Nhân sinh quan là gì? Tìm hiểu nhân sinh quan Triết học và Phật giáo

Nhân sinh quan là thuật ngữ tương quan đến phạm trù triết học, tôn giáo và tín ngưỡng, có tác động ảnh hưởng to lớn đến cuộc sống của con người và tư tưởng của xã hội. Hãy cùng muahangdambao.com mày mò ý nghĩa thực sự của nhân sinh quan là gì trong bài viết sau đây nhé !

Nhân sinh quan là gì ?

Theo từ điển tiếng Việt, nhân sinh quan là hệ thống quan niệm về cuộc đời bao gồm lẽ sống, lý tưởng, lối sống… Theo từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học, nhân sinh quan là hệ thống quan niệm về cuộc đời, ý nghĩa và mục đích sống của con người.

Nói một cách đơn thuần, nhân sinh quan là cách con người nhìn nhận cuộc sống hay cái đạo làm người của tất cả chúng ta. Nhân sinh quan có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quan trọng, là nguồn gốc của mọi tâm lý, chi phối hành vi và các hoạt động giải trí của con người trong đời sống .

Việc nghiên cứu nhân sinh quan chính là nghiên cứu về tư tưởng, thái độ, hành vi của con người. Mỗi thời đại khác nhau thì con người sẽ có nhân sinh quan khác nhau vì nhân sinh quan luôn đồng hành với sự phát triển của xã hội.

Nhân sinh quan trong Triết học

Nhân sinh quan và quốc tế quan thường bị sử dụng nhầm lẫn vì có nhiều sự tương đương về khái niệm. Tuy nhiên, nhân sinh quan chỉ là một bộ phận của thế giới quan gồm có các ý niệm về đời sống của con người như : lẽ sống, mục tiêu, ý nghĩa, giá trị của đời sống …

Mỗi người đều có ý niệm riêng về đời sống gọi là nhân sinh quan tự phát. Các nhà tư tưởng đã khái quát các quan điểm này thành lý luận, tạo ra nhân sinh quan tự giác mang tính triết học .
Nhân sinh quan phản ánh sự sống sót của xã hội loài người, biểu lộ nhu yếu, quyền lợi, khát vọng, tham vọng của con người trong mỗi chính sách xã hội. Trong xã hội có giai cấp, nhân sinh quan cũng có tính giai cấp .
Nếu nhân sinh quan phản ánh đúng khuynh hướng khách quan của lịch sử vẻ vang thì sẽ là tác nhân tái tạo xã hội can đảm và mạnh mẽ. Ngược lại, nếu phản ánh không đúng thì sẽ cản trở xã hội tiến lên .
Ví dụ, chủ nghĩa Mác là khoa học về các quy luật tăng trưởng trong lịch sử vẻ vang nên có công dụng tái tạo tự nhiên và xã hội, thôi thúc sự văn minh của con người và xã hội. Đó chính là nhân sinh quan cách mạng, khoa học của giai cấp vô sản, của con người mới trong chính sách chủ nghĩa xã hội .

Nhân sinh quan Phật giáo

Nhân sinh quan Phật giáo được hình thành và tăng trưởng dựa trên tiền đề kinh tế tài chính, chính trị, xã hội và tư tưởng văn hóa truyền thống Ấn Độ cổ đại trước Công nguyên, đồng thời xuất phát từ tấm lòng từ bi hỷ xả, cứu khổ cứu nạn .

Nhân sinh quan Phật giáo là mạng lưới hệ thống quan điểm, ý niệm của đạo Phật về nguồn gốc, thực chất và cấu trúc con người, khuynh hướng tiềm năng, thái độ sống và giá trị của con người nhằm mục đích hướng đến giải thoát con người khỏi bể khổ trầm luân .
Nội dung cơ bản của nhân sinh quan Phật giáo tập trung chuyên sâu vào 2 yếu tố chính cơ bản nhất là sự khổ não và sự giải thoát khỏi nỗi khổ. Khổ là sự tất yếu, sự luân hồi, muốn thoát khỏi khổ đau thì con người phải tu tâm dưỡng tính, tích công đức để tự mình thoát khỏi vòng luân hồi, nghiệp chướng .

Để giải thoát chúng sinh khỏi nghiệp nhân quả luân hồi, Đức Phật đã nêu ra Tứ diệu đế và Thập nhị nhân duyên.

Tứ diệu đế là bốn chân lý giải thoát mà con người cần phải nhận thức gồm có : Khổ đế, Tập đế, Diệt đế và Đạo đế .

• Khổ đế là mọi nỗi khổ của con người trên thế gian, dù giàu hay nghèo, dù già hay trẻ… con người đều có nỗi khổ của riêng mình như ốm đau, bệnh tật, tuổi già, nghèo đói, cầu mà không được, yêu thương mà phải chia lìa…
• Tập đế là sự thật về nguyên nhân, bản chất đau khổ của con người, đó chính là sự vô minh, cội nguồn của tham – sân – si khiến con người tạo nghiệp và chịu quả Khổ.
• Diệt đế là tận diệt khổ đau, chấm dứt luân hồi sinh tử và đạt được cảnh giới giác ngộ, giải thoát gọi là Niết bàn tịch diệt.
• Đạo đế là con đường hướng đến giác ngộ, chấm dứt khổ đau và đạt được hạnh phúc chân thật do Đức Phật vạch ra.

Thập nhị nhân duyên là phép tu hành của Duyên giác thừa, hầu hết quan sát mọi sự vật cho đến luân hồi đều do nhân duyên ; nhân duyên hội họp thì gọi là sinh, nhân duyên tan rã thì gọi là diệt, thực sự vốn không có gì sinh – diệt cả .
Bao gồm : vô minh ( u mê, không sáng suốt ) ; hành ; thức ; danh sắc ; lục nhập ; xúc ; thọ ; ái ; thủ ; hữu ; sinh ; lão tử .

Ảnh hưởng của nhân sinh quan Phật giáo trong đời sống niềm tin của người Nước Ta

• Ảnh hưởng đến đạo đức

Đạo Phật đã gia nhập vào nước ta được hơn 20 thế kỷ. Các triết lý nhân sinh của Phật giáo đã thấm sâu vào niềm tin của người dân, tác động ảnh hưởng thâm thúy đến nhân sinh quan và trở thành một bộ phận hợp thành đạo đức, nhân cách của con người Nước Ta .

Ý nghĩa nhân sinh quan Phật giáo góp thêm phần giúp con người kiến thiết xây dựng lối sống lành mạnh, hướng thiện, giản dị và đơn giản, nề nếp và bao dung, vị tha, biết chăm sóc đến nỗi khổ của người khác … đồng thời ngăn ngừa sự suy thoái và khủng hoảng đạo đức trong xã hội .

• Ảnh hưởng đến lối sống

Trong mười điều tâm niệm, Đức Phật đã dạy rằng : “ Thi ân đừng cầu đền đáp vì cầu đền đáp là thi ân có mưu tính ”. Điều đó có nghĩa là, làm phúc thì đừng mong người khác phải báo đáp lại vì đó chính là làm phúc có thống kê giám sát, không xuất phát từ thiện tâm .
Quan điểm này đã được con người Nước Ta coi trọng, lĩnh hội trở thành mục tiêu sống và truyền thống cuội nguồn trọng tình trọng nghĩa của dân tộc bản địa .

• Ảnh hưởng đến văn hóa truyền thống

Phật giáo luôn có sự gắn bó mật thiết với đời sống niềm tin của dân cư Nước Ta, nhất là trong các nghành như lối sống, đạo đức, văn hóa truyền thống …

Trong đó, ảnh hưởng tác động của nhân sinh quan Phật giáo đến đạo đức là điển hình nổi bật nhất. Một trong những nguyên do chính là do nhân sinh quan Phật giáo có nhiều điểm tương đương với truyền thống lịch sử đạo lý của con người Nước Ta .

 

Trên đây là khái niệm nhân sinh quan là gì cũng như tổng hợp các thông tin về nhân sinh quan. Hy vọng những san sẻ trong bài viết đã giúp các bạn có cái nhìn đúng đắn và cụ thể về thuật ngữ trừu tượng này !