Bên cạnh yếu tố giải trí, nhạc chế đang có những biến thể méo mó gây ra những hệ lụy ảnh hưởng xấu đến giới trẻ.
Số lượng các sản phẩm nhạc chế lọt top trending trên YouTube ngày càng nhiều. Từ chỗ chỉ là “gia vị” trong các chương trình hài nay nhạc chế trở thành loại hình giải trí hái ra tiền. Tuy nhiên, bên cạnh yếu tố giải trí, nhạc chế đang có những biến thể méo mó gây ra những hệ lụy ảnh hưởng xấu đến giới trẻ.
Nhạc chế bước vào “thời hoàng kim”
Nhạc chế đã Open từ lâu và ghi dấu bằng sự tếu táo, hóm hỉnh mang lại tiếng cười. Nhạc chế thường Open trong những tiết mục hài hay tiểu phẩm kịch với mục tiêu truyền tải thông điệp đời sống một cách tinh xảo. Cách truyền tải ý nhị này giúp nhạc chế nhận được thiện cảm của công chúng .
Theo thời gian cũng với sự yêu mến của khán giả, nhạc chế phát triển bùng nổ. Nay, nhạc chế trở thành một sản phẩm độc lập với các MV riêng. Theo thống kê của YouTube Rewind 2019, trong top 10 video được xem nhiều nhất tại Việt Nam có tới 3 video về nhạc chế bao gồm: Những chị đại học đường của Hậu Hoàng, Sau sáu rưỡi của Trung Ruồi và Để Mị nói cho mà nghe (phiên bản chế của BB Trần). Từ đầu năm 2020 đến nay, không ít sản phẩm nhạc chế “chễm chệ” trên top thịnh hành như: Chuyện cô bé lọ lem (DiDi – Long.C) từng vào top 1 thịnh hành sau hơn 5 ngày ra mắt với 12 triệu lượt xem và đến nay sau 4 tuần đã lên hơn 27 triệu lượt), Sao đỏ đại chiến (Hậu Hoàng) lọt vào top 5 thịnh hành sau 1 ngày lên sóng và đến nay thu về hơn 51 triệu lượt xem trên YouTube…
Nhiều người vướng mắc, tại sao những loại sản phẩm nhạc chế lại có lượt xem cao và vị thế sánh ngang với MV của những ca sĩ chính thống ? Chia sẻ với PV ĐS&PL, nhạc sĩ Dương Khắc Linh cho hay : “ Theo tôi, nhạc chế mang yếu tố vui chơi, vui nhộn, xàm xàm. Khán giả thích nhạc chế thường là những người trẻ. Một bộ phận giới trẻ lại thích những cái nhảm, xàm và có cầu thì ắt sẽ có cung. Đó là nguyên do khiến cho nhạc chế ngày càng “ bùng nổ ” trên mạng trực tuyến. Còn với những người có gu chiêm ngưỡng và thưởng thức âm nhạc chắc như đinh họ không thích những mẫu sản phẩm không có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật mà chỉ để mua vui ” .
Biến tướng, “đầu độc” giới trẻ
Cùng với sự tăng trưởng bùng nổ là sự biến tướng đáng quan ngại, những loại sản phẩm nhạc chế với ngôn từ phản cảm, những hình ảnh mất thẩm mỹ và nghệ thuật khiến người ta lo lắng. Lo là đúng, bởi đối tượng người tiêu dùng xem những MV nhạc chế trẻ là những người trẻ, thậm chí còn là học viên trung học cơ sở .Nhiều mái ấm gia đình có con, cháu đang ở độ tuổi cắp sách tới trường không lạ lẫm với việc, đứa trẻ hát những ca khúc có ca từ dung tục. Chắc chắn nhiều bậc cha mẹ đã ngã ngửa khi nghe con nói “ con thần kinh lung lay ”, ” cái giống thấp kém “, ” con ranh “, ” con chó ” … Những ngôn từ ấy đến từ đâu, … từ những loại sản phẩm chế trên mạng trực tuyến .Nhiều bản nhạc chế có ca từ như trên khiến người nghe hết hồn. Tiếng chày trên sóc Bom Bo bị chế lời thô thiển đến mức người nghe hoảng loạn : “ Hết tiền tiêu tình nhân anh cũng bán / Bán năm trăm để lấy tiền tiêu tiền tiêu xong lại nhớ đến tình nhân. Ở đợ ba năm về chuộc người tình … ”. Ca khúc Huyền thoại mẹ của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng bị chế lời phản cảm đến mức gây phẫn nộ : “ Đêm chong đèn ngồi đếm bạc, tờ năm chục màu xanh, mẹ cầm súng đứng canh, con cầm dao ngồi cạnh … ” .Chưa dừng lại ở những bản chế, sự phát minh sáng tạo còn đi xa khi chế những câu truyện cổ tích như Cô bé lọ lem, Nàng tiên cá, Tấm Cám, … theo hướng “ giang hồ mạng ”. Với sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của mạng xã hội, những clip chế lúc bấy giờ có sức ảnh hưởng tác động không nhỏ, đặc biệt quan trọng là với giới trẻ và trẻ nhỏ. Bởi có một tình hình đáng báo động, không ít những bậc làm cha làm mẹ khoán con mình cho chiếc điện thoại cảm ứng, máy tính bảng, tivi. Và thế là, con mở YouTube và ngồi xem clip chế cả ngày .Trên những forum, thậm chí còn ngay dưới phần phản hồi của những clip nhạc chế cũng có không ít quan điểm cho rằng nhiều ca khúc nhạc chế đang “ đầu độc ” giới trẻ, tác động ảnh hưởng đến ngôn từ cũng như cách hành xử của con trẻ .
Không thể phủ nhận nhiều MV nhạc chế thật sự có chất lượng và được giới chuyên môn đánh giá cao. Chúng được đánh giá cao bởi có ca từ phù hợp, ý nghĩa, tôn trọng bản gốc và không có yếu tố hài nhảm. Sản phẩm thế này cần được phát huy và ngược lại, thứ văn hóa độc hại kia cần được xử lý nghiêm.
Nhức nhối vấn đề bản quyền
Vậy hoàn toàn có thể quản trị nhạc chế, tránh cho phát hành những bản nhạc chế có lời lẽ, hình ảnh phản cảm hay không ? Thiết nghĩ, muốn quản trị nhạc chế phải làm chặt ở khâu bản quyền của ca khúc. Nhạc sĩ, nghệ sĩ giữ bản quyền phải được bảo vệ quyền hạn chiếm hữu. Trường hợp được cho phép người khác chế lại phải nắm được lời lẽ chế ra làm sao, có tương thích hay không ? Nếu làm được điều đó, chắc như đinh những loại sản phẩm chế có ca từ phản cảm, dung tục không hề thoát “ lưới ” và chễm chệ ở trên Youtube được .“ Thánh chế ” Thanh Tuyền – người chiếm hữu những bản nhạc chế gây sốt hội đồng mạng – san sẻ với PV ĐS&PL : “ Không phải ai thực thi ca khúc chế cũng xin phép tác giả hay mua tác quyền ca khúc. Các YouTuber thường thích bài nào thì chế bài ấy ”. Chắc hẳn nhiều người còn nhớ ca sĩ Tuấn Hưng từng nổi đóa, “ dằn mặt ” Hoa Vinh vì chế lời bài hát Độc thoại mà không xin phép .Thời gian gần đây, YouTube cũng đã siết chặt yếu tố bản quyền. Nếu vi phạm bản quyền, YouTube không chỉ đơn thuần gỡ bỏ video, cảnh cáo, hay thiết lập số lượng giới hạn, mà người dùng cá thể / tổ chức triển khai hoàn toàn có thể bị gỡ bỏ cả kênh YouTube. Ngoài ra, những video chế lời không xin phép thường không hề bật công dụng kiếm tiền .Nói về yếu tố bản quyền, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp ( đoàn Luật sư TP. TP.HN ) cho hay : “ Hiện nay, việc quản trị những ca khúc nhạc chế có ca từ phản cảm, bậy bạ còn đang là một lỗ hổng. Pháp luật chưa có pháp luật nào về quản trị nội dung này. Tuy nhiên, theo pháp luật tại khoản 5 Điều 28 luật Sở hữu Trí tuệ có pháp luật rất đơn cử về những hành vi xâm hại quyền tác giả đó là thay thế sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả .Ngoài ra, người có hành vi đưa những ca khúc nhạc chế có ca từ phản cảm, bậy bạ lên những trang mạng xã hội hoàn toàn có thể bị xử phạt về hành vi vi phạm những lao lý về nghĩa vụ và trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội theo pháp luật tại điểm b khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020 / NĐ-CP ngày 03/2/2020 của nhà nước pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong nghành bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và thanh toán giao dịch điện tử. Theo đó, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng so với hành vi tận dụng mạng xã hội để triển khai hành vi phân phối, san sẻ thông tin cổ xúy những hủ tục, mê tín dị đoan, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không tương thích với thuần phong, mỹ tục của dân tộc bản địa ” .
Thiết nghĩ, nhạc chế cũng là một loại hình giải trí. Thế nhưng, để nó trở thành một loại hình giải trí lành mạnh, văn minh đòi hỏi những người làm nhạc chế cần cố gắng và nghiêm túc trong việc làm nghề. Nếu người chế chỉ đơn thuần chạy theo lượt xem, lợi ích kinh tế thì những biến tướng là không tránh khỏi.
Phong Linh
Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống và Pháp luật số thứ 5 ( 162 )
Link nguồn: https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/dspl/tran-lan-nhac-che-co-noi-dung-nham-nhi-canh-bao-van-de-ban-quyen-a342042.html
Source: http://139.180.218.5
Category: Nhạc chế