GS.TS Hoàng Xuân Sính: “Học không biết mỏi, dạy người không biết chán”

Hai mươi năm Đại học Thăng Long, cũng là hai mươi năm cuộc sống Hoàng Xuân Sính đam mê, không biết mỏi, đi cùng chặng đường lồi lõm, gian nan, kiến thiết xây dựng Đại học Thăng Long. Câu chuyện bà kể trước hàng nghìn sinh viên, giáo sư, giảng viên … ngày hôm nay gắn với sự tìm tòi, thay đổi giáo dục ĐH của quốc gia ta. Đại học Thăng Long làm quy mô thử nghiệm cho những bước thay đổi đó .Đại học Thăng Long sinh ra ngày 15-12-1988 – trải qua bồn quy trình tiến độ gắn liền với sự sinh ra của những Qui chế ĐH dân lập và tư thục mà Nhà nước phát hành .Giai đoạn 1988 – 1994. Trường mang tên Trung tâm Đại học dân lập Thăng Long với sứ mạng quan trọng là triển khai quy mô cho toàn nước về ĐH tự chủ kinh tế tài chính. Chữ “ dân lập ” trường đề xuất, để tránh chữ “ tư thục ” do xã hội chưa gật đầu. Chữ “ Trung tâm ” là một tham vọng, tương lai Thăng Long sẽ là một TT những trường Đại học, nghĩa là có những trường con trong Đại học Thăng Long. Lúc này Nhà nước chưa có qui chế Đại học dân lập. Đại học Thăng Long vừa hoạt động giải trí, vừa tâm lý, góp phần vào việc soạn thảo qui chế .

Giai đoạn 1994- 2000. Sau khi xác định mô hình thí điểm Trung tâm Đại học dân lập Thăng Long đạt hiệu quả, Nhà nước ban hành Qui chế tạm thời Đại học dân lập. Từ qui chế này, hàng loạt các trường đại học dân lập đã ra đời trong cả nước. Đại học Thăng Long chính thức mang tên Trường Đại học dân lập Thăng Long.

Giai đoạn 2000 -2007. Đại học Thăng Long cùng một số các trường Đại học dân lập khác, tạo mô hình bền vững, để Nhà nước chính thức ban hành Qui chế trường Đại học dân lập. Qui chế này không khác lắm so với qui chế tạm thời.

Giai đoạn 2007 đến nay. Nhà nước phát hành Qui chế Trường Đại học tư thục. Ngày 31-12 – 2007, Đại học Thăng Long là trường “ Đại học tư thục ” tiên phong theo chính sách “ không vì tiềm năng chia doanh thu ”. Mục tiêu này được truy thuế kiểm toán và thuế xác lập tiếp tục .GS Hoàng Xuân Sính nhấn mạnh vấn đề : “ Sau 20 năm hoạt động giải trí, Thăng Long đã hiểu thâm thúy rằng tổ chức triển khai của một trường Đại học ngoài công lập có vững mạnh hay không, phụ thuộc vào rất nhiều vào qui chế. Qui chế hoàn toàn có thể giúp trường cất cánh bay hay đưa trường đi tới ngừng hoạt động. ”Hai mươi năm. Đại học Thăng Long trung thành với chủ với sứ mạng đề ra khởi đầu là hoạt động giải trí trên nguyên tắc không vì doanh thu, tạo môi trường tự nhiên giáo dục lành mạnh, tôn trọng tính trung thực, tình yêu thương và ý thức hợp tác. Đào tạo sinh viên ở bậc ĐH và sau đại học với chất lượng tốt, phân phối nhu yếu nhân lực có tri thức của xã hội, tiếp cận với giáo dục tân tiến toàn thế giới. Triển khai điều tra và nghiên cứu khoa học trong trường, tạo một đội ngũ điều tra và nghiên cứu khoa học để giảng dạy tốt. Xây dựng trường thành một Trung tâm văn hóa truyền thống, khoa học và công nghệ tiên tiến …Đại học Thăng Long, năm 1988, từ Khoa Toán – Tin chỉ có một lớp với 85 sinh viên, nay đã có những ngành đào tạo và giảng dạy : Khoa Toán – Tin : Toán – Tin ứng dụng, Khoa học máy tính, Mạng máy tính và viễn thông, Hệ thống thông tin quản trị … Khoa quản trị : Kế toán, Tài chính – Ngân hàng, Quản trị kinh doanh thương mại, Quản lý bệnh viện … Khoa Ngoại ngữ : Tiếng Anh, Tiếng Nhật, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Ý … Khoa xã hội và Nhân văn : Công tác xã hội, Nước Ta học. Khoa Điều dưỡng. Khoa khoa học sức khỏe thể chất : Y tế hội đồng … với khoảng chừng 7000 sinh viên theo học .

GS.TS Hoàng Xuân Sính trong giờ dạy toán tại trường ĐH Thăng Long năm 1988

Đại học Thăng Long không chạy theo số lượng đầu vào. Chú trọng rèn sinh viên học để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động. Hệ thống tín chỉ giúp sinh viên có thể tận dụng thời gian học để ratrường trước thời hạn, hoặc kéo dài nếu gặp khó khăn. Bạn Đoàn Tiến Đạt (Tài chính- Ngân hàng khóa 18) đoạt hai bằng loại giỏi trong hai năm- “siêu nhân” hiện đã đi làm. Tín chỉ còn giúp sinh viên tựchọn chương trình học hợp khả năng, sở thích. Theo số liệu điều tra sinh viên có việc làm trong ba tháng ra trường là 92,7%, riêng Tin học là 95%. Hội Cựu sinh viên Thăng Long hằng năm đến ngày 15-12về trường tặng học bổng bằng tiền riêng của mình cho đàn em đang học và giúp tạo việc làm… Giám đốc Tài chính công ty CP Dược phẩm UPI, Triệu Đức Hạnh (Toán-  Tin khóa 5) nói: “Trường hay,trường giỏi là nhìn vào sinh viên ra trường”.Hai mươi năm Đại học Thăng Long. Nhiều sinh viên thành đạt trong đời, người ở lại trường liên tục giảng dạy và học thạc sĩ, tiến sỹ, người du học : Pháp, Anh, Mỹ, Úc … Họ tự hào biết ơn Đại học Thăng Long, nhớ từng thầy, cô đã hết lòng dạy và thương mến, tôn trọng sinh viên, cho họ được tự chủ, phát minh sáng tạo, được nhận xét thầy cô, đặc biệt quan trọng là không ai mua bằng, bán điểm …Sinh viên Thăng Long luôn được dạy cách làm người trung thực. Giám đốc Công ty Giải pháp ứng dụng SSE Trần Duy Tăng ( Toán – Tin khóa 10 ) không quên một lần thi quay cóp bị phạt thẻ vàng, cô Hoàng Xuân Sính gọi lên phòng san sẻ : “ Mình có sao làm thế, có sao nói thế. Nếu đã một lần nói dối thì sẽ có những lần tiếp theo và cứ thế, mình sẽ sống trong gian dối ”. Lời khuyên của cô Sính “ Để thành người thì mình không nên trí trá ” đã theo Tăng trong đời, giúp anh trở thành người “ sống thật ” và trưởng thành …Nhờ giữ đúng tiềm năng “ Không vì chia doanh thu ” Đại học Thăng Long đã chiếm được niềm tin của Nhà nước, nhân dân và những trường ĐH quốc tế. Năm 1990, trường Đại học Quản lý Paris, Đại học Toulouse 1 nổi tiếng về Kinh tế, Đại học Nice nổi tiếng về Tin học, Đại học Sophia, Antipolis … đã đến Đại học Thăng Long, san sẻ kinh nghiệm tay nghề, tri thức, máy tính, học bổng cho thầy và trò … Tiến sĩ Toán học Phan Huy Phú, hiện là hiệu trưởng Đại học Thăng Long được nhận học bổng của Đại học Quản lý Paris. Thầy Phú đam mê Toán, vừa làm hiệu trưởng, vừa dạy Toán. Sinh viên kêu Toán rất khó mà vẫn mê hồn học vì kính trọng thầy, và hiểu giá trị của Toán học sẽ đem lại trí tuệ cho mình và sự phồn vinh cho quốc gia …

Giờ lên lớp của sinh viên Thăng Long

Hai mươi năm, Hoàng Xuân Sính tụ hội được các nhà Toán học, giáo sư, giảng viên, cộng sự… tâm huyết cùng bà mở Đại học Thăng Long bởi chính bà là một tấm gương, một ngọn nến tỏa sáng tưtưởng, tri thức và tình yêu cho giống nòi, từ những nền giáo dục mà bà đã được thụ hưởng: gia đình, Thăng Long- Hà Nội và nước Pháp…Năm 1959. Hoàng Xuân Sính đỗ thạc sĩ Toán tại Pháp. Cô nữ sinh TP.HN duyên dáng, giỏi giang, khiến người Pháp kính nể, không mơ đời sống giàu sang, đã chọn con đường quay trở lại Tổ quốc. Sau nhiều đêm day dứt, cặp vợ chồng trẻ chia hai ngả. Hoàng Xuân Sính ôm con trai vàng ngọc rời Paris hoa lệ về TP. Hà Nội. Nơi bà đã sinh ra trong một mái ấm gia đình danh sĩ tại làng Cót – Từ Liêm – Thành Phố Hà Nội. Nơi số nhà 102 – Hàng Bông, cha mẹ bà đã mở xưởng dệt mang tên Tấn Thanh. Cụ thân sinh Hoàng Thúc Tấn là một trong năm người khởi xướng, hỗ trợ vốn cho tờ Thanh Nghị ( 1941 – 1945 ) lời nói của giới tri thức TP. hà Nội .Hoàng Xuân Sính mê hồn dạy Toán và điều tra và nghiên cứu Toán tại Đại học Sư phạm Thành Phố Hà Nội. Những năm bảy mươi của thế kỷ XX, Hoàng Xuân Sính bảo vệ luận án tiến sỹ Toán trước hội đồng khoa học quốc tế tại Pháp, trở thành nữ giáo sư – tiến sỹ Toán học tiên phong của Nước Ta. Không biết bao nhiêu đêm bà mất ngủ, dưới mái nhà tranh leo lét ánh đèn dầu, xa xa tiếng bom Mỹ bắn phá miền Bắc, để điều tra và nghiên cứu khu công trình tiến sỹ Toán. Hoàng Xuân Sính – nhà giáo dục, nhà Toán học nữ “ Học không biết mỏi, dạy người không biết chán ” ( Khổng Tử ) .

Cả cuộc đời hiến dâng cho Toán học, bà ước mơ: “Tôi muốn góp phần đào tạo một lớp nhà Toán học trẻ ở đất nước tôi. Chúng tôi muốn xây dựng một hệ thống Toán học ở trình độ cao, hoàn chỉnh ngay ở trong nước” (Tinh hoa Hà Nội- NXB Văn hóa Thông Tin- 2006- trang 159). Nay tuổi bảy mươi, thông thái và nhanh nhẹn, Hoàng Xuân Sính miệt mài ngày đêm cùng Toán học. Bà tán đồng nhận xét của Thomas. Friedman trong cuốn Thế giới phẳng của ông: “Giáo dục mang lại sự phồn vinh giàu có cho một quốc gia, nếu sản sinh ra nhiều kỹ sư, nhà khoa học và toán học”. Đại học Thăng Long là nơi bà truyền tình yêu Toán học đến giới trẻ. Trên một tảng đá lớn hình ngọn lửa, đặt trong khuôn viên Đại học Thăng Long mới xây hiện đại, tràn ánh sáng, có dòng chữ khiêm tốn và cảm động: “20 năm vượt muôn vàn khó khăn, gian khổ, chúng tôi, một số nhà Toán học thuở ban đầu, cùng cộng đồng nhà trường và một đội ngũ kỹ sư đã xây dựng nên ngôi trường mang tên Đại học Thăng Long. Cầu mong nơi đây sẽ sản sinh ra những nhân tài cho sự phồn vinh, hạnh phúc của đất nước”.

Khánh thành ngôi trường Đại học Thăng Long nơi cánh đồng Đại Kim thênh thang gió. Ngài Anfred Mahavy nguyên hiệu trưởng Học viện Quản lý Paris ( ISG ) thuở khởi đầu ấy, đã bay sang Thành Phố Hà Nội, xúc động trò chuyện với thầy, trò Thăng Long : “ Tôi xem phóng sự về Hoàng Xuân Sính đam mê lập trường Đại học dân lập Thăng Long trên kênh 6 truyền hình Pháp. Nhờ phóng sự này tôi đến Nước Ta. Tháng 3-1990, qua Đại sứ quán Pháp, tôi gặp cô Sính ; cô nói : “ Ông không nên gặp tôi làm gì. Người quốc tế đến với tôi nhiều. Họ đã nói rất nhiều và không làm gì cả ”. Tôi muốn chứng tỏ rằng tôi đã làm. Tôi giúp cô Sính lập Khoa Quản lý, cấp học bổng … Chúng tôi giữ liên lạc trong tình bạn mãi mãi. Hai mươi năm thật ấn tượng. Tôi ngưỡng mộ sự nỗ lực, góp phần của cô Sính và của đội ngũ giáo sư, giảng viên, sinh viên Thăng Long. Đó là một sự nghiệp thật vĩ đại ” .Hoàng Xuân Sính không muốn ai nhắc tên của bà cùng với Đại học Thăng Long. Bà muốn tri ân tổng thể những ai đã tham gia vào chặng đường 20 năm của Đại học Thăng Long dù ít hay nhiều. Song sự nghiệp nào cũng phải có người khởi xướng và giữ lửa, truyền ánh sáng .Thăng Long – TP.HN nghìn tuổi, có Đại học tư thục Thăng Long – không vì chia doanh thu, là mơ ước của Phan Bội Châu và những sĩ phu đầu thế kỷ XX. Phan Chu Trinh – Phan Bội Châu đã sang Nhật Bản học Khánh Ứng Nghĩa Thục – ĐH tư thục tiên phong, do học giả uyên bác thời Minh Trị là Fukuzawa Ykichi ( 1835 – 1901 ) lập 1868. “ Nghĩa thục ” là “ public school ” của người Anh, mang ý nghĩa tự cường, độc lập, phát minh sáng tạo, óc tháo vát, lòng tự nguyện góp phần vào những việc công ích, góp thêm phần làm cho sự nghiệp Duy Tân, học tập phương Tây của Nhật Bản thành công xuất sắc, rạng danh nước Nhật. Đầu 1905, những cụ mở trường Đông Kinh Nghĩa Thục tại TP.HN, được chín tháng, bị thực dân Pháp đóng cửa. Cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI, Đại học Thăng Long chắp cánh tham vọng của Thăng Long – TP.HN. Mọi kỳ vọng hãy đến với tổng thể những ai học tập, giảng dạy, điều tra và nghiên cứu tại đây .