Số nhân tiền (Money Multiplier) là gì?

Số nhân tiền ( tiếng Anh : Money Multiplier ) miêu tả cách để một lượng tiền gửi khởi đầu dẫn đến sự ngày càng tăng ở đầu cuối lớn hơn trong tổng cung tiền .Hình mình họa. Nguồn WordPress

Số nhân tiền (Money Multiplier)

Định nghĩa

Số nhân tiền trong tiếng Anh gọi là Money Multiplier. Đây là một hệ số phản ánh khả năng sinh sôi của tiền trong lưu thông.

Để hiểu rõ hơn về số nhân tiền, cần làm rõ các thuật ngữ liên quan

( 1 ) Lượng tiền cơ sởLượng tiền cơ sở là hàng loạt lượng tiền mặt lưu hành và lượng tiền dự trữ trong những ngân hàng nhà nước. Ta có :MB = C + RTrong đó :C là tiền mặtR là tiền dự trữ trong những ngân hàng nhà nước( 2 ) Mức cung tiềnĐể trấn áp mức cung tiền, ngân hàng nhà nước TW phải trấn áp được lượng tiền cơ sở và số nhân tiền .Mức cung tiền được xác lập theo công thức :MS = mm x MBTrong đó :mm : số nhân tiềnMS : mức cung tiềnMB : lượng tiền cơ sở ( lượng tiền mạnh )

Cách xác định số nhân tiền

Trên góc nhìn lí thuyết số nhân tiền được xác lập theo công thức sau :mm = 1 / rdNgân hàng TW có nhiều năng lực trấn áp mức cung tiền, tuy nhiên trên thực tiễn năng lực này cũng bị hạn chế do 1 số ít nguyên do :- Sự rò rỉ ra ngoài lưu thông- Những khoản dự trữ dư thừa ( tùy ý ) hoàn toàn có thể có .

Như vậy công thức xác định số nhân tiền như trên chỉ tồn tại ở dạng lí thuyết, khi toàn bộ khối lượng tiền tệ được giao dịch qua ngân hàng và các ngân hàng trung gian thực hiện đúng tỉ lệ dự trữ bắt buộc.

Trên trong thực tiễn, số nhân tiền được tính theo MS1. Ta có :R = RR + ERTrong đóRR : tổng số tiền dự trữ bắt buộcER : tổng số tiền dự trữ tùy ýVới giả định ER khác 0R = rd x D x ERDo MB = C + R nên MB = C + rd x D + ERhay hoàn toàn có thể viết lại như sau : MB = D ( rd + C / D + ER / D )Suy raVì MS = C + D = D x ( 1 + C / D )Vậy số nhân tiền mm được xác lập như sau :mm gọi là số nhân tiền theo MS1 ( M1 ) hay số nhân tiền trong thực tiễn tính theo MS1 .

Đặc điểm của số nhân tiền tệ

Số nhân tiền tệ luôn lớn hơn 1 .Số nhân tiền tỉ lệ nghịch với tỉ lệ dữ trự bắt buộc ( rd ) và tỉ lệ dự trữ trên mức cần thiết .Số nhân tiền tệ tỉ lệ nghịch với tỉ lệ tiền mặt ngoài ngân hàng nhà nước .

Ý nghĩa

Số nhân tiền hay còn được gọi là số nhân tiền tệ, thể hiện mức độ lớn nhất mà cung tiền bị ảnh hưởng bởi những thay đổi về số lượng tiền gửi.

Các yếu tố ảnh hưởng đến số nhân tiền

Tỉ lệ dự trữ bắt buộc (rd)

Tỉ lệ dự trữ trên mức cần thiết ( ER / D )Tỉ lệ tiền mặt so với tiền gửi hoàn toàn có thể phát hành séc ( C / D )

(Tài liệu tham khảo Giáo trình Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế quốc dân; Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính)