Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ của người Việt có rất nhiều nghi lễ, trong đó có nghi lễ Tôn nhang bản mệnh phụng sự chư vị quản lý bản mệnh lục thập hoa giáp ( 60 năm theo can chi ) tại những đền, phủ, điện, đài thờ Tứ phủ gọi tắt là “ tôn nhang bản mệnh ” ( hay đội bát nhang ) .

 

Tôn nhang bản mệnh là gì ?

Tôn nhang bản mệnh là nghi lễ công nhận một người chính thức trở thành đệ tử của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ. Khi bạn tôn nhang bản mệnh tức là bạn thành tâm gửi thân mệnh của mình nơi Tiên Thánh. Nhờ sự gia ân, che chở độ trì của Tiên Thánh cho đời sống được bình yên và suôn sẻ, vạn sự hanh thông, tài lộc vượng tiến .

Tôn nhang bản mệnh thực thi vào thời hạn nào ?

Thời gian thực hiện cho nghi lễ Tôn nhang bản mệnh thường là mùa Xuân (tháng giêng, hai, ba) hoặc mùa Thu (tháng tám, chín, mười)  trước khi lập đông. Lưu ý không thực hiện tôn nhang vào dịp tháng bảy mặc dù là tiết Thu, vì tháng bảy là tháng ngâu buồn tẻ không vượng khí cho tín chủ.

>> Xem thêm: Các tuổi đội bát nhang

Tôn nhang bản mệnh triển khai ở đâu ?

Nghi lễ Tôn nhang bản mệnh được thực hiện tại các đền, phủ, điện, đài thờ Tứ phủ, tuyệt đối không thực hiện nghi này này ở nơi thờ Tam Bảo, chư Phật, đình, miếu thờ Thành Hoàng hoặc các vị nhân thần không có trong Tứ phủ.

Khi tôn nhang bản mệnh, thiết yếu có sự hướng dẫn, trợ giúp của thủ nhang, hay đồng trưởng của đền, điện hoặc đồng thầy nơi khác đến .

Chuẩn bị cho nghi lễ Tôn nhang bản mệnh

Để triển khai nghi lễ tôn nhang bản mệnh, tín chủ cần phải sẵn sàng chuẩn bị lễ vật cúng Thánh trong ngày hôm đó. Lễ vật hoàn toàn có thể gồm có :

• Lễ lục cúng (hương-đăng-hoa-trà-quả-thực) tùy tâm theo điều kiện và lễ mặn (gà hoặc miếng thịt lợn luộc, đĩa xôi, rượu).
• Lễ cúng hạ ban là 7 quả trứng gà hoặc trứng vịt sống, gạo, muối, rượu và có thể thêm miếng thịt lợn sống xắt ra 5 miếng nhỏ.
• Vàng mã có nghìn vàng Tứ phủ hoặc nghìn vàng hoa, mâm hài Tứ Phủ 24 đôi (12 đôi to và 12 đôi nhỏ chia 4 màu), thêm mấy đinh vàng lá … (có bảng tra bản mệnh lục thập hoa giáp in tên hiệu Thánh bản mệnh và tiến lễ kim ngân hài hán, vàng mã và đồ vật tùy tuổi của tín chủ).

Tiến hành nghi lễ Tôn nhang bản mệnh

Khi tôn nhang bản mệnh, tín chủ được ngồi ở giữa sập hành lễ, trùm khăn phủ diện đỏ trên đội tráp hay mâm có bát nhanh, sớ xin tôn nhang, vàng lá, đôi nến đặt hai bên bát nhang, hoa tươi, quả cau, lá trầu. Đồng thầy đại tấu thỉnh tên hiệu Thánh bản mệnh cho tín chủ, đọc tên tuổi, địa chỉ tín chủ với những điều cầu mong cát khánh. Kêu cầu Phật thánh gia hộ tín chủ, khất đài được nhất âm nhất dương mới kêu xin hạ bát nhang xuống để yên vị tại đền, phủ .
Sau khi đã yên vị bát nhang thì xin hóa kim ngân vàng mã, hài hán, giấy sớ và sau ba ngày thì phải đến đền thành tâm lễ tạ Tiên Thánh. Từ đây tín chủ đã chính thức trở thành đệ tử của Tín ngưỡng thờ Mẫu, nơi tôn nhang bản mệnh được coi là chốn tổ của đệ tử ấy .
Sau này một năm bốn tiết ( thượng nguyên, tất niên cuối năm, nhập hạ, tán hạ ), hoặc một tháng đôi tuần ngày rằm mùng một, đệ tử thành tâm đến chốn tổ để tạ ơn Tiên Thánh. Nếu có điều kiện kèm theo thì tham gia những hoạt động giải trí của bản hội nơi chốn tổ để tăng tình đoàn kết, trợ giúp lẫn nhau trải qua những dịp hành hương lễ Thánh, những hoạt động giải trí từ thiện .

Tôn nhang bản mệnh ngày này

Trước đây những tín chủ được tôn nhang bằng một hoặc nhiều bát nhang riêng của mình để thờ phụng tại đền, nhưng do điều kiện kèm theo nơi thờ chật hẹp, nên những đền phủ giờ đây đa số tôn nhang cho những đệ tử bằng những di hiệu tên Thánh bản mệnh, cho vào phong bao đỏ hay giấy trang kim để thờ trong những hộp gỗ hay hộp kính đặt trang nghiêm trên ban thờ, những di hiệu chư vị bản mệnh gồm có :

• Một cốt hiệu: Tam giới Thiên chúa, Tứ phủ vạn linh công đồng thánh đế (cũng có đền phủ không tôn cốt hiệu này).
• Một cốt hiệu của vị chính cai bản mệnh
• Một cốt hiệu chư vị cai bản mệnh của tuổi chín chủ theo bản tra lục thập hoa giáp (các tên hiệu Thánh cai bản mệnh này có thể cho gia chủ biên chép lại để biết, có lúc kêu cầu khấn đảo)

Những ai phải thực thi Tôn nhang bản mệnh ?

Những trẻ nhỏ đã bán khoán cửa Mẫu, sau khi chuộc khoán, nếu có căn duyên với nhà Thánh thì nên triển khai tôn nhang bản mệnh. Bất cứ người nào thành tâm theo tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ đều hoàn toàn có thể đến đền, phủ xin tôn nhang phụng sự Tiên Thánh cầu an bản mệnh cho mình. Những người có căn đồng số lính, trước khi tiến lễ tứ phủ, tiến căn hoặc trình đồng, nên xin tôn nhang phụng sự trước, nếu nhà thánh liên tục báo sát thì mới làm những lễ ấy. Trường hợp nặng căn, chưa tôn nhang nhưng cấp thiết phải tiến căn hoặc trình đồng mở phủ thì trong ngày lễ hội đó hoàn toàn có thể đồng thời triển khai nghi lễ tôn nhang .

Có những tín chủ vừa thành tâm quy y Phật pháp, vừa tôn nhang Tiên Thánh tại đền, điều này không ảnh hưởng tới nghi lễ tín ngưỡng, vừa tu hành phật giáo, vừa cầu nguyện tiên thánh phù trì, miễn sao thành tâm là được.

>>> Nhấn Subscribe để theo dõi các video về Phủ Dầy Nam Định tại kênh: Phủ Dầy Nam Định Official – YouTube