Mô hình Self-identity (nhận dạng bản thân) của FitzMaurice (1996) – CỔ nhưng chưa bao giờ CŨ !

“Nhận dạng cá nhân”, “nhận dạng bản thân” (self-identity), hay nói đơn giản là những suy nghĩ và cảm nhận của một người về cái tôi, bản ngã (ego) của mình, đang là một trong những chủ đề được quan tâm hiện nay, đặc biệt là trong cộng đồng người trẻ.

Tuy được quan tâm, nhưng đa số bạn đọc lại thiếu cái nhìn rõ ràng, chính xác mang tính khoa học về quy luật và nguyên lý vận hành của self-identity.

Trong bài viết này, mình sẽ chọn ra và nghiên cứu và phân tích một quy mô ( framework ) hoạt động giải trí của self-identity, nhằm mục đích giúp những bạn có một cái nhìn vừa tổng quát, vừa mang tính khoa học và dễ vận dụng .

Một mô hình cụ thể – tại sao không?

Sau đây là mô hình mà mình cho là có thể đem đến một cái nhìn vừa tổng quát vừa không thiếu tính chi tiết về nguyên lý hoạt động cũng như các khía cạnh khác nhau của self-identity:

Nguồn : kevinfitzmaurice.com

Mình sẽ phân tích từng “mục” một trong mô hình trên. Có tổng cộng 6 mục: “Container”, “Inside the container”, 2 mục “Outside the container”, “Identity” và “Self as container”. Mỗi mục này nói về một khía cạnh của self-identity:

1) Container – tạm dịch là “khoang chứa”, hoặc “lớp vỏ bên ngoài”

Vậy đây là khoang chứa của cái gì? Chính là của cái tôi (self), hoặc suy nghĩ và cảm nhận về cái tôi của bạn. Khoang chứa này có thể được hiểu là cơ thể của chúng ta, và thứ mà nó chứa đựng, ngoài cái tôi, chính là cái “linh hồn” (soul) – phần lõi bên trong của mỗi người. Rất nhiều người nhầm lẫn giữa khái niệm “cái tôi” và “linh hồn”, hay giữa “self-identity” và “soul”. Trong các mục tiếp theo mình sẽ phân tích kỹ hơn.

2) Inside the container – phần bên trong khoang chứa

Như đã nói, phần bên trong khoang chứa chính là cái self-identity của tất cả chúng ta. Nhưng nó đơn cử là những thứ gì ? Nó chính là :

• Suy nghĩ (thoughts).
• Cảm xúc (feelings).
• Cảm giác (sensations) – đến từ cơ thể, từ cái “khoang chứa”.
• Các hình ảnh (images) mà chúng ta tự thêu dệt nên để kết nối hoặc đồng hóa với cái tôi của mình. Đây cũng là yếu tố được đề cập nhiều nhất về self-identity bởi các nhà tâm lý học.

Cả 4 yếu tố trên đều góp thêm phần tạo ra một nhận thức sai lầm đáng tiếc, một ” ảo giác ” ( delusion ) về cái tôi của tất cả chúng ta .Nguồn : aminoapps.com

3) Outside the container – “cái tôi trần tục” (worldly ego)

Đây là mục nằm ở mé trái ngoài cùng trong mô hình trên. Mục này nói về thế giới bên ngoài và những ảnh hưởng của nó đến cái tôi của chúng ta. Cụ thể hơn, mục này muốn đề cập đến thế giới “trần tục” – tức cách mà xã hội của con người được tổ chức, cùng những quy tắc ứng xử, truyền thống và lề thói được áp đặt lên con người, bao gồm các yếu tố:

• Vai trò (roles) đối với gia đình, công ty, quốc gia, xã hội…
• Chức danh (titles) vd: trong công ty…
• Cách ứng xử (behaviours) trong gia đình, trường học, công ty, xã hội…
• Kinh nghiệm (experiences) đến từ những sai lầm và bài học trong quá khứ.
• Suy nghĩ của người khác về bạn (people’s opinions).

Các yếu tố trên đều góp thêm phần định hình cái tôi trần tục của bạn, hay dễ hiểu hơn là ” phần người ” bên trong bạn .Nguồn : blog.gaijinpot.com

4) Outside the container – “cái tôi siêu thức” (spiritual ego)

Cũng có thể được dịch là “cái tôi giác ngộ”. Tất nhiên ở đây mình chỉ dịch theo nghĩa đen cho các bạn dễ theo dõi. Còn về mặt khái niệm: một khi đã đạt đến cảnh giới của siêu thức, của giác ngộ, thì sự tồn tại của cái tôi, của self-identity, lập tức phải bị phân rã, tiêu diệt. Quá trình phân rã của cái tôi sẽ đưa chúng ta đến với thế giới tâm linh, bao gồm các yếu tố sau:

• Thực tại (reality).
• Thế giới tự nhiên/thiên nhiên (nature).
• Vũ trụ (universe).
• Sự đồng nhất (oneness) giữa cái tôi của chúng ta với vạn vật xung quanh, bao gồm cả những cái tôi khác.
• Nguồn sống (source) – đây thường được cho là nguồn khởi phát ra toàn bộ các hệ sống, hệ sinh thái trong vũ trụ. Trong tôn giáo, khái niệm này còn được hiểu là “Chúa” (God).
• Các linh hồn, linh thể (spirit) – là những thực thể sống trong những chiều không gian khác, tồn tại quanh ta nhưng lại vô hình đối với chúng ta.

Nếu các yếu tố của thế giới trần tục giúp định hình cái tôi của bạn, thì các yếu tố của thế giới tâm linh lại thúc đẩy quá trình tiêu diệt nó. Vì thế giới tâm linh nhấn mạnh sự đồng nhất (oneness) thay vì sự tách biệt (thông qua các vai trò, chức danh, kinh nghiệm…của bản thân ta).

Nguồn: Energy Enhancement.

5) Identity – khả năng tự nhận thức (self-consciousness)

Mục này nói về sự lựa chọn của mỗi tất cả chúng ta trong quy trình self-identity của mình. Chúng ta hoàn toàn có thể nhận dạng về bản thân dưới 3 hình thức :

• Cái khoang chứa (mục 1).
• Phần bên trong khoang chứa (mục 2).
• Phần bên ngoài khoang chứa (mục 3 hoặc 4).

Mình sử dụng từ ” hoặc ” vì bạn thường chỉ hoàn toàn có thể theo đuổi một trong hai lối sống : trần tục hoặc tâm linh, tùy theo độ ” tiến hóa ” về tâm thức của bạn. Bạn không thể nào vừa sống trong trạng thái siêu thức, vừa nuôi dưỡng tâm tham, sân, si .Nguồn : WalmartRamen .

6) Self as container – sống trong trạng thái “trống rỗng”

Mục này, nếu chỉ đọc phần lý giải từ quy mô trên, hoàn toàn có thể không ít khiến cho những bạn khó hiểu. Vậy nên mình sẽ nghiên cứu và phân tích ngắn gọn ở đây là : trạng thái lý tưởng của đời sống con người chính là khi ta hoàn toàn có thể buông bỏ tổng thể những cảm hứng và thôi thúc bản năng từ bên trong, cũng như những khuôn khổ, lề thói, áp đặt đến từ bên ngoài .

Một khi ta buông bỏ được lực kéo đến từ cả thế giới bên trong lẫn bên ngoài, chúng ta sẽ chỉ còn lại cái container, cái trạng thái mà giới đạo sĩ thường gọi là “trống rỗng” (emptiness), phật tử gọi là “buông bỏ” (letting go) – bước đầu tiên trên hành trình mở rộng tâm thức của chúng ta thực chất nằm ở việc phân rã cái tôi, cái self-identity của mình.

Cơ sở kim chỉ nan chỉ là ” chân lý ” suông nếu không được ” thực tiễn “. Cho nên, mình sẽ cùng những bạn học nhóm với nhau bằng cách nghiên cứu và phân tích những case study đơn cử và sau đó vận dụng vào chính bản thân mình để vấn đáp thắc mắc ” Who Am I “Để cho buổi Học Nhóm hiệu suất cao hơn, những bạn hãy bàn luận bằng cách đưa ra góc nhìn của mình hay những thắc mắc ( chi tiết cụ thể ) về chủ đề này nhé .Mình cảm ơn .Nhung Đinh .

Nguồn tham khảo:

Model of Your Real Self As Empty Container, Not Contents | kevinfitzmaurice.comkevinfitzmaurice.com