Khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định – Wikipedia tiếng Việt

Khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (illegal, unreported and unregulated fishing – IUU) là quy định về chống đánh bắt hải sản IUU được Ủy ban châu Âu (EC) ban hành tại Quy định số 1005/20081 có hiệu lực từ ngày 01/10/2010. Mục tiêu của IUU là nhằm thiết lập một thống trên toàn châu Âu (EU) để ngăn chặn và loại bỏ việc nhập khẩu các sản phẩm thủy sản bị khai thác IUU vào thị trường EU.[1][2]

Theo Uỷ ban châu Âu, hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU là mối rình rập đe dọa lớn nhất đến việc duy trì, bảo tồn những nguồn lợi thuỷ sản và đa dạng sinh thái biển, gây ra những tác động ảnh hưởng nghiêm trọng về thiên nhiên và môi trường cũng như kinh tế tài chính – xã hội trên khoanh vùng phạm vi toàn quốc tế. Ước tính hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU chiếm tới 19 % tổng sản lượng cá đánh bắt cá trên quốc tế hàng năm. Phần lớn những hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU diễn ra ở những nước đang tăng trưởng .EU hiện là thị trường nhập khẩu thuỷ sản lớn nhất quốc tế, đồng thời cũng có những đơn vị sản xuất, chế biến, kinh doanh và xuất khẩu thuỷ sản lớn, với mạng lưới trao đổi khắp những lục địa. Năm 2007, EU đã nhập gần 16 tỉ Euro những loại sản phẩm thủy hải sản. Ước tính hàng năm, EU nhập khoảng chừng 1,1 tỉ Euro những loại sản phẩm đánh bắt cá cá có được từ hoạt động giải trí IUU. Điều đó có nghĩa là : EU là thị trường tiềm năng cho những tổ chức triển khai, cá thể đánh bắt cá IUU .

Nguyên nhân của đánh bắt IUU là do: thiếu cơ chế kiểm soát, truy nguyên nguồn gốc khiến các sản phẩm đánh bắt thuộc diện IUU dễ dàng được chuyển hoá qua thị trường EU.

Từ những nguyên do trên, việc kiến thiết xây dựng, phát hành và triển khai Quy định IUU là thiết yếu ; biểu lộ nghĩa vụ và trách nhiệm của EC so với hội đồng quốc tế trong những nỗ lực ngăn ngừa hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU .

Quá trình thiết kế xây dựng, trải qua.

Năm 2002, Uỷ ban châu Âu trải qua Kế hoạch để tiến hành một Kế hoạch hành vi quốc tế của Tổ chức nông lương của Liên hiệp quốc ( FAO ) năm 2001 nhằm mục đích phòng ngừa, ngăn ngừa và vô hiệu những hoạt động giải trí đánh bắt cá cá phạm pháp, không có báo cáo giải trình và không theo lao lý .Năm 2007, Uỷ ban châu Âu tổ chức triển khai triển khai quy trình tham vấn về Quy định chống đánh bắt cá cá phạm pháp, không có báo cáo giải trình và không theo lao lý ( IUU ). Văn bản đề xuất kiến nghị về Quy định IUU được trải qua vào tháng 10/2007 ; đến ngày 24/6/2008, đã đạt được sự đồng thuận chính trị trong EU và sau đó được Hội đồng châu Âu chính thức trải qua ngày 29/9/2008 tại Quyết định số 1005 / 2008. Quy định IUU có hiệu lực thực thi hiện hành từ ngày 1/1/2010 .

Nội dung chính của Quy định IUU.

Nguyên tắc chung.

Quy định sẽ vận dụng so với :

• Mọi tàu đánh bắt không phân biệt cờ hiệu hay quốc tịch của tàu đó;
• Mọi hoạt động đánh bắt cá tại tất cả các vùng nước đại dương;
• Tất cả các sản phẩm thuỷ sản được chế biến hoặc chưa qua chế biến (không bao gồm các sản phẩm được nêu trong Phụ lục I của Quy định IUU).

Theo Quy định, một cá thể hoặc tổ chức triển khai đánh bắt cá cá được cho là vi phạm IUU nếu có tín hiệu vi phạm những lao lý về quản trị và bảo tồn được vận dụng tại khu vực tương quan, hoặc việc đánh bắt cá cá không có giấy phép hợp lệ, được triển khai trong vùng biển gần ; thực thi vào mùa cấm đánh bắt cá ; sử dụng những phương tiện đi lại đánh bắt cá bị cấm ; không chấp hành những pháp luật bắt buộc về chính sách báo cáo giải trình, giả mạo nhận dạng hoặc cản trở việc tìm hiểu …

Kiểm tra tàu khai thác thủy hải sản so với nước thứ 3.

Việc tiếp cận dịch vụ cảng biển, cập bến và chuyển tải của một tàu đánh bắt cá cá từ nước thứ 3 sẽ chỉ được diễn ra dưới sự được cho phép của cảng biển được một nước thành viên chỉ định. Chủ tàu khai thác thủy hải sản phải thông tin cho cơ quan chức năng của nước thành viên đó tối thiểu 3 ngày thao tác trước thời gian dự kiến thanh toán giao dịch, phải thông tin về loại mẫu sản phẩm, khu vực đánh bắt cá và nơi tàu đánh bắt cá được ĐK. Ngoài ra, chủ tàu phải trình số liệu về khối lượng loại sản phẩm theo từng loài, thời hạn và khu vực sẽ cập cảng hoặc chuyển tải .Tàu khai thủy sản sẽ không được phép cập bến, chuyển tải hoặc thanh toán giao dịch tại cảng của một nước thành viên EU nếu việc tìm hiểu cho thấy tàu đó có tương quan đến hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU. Các tàu đánh bắt cá cá có tên trong Danh sách IUU của EU sẽ không được phép cập cảng tại bất kể một nước thành viên EU nào .

Xuất nhập khẩu những mẫu sản phẩm thuỷ sản.

Mọi hoạt động giải trí thương mại những loại sản phẩm thuỷ sản có được từ hoạt động giải trí đánh bắt cá IUU đều bị nghiêm cấm. Sản phẩm thuỷ sản được nhập khẩu vào EU phải có Giấy ghi nhận đánh bắt cá. Cơ quan chức năng của nước có tàu đánh bắt cá phải xác nhận mẫu sản phẩm thuỷ sản được đánh bắt cá trên tàu là tương thích với pháp luật của pháp lý và những lao lý quốc tế về quản trị và bảo tồn nguồn lợi thuỷ sản. Chứng nhận này phải được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền và vận dụng cho toàn bộ những mẫu sản phẩm đã chế biến hoặc chưa qua chế biến ( trừ cá nước ngọt, cá cảnh và 1 số ít loại thân mềm khác ) .

Hệ thống cảnh báo nhắc nhở tại EU.

Hệ thống này được thiết kế xây dựng nhằm mục đích giúp những cơ quan thẩm quyền đưa thông tin một cách nhanh nhất về những trường hợp vi phạm, bảo vệ tính minh bạch, công khai minh bạch. EC có nghĩa vụ và trách nhiệm thông tin công khai minh bạch và phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về quyết định hành động của mình, đồng thời cần kịp thời thông tin cho nước tương quan biết về quyết định hành động đó .

Biện pháp giải quyết và xử lý.

Tàu đánh bắt cá sẽ bị đưa vào list IUU nếu nước chủ quản không cung ứng nhu yếu của EC. Việc đưa ra khỏi list sẽ được thực thi nếu trong vòng 2 năm liên tục sau đó khi không có thông tin cho thấy tàu đó còn dính líu đến hoạt động giải trí IUU .

Nước thứ 3 bị đưa vào Danh sách các nước không hợp tác nếu nước đó không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của họ theo luật quốc tế, không hợp tác với EC. Mọi trao đổi thương mại về thuỷ sản, trực tiếp hoặc gián tiếp với nước này cũng bị cấm và sẽ chỉ được dỡ bỏ khi nước này cải thiện được tình hình theo quy định.

Nội dung khác.

Nghiêm cấm mọi vương quốc thành viên EU có tương quan hay ủng hộ những hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU. Đồng thời, EU có quyền áp đặt một khoản phạt trị giá tối đa gấp 5 lần giá trị lô hàng thuỷ sản vi phạm, gấp 8 lần nếu tái phạm và trong thời hạn 5 năm so với những trường hợp vi phạm nghiêm trọng .Các vương quốc hợp tác, trao đổi thông tin với những tổ chức triển khai quản trị đánh bắt cá cá khu vực, giữa những vương quốc thành viên EU, giữa EU với những nước thứ 3 trong những hoạt động giải trí phòng chống, ngăn ngừa và đẩy lùi những hoạt động giải trí đánh bắt cá cá IUU .
IUU ảnh hưởng tác động xấu đi đến nghề cá trên toàn quốc tế và của mỗi vương quốc ; ảnh hưởng tác động đến bảo đảm an toàn thực phẩm, có tương quan tới những tội phạm có tổ chức triển khai xuyên vương quốc ( như kinh doanh ma túy ), hạn chế và bóp nghẹt những hoạt động giải trí đánh bắt cá cá quy mô nhỏ của những nước đang tăng trưởng, tiếp sức cho tham những, rửa tiền, gian lận thương mại … Lượng cá đánh bắt cá phạm pháp hàng năm được ghi nhận từ 11 đến 26 triệu tấn, tương ứng trị giá từ 11 đến 23,5 tỷ USD. [ 3 ] .

Ở Nước Ta.

Năm 2017, Nước Ta trở thành nước thứ hai trong khu vực Khu vực Đông Nam Á bị EU ” rút thẻ vàng ” cảnh báo nhắc nhở so với món ăn hải sản khai thác từ những hành vi đánh cá phạm pháp, không báo cáo giải trình và không theo pháp luật ( IUU ). Tàu cá Nước Ta vi phạm những vùng biển quốc tế đã bị những nước Indonesia, Malaysia, Vương Quốc của nụ cười vận dụng những giải pháp cứng rắn, tiêu hủy tàu, bắt người, phạt tiền, gây căng thẳng mệt mỏi cho công tác làm việc bảo lãnh ngoại giao và quan hệ khu vực … [ 3 ]

Các khái niệm.

Khai thác thủy hải sản phạm pháp.

Là hoạt động giải trí của tàu cá thực thi khai thác thuỷ sản trong vùng biển thuộc quyền tài phán của một vương quốc mà không được phép ; hoạt động giải trí trái với lao lý, lao lý của vương quốc đó ; hoặc tàu cá treo cờ của vương quốc đã ký thỏa ước với một tổ chức triển khai quản trị nghề cá khu vực nhưng hoạt động giải trí trái với những giải pháp bảo tồn và quản trị của tổ chức triển khai có đặc thù ràng buộc so với vương quốc tàu treo cờ ; hoạt động giải trí trái với những pháp luật trong luật quốc tế được vận dụng ; hoặc tàu cá vi phạm luật vương quốc hay những nghĩa vụ và trách nhiệm quốc tế, gồm có cả luật và nghĩa vụ và trách nhiệm quốc tế của những vương quốc hợp tác với một tổ chức triển khai quản trị nghề cá khu vực tương quan .

Khai thác thủy hải sản không báo cáo giải trình.

Là hoạt động khai thác thủy sản không báo cáo hoặc báo cáo không đầy đủ cho cơ quan thẩm quyền, trái với luật pháp và quy định của Việt Nam; được thực hiện trong khu vực thuộc thẩm quyền của một tổ chức quản lý nghề cá khu vực liên quan, không báo cáo hoặc báo cáo không đầy đủ, trái với quy trình thủ tục báo cáo của tổ chức đó.

Khai thác thủy hải sản không theo pháp luật.

Là hoạt động giải trí khai thác triển khai trong khu vực hoạt động giải trí của một tổ chức triển khai quản trị nghề cá khu vực tương quan bởi những tàu cá không quốc tịch, tàu cá treo cờ của vương quốc không thuộc tổ chức triển khai ; hay bởi bất kể một thực thể khai thác thủy hải sản nào khác theo phương pháp không đồng nhất hay trái với những giải pháp bảo tồn và quản trị của tổ chức triển khai đó ; hoặc được thực thi bởi những tàu cá trong khu vực hay khai thác loài thủy hải sản không phải là đối tượng người tiêu dùng vận dụng của những giải pháp bảo tồn hay quản trị tương quan theo phương pháp không đồng điệu với nghĩa vụ và trách nhiệm của vương quốc về bảo tồn nguồn sinh vật biển trong pháp luật quốc tế ( khai thác ở vùng biển cấm khai thác, khai thác loài cấm khai thác, khai thác không đúng nghề, khai thác không giấy phép, sử dụng phương pháp không đúng … ) .

Quy định về khai thác phạm pháp.

1. Theo Khoản 1, Điều 60, Luật Thủy sản ngày 21/11/2017, hành vi được coi là khai thác thủy sản bất hợp pháp bao gồm:
2. Khai thác thủy sản không có giấy phép;
3. Khai thác thủy sản trong vùng cấm khai thác, trong thời gian cấm khai thác; khai thác, vận chuyển thủy sản cấm khai thác; khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ hơn quy định; sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm;
4. Khai thác trái phép loài thủy sản thuộc Danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;
5. Khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển thuộc quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực, quốc gia và vùng lãnh thổ khác;
6. Khai thác thủy sản vượt sản lượng theo loài, khai thác sai vùng, quá hạn ghi trong giấy phép;
7. Che giấu, giả mạo hoặc hủy chứng cứ vi phạm quy định liên quan đến khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản;
8. Ngăn cản, chống đối người có thẩm quyền thực hiện kiểm tra, giám sát sự tuân thủ các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản;
9. Chuyển tải hoặc hỗ trợ cho tàu đã được xác định có hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp, trừ trường hợp bất khả kháng;
10. Không trang bị hoặc trang bị không đầy đủ hoặc không vận hành thiết bị thông tin liên lạc và thiết bị giám sát hành trình theo quy định;
11. Không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định;
12. Tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, chuyển khẩu, quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác thủy sản bất hợp pháp;
13. Không ghi, ghi không đầy đủ, không đúng, không nộp nhật ký khai thác thủy sản, không báo cáo theo quy định;
14. Sử dụng tàu cá không quốc tịch hoặc mang quốc tịch của quốc gia không phải là thành viên để khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển quốc tế thuộc thẩm quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực;
15. Sử dụng tàu cá để khai thác thủy sản không theo quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản trong vùng biển quốc tế không thuộc thẩm quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực.[4]