Sinh khả dụng của thuốc – Dược lý lâm sàng – Cẩm nang MSD – Phiên bản dành cho chuyên gia

Nguồn chủ đềSinh khả dụng của thuốc đề cập đến mức độ và vận tốc mà ở đó những phân tử có hoạt tính ( thuốc hoặc chất chuyển hóa của thuốc ) đi vào mạng lưới hệ thống tuần hoàn, từ đó đến vị trí tính năng .

Sinh khả dụng của một thuốc hầu hết được xác lập bởi đặc thù của dạng liều dùng, phụ thuộc vào một phần vào dạng bào chế và công thức của nó. Sự độc lạ về sinh khả dụng giữa những công thức của một thuốc nhất định hoàn toàn có thể có ý nghĩa lâm sàng ; do đó, cần biết những công thưc của một thuốc có tương tự .

Tương đương hóa học chỉ ra rằng các sản phẩm thuốc có chứa cùng một hỗn hợp có hoạt tính ở cùng một lượng và đáp ứng các tiêu chuẩn quy định hiện nay; tuy nhiên, các thành phần không có hoạt tính trong các sản phẩm thuốc có thể khác nhau. Tương đương sinh học chỉ ra rằng các sản phẩm thuốc, khi sử dụng một chế độ liều như nhau trên cùng một bệnh nhân sẽ đạt được nồng độ thuốc trong huyết tương và mô như nhau. Tương đương điều trị chỉ ra rằng các sản phẩm thuốc, khi khi sử dụng một chế độ liều như nhau trên cùng một bệnh nhân sẽ cho tác dụng điều trị và tác dụng không mong muốn như nhau.

Các mẫu sản phẩm tương tự sinh học dự kiến sẽ tương tự về mặt điều trị. Không tương tự điều trị ( ví dụ nhiều công dụng không mong ước hơn, hiệu suất cao thấp hơn ) thường được phát hiện trong quy trình điều trị dài hạn khi bệnh nhân được điều trị không thay đổi ở một dạng thuốc và được sửa chữa thay thế bằng dạng khác không tương tự .Đôi khi vẫn có tương tự điều trị mặc dầu có sự độc lạ về sinh khả dụng. Ví dụ, khoanh vùng phạm vi điều trị ( tỷ suất nồng độ tối thiểu gây độc / nồng độ có hiệu suất cao trung bình ) của penicillin rất rộng, hiệu suất cao và độ bảo đảm an toàn thường không bị tác động ảnh hưởng do sự độc lạ không lớn về nồng độ trong huyết tương do sự độc lạ về sinh khả dụng giữa những mẫu sản phẩm penicillin. Ngược lại, so với thuốc có khoanh vùng phạm vi điều trị tương đối hẹp, sự độc lạ về sinh khả dụng hoàn toàn có thể gây ra không tương tự điều trị đáng kể.

Nguyên nhân gây sinh khả dụng thấp

Các thuốc uống phải đi qua thành ruột và sau đó qua tuần hoàn cửa gan ; cả hai đều là những vị trí thường xảy ra chuyển hóa pha đầu ( sự chuyển hóa diễn ra trước khi thuốc vào hệ thồng tuần hoàn ). Do đó, nhiều loại thuốc hoàn toàn có thể được chuyển hóa trước khi đạt nồng độ khá đầy đủ trong huyết tương. Dạng uống của những thuốc ít hòa tan trong nước, hấp thu chậm thường có sinh khả dụng thấp .

Không đủ thời gian để xảy ra hấp thu qua đường tiêu hóa là một nguyên nhân phổ biến gây sinh khả dụng thấp. Nếu thuốc chưa hòa tan hoặc không thấm qua màng biểu mô (ví dụ, thuốc bị ion hóa cao và phân cực), thời gian tại vị trí hấp thu có thể không đủ. Trong những trường hợp như vậy, sinh khả dụng thấp và khác nhau nhiều.

Tuổi, giới tính, hoạt động giải trí sức khỏe thể chất, kiểu gen di truyền, stress, những rối loạn ( như giảm axit dịch vị, hội chứng hấp thu kém ), hoặc phẫu thuật tiêu hoá trước đó ( ví dụ phẫu thuật điều trị béo phì ) cũng hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến sinh khả dụng của thuốc .Các phản ứng hóa học làm giảm sự hấp thu hoàn toàn có thể làm giảm sinh khả dụng. Bao gồm sự hình thành phức tạp ( ví dụ giữa tetracyclin và những ion sắt kẽm kim loại đa hóa trị ), thủy phân bởi axit dạ dày hoặc những enzym tiêu hóa ( ví dụ thủy phân penicillin và cloramphenicol palmitat ), phối hợp trong thành ruột ( ví dụ isoproterenol phối hợp với sulfo ), hấp phụ thuốc ( ví dụ, digoxin bị hấp phụ bởi cholestyramin ), và sự trao đổi chất của hệ vi trùng trong lòng ruột.

Tính toán sinh khả dụng

Sinh khả dụng thường được đánh giá bằng cách xác định diện tích dưới đường cong thời gian- nồng độ trong huyết tương (AUC-).—xem Tương quan thời gian – nồng độ thuốc trong huyết tương sau khi dùng liều uống giả định duy nhất. Tương quan thời gian – nồng độ thuốc trong huyết tương sau khi dùng liều uống giả định duy nhất. ). Biết được AUC, có thể tính được giá trị sinh khả dụng. AUC tỷ lệ thuận với tổng lượng thuốc ở dạng không đổi vào hệ thống tuần hoàn. Các thuốc có thể được coi là tương đương sinh học về mức độ tốc độ hấp thu nếu đường cong nồng độ thuốc trong huyết tương của các thuốc chồng khít lên nhau.

Tương quan thời gian – nồng độ thuốc trong huyết tương sau khi dùng liều uống giả định duy nhất.

Nồng độ thuốc trong huyết tương tăng theo mức độ hấp thu; nồng độ tối đa (đỉnh) trong huyết tương đạt được khi tốc độ thải thuốc bằng tốc độ hấp thu. Xác định sinh khả dụng dựa trên nồng độ đỉnh trong huyết thanh có thể gây nhầm lẫn vì việc thải trừ thuốc bắt đầu ngay khi thuốc vào hệ tuần hoàn. Thời gian đạt nồng độ đỉnh (khi nồng độ thuốc đạt nồng độ tối đa trong huyết tương) là chỉ số chung được sử dụng rộng rãi về tốc độ hấp thu, sự hấp thu càng chậm, thời gian đạt nồng độ đỉnh càng dài.

Đối với những thuốc được bài tiết hầu hết ở dạng không đổi qua nước tiểu, hoàn toàn có thể ước tính sinh khả dụng bằng cách đo tổng lượng thuốc được bài tiết sau một liều đơn. Lý tưởng nhất, nước tiểu được giữ lại trong khoảng chừng 7 đến 10 lần thời hạn bán thải của thuốc để thuốc thải trọn vẹn qua nước tiểu. Sau khi dùng nhiều liều, hoàn toàn có thể ước tính sinh khả dụng bằng cách đo lượng thuốc không đổi trong nước tiểu 24 giờ ở điều kiện kèm theo không thay đổi .