lâm sàng tựa như .Giải phẫu bệnh u hạt vòngGiải phẫu mô học của u hạt vòng cho thấy viêm mô hạt nằm trong lớp hạ bì và trung bì. Kiểm tra kỹ hơn cho thấy sự tăng trưởng của những tế bào mô xung quanh vị trí hoại tử và tăng và lắng đọng mucin. Lớp hạ bì thông thường, những tế bào khổng lồ đa nhân thường được tìm thấy ở đây .Quanh mạch và mô kẽ trong lớp hạ bì xung quanh có sự thâm nhiễm của bạch cầu trung tính và bạch cầu ái toan, đôi lúc có sự Open của tế bào plasma .Hình ảnh mô học của u hạt vòng đặc trưng bởi sự Open của mô bào theo 3 kiểu sau :Giải phẫu mô học u hạt vòngKiểu 1 : Chiếm khoảng chừng 70 %, và thường gặp nhất. Xảy ra sự thâm nhiễm ở mô kẽ. Mô bào nằm rải rác ở giữa những sợi tạo keo. Sợi tạo keo thoái hóa ít. Nhưng giữa những bó collagen có sự ngọt ngào mucin là đặc thù dễ nhận thấy .Kiểu 2 : Nhìn rõ ràng và dễ chẩn đoán hơn. Chiếm khoảng chừng 25 % trường hợp u hạt vòng. Các mô bào và tế bào lympho bao xung quanh lớp u hạt. Trong cùng là mô link với TT bị thoái hóa. Kiểu này sự và lắng đọng mucin nhiều hơn và xuất hiện bạch cầu đa nhân trung tính .

Kiểu 3: Rất hiếm gặp. Các hạt mô bào ở dạng biểu mô.

4 Diễn biến bệnh và tiên lượng

U hạt vòng cục bộ thường tự lành không để lại di chứng. Các biến thể khác của u hạt vòng và thể không nổi bật sống sót dai dẳng hơn, nhiều lúc lê dài hàng thập kỷ .Các thương tổn lành trong vài tuần. Hoặc sống sót dai dẳng nhưng thường biến mất trong vòng 2 năm .Tỷ lệ tái phát tại những vị trí mắc bắt đầu là 40 %. Nhưng 80 % trong số đó sẽ tự lành lại .U hạt vòng dạng đục lỗ hoàn toàn có thể để lại sẹo .

5 Điều trị u hạt vòng

Trong hầu hết những trường hợp u hạt vòng không cần điều trị vì những mảng này tự biến mất trong một vài tháng, không để lại dấu vết. Tuy nhiên, nhiều lúc những u hạt vòng này vẫn sống sót trong nhiều năm. Nếu bạn bị một loại u hạt bao trùm một vùng rộng trên khung hình hoặc tăng trưởng sâu trên da, bác sĩ da liễu hoàn toàn có thể ý kiến đề nghị điều trị. Điều trị cũng hoàn toàn có thể là một lựa chọn nếu bạn có những mảng đáng chú ý quan tâm, gây mất nghệ thuật và thẩm mỹ cho người bệnh. [ 4 ]

5.1 Phương pháp trị liệu tại chỗ

Thường chỉ định cho u hạt vòng khu trú .Thuốc mỡ corticosteroid tại chỗ .Thuốc bôi Tacrolimus 0,1 % : dùng 2 lần mỗi ngày và xoa bóp nhẹ. Việc điều trị nên lê dài thêm 1 tuần sau khi hết bệnh .Kem bôi Pimecrolimus : dùng 2 lần mỗi ngày .Kem Imiquimod 5 % : dùng bôi 3 lần mỗi tuần hoặc theo chỉ định của bác sỹ .

5.2 Điều trị toàn thân

Điều trị body toàn thân hoàn toàn có thể được xem xét trong u hạt vòng lan rộng. Cân nhắc khi dùng những liệu pháp sau và theo dõi tính năng phụ hoàn toàn có thể xảy ra với bệnh nhân .Isotretinoin : dùng liều 0,5 – 1 mg / kg / ngày. Khi liều tích góp 120 – 150 mg thì không tăng thêm. Theo dõi chức gan và nồng độ lipid máu của bệnh nhân .Methotrexate : dùng 15 mg / tuần. Điều trị trong 6 tuần. Kiểm tra công thức máu, theo dõi tính năng gan thận .Dapsone : liều 100 mg / ngày đến khi tổn thương lành. Thời gian điều trị tối đa 15 tháng. Theo dõi công thức máu, hồng cầu lưới .Hydroxychloroquine : dùng liều 3 mg / kg / ngày hoặc 6 mg / kg / ngày, trong vòng 4 tháng. Theo dõi thị lực soi đáy mắt .Allopurinol : liều 300 mg x 2 lần mỗi ngày. Điều trị hoàn toàn có thể lê dài 6 tháng. Theo dõi phản ứng dị ứng thuốc. Lưu ý : Allopurinol cũng đã được trích dẫn là một nguyên do của bệnh u hạt vòng .Ciclosporin : liều 4 mg / kg / ngày trong 4 tuần đầu, sau đó giảm xuống 0,5 mg / kg / ngày 2 tuần tiếp .Kết hợp kháng sinh mỗi tháng một lần : Rifampicin, Ofloxacin, Minocycline .Quang hóa trị liệu ( PUVA ) .

Quang trị liệu UVA1.

Liệu pháp quang động .Chất ức chế TNFa như Adalimumab và Infliximab .Thuốc ức chế Janus kinase ( JAK ) uống và bôi tại chỗ gồm có Tofacitinib .

Tài liệu tham khảo