Cao độ là gì? Mối quan hệ giữa cao độ và tần số như thế nào? Hay có những loại cao độ nào? Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây!
Nội dung chính
Cao độ là gì ?
Cao độ ở mỗi nghành nghề dịch vụ thường có định nghĩa khác nhau. Dưới đây là khái niệm cao độ tự nhiên và cao độ trong âm nhạc. Cùng tìm hiểu thêm nhé !
Cao độ tự nhiên
Cao độ hay độ cao của một điểm ở trong khoảng trống là khoảng cách thẳng đứng theo chiều lực hút mê hoặc từ điểm đó đến một mặt đẳng thế chuẩn. Mặt chuẩn hoàn toàn có thể là mặt cong hoặc phẳng, hoàn toàn có thể là mặt giả định bất kỳ hoặc mặt cố định và thắt chặt. Phổ biến nhất là mực nước biển, một mặt có hình Ellipsoid tròn xoay .
Cao độ âm nhạc
Cao độ trong âm nhạc là một đặc tính của tri giác cho phép con người có thể sắp xếp các âm thanh khác nhau thành một chuỗi âm có liên quan với nhau về tần số dao động. Chính là cao độ độ cao, thấp của âm phụ thuộc vào tần số dao động. Tần số dao động càng nhỏ thì âm thanh càng thấp, ngược lại tần số dao động càng cao thì âm thanh càng cao.
Cao độ, cường độ, trường độ và âm sắc là 4 thuộc tính chính của âm thanh có nhạc tính .
Cao độ được định lượng như thể tần số. Tuy nhiên, nó không phải là một đặc thù thuần túy khách quan thuộc vật lý. Nó chính là thuộc tính chủ quan thuộc tâm ý âm học của âm thanh. Nó từng được dùng là phương tiện đi lại trong sự định hình và kiểm nghiệm những nguyên tắc đặc tải âm thanh, quy trình giải quyết và xử lý, nhận thức trong mạng lưới hệ thống thính giác .
Cao độ và tần số
Cao độ chính là cảm xúc của thính giác, người nghe hoàn toàn có thể ấn định được những âm thanh vào vị trí tương đối trên thước đo hầu hết dựa vào tần số rung. Nó có quan hệ ngặt nghèo với tần số nhưng không phải là mối quan hệ tương tự .
Tần số là số xê dịch trong 1 giây hoặc hertz. Bản chất sóng âm không có cao độ nên tần số chính là giao động của những sóng âm được đo đạc lại. Tần số khiến não bộ của con người sắp xếp thành những tiêu chuẩn chủ quan về cao độ .
Cách xác lập cao độ
Cao độ được xác lập như tần số bằng cách so sánh những âm này với những đơn âm có chu kỳ luân hồi và dạng sóng hình sin. Cách này hoàn toàn có thể xác lập cao độ của những sóng âm có dạng phức tạp và không tuần hoàn .
Đa số những trường hợp, cao độ của những âm thanh phức tạp như nốt nhạc, giọng nói gần giống tần số của những âm thanh có chu kỳ luân hồi tuần hoàn hoặc gần tuần hoàn .
Cao độ của những âm phức tạp hoàn toàn có thể cảm nhận được mơ hồ. Tức mỗi người hoàn toàn có thể có cảm nhận khác nhau giữa hai hoặc nhiều nốt nhạc .
Cách xác lập tần số
Tần số chính của âm hoàn toàn có thể được xác lập bằng dụng cụ đo đạc. Tuy nhiên, nó vẫn gây ra những cảm nhận khác nhau về cao độ. Bởi lẽ do những nốt bồi âm, sóng hài hoặc nguyên do khác .
Sự cảm nhận của hệ thống thính giác con người có thể gặp khó khăn trong phân biệt những tần số khác nhau của các nốt nhạc trong các hoàn cảnh nhất định nào đó.
Xem thêm: Cẩm Ly.
Cao độ phụ thuộc vào vào cường độ, âm lượng ( mức độ to nhỏ ) của âm thanh, nhất là ở tần số trên 2000H z và dưới 1000H z .
Cao độ của âm trầm thường cảm thấy thấp dần khi áp lực đè nén âm thanh tăng lên. Chẳng hạn âm thanh có tần số 200H z nếu nghe tròng đk âm lượng lớn thì sẽ thấy cao độ của âm này thấp hơn 50% cung so với cao độ khi nghe âm này với âm lượng vừa đủ. Nếu âm thanh có tần số trên 2000H z thì cao độ cao hơn khi âm lượng lớn hơn .
Ngưỡng phân biệt
Ngưỡng phân biệt ( just-noticeable difference / jnd ) chính là ngưỡng đổi khác mà vẫn hoàn toàn có thể cảm nhận được âm. Nó phụ thuộc vào vào lượng biến hóa tần số âm thanh .
- < 500Hz: Ngưỡng phân biệt nằm ở khoảng 1Hz với âm phức tạp và 3Hz đối với sóng sin.
- > 1000Hz: Ngưỡng phân biệt khoảng 0,6% (10 cent) đối với sóng sin.
Ngưỡng phân biệt được thử nghiệm bằng cách phát 2 âm liên tục xem người nghe cảm nhận được sự độc lạ cao độ không. Nếu hai âm được phát cùng một lúc thì ngưỡng phân biệt trở nên nhỏ hơn. Nguyên nhân là do người nghe hoàn toàn có thể phân biệt được hiện tượng kỳ lạ phách .
- Tổng số cao độ có thể cảm nhận được trong phạm vi ngưỡng nghe của con người khoảng 1400.
- Tổng số nốt nhạc trong âm giai điều hòa âm từ 16 – 16000Hz là 120 nốt.
Cao độ : Cao và thấp
Cao độ thuộc thính giác của âm thanh, do đó âm thanh được đặt trên một thang đo từ thấp đến cao. Từ khi cao độ được coi là đại lượng tương quan ngặt nghèo với tần số thì nó gần như được xác lập băng vận tốc giao động của không khí gây ra bởi sóng âm. Và cũng gần như không có tương quan gì với biên độ, cường độ của sóng .
Cao độ thấp là xê dịch chậm, cao độ cao là xê dịch rất nhanh. Tuy nhiên, hầu hết đều dùng độ cao của âm thanh chỉ cao độ .
Một số kí hiệu âm nhạc tương quan đến cao độ
Tên những dấu nhạc có cao độ khác nhau thường được sử dụng là DO, RE, MI, FA, SOL, LA, SI. Đây là 7 bậc cơ bản được tính từ thấp đến cao .
Muốn xuống thấp hoặc lên cao hơn thì lặp lại tên dấu những bậc trên với cao độ cách nhau từng quãng 8 một ( bát độ ) .
Các vần âm in hoa để gọi tên những bậc cơ bản trên : C – Đô, D – Rê, E – Mi, F – Fa, G – Sol, A – La, B – Si .
Khoảng cách cao độ tương đối của các bậc không đều nhau. Cụ thể:
- Đô – Rê: 1 cung
- Rê – Mi: 1 cung
- Mi – Fa: 1/2 cung
- Fa – Sol: 1 cung
- Sol – La: 1 cung
- La – Si: 1 cung
- Si – Đô: 1/2 cung
Dấu hoá : Là những kí hiệu cho biết những bậc cơ bản được giảm xuống hay tăng lên từng 50% cung điều hoàn .
- #: Dấu thăng tăng 1/2 cung.
- x: Thăng kép tăng 1/2 cung.
- b: Dấu giáng giảm 1/2 cung.
- bb: Giáng kép giảm 2 nửa cung = 1 cung.
- n: Dấu bình trở về cao độ tự nhiên.
Trên đây là giải đáp cao độ là gì, cách xác lập cao độ như thế nào. Hi vọng rằng những san sẻ này giúp bạn hiểu hơn về cao độ .
>> Xem thêm :
Source: http://139.180.218.5
Category: Kiến thức âm nhạc