Thạch nhũ hay nhũ đá được hình thành do cặn của nước nhỏ giọt đọng lại trải qua hàng trăm, nghìn năm. Nó là khoáng vật hang động thứ sinh treo trên trần hay tường của các hang động.
Hình thành và kiểu.
Thạch nhũ được tạo thành từ CaCO3 và những khoáng chất khác kết tụ từ dung dịch nước khoáng. Đá vôi là đá chứa cacbonat calci bị hoà tan trong nước có chứa khí cacbonic tạo thành dung dịch Ca ( HCO3 ) 2. Phương trình phản ứng như sau [ 1 ] :
-
-
CaCO
(r)
3Bạn đang đọc: Thạch nhũ – Wikipedia tiếng Việt
+
H
2
O
(l)
+
CO
(kh)
2→
Ca(HCO
3
)
(dd)
2
-
Dung dịch này chảy qua kẽ đá cho đến khi gặp vách đá hay trần đá và nhỏ giọt xuống. Khi dung dịch tiếp xúc với không khí, phản ứng hoá học tạo thành thạch nhũ như sau : [ 1 ]
-
-
Ca(HCO
3
)
(dd)
2→
CaCO
(r)
3+
H
2
O
(l)
+
CO
(dd)
2
-
Thạch nhũ ” lớn ” lên với vận tốc 0,13 mm một năm. Các thạch nhũ ” lớn ” nhanh nhất là những nơi có dòng nước dồi dào cacbonat calci và CO2, vận tốc lớn hoàn toàn có thể đạt 3 mm mỗi năm [ 2 ] .
Mọi thạch nhũ đều bắt đầu với một giọt nước chứa đầy khoáng chất. Khi giọt nước này rơi xuống, nó để lại phía sau một vòng mỏng nhất chứa calcit. Mỗi giọt tiếp theođược hình thành và rơi xuống đều ngưng tụ một vòng calcit khác. Cuối cùng, các vòng này tạo thành một ống rỗng rất hẹp (0,5 mm), nói chung gọi là thạch nhũ “cọng rơm xô đa”. Các cọng rơm xô đa có thể mọc ra rất dài, nhưng nói chung rất dễ gãy. Nếu chúng bị bít lại bởi mảnh vụn, nước bắt đầu chảy ở mặt ngoài, ngưng tụ nhiều calcit hơn và tạo thành thạch nhũ hình nón quen thuộc hơn. Cùng các giọt nước này rơi xuống từ đầu của thạch nhũ ngưng tụ nhiều calcit hơn trên nền phía dưới, cuối cùng tạo thành măng đá thuôn tròn hay hình nón. Không giống như thạch nhũ, các măng đá không bao giờ bắt đầu như là một “cọng rơm xô đa” rỗng. Khi có đủ thời gian, các dạng hình thành này có thể gặp nhau và hợp nhất để tạo thành các cột đá.
Thạch nhũ cũng hoàn toàn có thể hình thành trong những ống dung nham, mặc dầu chính sách hình thành của nó đủ độc lạ .
Các thạch nhũ cũng có thể hình thành trên bê tông cũng như từ các mối hàn chì nếu có sự rò rỉ chậm của nước và đá vôi (hay các khoáng vật khác) có trong nguồn cấp nước, mặc dù chúng hình thành nhanh hơn nhiều so với khi trong môi trường hang động tự nhiên.
Xem thêm: Đầu số 028 là mạng gì, ở đâu? Cách nhận biết nhà mạng điện thoại bàn – http://139.180.218.5
Cách thức mà thạch nhũ hình thành trên bê tông là do thực chất hóa học khác so với sự hình thành của những thạch nhũ trong những hang động đá vôi và là hiệu quả của sự hiện hữu của oxide calci trong be tông. Oxide calci này phản ứng với bất kể lượng nước mưa nào thẩm thấu vào bê tông và tạo thành dung dịch chứa hiđroxide calci. Phản ứng hóa học của nó là [ 1 ] :
-
-
CaO
(r)
+
H
2
O
(l)
→
Ca(OH)
(dd)
2
-
Theo thời hạn dung dịch hiđroxide calci này thoát ra tới rìa của khối bê tông và nếu bê tông là treo lơ lửng trong không khí, ví dụ điển hình, trên trần nhà hay những xà rầm thì nó sẽ nhỏ giọt xuống từ những rìa này. Khi điều đó xảy ra thì dung dịch tiếp xúc với không khí và một phản ứng hóa học khác sẽ xảy ra. Đó là phản ứng của dung dịch với dioxide cacbon trong không khí và tạo thành những ngưng tụ của cacbonat calci [ 1 ] :
-
-
Ca(OH)
(dd)
2+
CO
(kh)
2→
CaCO
(r)
3+
H
2
O
(l)
-
Khi những giọt dung dịch này nhỏ xuống nó sẽ để lại phía sau những hạt cacbonat calci và theo thời hạn chúng sẽ tạo thành thạch nhũ. Thông thường những thạch nhũ này chỉ dài vài centimet với đường kính chỉ khoảng chừng nửa centimet [ 1 ] .
Trong khi người ta cho rằng thạch nhũ dài nhất là những thạch nhũ treo trong khoang Rarities tại Gruta Rei do Mato ( Sete Lagoas, Minas Gerais, Brasil ) với độ dài 20 m, nhưng những hang động theo chiều thẳng đứng thường hoàn toàn có thể có những thạch nhũ dài hơn khi được phát hiện. Một trong những thạch nhũ dài nhất hoàn toàn có thể được nhìn thấy nằm tại hang Doolin, hạt Clare, Ireland, trong khu vực karst gọi là The Burren, với ấn tượng đặc biệt quan trọng hơn là thạch nhũ này được giữ bởi một tiết diện calcit có diện tích quy hoạnh nhỏ hơn 0,3 mét vuông. Khoang White trong hang trên của hang động Jeita tại Liban giữ một thạch nhũ dài 8,2 m, được cho là thạch nhũ dài nhất trên quốc tế mà những hành khách cũng hoàn toàn có thể tiếp cận [ 3 ] .Ở Nước Ta, thạch nhũ có ở vịnh Hạ Long, Tam Cốc-Bích Động, hang động Tràng An, động Tam Thanh, động Phong Nha, động Thiên Đường .
Thư viện ảnh.
Nhũ đá tại hang Doolin, Ireland dài 6,54 m (20 ft).
Liên kết ngoài.
- Dripstone in time-lapse (“Tropfsteine im Zeitraffer”) – Schmidkonz B.; Wittke G.; Chemie Unserer Zeit, 2006, 40, 246. doi:10.1002/ciuz.200600370
Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường