Bình minh – Wikipedia tiếng Việt

Đừng nhầm lẫn với Mặt Trời mọc Rạng đông gia dụng tại Florida

Rạng đông hay bình minh (Hán-Việt: phất/phá hiểu, lê minh) hay hừng đông xảy ra trước khi Mặt Trời mọc, là thời điểm lúc bắt đầu chạng vạng buổi sáng.[1] Bình minh ghi nhận sự hiện diện của các tia sáng gián tiếp yếu ớt từ Mặt Trời được tán xạ lên bầu khí quyển của Trái Đất, khi đĩa Mặt Trời vẫn còn nằm ở dưới đường chân trời. Không nên nhầm lẫn rạng đông với thời điểm Mặt Trời mọc, là thời điểm khi rìa phía trên của Mặt Trời xuất hiện ở phía trên đường chân trời.

Rạng đông thiên văn.

Rạng đông thiên văn bắt đầu khi Mặt Trời ở vị trí 18 độ phía dưới đường chân trời vào buổi sáng. Chạng vạng thiên văn là khoảng thời gian ngay sau đó, cho đến khi Mặt Trời lên vị trí 12 độ phía dưới đường chân trời.[2] Đây là lúc bầu trời không còn hoàn toàn tối, ở thời điểm này một phần nhỏ của ánh sáng Mặt Trời đã chiếu lên bầu trời và các ngôi sao bắt đầu nhạt dần. Rạng đông thiên văn (astronomical dawn) đánh dấu sự bắt đầu của giai đoạn chạng vạng thiên văn buổi sáng, kéo dài tới khi rạng đông hàng hải.

Rạng đông hàng hải.

Chạng vạng hàng hải bắt đầu khi có đủ lượng ánh sáng từ Mặt Trời, khi đó các thủy thủ có thể phân biệt được đường chân trời trên biển, nhưng bầu trời vẫn còn quá tối cho các hoạt động ngoài trời. Chính xác thì nó bắt đầu khi Mặt Trời ở vị trí 12 độ dưới đường chân trời vào buổi sáng sớm. Bầu trời đã đủ sáng để phân biệt rõ ràng với mặt đất và mặt nước. Rạng đông hàng hải (nautical dawn) đánh dấu sự bắt đầu của giai đoạn chạng vạng hàng hải, kéo dài tới khi rạng đông dân dụng.[2]

Rạng đông gia dụng.

Chạng vạng dân dụng bắt đầu khi có đủ ánh sáng để phân biệt hầu hết các vật thể và một số hoạt động ngoài trời có thể bắt đầu mà không cần ánh sáng nhân tạo. Chính xác thì nó xảy ra từ thời điểm rạng đông dân dụng (civil dawn), khi mà Mặt Trời ở vị trí 6 độ phía dưới đường chân trời vào buổi sáng sớm.[2]

Nếu khung trời trong xanh và có thêm một vài đám mây hay mù, hoàn toàn có thể Open những mảng sắc tố đỏ đồng, màu vàng và cam. Một vài ngôi sao 5 cánh và hành tinh sáng nhất, ví dụ điển hình như Kim tinh và Mộc tinh vẫn hoàn toàn có thể được trông thấy bằng mắt thường lúc rạng đông gia dụng. Thời điểm này lưu lại sự khởi đầu của chạng vạng gia dụng, lê dài tới lúc Mặt Trời mọc .

Ảnh hưởng của vĩ độ.

[4]

Rạng đông dân dụng, hàng hải và thiên văn, khi được định nghĩa là thời điểm bắt đầu chạng vạng tương ứng.

Độ dài thời hạn diễn ra chạng vạng rạng đông nhờ vào theo vĩ độ của người quan sát cũng như theo mùa. Trong khu vực xích đạo, chạng vạng chỉ lê dài trong khoảng chừng 70 phút ; trong khi tại những khu vực vùng cực, chạng vạng hoàn toàn có thể lê dài vài giờ .
Thời gian diễn ra chạng vạng là ngắn nhất tại vùng xích đạo, nơi tại những điểm phân Mặt Trời mọc ở phía Đông ( và lặn ở phía Tây ) theo một phương vuông góc với đường chân trời. Mỗi pha của chạng vạng ( gia dụng, hàng hải và thiên văn ) chỉ lê dài 24 phút. Đối với mọi nơi trên Trái Đất, thời hạn chạng vạng là ngắn nhất ở những điểm phân và dài nhất ở những điểm chí .

Ban ngày trở nên dài hơn khi càng gần với ngày hạ chí, trong khi ban đêm trở nên dài hơn khi càng gần với ngày đông chí. Điều này có ảnh hưởng tới thời điểm và thời lượng của rạng đông và hoàng hôn. Hiện tượng này rõ ràng nhất ở các vùng gần cực Bắc, nơi mà Mặt Trời mọc vào điểm xuân phân và chỉ lặn vào điểm thu phân, chạng vạng kéo dài rất lâu, khoảng một vài tuần.

Các vòng cực ( ở vĩ độ 66 ° 34 Bắc hay Nam ) được xác lập là những vĩ độ thấp nhất mà Mặt Trời không lặn ở ngày hạ chí. Vì thế, nửa đường kính góc của vòng cực bằng góc giữa mặt phẳng xích đạo của Trái Đất và mặt phẳng hoàng đạo. Thời gian mà Mặt Trời không lặn trở nên dài hơn khi càng gần những cực .Gần ngày hạ chí, những vĩ độ cao hơn 54 ° 34 ′, khung trời đêm không tối hơn chạng vạng hàng hải ; ở những vĩ độ cao hơn 60 ° 34, đêm hè không tối hơn chạng vạng thiên văn. ” Đêm trắng ” càng dài hơn ở những vĩ độ cao hơn .

Trong tôn giáo và truyền thuyết thần thoại.

Văn học và thành ngữ.

• Tôm chạng vạng, cá rạng đông.

Thư viện ảnh.

Rạng đông trong nghệ thuật và thẩm mỹ.

Liên kết ngoài.

• Biểu tính toán thời gian rạng đông cho khắp thế giới có thể tìm thấy tại www.gaisma.com/en/