Age of Empires (trò chơi điện tử) – Wikipedia tiếng Việt

1997 video game

Age of Empires (viết tắt: AoE, còn gọi là Đế Chế tại Việt Nam), là trò chơi máy tính chiến lược thời gian thực lịch sử trong vai trò người lãnh đạo một nền văn minh cổ xưa. Nền văn minh phát triển qua bốn thời đại (Thời tiền sử, Thời đại đồ đá, Thời đại đồ đồng và Thời đại đồ sắt) do hãng Ensemble Studios phát triển và Microsoft phát hành vào năm 1997. Trò chơi sử dụng Genie, một game engine với cơ cấu đồ họa 2D.[5]

Sự thành công của Age of Empires đã khiến nhà phát triển tiếp tục tung ra phiên bản mở rộng Age of Empires: The Rise of Rome được phát hành vào năm 1998.[6] Phiên bản tổng hợp Gold Edition bao gồm phiên bản đầu tiên Age of Empires và phiên bản mở rộng The Rise of Rome được phát hành vào năm 1999.[7] Phiên bản ”remaster” Age of Empires: Definitive Edition được làm mới về giao diện, âm nhạc và đồ hoạ 3D, hỗ trợ độ phân giải 4K được phát hành vào năm 2018.[8]

Age of Empires yêu cầu người chơi sẽ phải phát triển nền văn minh từ lúc chỉ là một nhóm nhỏ chuyên săn bắt hái lượm cho đến khi mở rộng thành một đế quốc thời đại đồ sắt. Để chiến thắng, người chơi buộc phải thu thập tài nguyên, xây dựng công trình, mua lính, nâng cấp những công nghệ tiên tiến hơn, lên đời để mở khóa những công nghệ mới, rồi sau cùng mang quân tiêu diệt đối phương bằng cách áp dụng khéo léo những chiến thuật và chiến lược hợp lý và tài tình.[9]

Tài nguyên trong game có số lượng giới hạn, không một loại tài nguyên nào hoàn toàn có thể sống sót mãi trong suốt diễn biến của game, ví dụ như khi người chơi thực thi những hoạt động giải trí khai thác như : chặt cây, đào vàng, đập đá thì sau một thời hạn chúng sẽ biến mất chứ không còn nguyên như nhiều game khác, hiệu ứng hết sạch dần của những ngư trường thời vụ đánh bắt cá cá, mỏ đá, mỏ vàng hoặc những hiệu ứng chết của đơn vị chức năng quân, những khu công trình cháy cũng làm cho game mang tính chân thực hơn. [ 10 ] [ 11 ]Hệ thống chơi đơn với những trách nhiệm được phong cách thiết kế xoay quanh câu truyện của 4 dân tộc bản địa Ai Cập, Hi Lạp, Babylon và Yamato giúp cho người chơi hoàn toàn có thể mày mò những câu truyện lịch sử dân tộc của quả đât. Bên cạnh đó mạng lưới hệ thống chơi qua mạng với tối đa 8 người tham gia tranh tài cũng góp thêm phần tạo nên sự thành công xuất sắc của game. [ 9 ]Trong game có 12 nền văn minh : Hy Lạp, Minos, Ai Cập, Assyria, Sumer, Babylon, Phoenicia, Hittite, Ba Tư, Ân, Triều Tiên, Yamato. Mỗi nền văn minh sẽ có những loại khu công trình, binh chủng và công nghệ tiên tiến khác nhau dựa trên những độc lạ về văn hóa truyền thống và quân sự chiến lược. Ngoài ra tự mỗi phe còn chiếm hữu thêm những đơn vị chức năng lính đặc biệt quan trọng và công nghệ tiên tiến đặc trưng. [ 12 ]Trong quy trình chơi game người chơi sẽ lần lượt trải bốn thời kỳ sơ khai tiên phong trong lịch sử dân tộc tăng trưởng của quả đât trải qua bốn thời kỳ gồm : Stone Age, Tool Age – New Stone Age, Bronze Age và Iron Age. Sự tăng trưởng được điều tra và nghiên cứu tại Nhà Chính ( Town Center ) và mỗi một thành tựu mới sẽ mang lại cho người chơi những khu công trình, binh chủng, vũ khí và công nghệ tiên tiến mới. [ 11 ] [ 13 ]
trò chơi có tổng số toàn bộ bốn chiến dịch chơi đơn, ở mỗi màn chơi chiến dịch sẽ nhu yếu người chơi phải triển khai xong những tiềm năng riêng không liên quan gì đến nhau. Chiến dịch là sự tổng hợp những ngữ cảnh được phong cách thiết kế theo hướng tuyến tính. Người chơi sẽ trải qua những chiến dịch đa phần kể về lịch sử vẻ vang của những nền văn minh như Ai Cập, Hy Lạp, Babylon và Yamato. Ngoài ra còn có một chiến dịch hoàn toàn đặc biệt quan trọng chỉ dành cho phiên bản demo xoay quanh Đế quốc Hittite. [ 14 ] Trừ phần chiến dịch ra thì game còn có thêm một phần chơi gọi là map ngẫu nhiên ( random map ), theo đó mỗi map khác nhau sẽ được tạo ra cho mỗi lượt chơi mới. Các biến thể của map ngẫu nhiên, ví dụ điển hình như mục Tử Chiến ( Death Match ). [ 11 ] [ 15 ] [ 16 ]

Age of Empires còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phần chơi mạng và chơi trực tuyến có thể lên đến tối đa 8 người chơi cùng một lúc, do đó khiến cho phần chơi mạng ít rắc rối hơn những game cùng thể loại tuy đôi lúc hay xảy ra hiện tượng lag và ngắt kết nối giữa chừng.[17] Tới ngày 19 tháng 6 năm 2006, mục chơi nhiều người đã được chính Microsoft Gaming Zone chính thức hỗ trợ. Vào thời điểm đó, Zone gần như bỏ rơi sự hỗ trợ hầu hết các trò chơi bằng đĩa CD-ROM, bao gồm Age of Empires và Age of Empires II: The Age of Kings.[18]

Việc người sử dụng có thể tạo ra các màn chơi riêng biệt theo ý mình hoặc hàng loạt màn chơi (chiến dịch) cho game được thực hiện thông qua công cụ Scenario Builder (người tạo màn chơi) do nhà sản xuất cung cấp. Công cụ khá đơn giản và rất dễ sử dụng hơn so với việc biên tập từ các game cùng thể loại vốn có quá ít tính năng tạo màn. Hãng Ensemble Studios cũng dùng Scenario Builder để thực hiện những màn chiến dịch chơi đơn khác nhau. Có nhiều website không chính thức tồn tại chỉ để gửi lên những màn chơi ngẫu nhiên và cho phép người chơi tải về tùy ý. Vào cuối năm 2005, nhiều người chơi phát hiện ra rằng bằng cách thay đổi các tập tin dữ liệu khác nhau, những đơn vị xuất hiện trong các phiên bản thử nghiệm của game có thể dùng được thông qua công cụ tạo màn có sẵn. Một số chủng loại lính vô danh như tàu vũ trụ và một người anh hùng có khả năng thay đổi quyền sở hữu khi các đơn vị di chuyển tới gần. Thông qua việc chỉnh sửa dữ liệu, các quy định về vị trí đơn vị cũng có thể được sửa đổi. Điều này cho phép có thể đặt các đơn vị lính lên trên mọi địa hình và phía trên các đơn vị khác, dẫn đến tạo ra khả năng mới cho phần thiết kế. Những khám phá quan trọng khác bao gồm các mẫu địa hình mới, cơ chế can thiệp vào các thuộc tính của từng cá thể như tăng gấp ba lần máu của mỗi đơn vị lính và thêm một công cụ để chỉnh sửa kích cỡ bản đồ.[19]

Các nền văn minh.

trò chơi được cho phép người chơi lựa chọn một trong 12 phe thuộc những nền văn minh có thật trong lịch sử vẻ vang quốc tế. Mỗi nền văn minh đều được phân loại dựa theo bốn kiểu kiến trúc riêng không liên quan gì đến nhau sẽ quyết định hành động đến hình dạng và sự Open của họ ở trong game gồm Đông Á, Mesopotamia, Ai Cập và Hy Lạp. [ 20 ] 12 nền văn minh là :
Việc điều tra và nghiên cứu công nghệ tiên tiến trong game được thực thi ở những khu công trình đặc biệt quan trọng mà chúng có mối liên hệ thường thì với nhau, ví dụ như việc điều tra và nghiên cứu tôn giáo sẽ do những đền thờ triển khai và việc nâng cấp cải tiến giáp phục được nghiên cứu và điều tra ở nhà kho. [ 11 ] Sự tăng trưởng công nghệ tiên tiến trong game được chia làm nhiều loại mà hầu hết ở việc tăng cấp về những mặt quân sự chiến lược ( vũ khí và áo giáp tốt hơn cho lính ), kinh tế tài chính ( ngày càng tăng năng lực tích lũy tài nguyên ), tôn giáo ( cải đạo nhanh hơn và Open thêm nhiều kỹ năng và kiến thức mới cho thầy tu ), hạ tầng ( ngày càng tăng sự vững chắc cho những công sự và khu công trình ). Một khi người chơi đạt được những nghiên cứu và điều tra về công nghệ tiên tiến ở mức độ cơ bản sẽ phát sinh thêm những công nghệ tiên tiến mới hơn cùng với ngân sách đắt đỏ hơn. Một số công nghệ tiên tiến đặc biệt quan trọng mà chỉ có vài nền văn minh mới có được. [ 11 ]Công nghệ là thành phần chính yếu đóng vai trò rất quan trọng về mặt kế hoạch trong game. [ 21 ] Xuyên suốt sự tăng trưởng và lan rộng ra của những phe phái thì công nghệ tiên tiến ngày càng trở nên tốn kém, nội việc tích lũy những tài nguyên thiết yếu để triển khai việc nghiên cứu và điều tra chúng cũng khiến người chơi gặp không ít khó khăn vất vả và trở ngại. [ 21 ] Kết quả khiến cho sự cân đối lực lượng lao động của nông dân trên khắp những nguồn tài nguyên khác nhau cũng hoàn toàn có thể tạo ra sự sự độc lạ giữa thắng lợi và thất bại của người chơi. [ 21 ]
Một trận đánh .

Người chơi có thể điều khiển nhiều chủng loại đơn vị cả về quân sự và dân sự.[21] Hầu hết các binh chủng đều có thể được nâng cấp thông qua việc nghiên cứu (ví dụ như tăng tốc độ thu thập tài nguyên của dân làng, tăng cường mức sát thương cho bộ binh, sự kiên cố của áo giáp và tầm bắn xa cho cung thủ).[21]

Những đơn vị trên đất liền khá thông dụng trong game. Dân làng được xem như đơn vị cơ bản nhất trong Age of Empires. Chức năng chính của họ là thu thập tài nguyên như đốn cây lấy gỗ, đào vàng và đá, săn bắn và hái lượm, canh tác, hoặc Đánh cá để đổi lấy lương thực.[21] Đồng thời nông dân còn có thể dùng để xây dựng công trình hoặc sửa chữa nhà cửa và tàu thuyền bị hư hỏng, ngoài ra người chơi có thể sử dụng họ để đánh nhau với quân đối phương khi cần thiết, dù sức sát thương của đơn vị này khá thấp. Thầy tu là đơn vị không chiến đấu mà chỉ dùng để hồi máu cho quân của người chơi và quân đồng minh hoặc sử dụng tuyệt kỹ cải đạo biến quân đối phương trở thành quân của mình. Các đơn vị bộ binh như Lính chùy, Lính rìu, Kiếm sĩ, Chiến binh, Lính giáo dài chỉ có thể tấn công trong phạm vi gần. Còn các đơn vị cưỡi ngựa như Chiến xa, Kỵ binh, Voi chiến và Kị xạ đều dùng để tấn công ở tầm xa. Những đơn vị công thành chỉ gồm có hai loại duy nhất là Catapult (Máy lăng đá) và Ballista (Xe bắn tên). Máy lăng đá sử dụng một tảng đá to được phóng đi với khả năng sát thương diện rộng, tác động đến toàn bộ đơn vị ở trong một khu vực nhỏ, rất hữu hiệu khi công thành và gây thiệt hại nặng cho một nhóm lính vây quanh. Trong khi xe bắn tên gây thiệt hại ít hơn khi vây đánh nhà cửa và binh lính, bù lại tốc độ bắn nhanh, độ chính xác cao và chi phí rẻ hơn so với Catapult.

Trái lại những đơn vị chức năng trên biển chỉ đóng vai trò phụ, nhưng đôi lúc lại rất thiết yếu để giành lấy thắng lợi trong game. Thuyền đánh cá và Tàu đánh cá tựa như như dân làng dùng để tích lũy cá trên biển để làm lương thực. Thuyền buôn và Tàu buôn trao đổi tài nguyên gỗ, lương thực, đá từ những kho dự trữ và đổi lấy vàng tại Bến cảng của người chơi khác, với số vàng kiếm được tương đối so với khoảng cách giữa hai bến cảng. Tàu vận tải đường bộ chuyên chở những đơn vị chức năng trên đất liền từ vùng đất này sang vùng đất khác. Tàu chiến tỏ ra rất hiệu suất cao trong việc tiến công tàu bè của đối phương và tiến công những đơn vị chức năng trên đất liền gần bờ biển ( vì những đơn vị chức năng cận chiến không hề kháng cự lại ). Tàu chiến gồm có hai loại là Galley ( thuyền to chạy bằng buồm và chèo, thông dụng ở Địa Trung Hải Cổ đại và thời Trung Cổ ) bắn tên lửa và Trireme ( tàu chiến cổ ba tầng chèo rất phổ cập ở Địa Trung Hải thời Cổ đại ) có năng lực bắn ra một loạt tên hoặc những tảng đá ( khá hữu hiệu khi chống lại những khu công trình nằm gần bờ biển ) .Các loại binh chủng trong game hầu hết đều giống hệt nhau, bất kể nền văn minh nào ( mặc dầu những nền văn minh hoàn toàn có thể nâng cấp cải tiến những biến thể của những đơn vị chức năng này ). Ví dụ như một kiếm sĩ cấp cao của Triều Tiên giống giống như kiếm sĩ cấp cao của Ba Tư và Phoenicia, những đơn vị chức năng khác như cung thủ, lính dùng rìu, lính dùng kiếm ngắn, kị binh v.v. cũng tương tự như. Một vài bộ áo giáp và phục trang được phong cách thiết kế không đúng với lịch sử vẻ vang như lính dùng trường kiếm mặc đồ y hệt Vệ binh Hoàng gia La Mã. Một số đơn vị chức năng ở những nền văn minh khác trong game thì lại không đúng với trong thực tiễn của lịch sử dân tộc, ví dụ như việc mua lính giáo dài thì những phe đều hoàn toàn có thể mua được ngoại trừ Ba Tư, 1 số ít nền văn minh Trung Á hoàn toàn có thể mua được những đạo quân legion và centurion, trong khi Yamato của Nhật Bản lại đóng được tàu chiến bắn tên lửa .
Bốn kỳ quan hoàn toàn có thể thiết kế xây dựng trong game show .

Nhà Chính (Town Center) là một trong những công trình quan trọng nhất trong game. Công trình có chức năng chính là tạo ra dân làng và nâng cấp thời kỳ.[21] Ở hầu hết các bản đồ thì mỗi người chơi đều bắt đầu với một Nhà Chính, khả năng xây dựng nhiều Nhà Chính được mở ra bằng cách xây dựng Trung tâm Hành chính (Government Center) trong thời đại Đồ Đồng. Nhà Ở cung cấp việc hỗ trợ dân số cho bốn đơn vị. Để tạo dân, lính, xe và tàu thuyền nhiều hơn, thì người chơi buộc phải xây dựng Nhà Ở nhiều hơn. Mỗi căn nhà sẽ hỗ trợ bốn đơn vị, dù cho người chơi có xây bao nhiêu căn nhà đi nữa (một khái niệm đã không được duy trì trong game về sau là Age of Mythology) chỉ có thể hỗ trợ tối đa 50 đơn vị (nếu chơi trong Single Player menu) hoặc 50-200 đơn vị (nếu chơi trong Chơi mạng menu).

Quân đội được tạo ra tại các công trình riêng biệt liên quan đến khu vực của họ. Tất cả các đơn vị tàu thuyền được tạo ra ở Bến cảng. Tường thành và Tháp canh là những công sự bảo vệ (Age of Empires là một trong những trò chơi chiến lược thời gian thực đầu tiên có tường thành đủ mạnh để tạo thành phương tiện phòng thủ hữu hiệu). Các lực lượng bộ binh được tạo ra ở Trại lính và Học viện. Các lực lượng cung thủ được tạo ra từ Trường bắn cung. Các lực lượng kỵ binh được tạo ra từ Chuồng ngựa. Các loại xe bắn đá được tạo ra từ Xưởng khí cụ. Pháp sư được tạo ra từ Đền thờ. Nông trại được sử dụng để sản xuất thực phẩm. Kho thóc, Nhà kho, và Nhà Chính được sử dụng để lưu trữ nguồn tài nguyên do dân làng đem tới. Ngoài ra Nhà kho, Chợ, Trung tâm hành chính và Đền thờ còn được dùng để nghiên cứu công nghệ cho căn cứ. Kho thóc dùng để nghiên cứu và nâng cấp Tháp canh và Tường thành.

Kỳ quan là công trình kỷ niệm to lớn đại diện cho những thành tựu kiến trúc của thời gian, chẳng hạn như Kim tự tháp Ai Cập. Để xây dựng được kỳ quan đều cần số lượng tài nguyên lớn (gồm gỗ, vàng và đá) và tốc độ xây dựng rất chậm. Kỳ quan không thể sản xuất các đơn vị quân sự cũng như không tiến hành nghiên cứu được. Trong những màn chơi với điều kiện Chiến Thắng Chuẩn (Standard Victory), yêu cầu người chơi để giành lấy chiến thắng thì phải xây dựng kỳ quan và giữ cho nó khỏi bị quân đối phương tiêu diệt với thời gian là 2000 năm (khoảng 10 phút trong thế giới thực). Việc xây dựng kỳ quan cũng đồng thời làm tăng điểm số có ảnh hưởng tốt đến điểm số trong game. Do vậy người chơi thường đặt ưu tiên hàng đầu của họ vào việc tiêu diệt kỳ quan của đối phương, đặc biệt là trong điều kiện Chiến Thắng Chuẩn. Cũng bởi vì kỳ quan tương đối dễ phá hủy cho nên đòi hỏi người chơi phải cố gắng bảo vệ kỹ lưỡng bất cứ lúc nào.

Age of Empires (dưới tiêu đề làm việc là Dawn of Man[22]) là tựa game đầu tiên do chính hãng Ensemble Studios phát triển. Bối cảnh lịch sử được lựa chọn rất hợp lý và dễ tiếp cận, đặc biệt là các game thủ casual, hơn các trò chơi hiện có.[23] Trong khi ấy, một số game chiến lược thời gian thực đều lấy bối cảnh khoa học viễn tưởng và hư cấu, do đó bối cảnh lịch sử của Age of Empires dễ dàng trụ vững được.[24] Những nhà thiết kế của game đều chịu khá nhiều ảnh hưởng từ dòng game Civilization, với bối cảnh lịch sử đã được chứng minh, điều này đã được ghi nhận trong một số nhận xét tích cực.[25] Age of Empires do Bruce Shelley thiết kế,[24] Tony Goodman (phụ trách phần minh họa tranh ảnh của trò chơi),[26] và Dave Pottinger (phụ trách phần trí tuệ nhân tạo của game).[27] Stephen Rippy là giám đốc âm nhạc (vai trò mà ông tiếp tục giữ xuyên suốt sê-ri) với sự giúp đỡ thường xuyên từ anh trai David Rippy cũng như Kevin McMullan.[28] Ông chính là người đảm nhiệm việc sáng tạo phần âm nhạc nguyên gốc cho Age of Empires dùng âm thanh từ các nhạc cụ thực tế từ các thời kỳ trong game, cũng như các mẫu kỹ thuật số của họ.[29] Những giai điệu trong game là kết quả của quá trình nghiên cứu sâu rộng về các nền văn hóa, kiểu mẫu, và các nhạc cụ được sử dụng.[29]

Dù không được khen ngợi như phiên bản sau của dòng game, thế nhưng phiên bản Age of Empires đầu tiên đều nhận được nhiều lời đánh giá tích cực, được điểm số cao trên các trang web tập hợp lời phê bình[44] bao gồm 8.3/10 trên Metacritic,[42] 87% trên Game Rankings,[41] 85/100 trên MobyGames[43] và 8.4/10 trên GameStats.[40]

Game Revolution phân loại game là “sự pha tạp giữa Civilization 2 và Warcraft II“,[10] trong khi đó thì GameSpot ra vẻ thương tiếc “một trò chơi chiến đấu đơn giản hơn là một người xây dựng đế chế vinh quang“, đã mô tả game là “Warcraft với dấu vết của Civilization“.[9] Với Elliott Chin của Computer Gaming World so sánh game khá giống WarCraft II, ông cho rằng game thực sự có “chiều sâu rộng lớn, khi đem so sánh với những người anh em cùng thể loại, có thể là công phu nhất của chúng“.[39] GameVortex thì cho rằng game nên bớt đi lối chơi chiến đấu theo định hướng nhưng lại khen ngợi về phần mục chơi, nhận xét rằng “thế hệ bản đồ ngẫu nhiên […] thực sự đã giữ cho game có thêm mùi vị“.[45] Trong khi GameSpot lại chỉ trích về cấp độ quản lý vi mô cần thiết để kiểm soát game (là do sự vắng mặt của chuỗi tác phẩm và AI của các đơn vị người chơi thấp) nên đã gọi nó là “một ý tưởng nghèo nàn“, khiến cho nó “thật sự giảm bớt niềm hứng thú đối với AOE“.[9] GameVortex cũng lặp lại lời phê bình này,[45] trong khi PC Gameworld lưu ý về việc phát hành bản patch (sửa lỗi) sau đó giúp cải thiện những lỗi về lập trình AI.[46] Elliott Chin phê bình việc giới hạn trong game mà ông nghĩ là “nỗi bất bình nghiêm trọng nhất“.[39]

Trong khi ghi nhận những điểm tương đồng với trò Warcraft II, PC Gameworld ca ngợi về sự khác biệt của mỗi phe trong game và lưu ý là “đồ họa vô cùng chi tiết và có cảm giác như là chúng được vẽ bằng tay. Thật hiếm thấy một game tuyệt đẹp nào lại có chuyển động chi tiết của các đơn vị lính“.[46] Game Revolution rất ấn tượng bởi số lượng binh chủng khác nhau của game, đồng thời chú ý đến công việc của nhà phát triển “rõ ràng đây là thành quả nghiên cứu của họ và kết quả khá tròn trịa, tạo ra một sản phẩm chính xác về mặt lịch sử (ít nhất là cho một trò chơi)“.[10] Âm quyển của game cũng bị chỉ trích, với GameVortex phàn nàn rằng “những lời giải thích miệng không đủ để bạn phân biệt những gì đang xảy ra“.[45] Bằng cái nhìn tương lai về game, Game Revolution nhấn mạnh đến công cụ tạo màn chỉ “cho phép bạn toàn quyền kiểm soát việc thiết kế các màn chơi và chiến dịch“, một “công cụ để bạn tùy ý sử dụng nhằm tạo ra những màn chơi chính xác theo ý thích của bạn“.[10]

Game đã giành được nhiều giải thưởng lớn là giải Game của Năm (Game of the Year) năm 1997 của Gamecenter[47] và giải Game máy tính chiến lược của năm (Computer Strategy Game of the Year) năm 1998 của Viện Khoa học và Nghệ thuật Tương tác (AIAS).[48]

Liên kết ngoài.