1. Thực tiễn thi hành quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam về thực hành quyền công tố trong giai đoạn xét xử vụ án hình sự.
Qua nghiên cứu và điều tra báo cáo giải trình tác dụng công tác làm việc của ngành kiểm sát trong những năm qua cho thấy, công tác làm việc thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong tiến trình xét xử vụ án hình sự đã có nhiều chuyển biến can đảm và mạnh mẽ và tích cực. Quán triệt những nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp, Viện kiểm sát đã dữ thế chủ động phối hợp với Tòa án cùng cấp đưa ra xét xử xét xử sơ thẩm kịp thời những vụ án hình sự, góp thêm phần nâng cao hiệu suất cao công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tỷ lệ án cải, hủy, sửa giảm, chất lượng thực hành quyền công tố tại phiên tòa xét xử phúc thẩm bảo vệ, Kiểm sát viên nâng cao niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm, kỹ năng và kiến thức nghề nghiệp, góp thêm phần cùng Tòa án xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp lý. Chất lượng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong quy trình tiến độ xét xử vụ án hình sự bộc lộ ở những tác dụng như : Số lượng vụ án Tòa án trả hồ sơ cho Viện kiểm sát đề tìm hiểu bổ trợ có xu thế giảm ; số lượng vụ án đã xét xử mà Tòa án có cùng quan điểm với Viện kiểm sát về tội danh, hình phạt ngày càng tăng ; hoạt động giải trí tranh luận của Kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử ngày càng được thực thi trang nghiêm, đúng lao lý ; chất lượng kháng nghị phúc thẩm tăng lên đáng kể. Thực tiễn cho thấy, trong thời hạn gần đây, việc nâng cao hiệu suất cao thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát còn được thực thi trải qua công tác làm việc phát hiện vi phạm, kháng nghị theo hướng có lợi cho bị cáo để bảo vệ việc xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp lý. Hiệu quả trong công tác làm việc thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát góp thêm phần quan trọng vào việc xét xử của Tòa án, giúp Tòa án ra bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp lý. Việc bảo vệ cho những vụ án được xét xử tốt ngay từ đầu khiến cho bản án xét xử sơ thẩm sớm được phát huy hiệu lực pháp lý, góp thêm phần làm giảm nhẹ hoạt động giải trí tố tụng ở tiến trình phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm .
Tuy nhiên, bên cạnh những tác dụng đã đạt được, hoạt động giải trí thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong quy trình tiến độ xét xử vụ án hình sự cũng còn thể hiện 1 số ít chưa ổn nhất định. Thực tế cho thấy, nhận thức của Kiểm sát viên về vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm thực hành quyền công tố trong quá trình xét xử vụ án hình sự hầu hết tập trung chuyên sâu tại phiên tòa xét xử, mà chưa thực sự xác lập rõ ràng trách nhiệm, quyền hạn của mình ở thời gian trước khi mở phiên tòa xét xử để dữ thế chủ động điều tra và nghiên cứu hồ sơ, kịp thời yêu cầu chỉ huy Viện kiểm sát xử lý những yếu tố phát sinh trước khi mở phiên tòa xét xử xét xử. Do đó, có trường hợp khi ra phiên tòa xét xử rơi vào thế bị động, dẫn đến việc bị Tòa án trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ hoặc phải hoãn phiên tòa xét xử, tốn kém thời hạn và ngân sách tố tụng. Mặt khác, khi đã chuyển hồ sơ truy tố sang cho Tòa án, Kiểm sát viên thường chỉ chú tâm đến việc chuẩn bị sẵn sàng thực thi những trách nhiệm, quyền hạn tại phiên tòa xét xử nên hầu hết những thẩm quyền mà luật pháp luật cho Viện kiểm sát ở thời gian trước khi mở phiên tòa xét xử không được Kiểm sát viên vận dụng triệt để trên thực tiễn thi hành .
Cụ thể, Bộ luật tố tụng hình sự ( BLTTHS ) năm năm ngoái đã lao lý việc Viện kiểm sát hoàn toàn có thể dữ thế chủ động ý kiến đề nghị Tòa án trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ khi có địa thế căn cứ theo pháp luật, nhưng theo quy định của ngành thì việc “ bị ” Tòa án ra quyết định hành động trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ hay dữ thế chủ động ý kiến đề nghị Tòa án ra quyết định hành động trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ đều dẫn đến hậu quả bất lợi cho Kiểm sát viên vì những trường hợp Tòa án trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ đều là địa thế căn cứ tính chỉ tiêu thi đua của ngành. Vì vậy, Kiểm sát viên thường không tích cực, dữ thế chủ động trong việc dữ thế chủ động ý kiến đề nghị Tòa án trả hồ sơ tìm hiểu bổ trợ trong thực tiễn .
Đối với việc rút quyết định hành động truy tố của Viện kiểm sát trước khi mở phiên tòa xét xử xét xử xét xử sơ thẩm, trong khoảng chừng thời hạn từ khi có Quyết định đưa vụ án ra xét xử cho đến trước ngày mở phiên tòa xét xử xét xử xét xử sơ thẩm mà Viện kiểm sát rút quyết định hành động truy tố thì BLTTHS năm năm ngoái chưa pháp luật đơn cử thẩm quyền đình chỉ vụ án thuộc về Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử hay là Hội đồng xét xử ? Quy chế thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án hình sự phát hành kèm theo Quyết định số 505 / QĐ-VKSTC, ngày 18/12/2017 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng không hướng dẫn đơn cử về yếu tố này, dẫn đến chưa ổn trong thực tiễn .
Thực tiễn cho thấy, hầu hết những Kiểm sát viên được phân công thực hành quyền công tố tại phiên tòa xét xử đều chuẩn bị sẵn sàng tốt đề cương xét hỏi, dự kiến những trường hợp hoàn toàn có thể phát sinh tại phiên tòa xét xử, hỏi có trọng tâm, trọng điểm để làm rõ hơn những địa thế căn cứ, cơ sở theo quan điểm truy tố đã nêu trong cáo trạng. Tuy nhiên, pháp luật về thứ tự xét hỏi như trong BLTTHS năm năm ngoái đã phần nào hạn chế vai trò của Kiểm sát viên trong quy trình xét hỏi tại phiên tòa xét xử. Hội đồng xét xử là người hỏi trước, Kiểm sát viên là người hỏi sau nên hầu hết những câu hỏi trọng tâm để làm rõ những diễn biến của vụ án đã được Hội đồng xét xử hỏi trước, đến lượt mình Kiểm sát viên thường lặp lại câu hỏi của Hội đồng xét xử .
Hơn nữa, Kiểm sát viên thường đặt câu hỏi để làm rõ những nội dung buộc tội mà chưa quan tâm đến việc xác lập những diễn biến giảm nhẹ của bị cáo. Qua điều tra và nghiên cứu những bản tổng hợp quan điểm về phiên tòa xét xử hình sự rút kinh nghiệm tay nghề trực tuyến toàn nước, phần đông quan điểm góp phần từ những đơn vị chức năng địa phương gửi về Viện kiểm sát nhân dân tối cao đều phản ánh việc Kiểm sát viên thực hành quyền công tố tại phiên tòa xét xử thường đặt câu hỏi trùng lặp với Hội đồng xét xử, đặt nhiều câu hỏi buộc tội, thiếu câu hỏi gỡ tội. Thực tế cho thấy, ngay cả khi Kiểm sát viên đặt câu hỏi cũng còn phụ thuộc vào vào đề cương xét hỏi mà chưa có sự linh động, dữ thế chủ động để làm rõ những diễn biến tại phiên tòa xét xử .
Mặt khác, việc tranh luận tại phiên tòa xét xử hình sự của Kiểm sát viên còn nhiều trường hợp có tính hình thức. Một phần nguyên nhân của thực tế này là do tỷ lệ vụ án có người bào chữa tham gia tố tụng trong các phiên tòa xét xử thấp, đặc biệt là ở cấp sơ thẩm tại Tòa án quận, huyện. Kết quả khảo sát 200 bản án sơ thẩm ở Tòa án cấp quận, huyện và Tòa án cấp tỉnh, thành phố trong năm 2020 và 06 tháng đầu năm 2021(1) cho thấy: Số vụ án có người bào chữa tham gia chỉ chiếm 43,5% (87/200), trong đó chủ yếu là các vụ án xét xử sơ thẩm ở cấp tỉnh, thành phố.
Kết quả khảo sát còn cho thấy, phần đông người bào chữa tham gia tranh tụng tại phiên tòa xét xử thường không tranh luận về tội danh và hình phạt với Viện kiểm sát mà đa phần tập trung chuyên sâu đề xuất xem xét diễn biến giảm nhẹ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự cho bị cáo. Trong số 87 vụ án có người bào chữa tham gia, chỉ có 04 vụ án người bào chữa không nhất trí với quan điểm về tội danh, hình phạt mà Viện kiểm sát truy tố và đề nghị Viện kiểm sát lập luận, tranh luận về tội danh, hình phạt. Điều này phần nào không tạo ra thời cơ cho Kiểm sát viên thực thi việc lập luận, đối đáp và là một trong những nguyên do lớn dẫn đến tâm ý ngại tranh luận, tránh mặt những vụ án có người bào chữa tham gia ở một bộ phận không nhỏ Kiểm sát viên, đặc biệt quan trọng là so với Kiểm sát viên cấp Q., huyện. Thủ tục tranh luận không mang đặc thù đối kháng do chỉ có mình Kiểm sát viên trình diễn lời luận tội, bị cáo khi được đề xuất trình diễn lời bào chữa thì phần đông là nhận tội, phần đông rất ít bị cáo có năng lực hiểu biết pháp lý và năng lượng để “ đối đáp ” lại quan điểm buộc tội của Kiểm sát viên. Chính cho nên vì thế, trong những vụ án như thế này, Kiểm sát viên thường rất “ nhàn ” và không có điều kiện kèm theo cọ xát để nâng cao năng lượng tranh luận, đối đáp của bản thân .
2. Quy định của pháp luật tố tụng hình sự hiện hành cũng như thực tiễn thi hành quy định của pháp luật tố tụng hình sự về thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong giai đoạn xét xử vụ án hình sự vẫn còn bộc lộ một số điểm bất cập, hạn chế, cụ thể là:
Một là, lao lý về trách nhiệm và quyền hạn của Tòa án trong quá trình xét xử chưa đúng với thực chất của xét xử, biến Tòa án thành chủ thể không chỉ triển khai tính năng xét xử mà còn tham gia vào việc thực thi công dụng buộc tội của Viện kiểm sát. Cụ thể :
– BLTTHS năm 2015 quy định tất cả các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đều có trách nhiệm khởi tố vụ án, trong đó bao gồm cả Tòa án là không phù hợp với địa vị pháp lý và chức năng trong tố tụng của Tòa án, chồng chéo với chức năng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát. Khi được giao chức năng thực hành quyền công tố, Viện kiểm sát có những quyền năng pháp lý để truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội và đây là chức năng đặc thù, không phải chủ thể nào cũng có. Trong khi đó, chức năng đặc thù của Tòa án là xét xử, là chủ thể ra phán quyết về việc có tội hay không có tội dựa trên quan điểm buộc tội của Viện kiểm sát và quá trình xác định sự thật vụ án tại phiên tòa. Việc quy định cho Tòa án có quyền khởi tố vụ án hình sự làm cho Tòa án cùng một lúcđóng hai vai, vừa đóng vai trò của cơ quan công tố, vừa là chủ thể xét xử. Hơn nữa, quyết định khởi tố vụ án là quyết định không liên quan đến nội dung vụ án đang xét xử, bởi quyết định này không phải là một nội dung của bản án mà Hội đồng xét xử có thể ra tại phiên tòa. Vì vậy, nếu Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố vụ án cũng có nghĩa là Tòa án đang “lấn sân” sang chức năng công tố của Viện kiểm sát và ảnh hưởng đến nguyên tắc độc lập trong xét xử của Tòa án.
– Quy định về số lượng giới hạn xét xử tại Điều 298 BLTTHS năm năm ngoái được cho phép Tòa án xét xử theo tội danh khác nặng hơn tội danh mà Viện kiểm sát đã truy tố một mặt bộc lộ tính độc lập trong hoạt động giải trí xét xử của Tòa án nhưng mặt khác lại ảnh hưởng tác động không nhỏ đến hoạt động giải trí thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát tại phiên tòa xét xử xét xử vụ án hình sự. Về nguyên tắc, Tòa án chỉ xét xử những bị cáo và những hành vi mà Viện kiểm sát đã truy tố và Tòa án đã quyết định hành động đưa ra xét xử, nhưng Tòa án cũng hoàn toàn có thể xét xử theo tội danh khác bằng hoặc nhẹ hơn tội danh mà Viện kiểm sát đã truy tố, hoặc xét xử theo khoản khác với khoản mà Viện kiểm sát đã truy tố trong cùng một điều luật. Quy định về số lượng giới hạn xét xử này đã được ghi nhận ngay từ BLTTHS năm 1988, BLTTHS năm 2003 và BLTTHS năm năm ngoái liên tục thừa kế .
Tuy nhiên, BLTTHS năm năm ngoái bổ trợ thêm lao lý về việc : Nếu có địa thế căn cứ để xét xử bị cáo theo tội khác nặng hơn tội mà Viện kiểm sát đã truy tố thì Tòa án trả hồ sơ cho Viện kiểm sát truy tố lại, nếu Viện kiểm sát vẫn giữ tội danh đã truy tố thì Tòa án có quyền xét xử bị cáo về tội danh nặng hơn đó. Như vậy, nếu Tòa án xét xử theo tội danh khác nặng hơn, trong khi Viện kiểm sát vẫn giữ nguyên tội danh đã truy tố thì liệu rằng việc xét xử của Tòa án có đang vượt qua số lượng giới hạn truy tố của Viện kiểm sát hay không ?
Mặt khác, mặc dầu BLTTHS năm năm ngoái lao lý được cho phép Tòa án được xét xử theo tội nặng hơn tội mà Viện kiểm sát đã truy tố, nhưng Viện kiểm sát với tư cách là cơ quan chịu nghĩa vụ và trách nhiệm chính trong việc buộc tội lại không được Kết luận theo khoản khác nặng hơn khoản đã truy tố, không được Tóm lại theo tội khác nặng hơn tội đã truy tố, dù tác dụng xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa xét xử hoàn toàn có thể làm biến hóa nhận thức về hành vi phạm tội so với thời gian truy tố. Điều này rõ ràng đã làm mất đi tính khách quan trong hoạt động giải trí chứng tỏ của Viện kiểm sát, khiến thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát bị nhờ vào vào hiệu quả tìm hiểu của Cơ quan tìm hiểu cũng như hoạt động giải trí xét xử của Tòa án .
– Điều 325 BLTTHS năm 2015 quy định khi Kiểm sát viên quyết định rút toàn bộ quyết định truy tố Hội đồng xét xử vẫn tiếp tục xét xử vụ án. Quy định này thể hiện sự mâu thuẫn giữa chức năng xét xử của Tòa án và chức năng công tố của Viện kiểm sát. “Khi Kiểm sát viên đại diện cho Viện kiểm sát rút quyết định truy tố nghĩa là căn cứ của việc xét xử không có thì không còn lý do gì để Tòa án xét xử vụ án nữa, nếu Tòa án vẫn tiếp tục xét xử khi Kiểm sát viên đã rút quyết định truy tố thì vô hình chung Tòa án đã thực hiện cả hai chức năng truy tố và xét xử”(2). Vì vậy, để bảo đảm thực hiện một trong những nguyên tắc lớn nhất của tố tụng hình sự là nguyên tắc không làm oan người vô tội, bảo đảm phân định rõ các chức năng tố tụng thì cần phải thừa nhận thẩm quyền của Kiểm sát viên trong việc rút quyết định truy tố tại phiên tòa nhưng nếu Kiểm sát viên đã rút quyết định truy tố thì Tòa án không còn cơ sở để tiếp tục xét xử nữa.
Hai là, lao lý về trách nhiệm, quyền hạn của Viện kiểm sát khi thực hành quyền công tố và khi kiểm sát việc tuân theo pháp lý trong tố tụng hình sự cũng chưa có sự phân định rõ ràng :
– Quy định về nguyên tắc nghĩa vụ và trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tuân theo pháp lý trong tố tụng hình sự tại Điều 20 BLTTHS năm năm ngoái chưa bảo vệ tính thống nhất với pháp luật trong Hiến pháp năm 2013 và trong Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm năm trước. Theo pháp luật của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm năm trước, Viện kiểm sát có công dụng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp, nhưng nguyên tắc tại Điều 20 BLTTHS năm năm ngoái lại pháp luật Viện kiểm sát có “ Trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp lý trong tố tụng hình sự ”. Hơn nữa, nội dung nguyên tắc cũng không phân định rõ hoạt động giải trí thực hành quyền công tố và hoạt động giải trí kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp để làm cơ sở cho việc lao lý về trách nhiệm, quyền hạn của Viện kiểm sát khi thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp trong những quá trình tố tụng hình sự .
Xem thêm: Hướng dẫn và ví dụ String trong Python
– Quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Viện trưởng, Phó viện trưởng, Kiểm sát viên tại các Điều 41, 42 BLTTHS năm 2015 cũng không xác định rõ khi nào thì những người này thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn để thực hành quyền công tố và khi nào thì thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của kiểm sát hoạt động tư pháp. Người tiến hành tố tụng tại Viện kiểm sát bao gồm Viện trưởng, Phó viện trưởng, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên. Đây là những người trực tiếp tiến hành các hoạt động tố tụng thuộc chức năng của Viện kiểm sát, tuy nhiên, thực tế là ngay chính bản thân các Kiểm sát viên là những người trực tiếp tiến hành tố tụng cũng “khó lòng phân biệt lúc nào thì họ đang thực hiện vai trò công tố, lúc nào đang làm nhiệm vụ kiểm sát”(3).
Ba là, lao lý về thủ tục tố tụng tại phiên tòa xét xử xét xử vụ án hình sự chưa thực sự bảo vệ tính khách quan trong hoạt động giải trí tranh tụng và chưa thực sự phát huy được vai trò dữ thế chủ động của Kiểm sát viên trong việc làm rõ những quan điểm buộc tội tại phiên tòa xét xử. Ngay từ khi phát hành những chủ trương, chủ trương về cải cách tư pháp, Đảng đã xác lập vai trò của Viện kiểm sát phải là chủ thể có nghĩa vụ và trách nhiệm chính và hầu hết trong việc chứng tỏ những diễn biến của vụ án hình sự tại phiên tòa xét xử. Công văn số 13 của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương ngày 05/12/2002 đã xác lập : “ Đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa xét xử phải bảo vệ cáo trạng của Viện kiểm sát bằng việc dữ thế chủ động xét hỏi, thẩm vấn, đưa ra những chứng cứ trực tiếp và chứng cứ gián tiếp để chứng tỏ tội phạm, làm sáng tỏ khá đầy đủ những diễn biến từng vấn đề của vụ án ”. Tuy nhiên, Điều 307 BLTTHS năm năm ngoái lao lý về thủ tục xét hỏi tại phiên tòa xét xử đã nêu rõ Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử là người quản lý việc xét hỏi và là người hỏi trước, hỏi chính rồi sau đó quyết định hành động để Hội thẩm, Kiểm sát viên hoặc người tham gia tố tụng khác xét hỏi. Quy định về thứ tự xét hỏi này đã dẫn đến việc Thẩm phán làm thay việc của Kiểm sát viên, không biểu lộ đúng ý thức của hoạt động giải trí tranh tụng. Thẩm phán là người quản lý xét hỏi là đúng, nhưng nếu Thẩm phán là người hỏi trước, hỏi chính thì vô hình trung đã làm thay trách nhiệm của Kiểm sát viên trong việc làm rõ chứng cứ buộc tội tại phiên tòa xét xử và làm mất đi vị trí là người trọng tài trung lập .
Mặt khác, BLTTHS năm năm ngoái pháp luật Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử là người quản lý và điều hành việc xét hỏi và là người hỏi trước nên dù trong trường hợp nào thì Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử cũng luôn phải triển khai việc xét hỏi, nhưng lại không có điều luật nào pháp luật buộc Kiểm sát viên phải có nghĩa vụ và trách nhiệm xét hỏi bị cáo và những người tham gia tố tụng khác. Điều này dẫn đến việc Kiểm sát viên xét hỏi ai và hỏi như thế nào là lựa chọn của Kiểm sát viên, có khi Kiểm sát viên chỉ lặp lại những gì đã được Thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử xét hỏi .
|
“Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp: (a) Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; (b) Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; (c) Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử…”. Khoản 3, 4, Điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm năm ngoái . |
3. Để hoàn thiện quy định của BLTTHS năm 2015 về thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong giai đoạn xét xử vụ án hình sự, nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trên thực tiễn, kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định như sau:
Một là, triển khai xong pháp luật của BLTTHS năm năm ngoái theo hướng xác lập rõ công dụng xét xử của Tòa án và công dụng buộc tội của Viện kiểm sát trên cơ sở sửa đổi, bổ trợ 1 số ít pháp luật sau :
– Bỏ thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Tòa án pháp luật tại Điều 18 và Điều 153 BLTTHS năm năm ngoái. Nếu qua việc xét xử tại phiên tòa xét xử mà phát hiện thấy có tín hiệu của việc bỏ lọt tội phạm thì Hội đồng xét xử đề xuất kiến nghị để Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự, bảo vệ thống nhất trong việc thực thi công dụng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát với công dụng xét xử của Tòa án, bảo vệ số lượng giới hạn xét xử của Tòa án .
– Sửa đổi lao lý tại Điều 298 BLTTHS năm năm ngoái về số lượng giới hạn xét xử theo hướng chỉ lao lý về việc Tòa án xét xử những bị cáo và những hành vi theo tội danh mà Viện kiểm sát truy tố và Tòa án đã quyết định hành động đưa ra xét xử ; vô hiệu pháp luật về việc Tòa án được xét xử theo tội nặng hơn, nhẹ hơn để bảo vệ tính độc lập trong xét xử của Tòa án .
– Sửa đổi pháp luật tại Điều 325 BLTTHS năm năm ngoái theo hướng : Trường hợp Kiểm sát viên rút hàng loạt quyết định hành động truy tố tại phiên tòa xét xử thì Hội đồng xét xử ra quyết định hành động đình chỉ vụ án thay vì vẫn liên tục xét xử như lúc bấy giờ .
Hai là, triển khai xong pháp luật của BLTTHS năm năm ngoái theo hướng xác lập rõ công dụng thực hành quyền công tố và công dụng kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp trên cơ sở sửa đổi, bổ trợ những lao lý sau :
– Sửa đổi tên gọi lao lý tại Điều 20 BLTTHS năm năm ngoái là “ Trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp trong tố tụng hình sự ”, đồng thời, sửa đổi nội dung tại Điều 20 theo hướng lao lý đơn cử nghĩa vụ và trách nhiệm thực hành quyền công tố ( tại Khoản 1 ) và nghĩa vụ và trách nhiệm kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp ( tại Khoản 2 ) của Điều 20 .
– Sửa đổi pháp luật tại Điều 41 và Điều 42 BLTTHS năm năm ngoái lao lý rõ trách nhiệm, quyền hạn của Kiểm sát viên khi thực hành quyền công tố và khi kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp ; xác lập rõ chức vụ tư pháp thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động giải trí tư pháp là Kiểm sát viên chứ không phải Viện trưởng Viện kiểm sát .
Ba là, hoàn thành xong lao lý về thủ tục tố tụng tại phiên tòa xét xử nhằm mục đích cung ứng nhu yếu nâng cao chất lượng tranh tụng trong xét xử, biểu lộ rõ vai trò thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trên cơ sở những đề xuất kiến nghị sau :
– Sửa đổi pháp luật tại Điều 307 BLTTHS năm năm ngoái về trình tự xét hỏi theo hướng pháp luật rõ chủ tọa phiên tòa xét xử tinh chỉnh và điều khiển việc xét hỏi và khi xét hỏi từng người thì Chủ tọa phiên tòa xét xử chỉ định Kiểm sát viên hỏi trước .
– Nghiên cứu sửa đổi lao lý về thủ tục tố tụng tại phiên tòa xét xử theo hướng thực thi xét hỏi song hành cùng tranh luận, không tách rời hai thủ tục xét hỏi và tranh luận như lao lý hiện hành. Khi thực thi xét hỏi song hành cùng tranh tụng, cả người được hỏi và người bị hỏi đều được hỏi và đáp để kiểm tra và nhìn nhận được những chứng cứ, tài liệu ngay lập tức, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho việc xác lập thực sự khách quan của vụ án, bảo vệ thực thi tranh tụng một cách tốt nhất tại phiên tòa xét xử .
|
(*) Nghiên cứu này được thực hiện trong khuôn khổ Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự Việt Nam” tại trường Đại học Luật Hà Nội năm 2021. (1) Xem tại trang web: https://congbobanan.toaan.gov.vn/ (2) Nguyễn Văn Tuân: Một số vấn đề về luật tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb Tư pháp, H.2015, tr.216. (3) Trần Đình Nhã (2014): Công tố và thực hành quyền công tố trong tố tụng hình sự, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, (21), tr.32. Xem thêm: ‘stretcher’ là gì?, Từ điển Anh – Việt |
TS. Trần Thị Liên
( Đại học Luật Thành Phố Hà Nội )
Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường