Khu dự trữ sinh quyển thế giới là một danh hiệu do UNESCO trao tặng cho các khu bảo tồn thiên nhiên có hệ động thực vật độc đáo, phong phú đa dạng. Theo định nghĩa của UNESCO, Khu dự trữ sinh quyển thế giới là những khu vực hệ sinh thái bờ biển hoặc trên cạn giúp thúc đẩy các giải pháp điều hòa việc bảo tồn sự đa dạng sinh học với việc phát triển bền vững khu vực đó có giá trị nổi bật, được quốc tế công nhận.[1].
Mạng lưới của những khu DTSQ quốc tế được hình thành vào năm 1976 và đến 2010 đã có 504 khu dự trữ sinh quyển thuộc 102 vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ. Các nước có nhiều khu DTSQ nhất là Mỹ ( 47 ), Nga ( 37 ), Tây Ban Nha ( 33 ) và Trung Quốc ( 26 ) .
Khi trở thành khu dự trữ sinh quyển thế giới, các nước phải tuân thủ các hiệp ước, công ước và các cam kết quốc tế mà Chính phủ đã ký.
Bạn đang đọc: Khu dự trữ sinh quyển thế giới – Wikipedia tiếng Việt
Nội dung chính
Các tiêu chuẩn.
7 tiêu chuẩn để trở thành khu dự trữ sinh quyển quốc tế ( Theo lao lý của Điều 4, Khung Pháp lý của Mạng lưới toàn thế giới những Khu DTSQ quốc tế được trải qua tại Đại hội đồng UNESCO năm 1995 – http://unesdoc.unesco.org/images/0010/001038/103849eb.pdf ) là :
- Khu vực đề cử có đại diện đa dạng các hệ sinh thái của những khu vực địa lý sinh vật chính, bao gồm cả những khu vực phát triển có các mức độ tác động khác nhau (gradiation) của con người.
- Khu vực đề cử có giá trị bảo tồn đa dạng sinh học cao.
- Khu dự trữ sinh quyển đó có thể thực hiện phát triển theo hướng bền vững ở cấp độ vùng.
- Khu dự trữ sinh quyển có diện tích thích hợp để đáp ứng được ba chức năng của khu dự trữ sinh quyển.
- Khu vực đó có đủ những phân vùng thích hợp để thực hiện 3 chức năng của khu dự trữ sinh quyển thông qua: (a) vùng lõi có diện tích đủ lớn, được thiết lập bởi pháp luật, hoặc một vùng được dành riêng cho việc bảo tồn lâu dài; (b) vùng đệm được xác định rõ ràng, bao quanh hoặc kết nối với (các) vùng lõi, nơi dành cho các hoạt động hài hòa với bảo tồn; (c) vùng chuyển tiếp dành cho việc khuyến khích và tạo ra các hoạt động quản lý và sử dụng tài nguyên bền vững.
- Có bố trí các cơ cấu quản lý để huy động sự tham gia của nhiều bên liên quan, giữa chính quyền địa phương, cộng đồng dân cư và khối tư nhân để thiết kế và thực hiện các chức năng của khu dự trữ sinh quyển.
- Cơ chế thực hiện việc quản lý và bảo tồn được UNESCO chấp nhận, bao gồm: (a) các cơ chế quản lý các hoạt động và khai thác của con người tại vùng đệm; (b) có một chính sách hoặc kế hoạch quản lý cho toàn khu dự trữ sinh quyển; (c) có một cơ chế hoặc đội ngũ quản lý được thành lập để thực hiện chính sách hoặc kế hoạch đó; (d) có các chương trình nghiên cứu, quan trắc, giáo dục và đào tạo.
Khu dự trữ sinh quyển được tổ chức triển khai thành 3 vùng : [ 2 ]
- Vùng lõi: nhằm bảo tồn lâu dài đa dạng loài, các cảnh quan, hệ sinh thái.
- Vùng đệm: nằm bao quanh hoặc tiếp giáp vùng lõi. Ở đây, có thể tiến hành các hoạt động kinh tế, nghiên cứu, giáo dục và giải trí nhưng không ảnh hưởng đến vùng lõi.
- Vùng chuyển tiếp: nằm ở ngoài cùng. Tại đây, các hoạt động kinh tế vẫn duy trì bình thường trên cơ sở phát triển bền vững nguồn lợi tài nguyên thiên nhiên mà khu dự trữ sinh quyển đem lại.
Khu dự trữ sinh quyển quốc tế có những nét giống và khác với một vườn vương quốc và khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên như sau :
- Vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên chỉ là một phần trong một khu dự trữ sinh quyển. Mỗi khu dự trữ sinh quyển có thể có nhiều vùng lõi là các vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên,
- Vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên chỉ thực hiện một trong ba chức năng của một khu dự trữ sinh quyển, đó là chức năng bảo tồn. Trong khi khu dự trữ sinh quyển, ngoài chức năng bảo tồn thiên nhiên còn thực hiện chức năng phát triển (kinh tế, văn hóa, du lịch sinh thái…) và chức năng hỗ trợ nghiên cứu khoa học, giáo dục…
- Khu dự trữ sinh quyển còn là một cách tiếp cận bảo tồn và phát triển bền vững tương đối mới (ra đời từ năm 1971) so với cách tiếp cận tập trung vào mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học của các vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên – vốn xuất phát từ khái niệm khu bảo vệ, vốn đã có lịch sử hình thành và tiến hóa qua nhiều thế kỷ.
- Các khu dự trữ sinh quyển thế giới được điều phối bởi Ủy ban MAB của UNESCO trong khi các khu bảo vệ (PA) được điều phối bởi IUCN.[3]
Đảo Cù lao Chàm
Mục đích của việc xây dựng Khu dự trữ sinh quyển.
Việc thiết kế xây dựng khu DTSQ là nhằm mục đích xử lý một trong những yếu tố thực tiễn quan trọng nhất mà con người đang đương đầu lúc bấy giờ : đó là làm thế nào để hoàn toàn có thể tạo nên sự cân đối giữa bảo tồn phong phú sinh học, những nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên với sự thôi thúc tăng trưởng kinh tế-xã hội, duy trì những giá trị văn hoá truyền thống cuội nguồn cung ứng nhu yếu ngày càng cao của con người. Mô hình khu DTSQ vừa cung ứng cơ sở lý luận vừa là công cụ thực thi chương trình nghiên cứu và điều tra đa vương quốc về ảnh hưởng tác động qua lại giữa con người và sinh quyển. Về mặt phương pháp luận và cách tiếp cận cơ bản, khu dự trữ sinh quyển là : ” Con người là một phần của sinh quyển “, là ” Công dân sinh thái “. ” Sinh quyển ” là thuật ngữ đã trở nên quen thuộc trong đời sống quốc tế lúc bấy giờ, nó được sử dụng thoáng đãng. Tại hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường tổ chức triển khai tại Stockholm, Thụy Điển năm 1972, cụm từ ‘ Hội nghị Sinh quyển ’ thường được nhắc tới khi nhìn nhận những yếu tố môi trường tự nhiên một cách bao quát và tổng lực. Các nhà khoa học, nhà quản trị nhất trí với nhau rằng : việc sử dụng và bảo tồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên phải song song với tăng trưởng kinh tế tài chính nâng cao mức sống người dân hơn là trái chiều, cần khuyến khích những cách tiếp cận điều tra và nghiên cứu và quản trị để đạt được tiềm năng này .Vào năm 1969, Ban Tư vấn Khoa học của MAB đã yêu cầu việc xây dựng mạng lưới hợp tác trên toàn quốc tế, gồm có cả những vườn vương quốc, khu dự trữ sinh quyển và những hình thức bảo tồn khác ship hàng cho công tác làm việc bảo tồn cũng như tăng nhanh những khu công trình điều tra và nghiên cứu, giáo dục và giảng dạy. Các công dụng cơ bản của mạng lưới này gồm có : góp phần vào việc bảo tồn phong phú di truyền, loài, hệ sinh thái và duy trì đa dạng sinh học ( tính năng bảo tồn ) ; tạo điều kiện kèm theo cho những hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu và giám sát, giáo dục và trao đổi thông tin giữa những địa phương, vương quốc và quốc tế về bảo tồn và tăng trưởng vững chắc ( tính năng tương hỗ ) ; phối hợp ngặt nghèo giữa bảo vệ môi trường tự nhiên và tăng trưởng kinh tế tài chính nâng cao mức sống người dân và đây cũng chính là tác nhân cơ bản bảo vệ cho sự thành công xuất sắc của công tác làm việc bảo tồn ( tính năng tăng trưởng ). Như vậy, khu DTSQ sẽ là phòng thí nghiệm sống cho việc nghiên cứu và điều tra, giáo dục, huấn luyện và đào tạo và giám sát những hệ sinh thái, đem lại quyền lợi cho cộng đồng cư dân địa phương, vương quốc và quốc tế .
Khu dự trữ sinh quyển quốc tế tại Nước Ta.
Các khu đang đề xuất kiến nghị.
Liên kết ngoài.
Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường