Những đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

Nói và viết là 2 phương thức giao tiếp và diễn đạt phổ biến nhất mà chúng ta sử dụng để trò chuyện, làm việc, học tập trong xã hội. Vậy đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết là gì? Hãy cùng thuvienhoidap.net tìm hiểu chủ đề văn học này nha.

Ngôn ngữ nói có những đặc thù gì ?

Mỗi vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ đều có ngôn ngữ riêng và họ sử dụng ngôn ngữ này để tiếp xúc với nhau. Tuy nhiên, mỗi ngôn ngữ có những đặc thù riêng và ngôn ngữ tiếng Việt cũng có một vài đặc thù chính gồm :

a – Ngôn ngữ nói là ngôn ngữ âm thanh

Ngôn ngữ nói là ngôn ngữ âm thanh được phát ra từ con người, những thiết bị điện tử được ghi âm giọng nói …

Đó là những lời nói trong giao tiếp hằng ngày, ở đó người nói và người nghe được tiếp xúc trực tiếp với nhau và có thể luân phiên nhau trong vai trò nghe và nói. Hoặc có thể giao tiếp thông qua điện thoại di động, điện thoại bàn và các thiết bị có thể liên lạc từ xa được.

Do đó, trong tiếp xúc bằng ngôn ngữ nói, người nghe hoàn toàn có thể phản hồi, tương tác, nhìn nhận và vấn đáp để người nói kiểm soát và điều chỉnh, sửa đổi. Mặc khác, do sự tiếp xúc của ngôn ngữ nói diễn ra tức thời, nhanh lẹ cho nên người nói ít có điều kiện kèm theo lựa chọn, gọt giũa những phương tiện đi lại ngôn ngữ và người nghe cũng phải đảm nhiệm, lĩnh hội kịp thời, ít có điều kiện kèm theo suy ngẫm, nghiên cứu và phân tích kỹ.

b – Ngôn ngữ nói phong phú về ngôn từ

Nếu ngôn ngữ viết hoàn toàn có thể biểu bằng văn bản thì ngôn ngữ nói rất phong phú về ngôn từ như giọng nói hoàn toàn có thể cao hay thấp, nhanh hay chậm, liên tục hay ngắt quãng, mạnh hay yếu, trầm hay bổng, ngọt ngào hay chua chát … Ngữ điệu trong ngôn ngữ nói là đặc thù quan trọng để biết người nói có cảm hứng gì ? nội dung đó có quan trọng không và nó góp thêm phần bổ trợ và thể hiện thông tin. Đồng thời trong ngôn ngữ nói còn có sự phối hợp giữa âm thanh, giọng điệu với những phương tiện đi lại tương hỗ như nét mặt, ánh mắt, điệu bộ, cử chỉ, thần thái … của người nói.

c – Ngôn ngữ nói sử dụng từ ngữ phong phú

Trong ngôn ngữ nói, chúng ta có thể sử dụng từ ngữ đa dạng, tự do ngôn luận, có nhiều lớp từ ngữ mang tính khẩu ngữ, có cả từ ngữ địa phương, tiếng lóng, chơi chữ, các biệt ngữ, các trợ từ, thán từ, các từ ngữ đưa đẩy, chêm xen…

Về cấu trúc câu, ngôn ngữ nói thường dùng những hình thức tỉnh lượt hay thậm chí còn sử dụng 1 từ ( thường đó là những câu đặc biệt quan trọng ). Nhưng nhiều khi những câu nói lại rườm rà, có nhiều yếu tố trùng lặp, dư thừa vì lời nói được tạo ra tức thời không có điều kiện kèm theo gọt giũa hoặc do người nói cố ý lặp lại để người nghe hoàn toàn có thể tiếp đón, lĩnh hội thấu đáo nội dung tiếp xúc. Lưu ý cần phân biệt ngôn ngữ nói và ngôn ngữ đọc ( văn bản ) trong đó đọc ( thành tiếng ) cũng phát ra âm thanh để mọi người nghe nhưng nhờ vào vào văn bản đến từng dấu chấm, dấu phẩy.

Vì vậy, đọc chỉ là hình thức phát âm văn bản viết và không thể phát ngôn bằng ngữ điệu tự do như ngôn ngữ nói. Nhưng người đọc có thể tận dụng những ưu thế của ngôn ngữ nói để tăng tính biểu cảm cho bài phát biểu đó.

Ngôn ngữ viết có những đặc thù gì ?

Ngôn ngữ viết Open sau ngôn ngữ nói nhưng nó là phương tiện đi lại quan trọng trong kinh doanh thương mại, giáo dục … Dưới đây là những đặc thù chính của ngôn ngữ viết gồm :

a – Ngôn ngữ viết được biểu lộ bằng chữ viết

Tất cả những dạng ngôn ngữ viết đều được biểu lộ bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp đón bằng thị giác. Cho nên, muốn viết và đọc văn bản thì cả người viết và người đọc phải hiểu biết những ký tự chữ viết, những ngôn ngữ chính tả, những quy tắc tổ chức triển khai văn bản. Mặc khác, khi viết người viết có điều kiện kèm theo và thời hạn để suy ngẫm, lựa chọn, gọt giũa, còn khi đọc, người đọc có điều kiện kèm theo để đọc lại nhiều lần, nghiên cứu và phân tích, nghiền ngẫm để lĩnh hội thấu đáo. Cũng nhờ sự ghi chép bằng chữ trong văn bản mà mà ngôn ngữ viết đến được với phần đông người đọc trong khoanh vùng phạm vi khoảng trống to lớn và thời hạn lâu bền hơn.

b – Ngôn ngữ viết có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc

Ngôn ngữ viết tuy không có ngữ điệu và sự phối hợp của các yếu tố hỗ trợ như nét mặt, cử chỉ, điệu bộ… Nhưng lại được sự hỗ trợ của dấu câu trong tiếng Việt, của các ký hiệu văn tự, hình ảnh minh họa, các bản biểu, sơ đồ…

c – Ngôn ngữ viết từ ngữ được sử dụng có tinh lọc

Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ được lựa chọn, thay thế sửa chữa nên có điều kiện kèm theo đạt được tính đúng mực. Đồng thời, tùy vào phong thái ngôn ngữ của văn bản mà người viết sử dụng với tần số cao những từ ngữ tương thích với những loại văn bản trong tiếng Việt. Nhìn chung, trong văn bản viết người ta tránh sử dụng những từ ngữ mang tính khẩu ngữ, từ ngữ địa phương, tiếng lóng, tiếng tục … Về cấu trúc câu, trong ngôn ngữ viết thường có những câu dài, nhiều thành phần nhưng được tổ chức triển khai mạch lạc, ngặt nghèo nhờ những quan hệ từ và sự sắp xếp những thành phần tương thích.

Những chú ý quan tâm khi sử dụng ngôn ngữ viết và nói

Ngôn ngữ nói được ghi lại bằng chữ viết trong văn bản. Ví dụ như văn bản truyện có lời nói của các nhân vật, bài báo chi ghi lại cuộc phỏng vấn hoặc cuộc tọa đàm, bài ghi lại cuộc nói chuyện… Trong trường hợp này văn bản viết nhằm mục đích thể hiện ngôn ngữ nói trong những biểu hiện sinh động, cụ thể và khai thác những ưu thế của nó.

Ngôn ngữ viết trong văn bản được trình diễn lại bằng lời nói miệng. Ví dụ bài thuyết trình trước một hội nghị bằng một bài báo cáo giải trình đã viết sẵn, nói trước công chúng theo một văn bản … Thì trong trường hợp này lời nói tận dụng được lợi thế trong ngôn ngữ viết, đồng thời vẫn có sự phối hợp của những yếu tố tương hỗ trong ngôn ngữ nói như ngôn từ, cử chỉ, nét mặt … Ngoài hai trường hợp trên, tránh sự nhầm lẫn, lẫn lộn giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết và tránh sử dụng những yếu tố đặc trưng trong ngôn ngữ nói để sử dụng trong ngôn ngữ viết và ngược lại.

Kết luận: Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết có những đặc điểm về hoàn cảnh sử dụng trong giao tiếp, về các phương tiện cơ bản và yếu tố hỗ trợ về từ ngữ và câu văn. Vì thế cần nói và viết cho phù hợp với những đặc điểm riêng đó.