Vật lý học – Wikipedia tiếng Việt

Vật lí học hay vật lý (gọi tắt là lý) (tiếng Anh: physics, từ tiếng Hi Lạp cổ: φύσις có nghĩa là kiến thức về tự nhiên) là một môn khoa học tự nhiên tập trung vào sự nghiên cứu vật chất[1] và chuyển động của nó trong không gian và thời gian, cùng với những khái niệm liên quan như năng lượng và lực.[2] Vật lí học là một trong những bộ môn khoa học lâu đời nhất, với mục đích tìm hiểu sự vận động của vũ trụ.[3][4][5]

Vật lí là một trong những ngành hàn lâm sớm nhất, và có lẽ rằng là sớm nhất khi tính chung với thiên văn học. [ 6 ] Trong hai thiên niên kỷ vừa mới qua, vật lí là một phần của triết học tự nhiên cùng với hóa học, vài nhánh đơn cử của toán học và sinh học, nhưng trong cuộc Cách mạng khoa học khởi đầu từ thế kỷ XVII, những môn khoa học tự nhiên nổi lên như những ngành nghiên cứu và điều tra riêng độc lập với nhau. [ 7 ] Vật lí học giao nhau với nhiều nghành nghiên cứu và điều tra liên môn ngành khác nhau, như vật lí sinh học và hóa học lượng tử, số lượng giới hạn của vật lí cũng không rõ ràng. Các phát hiện mới trong vật lí thường lý giải những chính sách cơ bản của những môn khoa học khác đồng thời mở ra những hướng điều tra và nghiên cứu mới trong những nghành nghề dịch vụ như toán học hoặc triết học .

Vật lí học cũng có những đóng góp quan trọng qua sự tiến bộ các công nghệ mới đạt được do những phát kiến lí thuyết trong vật lí. Ví dụ, sự tiến bộ trong hiểu biết về điện từ học hoặc vật lí hạt nhân đã trực tiếp dẫn đến sự phát minh và phát triển những sản phẩm mới, thay đổi đáng kể bộ mặt xã hội ngày nay, như ti vi, máy vi tính, laser, internet, các thiết bị gia dụng, hay là vũ khí hạt nhân; những tiến bộ trong nhiệt động lực học dẫn tới sự phát triển cách mạng công nghiệp; và sự phát triển của ngành cơ học thúc đẩy sự phát triển phép tính vi tích phân.

Triết học tự nhiên được đề cập đến trong nhiều nền văn minh khác nhau. Trong giai đoạn 650 TCN – 480 TCN, khi các nhà triết học Hi Lạp trước Sokrates như Thales phản đối cách giải thích chủ quan duy ý chí cho các hiện tượng tự nhiên và ông cho rằng mọi sự kiện phải có nguyên nhân từ tự nhiên.[8] Họ đề xuất ra những ý tưởng nhằm lí giải các quan sát và hiện tượng, và nhiều giả thuyết của họ đã được chứng minh thành công bằng thí nghiệm,[9] ví dụ như Nguyên tử luận.

Vật lí cổ điển trở thành khoa học riêng khi người châu Âu cận đại sử dụng các phương pháp thực nghiệm và định lượng nhằm phát hiện ra các quy luật mà ngày nay gọi là các định luật vật lí.[10][11] Johannes Kepler, Galileo Galilei và Isaac Newton đã phát hiện và thống nhất nhiều định luật chuyển động khác nhau.[12] Trong thời gian diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp, khi mà các thiết bị cần tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, do vậy các nhà vật lí đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện ra những định luật mới của nhiệt động lực học, hóa học và điện từ học.

Vật lí hiện đại bao gồm thuyết lượng tử do Max Planck khai sinh và Albert Einstein với thuyết tương đối, và những người tiên phong trong cơ học lượng tử như Werner Heisenberg, Erwin Schrödinger, Paul Dirac và rất nhiều nhà khoa học lớn khác.

Triết học vật lí.

Theo nhiều cách, vật lí học bắt nguồn từ Triết học Hi Lạp cổ đại. Từ những cố gắng đầu tiên của Thales nhằm phân loại vật chất, cho đến lập luận của Democritus về vật chất cấu tạo bởi những hạt nhỏ không thể phân chia được, mô hình địa tâm của Ptolemy trong đó bầu trời là mái vòm đặc, và đến cuốn sách Vật lí của Aristotle (một trong những cuốn sách đầu tiên về vật lí, với nội dung mô tả và phân tích các chuyển động theo quan điểm triết học), và nhiều nhà triết học Hi Lạp khác đã tự phát triển những lí thuyết khác nhau về tự nhiên. Vật lí được coi là một ngành của triết học tự nhiên cho đến tận cuối thế kỷ XVIII.[13][14]

Cho đến thế kỷ XIX, vật lí đã tách ra khỏi triết học và trở thành một ngành khoa học riêng. Vật lí, cũng như các ngành khoa học khác, dựa trên triết học của khoa học để đưa ra những miêu tả phù hợp cho phương pháp khoa học.[15] Phương pháp khoa học áp dụng lí luận tiên nghiệm và hậu nghiệm và sử dụng suy luận Bayes trong đó các quan sát hay bằng chứng được dùng để cập nhật hoặc suy luận ra xác suất cho việc xem xét một giả thuyết có thể là đúng hay không.[16]

Sự tăng trưởng của vật lí học đã mang lại câu vấn đáp cho nhiều câu hỏi của những nhà triết học trước đây, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi mới. Các yếu tố của triết học trong vật lí, triết học của vật lí, gồm có thực chất của khoảng trống và thời hạn, quyết định hành động luận, và những lí thuyết trừu tượng như chủ nghĩa kinh nghiệm tay nghề, chủ nghĩa tự nhiên và thực tại luận. [ 17 ]

Nhiều nhà vật lí cũng đã viết về ý nghĩa triết học trong các công trình của họ, như Laplace, người đưa ra học thuyết quyết định luận nhân quả,[18] và Erwin Schrödinger, khi ông viết về ý nghĩa thực tại của cơ học lượng tử.[19] Stephen Hawking đã gọi nhà toán lí Roger Penrose là người theo chủ nghĩa Plato.[20] Trong thảo luận ở cuốn sách của Penrose, The Road to Reality.[21] Hawking coi Penrose là “người theo chủ nghĩa giản lược không biết đến xấu hổ” và không đồng tình với những quan điểm của Penrose.[22]

Những lí thuyết cốt lõi.

Mặc dù vật lí bao hàm rất nhiều hiện tượng kỳ lạ trong tự nhiên, nhưng những nhà vật lí chỉ cần 1 số ít lí thuyết để miêu tả những hiện tượng kỳ lạ này. Những lí thuyết này không những được kiểm tra bằng thực nghiệm rất nhiều lần với tác dụng đúng giao động trong những khoanh vùng phạm vi nhất định mà còn mang lại nhiều ứng dụng cho xã hội. Ví dụ, cơ học cổ xưa miêu tả đúng chuẩn hoạt động của những vật vĩ mô lớn hơn nguyên tử nhiều lần và vận động và di chuyển với tốc độ nhỏ hơn nhiều vận tốc ánh sáng. [ 23 ] Những lí thuyết này vẫn còn được điều tra và nghiên cứu vận dụng cho tới ngày này, và một nhánh của cơ học cổ xưa là lí thuyết hỗn loạn mới chỉ hình thành từ thế kỷ XX, ba thế kỷ sau khi cơ học cổ xưa sinh ra từ những khu công trình của Isaac Newton ( 1642 – 1727 ) .Những lí thuyết TT này là công cụ quan trọng cho nghiên cứu và điều tra những yếu tố đơn cử, và so với bất kể nhà vật lí nào, không kể họ chăm sóc tới nghành nghề dịch vụ nghiên cứu và điều tra nào, cũng đều được học những lí thuyết này ở trường ĐH. Chúng gồm có cơ học cổ xưa, cơ học lượng tử, nhiệt động lực học và cơ học thống kê, điện từ học, và thuyết tương đối hẹp. [ 23 ]

Vật lí cổ xưa.

Minh họa động cơ hơi nước 3 tiến trình .Vật lí cổ xưa gồm có những nhánh và chủ đề truyền thống cuội nguồn đã được công nhận và tăng trưởng triển khai xong trước thế kỷ XX — cơ học cổ xưa, âm học, quang học, nhiệt động lực học, và điện từ học .Cơ học cổ xưa điều tra và nghiên cứu vật thể chịu tính năng của lực cũng như trạng thái hoạt động của chúng ; và hoàn toàn có thể chia ra thành môn tĩnh học ( điều tra và nghiên cứu trạng thái đứng yên của vật ), động học ( điều tra và nghiên cứu hoạt động của vật mà không xét tới nguyên do gây ra hoạt động ), và động lực học ( nghiên cứu và điều tra hoạt động và lực ảnh hưởng tác động lên vật ) ; cơ học cũng hoàn toàn có thể chia thành những môn cơ học vật rắn và cơ học chất lưu ( cả hai môn này thuộc về cơ học môi trường tự nhiên liên tục ), và cơ học chất lưu có những nhánh con như thủy tĩnh học, thủy động lực học, khí động lực học, và khí nén học ( pneumatics ). [ 23 ]Âm học, ngành điều tra và nghiên cứu âm thanh, mà những nhà vật lí thường coi là một nhánh của cơ học chính bới âm thanh là do hoạt động của những hạt hay phân tử trong không khí hoặc trong thiên nhiên và môi trường khác gây ra sóng âm và do đó hoàn toàn có thể lý giải theo những định luật của cơ học. Một trong những nhánh quan trọng của âm học là siêu âm học, nghiên cứu và điều tra sóng siêu âm với tần số cao hơn tần số nghe của con người .Quang học, bộ môn nghiên cứu và điều tra hoạt động của ánh sáng, không những chỉ nghiên cứu và điều tra ánh sáng khả kiến mà còn gồm có bức xạ hồng ngoại và tử ngoại, mà có đặc thù tương tự như như ánh sáng ngoại trừ mắt người không hề thấy được, như tính phản xạ, khúc xạ, giao thoa, nhiễu xạ, phân cực và khuếch tán ánh sáng .Nhiệt lượng là một dạng nguồn năng lượng dự trữ trong vật chất nhờ vào hoạt động nhiệt hỗn loạn của những hạt cấu trúc nên vật chất ; nhiệt động lực học điều tra và nghiên cứu những mối liên hệ giữa nhiệt lượng và những dạng nguồn năng lượng khác hoặc với những khái niệm như entropy và môn này có liên hệ mật thiết với cơ học thống kê .Điện học và từ học trở thành một ngành riêng của vật lí kể từ những tò mò mới tương quan đến chúng vào đầu thế kỷ XIX ; với quy luật dòng điện chạy qua dây dẫn sinh ra từ trường và một từ trường biến hóa sinh ra dòng điện cảm ứng. Tĩnh điện học nghiên cứu và điều tra những hạt điện tích đứng yên, Điện động lực học điều tra và nghiên cứu hành xử của những điện tích hoạt động, và tĩnh từ học nghiên cứu và điều tra những cực từ đứng yên, như nam châm hút. [ 24 ] [ 25 ]

Vật lí tân tiến.

Vật lí cổ xưa nói chung nghiên cứu và điều tra vật chất và hoạt động ở khoanh vùng phạm vi mà con người hoàn toàn có thể quan sát và tiếp cận hàng ngày, trong khi vật lí tân tiến nghiên cứu và điều tra hành trạng của vật chất và tương tác ở những khoảng cách vi mô và vĩ mô. Ví dụ, vật lí nguyên tử và hạt nhân nghiên cứu và điều tra vật chất ở Lever vi mô mà tại đó những nguyên tố hóa học được phân loại một cách cơ bản. Vật lí hạt cơ bản điều tra và nghiên cứu ở khoảng cách nhỏ hơn nữa về những thành phần cơ bản nhất của vật chất ; nhánh vật lí này cũng được gọi là vật lí nguồn năng lượng cao do tại những nhà khoa học sử dụng máy gia tốc cho những hạt có nguồn năng lượng cao va chạm vào nhau để tìm hiểu và khám phá hành trạng và đặc thù của hạt cơ bản. Ở thang khoảng cách vi mô này, những khái niệm thường thì theo trực giác hàng ngày không còn đúng nữa .Hai lí thuyết trụ cột của vật lí văn minh miêu tả những khái niệm về khoảng trống, thời hạn và vật chất khác với bức tranh miêu tả của vật lí cổ xưa. Cơ học lượng tử miêu tả những hạt rời rạc, thực chất của nhiều hiệu ứng cấp nguyên tử và hạ nguyên tử, chi phối bởi nguyên lí bất định và lưỡng tính sóng hạt. Thuyết tương đối miêu tả những hiện tượng kỳ lạ xảy ra trong những hệ quy chiếu khác nhau hoạt động so với người quan sát ; trong đó thuyết tương đối hẹp miêu tả những hệ quy chiếu hoạt động quán tính và thuyết tương đối tổng quát miêu tả hệ quy chiếu hoạt động tần suất và tương tác mê hoặc là do độ cong của không thời hạn. Cả lí thuyết lượng tử và thuyết tương đối đều có nhiều ứng dụng trong mọi ngành của vật lí tân tiến và trong đời sống hàng ngày như laser, máy tính hoặc GPS …

Sự khác nhau giữa vật lí cổ xưa và vật lí tân tiến.

Các nghành cơ bản của vật líTrong khi vật lí học hướng đến phát hiện ra những định luật tổng quát miêu tả và lý giải những hiện tượng kỳ lạ, thì những lí thuyết của nó vận dụng và đúng cho những khoanh vùng phạm vi đơn cử. Nói một cách ngắn gọn, những định luật của vật lí cổ xưa miêu tả đúng mực những mạng lưới hệ thống có khoảng cách lớn hơn thang đo nguyên tử và hoạt động với tốc độ rất nhỏ so với vận tốc ánh sáng. Bên ngoài khoanh vùng phạm vi này, những quan sát thực nghiệm không còn đúng với tiên đoán của cơ học cổ xưa. Albert Einstein đóng góp vào khuôn khổ của thuyết tương đối hẹp, thay thế sửa chữa một khoảng trống và thời hạn tuyệt đối bằng không thời hạn nhờ vào vào vận tốc của hệ quy chiếu và miêu tả đúng chuẩn những hệ có tốc độ xê dịch vận tốc ánh sáng. Max Planck, Erwin Schrödinger, và những nhà khoa học khác khám phá cơ học lượng tử, với khái niệm phân bổ Phần Trăm tương quan đến những đặc thù của hạt cũng như tương tác trao đổi giữa chúng và lí thuyết miêu tả một cách đúng chuẩn hành trạng của quốc tế nguyên tử và hạt hạ nguyên tử. Sau đó, lí thuyết trường lượng tử thống nhất cơ học lượng tử và thuyết tương đối hẹp miêu tả những hạt vi mô hoạt động gần và bằng vận tốc ánh sáng. Thuyết tương đối rộng tổng quát thuyết tương đối hẹp, miêu tả không thời hạn cong có tính động lực và nhờ vào vào sự xuất hiện và đặc thù của vật chất, nó miêu tả những vật thể khối lượng lớn và cấu trúc vĩ mô của toàn thiên hà cũng như tiên đoán tương thích với thực nghiệm về sự tiến hóa của ngoài hành tinh. Các nhà vật lí lí thuyết vẫn chưa thống nhất được thuyết tương đối tổng quát miêu tả trường mê hoặc với ba tương tác cơ bản miêu tả bởi cơ học lượng tử : tương tác mạnh, tương tác yếu và tương tác điện từ ; và một vài lí thuyết về mê hoặc lượng tử đã được đề xuất kiến nghị. [ 26 ]

Liên hệ với những nghành khác.

Luồng dung nham phun ra hình parabol – minh họa ứng dụng của toán học vào vật lí, trong trường hợp này là định luật rơi tự do của Galileo . Toán học và bản thể luận được sử dụng trong vật lí. Vật lí học được sử dụng trong hóa học và ngoài hành tinh học .
Toán học là ngôn từ để miêu tả một cách ngăn nắp và logic thứ bậc trong tự nhiên, đặc biệt quan trọng là những định luật của vật lí. Điều này được chú ý quan tâm và ủng hộ bởi Pythagoras, [ 27 ] Plato, [ 28 ] Galileo, [ 29 ] và Newton .Các lí thuyết vật lí sử dụng ngôn từ toán học [ 30 ] [ 31 ] để nhận được những công thức đúng mực miêu tả những đại lượng vật lí, thu được những nghiệm đúng chuẩn hay những giá trị ước đạt và tiên đoán những hệ quả. Những tác dụng thí nghiệm hay thực nghiệm của vật lí đều bộc lộ bằng giá trị số. Những công nghệ tiên tiến dựa trên toán học và máy tính, như khoa học thống kê giám sát đã đưa ngành vật lí tính toán trở thành nghành nhiều triển vọng. [ 32 ] [ 33 ]
Sự độc lạ giữa toán học và vật lí học đôi khi không rõ ràng, đặc biệt quan trọng trong ngành toán lí .Bản thể luận là một lí thuyết tiên quyết cho vật lí học, nhưng không phải cho toán học. Điều đó có nghĩa là vật lí trọn vẹn chỉ diễn đạt quốc tế thực tại, trong khi toán học tăng trưởng đưa ra nhiều ngành trừu tượng, thậm chí còn vượt khỏi khoanh vùng phạm vi quốc tế thực. Do vậy những phát biểu vật lí mang tính tổng hợp, trong khi những phát biểu toán học mang tính nghiên cứu và phân tích. Toán học chứa những tiên đề và giả thuyết, trong khi vật lí học dựa trên những định luật, những nguyên lí cơ bản và công cụ toán học. Các phát biểu toán học chỉ cần thỏa mãn nhu cầu về mặt logic, trong khi những tiên đoán của phát biểu vật lí phải tương thích với tài liệu quan sát và thực nghiệm .Sự độc lạ giữa hai khoa học là rõ ràng, nhưng không phải khi nào cũng vậy. Ví dụ, ngành vật lí toán vận dụng những công cụ toán học vào vật lí. Phương pháp điều tra và nghiên cứu của nó bằng toán học, nhưng những đối tượng người tiêu dùng chăm sóc thuộc về vật lí học. [ 34 ] Vấn đề trong ngành này khởi đầu bằng ” quy mô hóa toán học một hệ vật lí ” và ” miêu tả những định luật vật lí bằng toán học “. Mỗi phát biểu toán học cho mỗi lời giải thường khó tìm được ý nghĩa vật lí trong đó. Lời giải toán học ở đầu cuối phải bộc lộ ý nghĩa vật lí một cách dễ hiểu hơn bởi nó là điều mà người giải đang tìm .Vật lí là một ngành khoa học cơ bản, không phải là khoa học ứng dụng. [ 35 ] Nó là ” khoa học cơ bản ” chính do nghành nghề dịch vụ điều tra và nghiên cứu của mọi ngành khoa học tự nhiên như hóa học, thiên văn học, địa chất học, sinh học … đều bị chi phối bởi những định luật vật lí. [ 36 ] Ví dụ, hóa học điều tra và nghiên cứu đặc thù, cấu trúc và phản ứng của vật chất ( hóa học tập trung điều tra và nghiên cứu thang nguyên tử và phân tử ). Những cấu trúc và hợp chất hóa học hình thành và tuân theo tương tác điện từ, cũng như những định luật bảo toàn nguồn năng lượng, khối lượng và điện tích .

Ứng dụng và ảnh hưởng tác động.

Một ăng ten ở trạm thu phát tín hiệu vệ tinh . Ứng dụng của laser .Vật lí ứng dụng là một ngành nghiên cứu và điều tra vận dụng vật lí học cho mục tiêu và nhu yếu của con người. Vật lí ứng dụng thường chứa một vài nghành nghề dịch vụ vật lí lí thuyết, như địa chất học hay kỹ thuật điện. Ngành này thường khác với ngành kĩ thuật ở chỗ nhà vật lí ứng dụng không hẳn phong cách thiết kế một thiết bị gì mới, mà họ sử dụng kiến thức và kỹ năng vật lí để triển khai những điều tra và nghiên cứu tương hỗ cho những công nghệ tiên tiến mới hoặc xử lý một yếu tố kĩ thuật nào đó. [ 37 ]Cách tiếp cận này giống với toán học ứng dụng. Các nhà vật lí ứng dụng cũng chăm sóc cách ứng dụng vật lí cho điều tra và nghiên cứu khoa học. Ví dụ, những kĩ sư tham gia phong cách thiết kế và quản lý và vận hành máy gia tốc thường có mục tiêu nâng cao hiệu năng hoạt động giải trí của máy dò hạt nhằm mục đích Giao hàng cho vật lí lí thuyết .Vật lí kĩ thuật dựa nhiều vào cơ sở vật lí học. Ví dụ, cơ học vật rắn, cơ học đất và cơ học cấu trúc … là lí thuyết nền tảng cho những kĩ sư phong cách thiết kế khu công trình thiết kế xây dựng. Bộ môn vật lí kiến trúc gồm có lí thuyết về âm học, ánh sáng, nhiệt … giúp phong cách thiết kế khu công trình một cách tối ưu, chống tiếng ồn, nâng cao năng lực cách nhiệt và sắp xếp đèn chiếu sáng hiệu suất cao. Ngành khí động lực học giúp những kĩ sư hàng không phong cách thiết kế máy bay tốt hơn cũng như triển khai những mô phỏng trước khi cho sản xuất hàng loạt. Trong nghành nghề dịch vụ vui chơi, hình ảnh ti vi và máy tính đạt chuẩn nét cao là nhờ công nghệ tiên tiến nano và điện tử học …Đa số những nhà vật lí lúc bấy giờ đồng ý rằng những định luật vật lí cũng như những hằng số vật lí là phổ quát và không biến hóa theo thời hạn, do vậy những ứng dụng vật lí hoàn toàn có thể vận dụng trong nhiều trường hợp giả định trước và ở nhiều nơi trên địa cầu. Ví dụ, trong nghiên cứu và điều tra về lịch sử vẻ vang Trái Đất, những nhà khoa học hoàn toàn có thể quy mô hóa khối lượng, nhiệt độ, vận tốc tự quay … của hành tinh theo thời hạn tiến hóa của nó. Vật lí học cũng mang lại những tiến triển không ngừng của sự tăng trưởng những công nghệ tiên tiến mới, giảm thiểu tiêu thụ nguồn năng lượng, tiết kiệm chi phí vật tư cũng như chi phí sản xuất .

Cũng có những ngành nghiên cứu tổng hợp từ nhiều lĩnh vực khác nhau trong đó có vật lí học, như vật lí kinh tế (econophysics) hay vật lí xã hội (sociophysics).

Phương pháp khoa học.

Các nhà vật lí sử dụng những giải pháp khoa học để kiểm chứng một lí thuyết vật lí là đúng hay bác bỏ nó, sử dụng cách tiếp cận phương pháp luận nhằm mục đích so sánh hiệu quả tiên đoán của lí thuyết với những giá trị thu được từ thí nghiệm hay quan trắc kiểm chứng nó ; và do vậy tương hỗ những nhà khoa học đi đến quyết định hành động lí thuyết đó là đúng trong một khoanh vùng phạm vi nhất định hay phải vô hiệu nó và đi tìm một lí thuyết khác lí giải những hiệu quả thực nghiệm .Một định luật khoa học là một phát biểu súc tích hoặc bộc lộ dưới công thức toán học liên hệ những đại lượng trong một nguyên lí cơ bản của lí thuyết, như định luật vạn vật mê hoặc của Newton. [ 38 ]

Lí thuyết và thực nghiệm.

Các nhà vật lí hướng tới tăng trưởng những quy mô toán học không những thỏa mãn nhu cầu tác dụng của những thí nghiệm đã có mà còn tiên đoán thành công xuất sắc những hiệu quả mới hay những hiện tượng kỳ lạ mới ; [ 39 ] trong khi đó những nhà vật lí thực nghiệm không những phong cách thiết kế và lắp ráp những thí nghiệm kiểm chứng tác dụng lí thuyết mà họ còn triển khai những thí nghiệm mới cho hiệu quả không tương thích với những lí thuyết hiện tại hoặc phát hiện ra hiện tượng kỳ lạ hay hiệu ứng mới. Mặc dù lí thuyết và thực nghiệm được tăng trưởng tách biệt nhau, chúng lại nhờ vào mạnh vào lẫn nhau. [ 31 ] Sự tiến triển của vật lí học thường bước sang chương mới khi những nhà thực nghiệm phát hiện ra những hiện tượng kỳ lạ mới, hoặc khi một lí thuyết mới tiên đoán hiệu quả mà những nhà thực nghiệm hoàn toàn có thể thực thi được những thí nghiệm kiểm chứng mang lại tác dụng ủng hộ lí thuyết mới. [ 40 ]Cũng có những nhà vật lí điều tra và nghiên cứu trên cả hai khoanh vùng phạm vi lí thuyết và thực nghiệm, nhà hiện tượng học, họ khám phá những tác dụng thí nghiệm phức tạp và tìm cách liên hệ chúng với lí thuyết cơ sở. [ 41 ]Về mặt lịch sử vẻ vang, vật lí lí thuyết có cảm hứng xuất phát từ triết học ; như điện từ học được thống nhất từ quan điểm triết học. [ 42 ] Ngoài những hiện tượng kỳ lạ đã biết trong ngoài hành tinh, nghành nghề dịch vụ vật lí lí thuyết cũng đặt ra những giả thuyết, [ 43 ] ví dụ giả thuyết ngoài hành tinh song song, một ngoài hành tinh có nhiều hơn 3 chiều khoảng trống. Các nhà lí thuyết đưa ra những giả thuyết như vậy để hy vọng xử lý được những yếu tố hóc búa trong vật lí học. Sau đó họ tò mò ra những hệ quả của giả thuyết và tìm kiếm những tác dụng tiên đoán của nó mà hoàn toàn có thể kiểm chứng được .Vật lí thực nghiệm mang lại cơ sở và thông tin cũng như nhận lại từ ngành kĩ thuật và công nghệ tiên tiến. Các nhà vật lí thực nghiệm tham gia vào những nghiên cứu và điều tra cơ bản nhằm mục đích phong cách thiết kế và thực thi những thí nghiệm với những thiết bị tiên tiến và phát triển như máy gia tốc hạt và laser, cũng như họ tham gia vào nghiên cứu ứng dụng trong công nghiệp, tăng trưởng những công nghệ tiên tiến mới như chụp ảnh cộng hưởng từ ( MRI ) và phong cách thiết kế transistor và vi mạch. Nhà vật lí lí thuyết Feynman từng nói rằng những nhà thực nghiệm thường thích làm thí nghiệm trên những khoanh vùng phạm vi chưa được hiểu tốt bởi những nhà lí thuyết. [ 44 ]

Phạm vi và mục tiêu.

Vật lí quy mô hóa quốc tế tự nhiên bằng những đại lượng. Ví dụ ở đây, quỹ đạo của hạt trong cơ học được miêu tả bằng phép tính vi tích phân

Vật lí học nghiên cứu nhiều hiện tượng, từ các hạt cơ bản (như quark, neutrino và electron) cho đến những siêu đám thiên hà. Bao quát những hiện tượng và vật chất cơ bản này là những thứ cấu thành lên mọi sự vật và hiện tượng khác. Do vậy vật lí còn được gọi là “khoa học cơ bản”.[36] Vật lí học có mục đích miêu tả càng nhiều hiện tượng khác nhau trong tự nhiên chỉ bằng một số nhỏ các quy luật đơn giản nhất. Do vậy, vật lí học nhằm mục đích liên hệ những thứ mà con người quan sát được với nguyên nhân gây ra chúng, và sau đó kết nối những nguyên nhân này với nhau.

Ví dụ, người Hi Lạp cổ đại đã biết rằng những vật như hổ phách khi chà vào lông thú có thể khiến hai vật hút nhau. Hiệu ứng này lần đầu tiên được nghiên cứu vào thế kỷ XVII, và gọi là điện học. Trong khi đó, từ lâu người ta cũng biết có những cục nam châm có thể hút thanh sắt và sử dụng làm la bàn, hay môn từ học. Do vậy, vật lí có mục đích hiểu được bản chất của hai hiện tượng theo một số nguyên nhân nào đó. Tuy vậy, những nghiên cứu sâu hơn trong thế kỷ XIX cho thấy hai lực này chỉ là những khía cạnh khác nhau của cùng một lực—lực điện từ. Quá trình “thống nhất” các lực vẫn còn tiếp tục cho đến ngày nay, và lực điện từ và lực hạt nhân yếu hiện nay được thống nhất thành tương tác điện yếu. Các nhà vật lí hy vọng cuối cùng sẽ tìm ra được lí thuyết thống nhất được cả bốn tương tác cơ bản trong tự nhiên (xem Nghiên cứu hiện tại ở dưới).

Lĩnh vực nghiên cứu và điều tra.

Những nghiên cứu và điều tra lúc bấy giờ hoàn toàn có thể chia thành 1 số ít nghành nghề dịch vụ chính như vật lí vật chất ngưng tụ ; vật lí nhiệt độ thấp, vật lí plasma ; vật lí nguyên tử, phân tử, nano, quang học, laser, vật lí bán dẫn ; vật lí hạt ; vật lí thiên văn ; địa vật lí và vật lí sinh học … Một số nhà vật lí cũng tham gia nghiên cứu và điều tra trong giáo dục vật lí học .Từ thế kỷ XX, nhiều nghành nghề dịch vụ vật lí mới Open và ngày càng chuyên biệt hóa hơn, và ngày này hầu hết những nhà vật lí chỉ điều tra và nghiên cứu trong nghành hẹp trong toàn sự nghiệp của họ. Những ” nhà bác học ” như Albert Einstein ( 1879 – 1955 ), Enrico Fermi ( 1901 – 1954 ), Lev Landau ( 1908 – 1968 ), … mà họ nghiên cứu và điều tra trong nhiều nghành của vật lí học, lúc bấy giờ là rất hiếm. [ 45 ]
Bảng những ngành chính của vật lí học, cùng với những nhánh nhỏ và triết lý nền tảngBản mẫu:Các ngành của vật lí học

Vật chất ngưng tụ.

Dữ liệu phân bổ tốc độ của những nguyên tử khí rubidium, xác nhận phát hiện ra một pha mới của vật chất, ngưng tụ Bose – EinsteinVật lí vật chất ngưng tụ là một ngành của vật lí học điều tra và nghiên cứu những đặc thù vật lí vĩ mô của vật chất. [ 46 ] Đặc biệt, nó xét đến những pha ” ngưng tụ ” Open bất kỳ khi nào số hạt trong hệ là rất lớn và tương tác giữa chúng là mạnh. [ 47 ]Những ví dụ quen thuộc nhất của pha ngưng tụ đó là chất rắn và chất lỏng, chúng Open do lực điện từ link giữa những nguyên tử. [ 48 ] Những pha ngưng tụ kỳ lạ gồm có trạng thái siêu chảy [ 49 ] và ngưng tụ Bose – Einstein [ 50 ] Open trong những hệ nguyên tử đơn cử ở nhiệt độ rất thấp gần 0 K, pha siêu dẫn biểu lộ bởi những electron dẫn trong một số ít vật tư, [ 51 ] và vật tư sắt từ và phản sắt từ do đặc thù spin trong mạng tinh thể nguyên tử. [ 52 ]

Vật lí vật chất ngưng tụ là một trong những ngành lớn nhất của vật lí học hiện nay.[53] Về mặt lịch sử, ngành này bắt đầu trưởng thành từ ngành vật lí trạng thái rắn, và hiện nay được các nhà khoa học coi là chủ đề chính của vật lí vật chất ngưng tụ.[54] Thuật ngữ vật lí vật chất ngưng tụ do Philip Anderson nêu ra khi ông đổi tên nhóm nghiên cứu của ông—trước đó là lí thuyết trạng thái rắn—vào năm 1967.[55] Năm 1978, Nhóm Vật lí Trạng thái Rắn của Hội Vật lí Mỹ đổi tên thành Nhóm Vật lí Vật chất Ngưng tụ.[54] Ngành này bao quát rất nhiều lĩnh vực bao gồm hóa học, khoa học vật liệu, công nghệ nano và kỹ thuật.[47]

Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học.

Đèn plasma .Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học ( AMO ) nghiên cứu và điều tra tương tác giữa vật chất – vật chất và ánh sáng – vật chất trên Lever nguyên tử và phân tử. Cả ba ngành này có sự trao đổi qua lại lẫn nhau, chúng hoàn toàn có thể sử dụng giải pháp điều tra và nghiên cứu tương tự như nhau, giống nhau về mức nguồn năng lượng của hệ nghiên cứu và điều tra. Cả ba ngành đều có cách tiếp cận gồm có của vật lí cổ xưa, bán cổ xưa và lượng tử ; những nhà vật lí hoàn toàn có thể xét ba nghành này từ Lever vi mô ( ngược với quan điểm vĩ mô ) .Vật lí nguyên tử nghiên cứu và điều tra những lớp vỏ electron trong nguyên tử. Những nghiên cứu và điều tra hiện tại tập trung chuyên sâu vào tinh chỉnh và điều khiển lượng tử, làm lạnh và bẫy nguyên tử và ion, động lực học va chạm giữa những hệ nhiệt độ thấp và hiệu ứng đối sánh tương quan eletron trên cấu trúc và động lực của hệ. [ 56 ] Vật lí nguyên tử cũng bị ảnh hưởng tác động bởi hiệu quả điều tra và nghiên cứu của vật lí hạt nhân ( ví dụ như, cấu trúc siêu tinh xảo [ 57 ] ), nhưng những hiệu ứng liên hạt nhân như phân hạch và tổng hợp hạt nhân được xem là thuộc về nghành nghề dịch vụ vật lí nguồn năng lượng cao .Vật lí phân tử tập trung chuyên sâu vào những cấu trúc đa nguyên tử và những tương tác nội và ngoại phân tử với vật chất và ánh sáng. Vật lí quang học và ngành con quang học lượng tử khác với quang học cổ xưa đó là nó không điều tra và nghiên cứu cách tinh chỉnh và điều khiển trường ánh sáng bằng chiêu thức vĩ mô, thay vào đó là nghiên cứu và điều tra những đặc thù cơ bản của trường quang học và tương tác của chúng với vật chất trong thang vi mô. [ 58 ]

Vật lí nguồn năng lượng cao ( vật lí hạt ) và vật lí hạt nhân.

Mô hình chuẩn miêu tả các hạt và tương tác giữa chúng; những đường nối thể hiện các hạt có tương tác với nhau (hoặc với chính nó).Vật lí hạt điều tra và nghiên cứu những hạt cơ bản cấu trúc nên vật chất và nguồn năng lượng, cũng như tương tác giữa chúng. [ 59 ] Thêm vào đó, những nhà vật lí hạt cùng phối hợp với những kỹ sư nhằm mục đích phong cách thiết kế và lắp ráp những máy gia tốc, [ 60 ] máy dò hạt, [ 61 ] và những chương trình ứng dụng chạy trên siêu máy tính nhằm mục đích nghiên cứu và phân tích tài liệu thu được. [ 62 ] Ngành này còn được gọi là ” vật lí nguồn năng lượng cao ” chính bới nhiều hạt cơ bản không Open hay sống sót ” lâu ” trong tự nhiên, và để nghiên cứu và điều tra chúng những nhà vật lí phải bắn những hạt có nguồn năng lượng cao va chạm với nhau để sinh ra những hạt này. [ 63 ]Hiện nay, những tương tác của những hạt cơ bản và trường được miêu tả khá hoàn hảo trong Mô hình chuẩn. [ 64 ] Trong quy mô này có 12 hạt cơ bản cấu thành lên quốc tế vật chất ( quark và lepton ), chúng tương tác với nhau trải qua những hạt truyền tương tác của ba loại tương tác mạnh, yếu, và điện từ. [ 65 ] Những đặc thù của những tương này được miêu tả bởi những hạt trao đổi boson gauge ( tương ứng những gluon, boson W và Z, và photon ). [ 66 ] Mô hình chuẩn cũng tiên đoán sống sót hạt boson Higgs, [ 65 ] hạt có vai trò lý giải tại sao những hạt cơ bản lại có khối lượng trải qua ” chính sách phá vỡ đối xứng tự phát “. Ngày 4 tháng 7 năm 2012, cơ quan CERN, phòng thí nghiệm châu Âu về vật lí hạt, thông tin phát hiện một hạt có những đặc thù giống với boson Higgs, và có vẻ như đây chính là hạt mà bấy lâu nay những nhà thực nghiệm vật lí hạt săn lùng. [ 67 ]Vật lí hạt nhân là ngành nghiên cứu và điều tra thành phần cấu trúc nên hạt nhân nguyên tử như proton, neutron và tương tác giữa những hạt nhân. Ứng dụng được biết đến nhiều nhất của ngành này đó là nguồn năng lượng hạt nhân sinh ra trong những lò phản ứng hạt nhân và công nghệ tiên tiến vũ khí nguyên tử, nhưng nó cũng Open trong những ngành khác như xạ trị ung thư trong y học hạt nhân, chụp cộng hưởng từ, cấy ghép ion trong khoa học vật tư, chiêu thức xác lập niên đại bằng những nguyên tố phóng xạ trong địa chất và khảo cổ học, nghiên cứu và điều tra tạo ra những nguyên tố siêu urani và hòn đảo bền những nguyên tố này .

Vật lí thiên văn.

Bức ảnh chụp những thiên hà xa xôi trong quá khứ của thiên hà, ảnh của HubbleThiên văn học và thiên văn vật lí là một ngành ứng dụng những lí thuyết và chiêu thức của vật lí học để điều tra và nghiên cứu cấu trúc sao, tiến hóa sao, nguồn gốc và sự hình thành Hệ Mặt Trời, sự hình thành những hành tinh, thiên hà, cho đến những cấu trúc lớn trong thiên hà. Nó cũng nghiên cứu và điều tra lịch sử vẻ vang khởi đầu và kết thúc của ngoài hành tinh … [ 68 ] Thiên văn vật lí là một ngành rộng, những nhà vật lí thiên văn phải vận dụng nhiều nhánh của vật lí học gồm có cơ học thiên thể, điện từ học, cơ học thống kê, nhiệt động lực học, cơ học lượng tử, thuyết tương đối, vật lí hạt …Thiên văn học bắt đầu gồm những điều tra và nghiên cứu quan sát qua kính thiên văn mặt đất với hạn chế trong độ phân giải và khoanh vùng phạm vi hẹp của bước sóng quang học. Năm 1931 nhà thiên văn Karl Jansky phát hiện ra tín hiệu vô tuyến có nguồn gốc từ những thiên thể trên khung trời và khởi đầu cho một ngành mới là thiên văn vô tuyến. [ 69 ] Trong những thập niên gần đây, tiền phương của thiên văn học đã được lan rộng ra hơn khi con người bước vào kỷ nguyên thám hiểm ngoài hành tinh với những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển vận dụng từ những ngành khác của vật lí học được cho phép thiết kế xây dựng được những kính thiên văn khoảng trống, tàu thăm dò liên hành tinh, và Trạm ngoài hành tinh Quốc tế ISS. Không những thế, khoanh vùng phạm vi bước sóng quan sát đã được triển khai trên toàn miền bước sóng điện từ, vô tuyến, hồng ngoại, quang học, tử ngoại, tia X cho đến tia gamma. Thậm chí những nhà thiên văn vật lí thực nghiệm đang thiết kế xây dựng những đài quan trắc neutrino, máy dò tia ngoài hành tinh như AMS-02, hay thậm chí còn là cơ sở mặt đất cũng như thiết bị khoảng trống thăm dò sóng mê hoặc. [ 70 ]Vật lí thiên hà học điều tra và nghiên cứu sự hình thành và tiến hóa của ngoài hành tinh trên khoanh vùng phạm vi lớn nhất của nó. Trong nghành này thuyết tương đối rộng của Albert Einstein đóng vai trò TT của những lí thuyết ngoài hành tinh học văn minh. Đầu thế kỷ XX, những mày mò của Hubble cùng một số ít nhà khoa học khác cho thấy thiên hà đang co và giãn, như được chỉ ra bằng định luật Hubble. Khám phá này cùng với phát hiện về bức xạ phông vi sóng ngoài hành tinh là một trong những chứng cứ can đảm và mạnh mẽ ủng hộ thuyết Vụ Nổ Lớn về sử khởi đầu của ngoài hành tinh và vô hiệu lí thuyết trạng thái dừng của ngoài hành tinh. Cuối thế kỷ XX, dựa trên quan sát những siêu tân tinh loại Ia những nhà vật lí thiên văn đã giật mình phát hiện ra thiên hà không những đang co và giãn mà sự co và giãn đang tăng cường, không như trước kia cho rằng sự co và giãn này phải chậm lại. [ 71 ]
Trạm thiên hà quốc tế chụp từ tàu con thoi Discovery năm 2005 trong quy trình tiến độ thiết kế xây dựng .Lí thuyết Big Bang trở lên thành công xuất sắc với những tiên đoán của sự sinh ra những nguyên tố nhẹ trong tổng hợp hạt nhân Vụ Nổ Lớn, về bức xạ tàn dư vi ba phát hiện năm 1964 và về cấu trúc lớn của thiên hà quan sát được. Mô hình Vụ Nổ Lớn dựa trên hai trụ cột chính : thuyết tương đối tổng quát của Albert Einstein và nguyên lí ngoài hành tinh học. Các nhà thiên hà học lúc bấy giờ đưa ra quy mô ΛCDM, quy mô gồm có Vụ Nổ Lớn như là điểm khởi đầu khai sinh ngoài hành tinh – hay quy mô chuẩn của ngoài hành tinh học. Mô hình miêu tả về sự tiến hóa và thành phần của thiên hà cũng như trạng thái tối hậu của nó, với những lí thuyết phụ thêm như thiên hà lạm phát kinh tế ở thời gian Big Bang ; những thành phần nguồn năng lượng tối, vật chất tối và vật chất baryon. [ 71 ]Nhiều tò mò mới xuất phát từ việc thu thập dữ liệu và nghiên cứu và phân tích chúng do những kính thiên văn khoảng trống gửi về. Ví dụ tài liệu từ Kính thiên văn khoảng trống tia gamma Fermi quan sát trong nhiều năm mang lại cho những nhà vật lí thiên văn cái nhìn mới về hoạt động giải trí của ngoài hành tinh và được cho phép họ nhìn nhận những quy mô lí thuyết trong vật lí ngoài hành tinh học. [ 72 ] [ 73 ] Đặc biệt hơn, với những dự án Bất Động Sản kính thiên văn mặt đất và trong khoảng trống mới khi đi vào hoạt động giải trí sẽ giúp những nhà khoa học vén được bức màn huyền bí của vật chất tối và nguồn năng lượng tối trong thập niên tới. [ 74 ] Kính thiên văn Fermi cũng như máy đo phổ kế từ alpha AMS-02 sẽ tìm kiếm manh mối sống sót của những hạt khối lượng lớn tương tác rất yếu với vật chất baryon, cạnh bên đó tài liệu bổ trợ từ ngành vật lí hạt ở những thí nghiệm trên những máy gia tốc như LHC và những máy dò khác sẽ mang lại cái nhìn bao quát cho những nhà vật lí từ cấp vi mô đến vĩ mô. Khi kính thiên văn khoảng trống James Webb được phóng lên, nó sẽ nhìn xa hơn vào quá khứ của thiên hà và những nhà khoa học sẽ khám phá được tốt hơn lịch sử dân tộc sơ khai của thiên hà. [ 75 ]Trong khoanh vùng phạm vi Hệ Mặt Trời, những tàu thăm dò đã viếng thăm gần hết những hành tinh chính và đang hành trình dài đến những vùng rìa Hệ Mặt Trời và khoảng trống liên sao. Một số tàu như Voyager 1 đã gửi về những tài liệu quý giá về vùng nhật quyển và gió Mặt Trời ở những nơi xa nhất, giúp cho những nhà vật lí thiết lập quy mô đúng chuẩn hơn về cấu trúc hệ Mặt Trời ở khoanh vùng phạm vi ngoài xa xôi. [ 76 ]

Nghiên cứu hiện tại.

Những tiến trình tăng trưởng của vật lí liên tục với những yếu tố chưa giải được và nhu yếu thôi thúc những văn minh công nghệ tiên tiến mới .Trong vật lí vật chất ngưng tụ, một yếu tố lí thuyết quan trọng chưa giải được đó là lý giải hiệu ứng siêu dẫn nhiệt độ cao ở 1 số ít vật tư gốm và tìm cách ứng dụng hiện tượng kỳ lạ này tiến sát tới siêu dẫn ở nhiệt độ khí quyển. Một số thí nghiệm vật lí đang hướng đến tạo ra thành công xuất sắc máy tính lượng tử tiên phong hay tạo ra những linh phụ kiện mới dựa trên việc điều khiển và tinh chỉnh và thao tác spin của điện tử. Các nhà thực nghiệm lượng tử cũng đang nỗ lực hiện thực hóa được quy trình viễn tải lượng tử trên những khoảng cách lớn và không những so với photon mà với cả hệ nhiều nguyên tử dựa trên sự vướng víu lượng tử. [ 77 ] [ 78 ]Trong vật lí hạt, những thí nghiệm mang lại manh mối tiên phong về nền vật lí bên ngoài Mô hình chuẩn đang dần hé lộ. Một trong những chứng cứ điển hình nổi bật nhất đó là neutrino có khối lượng khác 0 nhưng rất nhỏ. Việc hạt neutrino có khối lượng giúp xử lý nghịch lí từ lâu về yếu tố neutrino Mặt Trời, trong đó những nhà vật lí thực nghiệm chỉ đếm được 1/3 số hạt như Mô hình chuẩn tiên đoán, và thực ra neutrino hoàn toàn có thể biến hóa thành hai loại neutrino khác. Các máy gia tốc đã đạt đến mức nguồn năng lượng tần suất những hạt tới nguồn năng lượng TeV, và họ đã tìm thấy hạt có đặc thù tương tự như như hạt Higgs cũng như đang ráo riết săn lùng những hạt siêu đối xứng của những hạt cơ bản. [ 79 ]Trên nghành nghề dịch vụ lí thuyết, mục tiêu của nhiều nhà vật lí lí thuyết đó là tìm ra được thuyết mê hoặc lượng tử thống nhất cơ học lượng tử và thuyết tương đối tổng quát, một mong ước xuất phát từ những năm 1920 khi Einstein muốn thống nhất thuyết của ông với thuyết điện từ cổ xưa, và quy trình này đang tiến triển rất năng động. Một số lí thuyết điển hình nổi bật lên đó là thuyết M, lí thuyết dây và mê hoặc lượng tử vòng. [ 80 ]Nhiều hiện tượng kỳ lạ trong thiên văn học và thiên hà học đang từ từ được lý giải, gồm có sự Open của những tia ngoài hành tinh nguồn năng lượng rất cao, những nguồn quasar bức xạ mạnh, dị thường mê hoặc của tàu Pioneer. Và những nhà ngoài hành tinh học đang tìm kiếm và lý giải vật chất tối chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cho vận tốc tự quay không bình thường ở vùng rìa trong mỗi thiên hà. Sự kiện phát hiện ra thiên hà đang co và giãn tần suất cũng là mày mò mới cho thấy thiên hà còn rất nhiều điều huyền bí. [ 81 ]Tuy đã có nhiều thành tự từ cơ học lượng tử cho đến vật lí thiên văn, ngay cả những hiệu ứng và hiện tượng kỳ lạ hàng ngày vẫn còn chưa được hiểu khá đầy đủ như những hệ phức tạp, hỗn loạn, hay nhiễu loạn trong thiên nhiên và môi trường chất lưu … [ 81 ] Những yếu tố phức tạp tưởng như chúng hoàn toàn có thể giải bằng cách khôn khéo vận dụng những phương trình vi phân cơ học động lực vẫn chưa xử lý được ; ví dụ như sự hình thành những đốm sáng khi cho sóng âm kích thích nước lỏng, hình dạng của những giọt nước, chính sách hủy hoại sức căng mặt phẳng những chất lỏng, hay thậm chí còn những nhà khí tượng học chưa thể tiên đoán đúng chuẩn hoạt động giải trí thời tiết của khí quyển nếu quá ba ngày với những kiến thức và kỹ năng tương quan về vật lí lúc bấy giờ. [ 81 ]Những hiện tượng kỳ lạ phức tạp này nhận được sự chú ý quan tâm từ thập niên 1970 vì một vài lí do, gồm có sự sinh ra của máy tính điện từ và những chiêu thức toán học mới, được cho phép những nhà vật lí thực thi được mô phỏng chúng trên máy tính nhằm mục đích phát hiện những đặc thù và hành trạng của những hệ phức tạp này. Phương pháp mô phỏng trên máy tính cần sự hợp tác của nhiều nhà khoa học trên nhiều nghành nghề dịch vụ khác nhau, từ những lập trình viên cho đến những chuyên viên trong một nghành nghề dịch vụ riêng, như nghiên cứu và điều tra tính nhiễu loạn trong khí động lực học của máy bay hay sự hình thành tế bào trong sinh học. Năm 1932, Horace Lamb viết : [ 82 ]

Bây giờ tôi đã cao tuổi, một khi tôi qua đời và lên thiên đường có hai điều mà tôi hy vọng muốn được làm sáng tỏ. Một là điện động lực học lượng tử, và hai là hoạt động nhiễu loạn của chất lưu. Và về những thứ khác tôi tin yêu sáng sủa hơn .

Năm 2005 là năm được tổ chức triển khai UNESCO của Liên Hiệp Quốc chọn làm Năm vật lí quốc tế. Đây là một hoạt động giải trí nhằm mục đích kỉ niệm và tôn vinh những thành tựu vật lí đã đạt được so với khoa học cũng như so với đời sống thường ngày trong những năm qua .

Lĩnh vực chính

Những ngành liên quan

Một số ngành ứng dụng và liên quan

Nguồn tìm hiểu thêm.

(tiếng Việt)

• Từ điển bách khoa nhà vật lí trẻ. A.B. Migdal, Yu.V. Vasiliev, V.I. Goldanski; Người dịch: Hoàng Quý. Nhà xuất bản Giáo dục, 2001- 507tr
• Vật lí đại chúng. D.G. Orir; Người dịch: Tấn Hưng. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2001, 171tr
• Vật lí cơ sở hiện đại phổ thông. Biên khảo: Nguyễn Xuân Chánh, Lê Băng Sương. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2000, 223tr
• Vật lí đại cương: Thuyết tương đối hẹp, lí thuyết lượng tử, Vật lí nguyên tử, Hạt nhân nguyên tử. Phạm Duy Lác. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2000, 173tr

(tiếng Anh)

Phổ thông

Sách giáo khoa

Liên kết ngoài.

(tiếng Anh)

Tổng quan

Các tổ chức

• AIP.org – Website of the American Institute of Physics
• APS.org – Website of the American Physical Society
• IOP.org – Website of the Institute of Physics
• PlanetPhysics.org
• Royal Society – Although not exclusively a physics institution, it has a strong history of physics
• SPS National – Website of the Society of Physics Students

(tiếng Việt)