Nhạc jazz là gì? Đặc trưng của dòng nhạc Jazz – Kênh iTV

Nhạc Jazz là gì?

Vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, nhạc Jazz khởi đầu sinh ra ở New Orleans, Louisiana, Mỹ. Ở tiến trình khởi đầu, Jazz là sự phối hợp của những yếu tố sau :

• Tiết tấu âm nhạc châu Phi, có nguồn gốc là Blues và Ragtime.
• Nô lệ gốc Phi hát những bài ca khi họ lao động trên nước Mỹ.
• Là âm nhạc đặc trưng của New Orleans trong những cuộc hành quân, diễu binh, tang lễ.
• Một số yếu tố âm nhạc chây Âu khác.

Nhạc Jazz có lịch sử dân tộc truyền kiếp, lê dài hơn 100 năm và có nguồn gốc từ những ca khúc được nô lệ gốc Phi hát trong khi lao động nên khó có định nghĩa hoàn hảo nhạc Jazz là gì .
Ngày nay, Jazz hoàn toàn có thể được hiểu là thể loại âm nhạc dựa trên sự ứng biến tài tính, sự cấp bách nhưng lại được phối hợp uyển chuyển trong từng giai điệu. Sự ứng biến là cách mà nghệ sĩ Jazz bộc lộ chính mình và phát minh sáng tạo âm nhạc ngẫu hứng theo mang đậm nét riêng .

Đặc trưng của Jazz là gì?

Ngẫu hứng và nghệ sĩ

Tác giả dòng nhạc Jazz hoàn toàn có thể ngẫu hứng phát minh sáng tạo ra chủ đề. Trong khi đó, nghệ sĩ chơi hoàn toàn có thể ngẫu hứng ra bài hát trên nền chủ đề sẵn có theo phong thái riêng để triển khai xong bài hát, mang đậm sắc tố của mình .
Việc sáng tác bài hát hầu hết được gắn liền với người nghệ sĩ trình diễn. Chính vì thế, đặc trưng của Jazz là sự ứng tấu ngẫu nhiên của những nghệ sĩ nhạc .
Nhạc Jazz giống nhạc cổ xưa ở chỗ lúc mở màn trình diễn sẽ bộc lộ theo đúng chủ đề. Khác nhau ở điểm, nhạc cổ xưa phải tuy theo đúng quy tắc được xác lập bởi nhạc sĩ. Tuy nhiên, Jazz lại là sự ngẫu hứng của nghệ sĩ nên có khi cùng một bài nhạc nhưng màn trình diễn lại khác nhau .

Giai điệu Jazz mang tính đặc trưng riêng

Được kiến thiết xây dựng chính trên thang âm có những “ blue notes ”. Tức nốt ở quãng ba và nốt ở quãng bảy của thang âm sẽ bị giảm về độ cao .
Kỹ thuật sử dụng nhạc cụ được khởi đầu trực tiếp từ phong thái hát của người da đen. Những nhạc công sẽ sáng tạp ra loại kỹ thuật làm những nhạc cụ vang lên như giọng người. Cụ thể là đưa những nốt hoa mỹ, nốt hóa, nốt Blues, vibrato và glissando .
Khi chiêm ngưỡng và thưởng thức Jazz, tất cả chúng ta sẽ luôn cảm thấy được sự mới mẻ và lạ mắt, khác lạ về giai điệu, hòa thanh, tiết tấu cũng như cách biểu lộ. Ở Jazz, giai điệu đa sắc tố, biểu lộ sự tự do trong âm nhạc. Mỗi bài hát của mỗi nguwoif nghệ sĩ sẽ có sắc tố, dấu ấn riêng, không ai giống ai .

Tiết tấu nhạc Jazz

Nhạc Jazz có tiết tấu độc lạ trọn vẹn so với nhạc cổ xưa. Tiết tấu cổ xưa là dạng không yên cầu quá phức tạp, nghe thuận tai và phần kĩ thuật chạy ngón được chú trọng. Còn riêng tiết tấu nhạc Jazz những tiết tấu nghịch phách, đảo phách, giật lại vô cùng chú trọng. Đây chính là điểm độc lạ giúp Jazz không bị nhầm lẫn với bất kể dòng nhạc nào .
Tiết tấu đặc trưng của nhạc Jazz : Tiết nhịp 2 phách trong hành khúc nhà binh sẽ được thay thế sửa chữa bằng nhịp 4 phách, nhấn mạnh vấn đề ở phách 2, 4 trong ô nhịp .

Hòa thanh trong Jazz

Hòa thành trong Jazz sẽ tạo cấu trúc, giai điệu rõ ràng và bản nhạc có sắc tố riêng. Vòng hòa thanh của Jazz phức tạp hơn rất nhiều so với quy luật cổ xưa .
Hợp âm được sử dụng đặc trưng nhất của Jazz là tăng, giảm, hợp âm 7 và hợp âm thêm những âm ngoài hợp âm, ví dụ như âm 9, 11 và 13 .

Hòa thanh của nhạc Jazz sẽ được chuyển liên tiếp từ ô nhịp này sang ô nhịp khác cùng với những hòa thanh khác nhau. Chính vì thế, mỗi ô nhịp được coi là một hòa thành.

Loại hòa thanh kết đặc trưng của âm nhạc Jazz đó chính là bậc II, V và I. Trong khi đó hòa thanh kết truyền thống lịch sử lại là IV, V và I. Đây chính là sự độc lạ vô cùng lớn của hòa thanh Jazz so với truyền thống cuội nguồn .
Jazz là dòng nhạc đa sắc tố nên nghệ sĩ chơi Jazz sẽ tăng, giảm hợp âm, ngẫu hứng sử dụng những vòng hòa thanh. Nhờ vậy mà sẽ đem đến cho người theo dõi cảm xúc hay, mới lạ. Điều quan trọng nhất là vòng hòa thanh không được lạc đi quá xa so với chủ đề của bản nhạc .

Nhạc cụ để chơi Jazz

Các loại nhạc cụ chơi Jazz là của châu Âu và phong thái diễn tấu mang phong thái của Mỹ. Chúng gồm có :

• Bộ trống, những nhạc cụ gõ.
• Saxophone, kèn trumpet, trombone, clarinette, cornet.
• Các nhạc cụ khác: Guitar, piano, contrebass, banjo.

Phong cách bộc lộ dòng nhạc Jazz giống với Blues đều bắt nguồn từ những bản hợp xướng, bài ca tôn giáo của đạo Tin Lành .

Sự phát triển của Jazz trên thế giới và ở Việt Nam

Jazz với nền âm nhạc thế giới

Dòng nhạc Jazz được coi là thể loại nhạc đa sắc tộc. Thể loại nhạc giúp xóa bỏ phần nào ranh giới sự phân biệt chủng tộc và góp thêm phần làm biến hóa tích cực cho xã hội .
Cho đến lúc bấy giờ, người da trắng thương mến và chơi Jazz rất nhiều. Nghẹ sĩ da trắng chơi nhạc Jazz lớn nhất ở Mỹ là John McLaughlin. Ông vừa tích hợp với Miles Davis vừa chơi cùng bới những nhóm nhạc Ấn Độ và tham gia biển diễn ở Nhật .

Jazz trong nền âm nhạc Việt

Nhạc Jazz mở màn Open ở Nước Ta vào những năm 50 – 60 của thế kỷ trước, thời kì Pháp thuộc. Đầu tiên, Jazz được chơi bởi những nhạc công ở miền Bắc. Nhưng trào lưu nhạc Jazz vẫn còn chưa tăng trưởng, chỉ đến khi gia nhập vào miền Nam nước ta cùng với quân đội Mỹ, Jazz mới được biết đến nhiều hơn .
Khoảng từ năm 1989, nhiều band nhạc Jazz từ Pháp sang giao lưu văn hóa truyền thống Nước Ta. Họ màn biểu diễn và tổ chức triển khai hội thảo chiến lược, những buổi dạy về nhạc Jazz. Khi trở lại nước, họ gửi những tài liệu về dòng nhạc này cho Nhạc viện Thành Phố Hà Nội ( Học viện Âm nhạc Quốc gia Nước Ta ) .
Đến đầu năm 1990, Nhạc viện TP.HN đã quyết định hành động đưa huấn luyện và đào tạo nhạc Jazz vào thử nghiệm .

Cho đến những năm 1996 – 2000, trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (Đại học văn hóa nghệ thuật quân đội) đã góp phần không nhỏ vào việc thúc đẩy sự phát triển của nhạc Jazz. Đưa dòng nhạc này tiếp cận với lớp nghệ sỹ trẻ, được đào tạo bài bản dưới sự dẫn dắt của những nghệ sỹ đầu tiên được tiếp xúc với nhạc Jazz.

Một số nghệ sĩ đi đầu về phát triển Jazz ở nước ta gồm:

• Nghệ sỹ saxophone Quyền Văn Minh
• Nghệ sỹ saxophone Trần Mạnh Tuấn

Trên đây là 1 số ít giải đáp về nhạc Jazz là gì. Đây là loại nhạc nhiều sắc tố, xúc cảm và đa sắc tộc. Bạn hãy đến với Jazz và cảm nhận sự phát minh sáng tạo của người nghệ sĩ, hòa mình vào những giai điệu lan tỏa nhé !

>> Có thể bạn quan tâm: Nhạc acoustic là gì?