Khám nghiệm tử thi là gì? Quy định về khám nghiệm tử thi theo Bộ luật tố tụng hình sự?

Khám nghiệm tử thi ( Autopsy ) là gì ? Khám nghiệm tử thi tiếng Anh là gì ? Quy định về khám nghiệm tử thi theo Bộ luật tố tụng hình sự ?

Trong pháp luật hình sự, khám nghiệm tử thi được xem là một khâu quan trọng cần được triển khai cẩn trọng, tỉ mỉ khi có đối tượng người dùng chết một cách không bình thường chưa rõ nguyên do. Trên thực tiễn, khám nghiệm tử thi được triển khai tương đối nhiều để tương hỗ quy trình tìm hiểu vụ án. Thế nhưng tùy từng trường hợp đơn cử mà khám nghiệm tử thi được thực thi theo nhu yếu của mái ấm gia đình người đã chết hoặc bắt buộc theo pháp luật của pháp luật hình sự. Chủ thể có quyền triển khai khám nghiệm tử thi là ai ? Trình tự thủ tục khám nghiệm tử thi như thế nào ? Bài viết dưới đấy sẽ giải đáp những câu hỏi này.

*Căn cứ pháp lý

– Bộ luật hình sự năm năm ngoái ( Sửa đổi bố sung năm 2017 ) ; – Bộ luật Tố tụng Hình sự năm năm ngoái ; – Quyết định số 111 / QĐ-VKSTC về việc phát hành quy định công tác làm việc thực hành thực tế quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, tìm hiểu, truy tố của Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao.

1. Khám nghiệm tử thi là gì?

Khái niệm khám nghiệm tử thi được nhìn nhận từ nhiều góc nhìn trình độ. Khám nghiệm tử thi hoàn toàn có thể được triển khai với cả mục tiêu pháp lý lẫn y tế. Dưới góc nhìn y học, khám nghiệm tử thi là một phương pháp phẫu thuật trình độ cao nhằm mục đích xét nghiệm tử thi để xác lập nguyên do cái chết và nhìn nhận xem có sự sống sót của bệnh tật hay chấn thương nào trong tử thi hay không. Đây là một quy trình tiến độ được thực thi bởi những bác sĩ trình độ được gọi là những nhà bệnh lý học. Dưới góc nhìn pháp lý, khám nghiệm tử thi pháp lý được triển khai khi nguyên do của cái chết hoàn toàn có thể là do tội phạm, trong khi khám nghiệm tử thi y học được thực thi để tìm ra nguyên do tử trận về mặt y học và được sử dụng trong những trường hợp nguyên do cái chết không rõ ràng và không xác lập được, hoặc hoàn toàn có thể vì mục tiêu điều tra và nghiên cứu. Theo đó, so với tố tụng hình sự, khám nghiệm tử thi là một bước trong hoạt động giải trí tìm hiểu nhằm mục đích phát hiện dấu vết tội phạm trên khung hình nạn nhân là người chết, xác lập nguyên do cái chết trong việc xử lý những vụ án có người chết như vụ án về tai nạn thương tâm giao thông vận tải, tai nạn đáng tiếc lao động hay 1 số ít trường hợp khác.

2. Khám nghiệm tử thi tiếng Anh là gì?

Khám nghiệm tử thi tiếng Anh là “Autopsy”

A detailed description by a pathologist complete with cartoon figures .

Xem thêm: Bộ luật tố tụng hình sự 2015 mới nhất đang áp dụng năm 2022

3. Quy định về khám nghiệm tử thi theo Bộ luật Tố tụng Hình sự?

3.1. Điều kiện để thực thi khám nghiệm tử thi

Việc khám nghiệm tử thi được thực thi khi thuộc một trong những trường hợp sau đây : – Có sự đồng ý chấp thuận của người đó trước khi chết ; – Có sự chấp thuận đồng ý của cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ nếu không có quan điểm của người đó trước khi chết ; – Theo quyết định hành động của người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp luật lao lý

3.2. Phân loại

Theo khoa học pháp lý, ta hoàn toàn có thể chia việc khám nghiệm tử thi thành 2 loại :

– Khám nghiệm tử thi theo yêu cầu: Khám nghiệm tử thi theo yêu cầu được thực hiện khi có sự đồng ý của người đó trước khi chết hoặc có sự đồng ý của cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên hoặc người giám hộ nếu không có ý kiến của người đó trước khi chết. Trong trường hợp này, các cơ quan chức năng không thể tiến hành việc khám nghiệm tử thi khi chưa có yêu cầu.

– Khám nghiệm tử thi theo quy định của pháp luật: Khám nghiệm tử thi đương nhiên được thực hiện theo quyết định của cơ quan chức năng cụ thể là của người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp luật quy định. Khi có căn cứ xác nhận về việc người đó chết bất thường hay chưa thể tìm ra nguyên nhân cái chết thì các chủ thể này được quyền ra quyết định khám nghiệm tử thi để xác định nguyên nhân cái chết và phục vụ công tác tố tụng theo quy định pháp luật mà không cần bất cứ yêu cầu nào.

Theo chuyên ngành y khoa, khám nghiệm tử thi hoàn toàn có thể phân loại ra thành khám nghiệm bên ngoài và khám nghiệm bên trong. Khám nghiệm bên trong yên cầu phải có sự chấp thuận đồng ý của họ hàng ruột thịt. Sau khi kết thúc khám nghiệm bên trong, khung hình sẽ được hoàn nguyên bằng cách khâu lại .

Xem thêm: Người bị hại là gì? Quy định về người bị hại theo Bộ luật tố tụng hình sự?

3.3. Chủ thể có quyền tiến hành việc khám nghiệm tử thi

Tại Điều 202, Bộ luật Tố tụng Hình sự năm năm ngoái có lao lý đơn cử : “ Việc khám nghiệm tử thi do giám định viên pháp y triển khai dưới sự chủ trì của Điều tra viên và phải có người tận mắt chứng kiến. Trước khi khám nghiệm tử thi, Điều tra viên phải thông tin cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời hạn và khu vực triển khai khám nghiệm để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc khám nghiệm tử thi. Kiểm sát viên phải xuất hiện để kiểm sát việc khám nghiệm tử thi.

Giám định viên kỹ thuật hình sự có thể được mời tham gia khám nghiệm tử thi để phát hiện, thu thập dấu vết phục vụ việc giám định.”

Như vậy, việc khám nghiệm tử thi được triển khai bởi người giám định viên pháp y dưới sự giám sát của Điều tra viên và người tận mắt chứng kiến. Việc khám nghiệm tử thi bắt buộc phải thực thi dưới sự kiểm sát của Kiểm sát viên của Viện Kiểm sát cùng cấp. Khám nghiệm tử thi là hoạt động giải trí được thực thi trong tiến trình tìm hiểu của tố tụng hình sự, tại Điểm b Khoản 2 Điều 6 lao lý tính năng của Viện kiểm sát nhân dân, Viện kiểm sát có công dụng kiểm sát việc tìm hiểu vụ án hình sự, do đó, kiểm sát việc khám nghiệm tử thi là việc Viện kiểm sát nhân dân triển khai công dụng hoạt động giải trí tư pháp. Cụ thể theo pháp luật tại Quy chế trong thời điểm tạm thời công tác làm việc thực hành thực tế quyền công tố, kiếm sát việc khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, thực nghiệm tìm hiểu và giám định khi nhận được thông tin của Cơ quan tìm hiểu, Kiểm sát viên thực thi quyền công tố, kiểm sát việc khám nghiệm tử thi theo lao lý của pháp lý. Theo đó, trách nhiệm, quyền hạn của Kiểm sát viên trước và trong khi khám nghiệm tử thi như sau : – Trong mọi trường hợp, khi nhận được thông tin của Cơ quan tìm hiểu, Kiểm sát viên phải xuất hiện để thực hành thực tế quyền công tố, kiểm sát việc khám nghiệm tử thi theo pháp luật của pháp lý. Kiểm sát viên phải dữ thế chủ động phối hợp với điều tra viên để thống nhất nội dung, kế hoạch khám nghiệm tử thi. Trước khi khám nghiệm tử thi, Kiểm sát viên nhu yếu tìm hiểu viên thông tin tóm tắt nội dung vấn đề, thành phần thực thi, tham gia khám nghiệm, thời hạn, khu vực thực thi khám nghiệm .

Xem thêm: Nhận dạng là gì? Nhận dạng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự?

– Trong trường hợp vấn đề có 02 tử thi trở lên, vấn đề được dư luận xã hội đặc biệt quan trọng chăm sóc hoặc trong những trường hợp khác khi xét thấy thiết yếu thì chỉ huy đơn vị chức năng, chỉ huy Viện phải trực tiếp cùng Kiểm sát viên thực hành thực tế quyền công tố, kiểm sát việc khám nghiệm tử thi.

– Trường hợp cần thiết, Viện trưởng hoặc Phó Viện trưởng Viện kiểm sát cấp dưới đề nghị Viện kiểm sát cấp trên phân công Kiểm sát viên cùng thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khám nghiệm tử thi.              

– Trong quy trình khám nghiệm tử thi, Kiểm sát viên phải nhu yếu điều tra viên, Giám định viên pháp y, Giám định viên kỹ thuật hình sự triển khai chụp ảnh, miêu tả không thiếu dấu vết để lại trên tử thi, tích lũy, dữ gìn và bảo vệ vật mẫu, ship hàng công tác làm việc giám định để xác lập nguyên do chết hoặc truy lùng tung tích của nạn nhân. Kiểm sát viên phải ghi chép, diễn đạt không thiếu, đúng chuẩn, rõ ràng, đơn cử những dấu vết để lại trên tử thi để làm cơ sở xem xét, so sánh với biên bản khám nghiệm tử thi. – Nếu thấy việc khám nghiệm tử thi chưa không thiếu, vi phạm lao lý tại Điều 202 Bộ luật Tố tụng Hình sự, Kiểm sát viên nhu yếu điều tra viên, Giám định viên pháp y, Giám định viên kỹ thuật hình sự bổ trợ, khắc phục ; trường hợp không triển khai hoặc thực thi không vừa đủ thì nhu yếu ghi ý kiến của Kiểm sát viên vào biên bản khám nghiệm và báo cáo giải trình chỉ huy đơn vị chức năng, chỉ huy Viện. – Trường hợp phải khai thác tử thi, Kiểm sát viên phải kiểm sát về trình tự, thủ tục, bảo vệ việc khai thác tử thi để khám nghiệm đúng lao lý tại Điều 202 Bộ luật Tố tụng Hình sự và những văn bản pháp lý khác có tương quan.

3.4. Trình tự, thủ tục khám nghiệm tử thi

Bộ luật Tố tụng Hình sự năm năm ngoái có pháp luật : – Thứ nhất, khi khám nghiệm tử thi, Điều tra viên, Giám định viên pháp y, Giám định viên kỹ thuật hình sự phải triển khai chụp ảnh, diễn đạt không thiếu dấu vết để lại trên tử thi, chụp ảnh, tích lũy, dữ gìn và bảo vệ vật mẫu ship hàng công tác làm việc trưng cầu giám định để xác lập nguyên do chết hoặc săn lùng tung tích của nạn nhân .

Xem thêm: Trưng cầu giám định là gì? Trưng cầu giám định theo Bộ luật tố tụng hình sự?

Cụ thể, về việc xem xét dấu vết trên thân thể, Bộ luật này cũng lao lý rõ tại Điều 203 như sau : – Khi thiết yếu, Điều tra viên triển khai xem xét dấu vết của tội phạm hoặc những dấu vết khác có ý nghĩa so với việc xử lý vụ án trên thân thể người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị hại, người làm chứng. Trong trường hợp thiết yếu thì Cơ quan tìm hiểu trưng cầu giám định. – Việc xem xét dấu vết trên thân thể phải do người cùng giới triển khai và phải có người cùng giới tận mắt chứng kiến. Trường hợp thiết yếu thì hoàn toàn có thể mời bác sĩ tham gia. – Nghiêm cấm xâm phạm sức khỏe thể chất, danh dự, nhân phẩm của người bị xem xét dấu vết trên thân thể. – Khi xem xét dấu vết trên thân thể phải lập biên bản miêu tả dấu vết để lại trên thân thể ; trường hợp thiết yếu phải chụp ảnh, trưng cầu giám định. Biên bản xem xét dấu vết trên thân thể được lập theo pháp luật tại Điều 178 của Bộ luật này. Thứ hai, kiểm sát viên phải ghi chép, diễn đạt vừa đủ, đúng mực, rõ ràng, đơn cử những dấu vết để lại trên tử thi để làm cơ sở xem xét, so sánh với biên bản khám nghiệm tử thi. Sau cùng, trường hợp cần khai thác tử thi thì phải có quyết định hành động của Cơ quan tìm hiểu và thông tin cho người thân thích của người chết trước khi thực thi. Trường hợp người chết không có hoặc không xác lập được người thân thích của họ thì thông tin cho đại diện thay mặt chính quyền sở tại xã, phường, thị xã nơi trôn cất tử thi biết. Kiểm sát viên phải kiểm sát về trình tự, thủ tục, bảo vệ việc khai thác tử thi để khám nghiệm theo lao lý của pháp lý.

3.5. Biên bản khám nghiệm tử thi

Biên bản khám nghiệm tử thi là văn bản do cơ quan điều tra lập khí thực hiện việc khám tử thi để xác định nguyên nhân cái chết hoặc tìm ra dấu vết trên thân thể của người bị hại giúp cho việc chứng minh tội phạm.

Biên bản là văn bản pháp lí bộc lộ được hàng loạt những hoạt động giải trí khám nghiệm tử thi như thời hạn, khu vực thực thi khám, diễn đạt đơn cử thực trạng, dấu vết bên ngoài, cũng như tác dụng giải phẫu bên trong tử thi ; việc phát hiện và thu giữ vật phát hiện được ở tử thi. Nếu tử thi phải khai thác để khám thì biên bản cũng biểu lộ việc khai thác đó. Biên bản cũng biểu lộ rõ những người triển khai khám tử thi như điều tra viên, bác sĩ pháp y, đại diện thay mặt viện kiểm sát cùng cấp, những người tận mắt chứng kiến, đại diện thay mặt mái ấm gia đình nạn nhân và người giám định, nếu có. Đồng thời biên bản cũng ghi nhận những khiếu nại, nhu yếu hoặc để nghị của những người tham gia việc khám tử thi. Biên bản khám tử thi phải có chữ kí của điều tra viên, bác sĩ pháp y, những người tận mắt chứng kiến cũng như đại diện thay mặt viện kiểm sát cùng cấp, đại diện thay mặt mái ấm gia đình nạn nhân và người giám định, nếu họ xuất hiện trong khi khám.