Hình tượng nghệ thuật – Wikipedia tiếng Việt

Hình tượng nghệ thuật (tiếng Anh: image) là sản phẩm của phương thức chiếm lĩnh, thể hiện và tái tạo hiện thực theo quy luật của tưởng tượng, hư cấu nghệ thuật.

Nghệ sĩ sáng tạo ra tác phẩm là để nhận thức và cắt nghĩa đời sống, thể hiện tư tưởng và tình cảm của mình, giúp con người thể nghiệm ý vị của cuộc đời và lĩnh hội mọi quan hệ có ý nghĩa muôn màu muôn vẻ của bản thân và thế giới xung quanh. Nhưng khác với các nhà khoa học, nghệ sĩ không diễn đạt trực tiếp ý nghĩ và tình cảm bằng khái niệm trừu tượng, bằng định lí, công thức mà bằng hình tượng, nghĩa là bằng cách làm sống lại một cách cụ thể và gợi cảm những sự việc, những hiện tượng đáng làm ta suy nghĩ về tính cách và số phận, về tình đời, tình người qua một chất liệu cụ thể.

Như vậy, hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ chính là những khách thể đời sống được nghệ sĩ tái hiện bằng tưởng tượng phát minh sáng tạo trong những tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ. Giá trị trực quan độc lập là đặc thù quan trọng của hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật. Bằng vật liệu đơn cử, nó làm cho người ta hoàn toàn có thể ngấm nghía, thưởng ngoạn, tưởng tượng. Đó hoàn toàn có thể là một vật phẩm, một cảnh sắc vạn vật thiên nhiên hay một sự kiện xã hội được cảm nhận. Hình tượng hoàn toàn có thể sống sót qua vật liệu vật chất nhưng giá trị của nó là ở phương diện ý thức. Nhưng nói tới hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật người ta thường nghĩ tới hình tượng con người, gồm có cả hình tượng một tập thể người ( như hình tượng nhân dân hoặc hình tượng Tổ quốc ) với những chi tiết cụ thể bộc lộ cảm tính đa dạng và phong phú .

Đến với nghệ thuật, ta như được chứng kiến, được sống cuộc sống trong tác phẩm, ta ghi nhớ Chí Phèo vì cái mặt lằn dọc lằn ngang đầy những sẹo của hán, vì “bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi“, vì cách uống của hắn, vì những cuộc rạch mặt ăn vạ, vì “mối tình” của hắn với Thị Nở, vì nỗi buồn khi tỉnh rượu và cuộc trả thù đẫm máu.

Hình tượng nghệ thuật tái hiện đời sống, nhưng không phải sao chép y nguyên những hiện tượng có thật, mà là tái hiện có chọn lọc, sáng tạo thông qua trí tưởng tượng và tài năng của nghệ sĩ, sao cho các hình tượng truyền lại được ấn tượng sâu sắc, từng làm cho nghệ sĩ day dứt. trăn trở cho người khác. Hình tượng nghệ thuật vừa có giá trị thể hiện những nét cụ thể, cá biệt không lặp lại, lại vừa có khả năng khái quát, làm bộc lộ được bản chất của một loại người hay một quá trình đời sống theo quan niệm của nghệ sĩ. Hình tượng nghệ thuật không phải phản ánh các khách thể thực tại tự nó, mà thể hiện toàn bộ quan niệm và cảm thụ sống động của chủ thế đối với thực tại. Người đọc không chỉ thưởng thức “bức tranh” hiện thực, mà còn thưởng thức cả nét vẽ, sắc màu, cả nụ cười, sự suy tư ẩn trong bức tranh ấy. Hình tượng nghệ thuật thể hiện tập trung các giá trị nhân học và thẩm mỹ của nghệ thuật.

Vì những lẽ trên, cấu trúc của hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ khi nào cũng là sự thống nhất cao dộ giữa những mặt trái chiều : chủ quan và khách quan, lí trí và tình cảm, riêng biệt và khái quát, hiện thực và lí tưởng, tạo hình và biểu lộ, hữu hình và vô hình dung. Và cũng chính vì những lẽ trên, hình tượng còn là một quan hệ xã hội – nghệ thuật và thẩm mỹ vô cùng phức tạp. Trước hết là quan hệ giữa những yếu tố và chỉnh thể của bức tranh đời sống được tái hiện qua hình tượng. Thứ đến là quan hệ giữa quốc tế nghệ thuật và thẩm mỹ với thực tại mà nó phản ánh. Về phương diện này, hình tượng không chỉ tái hiện đời sống mà còn cải biến nó để tạo ra một quốc tế mới, chưa từng có trong hiện thực. Đó còn là quan hệ giữa tác giả với hình tượng, với đời sống trong tác phẩm. Một mặt, hình tượng là hình thức, là kí hiệu của một tư tưởng, tình cảm, một nội dung nhất định, là mẫu sản phẩm phát minh sáng tạo của nghệ sĩ. Mặt khác, hình tượng lại là một khách thể niềm tin có đời sống riêng, không nhờ vào vào ý muốn. Và sau cuối là quan hệ giữa tác giả, tác phẩm với công chúng của thẩm mỹ và nghệ thuật, giữa hình tượng với ngôn từ của một nền văn hoá .Mỗi một mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ sử dụng một loại vật liệu riêng không liên quan gì đến nhau đi thiết kế xây dựng hình tượng. Chất liệu của hội họa là đường nét, sắc tố, của kiến trúc là mảng khối, của âm nhạc là giai điệu, âm thanh. Văn học lấy ngôn từ làm vật liệu. Hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật là hình tượng ngôn từ .