Tổng cầu (AD) là gì? Các mô hình tổng cầu

Tổng cầu ( tiếng Anh : Aggregate Demand, viết tắt : AD ) là lượng sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước mà những tác nhân kinh tế tài chính chuẩn bị sẵn sàng và có năng lực mua tại mỗi mức giá .Hình minh họa. Nguồn : Fotolia

Tổng cầu (Aggregate Demand)

Định nghĩa

Tổng cầu trong tiếng Anh là Aggregate Demand, viết tắt là AD. Tổng cầu là lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước mà các tác nhân kinh tế sẵn sàng và có khả năng mua tại mỗi mức giá.

Các nhân tố cấu thành tổng cầu

Tổng cầu gồm những bộ phận cấu thành sau

(1) Tiêu dùng (C)

Tiêu dùng hầu hết do thu nhập khả dụng ( Yd ) quyết định hành động, đó là phần thu nhập cá thể sau khi trừ đi thuế ( Yd = Y – T )Ngoài ra, còn có những yếu tố khác tác động ảnh hưởng tới tiêu dùng như : xu thế dài hạn của thu nhập, của cải hộ mái ấm gia đình và mức giá chung

(2) Đầu tư tư nhân (I)

Chi tiêu góp vốn đầu tư gồm có những khoản tiền tư nhân bỏ ra mua nhà xưởng, trang thiết bị và tích góp sản phẩm & hàng hóa tồn dư .Các tác nhân chính quyết định hành động góp vốn đầu tư là mức sản lượng, ngân sách vốn ( nhờ vào vào chủ trương thuế, lãi suất vay và những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính khác ) và kì vọng về tương lai .

(3) Chi tiêu của Chính phủ (G)

Là những khoản tiêu tốn của nhà nước để shopping những sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ. Khác với tiêu dùng và góp vốn đầu tư, nội dung này của tổng cầu được xác lập trực tiếp bởi những quyết định hành động tiêu tốn của chính phủ nước nhà .

(4) Xuất khẩu ròng (NX)

Là chênh lệch giữa tổng kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu. Trong đó :Nhập khẩu ( Imports ) : được quyết định hành động bởi thu nhập trong nước, tỉ số giá trong nước so với giá quốc tế và tỉ giá hối đoái .Xuất khẩu ( Exports ) : được quyết định hành động bởi thu nhập quốc dân và sản lượng ở quốc tế, bởi mức giá tương đối và tỉ giá hối đoái .Như vậy, xuất khẩu ròng phụ thuộc vào vào thu nhập trong nước, ngoài nước, giá tương đối và tỉ giá hối đoái .

Các mô hình tổng cầu

A. Mô hình tổng cầu trong nền kinh tế giản đơn

– Nền kinh tế tài chính giản đơn là nên kinh tế tài chính chỉ gồm có hai khu vực là hộ mái ấm gia đình và hãng kinh doanh thương mại ( doanh nghiệp ) .- Tổng cầu trong nền kinh tế tài chính giản đơn là hàng loạt số lượng sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ mà những hộ mái ấm gia đình và những hãng kinh doanh thương mại dự kiến tiêu tốn, tương ứng với mức thu nhập của họ .AD = C + ITrong đó :

C là cầu về hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của hộ gia đình.

I là cầu về sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ góp vốn đầu tư của hãng kinh doanh thương mại .Nghiên cứu về hàm tổng cầu trong nền kinh tế tài chính giản đơn được đưa về nghiên cứu và điều tra hai hàm là hàm tiêu dùng ( C ) và hàm góp vốn đầu tư ( I ) .Thay hàm C và I vào phương trình trên, ta cóAD1 = C ̅ + Ī + MPC x Y + MPI x Y

AD1 = C̅ + Ī + (MPC + MPI) x Y

Tổng cầu gồm có hai bộ phận : Một bộ phận không phụ thuộc vào vào thu nhập ( C ̅, Ī ) và một bộ phận nhờ vào vào thu nhập ( MPC x Y và MPI x Y ) .Chú ý : Trong nền kinh tế tài chính giản đơn Y = Yd do đó hàm C được trình diễn theo Y .Kết luận : Hàm tổng cầu AD1 còn gọi là hàm tổng cầu theo sản lượng cho biết mức tổng cầu hay tổng tiêu tốn nhờ vào như thế nào vào sản lượng .Trong hàm tổng cầu AD1, ta thấy MPC > 0 ; MPI > = 0 vì thế ( MPC + MPI ) > 0. Điều này có nghĩa là hàm tổng cầu đồng biến theo sản lượng .Nói cách khác là khi sản lượng tăng làm thu nhập khả dụng tăng, dẫn đến tiêu dùng tăng. Sản lượng tăng hoàn toàn có thể làm cho góp vốn đầu tư tăng. Vì vậy, sản lượng làm tổng tiêu tốn tăng, tức là tổng cầu tăng .

B. Mô hình tổng cầu trong nền kinh tế đóng

– Nền kinh tế tài chính đóng là nền kinh tế tài chính có ba tác nhân tham gia vào hoạt động giải trí kinh tế tài chính : hộ mái ấm gia đình, hãng kinh doanh thương mại và nhà nước .- nhà nước tham gia vào nền kinh tế tài chính với hai hành vi : tiêu tốn và thuế .AD = C + I + G

Hàm tổng cầu trong nền kinh tế đóng ngoài nghiên cứu hàm tiêu dùng (C), hàm đầu tư (I) còn nghiên cứu hàm chi tiêu mua hàng hóa và dịch vụ (G) và tác động của thuế đến hàm tiêu dùng.

Ta có :

C. Mô hình tổng cầu trong nền kinh tế mở

Tổng cầu trong nền kinh tế mở được xác định khi kết hợp tổng cầu của nền kinh tế đóng với hoạt động ngoại thương.

AD = C + I + G + NX

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính; Giáo trình Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế quốc dân)