Bolero đang bị “cách tân” quá đà ?

Bích Hà   –  
Thứ bảy, 08/04/2017 08 : 00 ( GMT + 7 )

Sự quan tâm của công chúng đến bất kỳ thể loại âm nhạc nào đáng ra là tín hiệu vui, vì góp thêm sự phong phú cho dòng chảy nhạc Việt. Đằng này, hiếm sự nở rộ nào lại bùng nổ nhiều tranh cãi như sự trở lại của bolero. Một phần vì đang có hiện tượng “ăn theo”, khi các nhà sản xuất đua nhau sản xuất các chương trình gắn mác bolero, mặc cho những tranh cãi đó có phải là bolero thực sự hay không.

Lệ Quyên là một trong số ca sĩ chuyển hướng theo dòng nhạc bolero được khán giả đón nhận.

Bolero “cách tân” hay “truyền thống”?

Một tháng nay, chương trình Thần tượng Bolero mùa 2 lên sóng và liên tục được người theo dõi đảm nhiệm nồng nhiệt. Các huấn luyện viên liên tục khen thí sinh : Hát bolero theo cách mới, tươi tắn, có phát minh sáng tạo, đã làm mới bolero. Rồi có thí sinh hát bolero giọng Huế, pha chút dân ca Nam Bộ. Có thí sinh pha bolero với pop, opera hay những thể loại khác … Nhiều người theo dõi đã phản ứng và cho rằng chương trình đã đi quá xa bolero. Người thì đặt yếu tố : Hát bolero thế nào là cải cách, nào là truyền thống cuội nguồn ? Đáp lại vướng mắc này, đơn vị sản xuất và huấn luyện viên của Thần tượng bolero nói họ đang hướng đến … “ bolero mở ” .
Khi được mời làm huấn luyện viên của Thần tượng Bolero mùa 2, trước những do dự rằng Đàm Vĩnh Hưng liệu có đủ năng lực nhìn nhận và truyền dạy cho những thí sinh hát nhạc bolero khi anh không phải là người chuyên hát nhạc bolero. Anh đã thẳng thắn : “ Những biến hóa, phát minh sáng tạo trong cách hát bolero ngày này vẫn đang gây nhiều tranh cãi. Bản thân Đàm Vĩnh Hưng cũng từng vấp phải những quan điểm trái chiều khi biểu lộ những ca khúc điệu bolero. Nhưng tôi và Lệ Quyên là hai trường hợp khá đặc biệt quan trọng, từ giọng ca nhạc nhẹ chuyển sang hát bolero. Chúng tôi cũng có sự am hiểu nhất định, chỉ là pha vào đó chất riêng của mình. Khán giả thấy lạ và đảm nhiệm. Còn hát đúng bolero thì chúng tôi không có cửa. Những người quen cách hát bolero xưa hoàn toàn có thể sẽ không gật đầu, còn những người gật đầu cải cách mới lạ thì lại thích ” .
Theo ca sĩ Quang Lê thì điệu bolero xuất phát từ quốc tế, được chơi với dàn nhạc giao hưởng, với saxophone, cello, violin … nghe rất tầm cỡ. Khi đến Nước Ta, bolero được những nhạc sĩ Việt đưa chất thuần Việt vào và trở nên thân mật hơn với người theo dõi Việt, với những giai điệu, lời ca dễ nghe, dễ thuộc. Đó đã là một sự cải cách. Từ khi Open ở Nước Ta tới nay, điệu nhạc dù đi giữa đôi bờ yêu-ghét rất rõ ràng, nhưng hiện tại bolero không còn đơn thuần là một điệu nhạc như ý nghĩa lúc bắt đầu, bởi trong số nhiều bài được coi là bolero nhưng lại được sáng tác trên điệu Slow, Rhumba …

Còn nhớ mùa đầu tiên, Thần tượng bolero gây bất ngờ khi sử dụng cả các ca khúc của Ngô Thuỵ Miên, Phạm Duy, Trịnh Công Sơn. Điều này làm rộ lên những tranh cãi, khi nhiều người cho rằng cách làm đó là “thấy sang bắt quàng làm họ” và không thể đánh đồng bolero với âm nhạc của những nhạc sĩ lớn này.

Rồi mới gần đây, trong chương trình “ Hãy nghe tôi hát ”, ca sĩ Lâm Vũ đã hát ca khúc “ Tâm sự với anh ” trên nền phụ hoạ của một tiết mục múa ballet. Nhiều người cho rằng cách làm này chẳng tương quan gì đến nhau, thậm chí còn là “ phản cảm ”. Tuy nhiên, cũng có những người làm mới bolero nhưng được sự tiếp đón của người theo dõi, trong đó tiêu biểu vượt trội là Lệ Quyên và Đàm Vĩnh Hưng .
Hơn nữa, ở Nước Ta lúc bấy giờ, ca khúc sáng tác mới cho dòng nhạc bolero phần đông không có. Nên ca sĩ đi sau và những chương trình khai thác về bolero phải nghĩ đến chuyện làm mới, thậm chí còn còn hướng đến khai thác những câu truyện đời tư, ngoài lề, cố “ gắn ” với bolero. “ Tình bolero hoan ca ” khai thác những câu truyện đời tư của nghệ sĩ sau mỗi bản bolero. “ Chân dung cuộc tình ” sắp lên sóng sẽ kể về những cuộc tình tạo ra sự ca khúc bolero. Còn “ Kịch cùng bolero ” là tích hợp giữa diễn xuất với âm nhạc, trên cơ sở dàn dựng những vở kịch sao cho hoàn toàn có thể đưa được ca khúc bolero vào. Những sự “ ăn theo ” kiểu này nếu không làm khéo, sẽ dễ bị chỉ trích là “ lạm dụng ” bolero .

“Đừng dại dột chạy theo mốt bolero”

Cách đây chưa lâu, quan điểm của nhạc sĩ Hồ Hoài Anh trong vai trò giám đốc âm nhạc chương trình Giọng hát Việt 2017 đã làm bùng lên những tranh cãi, khi công bố rằng : “ Năm nay, ban tổ chức triển khai sẽ loại thẳng những thí sinh hát nhạc bolero, nếu hát bolero xin mời sang cuộc thi khác ”. Lý do cho điều này được Hồ Hoài Anh lý giải là sân chơi Giọng hát Việt hướng đến sự phát minh sáng tạo, sự độc lạ, trong khi nhạc bolero giai điệu tái diễn, ca từ cũ, ủy mị. Trước Hồ Hoài Anh, nhạc sĩ Quốc Trung, Huy Tuấn tỏ rõ thái độ “ không ưa ” bolero. Quốc Trung còn cho rằng sự trở lại của bolero là biểu lộ cho sự bế tắc, lười biếng, chộp giật của những tầng lớp nghệ sĩ và sự đứt gãy xa cách giữa những thế hệ .

Nhưng cũng có không ít ca sĩ tên tuổi hát nhạc bolero và cả công chúng đã phản ứng gay gắt với chuyện phân chia đẳng cấp giữa các thể loại nhạc, không coi trọng nhạc bolero. Dù tranh cãi thế nào, thì không thể phủ nhận bolero đã trở lại và thực sự hưng thịnh. Bằng chứng là điểm qua các cuộc thi hát trên truyền hình trong 2 năm qua, số lượng tìm kiếm tài năng hát nhạc bolero nhiều không kém các cuộc thi hướng tới việc tìm kiếm tài năng đi theo dòng chảy phát triển của âm nhạc quốc tế.

Thậm chí, những ca khúc “ làm mưa làm gió ” trong đời sống âm nhạc thời hạn qua cũng tương quan đến bolero, khi được nhiều ca sĩ cover và bộc lộ rất thành công xuất sắc, trở thành đề tài chú ý quan tâm của hội đồng mạng. Clip cover bài hát “ Duyên phận ” của Jang Mi đã vào Top 10 video điển hình nổi bật của YouTube Nước Ta trong thời hạn qua. Ca khúc này còn chiếm thứ hạng cao trên BXH của nhiều trang trực tuyến uy tín. “ Sầu tím thiệp hồng ” cũng trở thành ca khúc hot khi được Mỹ Tâm cover cùng một chàng trai khiếm thị. Sau đó Mỹ Tâm còn đầu tư sản xuất MV cho ca khúc này .
Nói một cách công minh, bolero mở ra cho thị trường âm nhạc Nước Ta sự thưởng thức mới với những ca từ, giai điệu cũ. Việc công chúng, nghệ sĩ chuộng bolero cũng giúp hàng loạt ca khúc xưa được cấp phép trở lại. Các ca sĩ, nhạc sĩ hải ngoại cũng có thời cơ về nước góp sức, làm thị trường âm nhạc Việt thêm sôi động, công chúng có thêm lựa chọn. Cũng nên không quá lo về trào lưu trở lại can đảm và mạnh mẽ của bolero, bởi bản thân thị trường âm nhạc đã có sự điều tiết, nếu hay thì sẽ ở lại trong lòng công chúng, còn dở sẽ nhanh gọn bị quên lãng .
Sự quay trở lại dòng nhạc xưa của nghệ sĩ cũng vì muốn cung ứng thị hiếu của công chúng. Nhưng trước làn sóng “ ăn theo ” bolero rầm rộ như lúc bấy giờ, ca sĩ Lệ Quyên đã thẳng thắn cho rằng : “ Đừng dại khờ chạy theo mốt bolero ”. Nhận lời làm giám khảo “ Thần tượng bolero ” mùa hai, dù chương trình gây hiệu ứng tốt với công chúng chỉ sau vài tập lên sóng, nhưng Lệ Quyên cũng thừa nhận có không ít thí sinh “ gồng mình ” hát, vì không hợp và không hề ra chất bolero. Cô đúc rút kinh nghiệm tay nghề : “ Muốn hát hay dòng nhạc này, người nghệ sĩ bẩm sinh phải có chất bolero trong giọng hát. Nếu chỉ đơn thuần là hát theo trào lưu, đó là cái dại lớn nhất trong đời người ”.