Tư duy thiết kế: Khởi đầu của thành công đột phá | ITD Vietnam

Tư duy thiết kế là gì?

Tư duy thiết kế ( Design thinking ) là quy trình liên tục nghiên cứu và điều tra người dùng, thử thách những giả định và xác lập lại yếu tố – nhằm mục đích tiềm năng tìm kiếm những kế hoạch và giải pháp thay thế sửa chữa tối ưu hơn. Trọng tâm của quy trình này là tăng cường sự hiểu biết về người mua đang sử dụng loại sản phẩm / dịch vụ của mình .
Tư duy thiết kế là chìa khóa giúp doanh nghiệp đồng cảm người dùng tiềm năng – qua việc không ngừng đặt câu hỏi về yếu tố, giải pháp thao tác hiện tại và những giả định tương lai. Đây là cách tư duy cực kỳ có ích khi cần xử lý những yếu tố chưa được xác lập rõ ràng – bằng cách nghiên cứu và điều tra vấn đề theo quan điểm người dùng, brainstorm ý tưởng sáng tạo và ứng dụng trong thực tiễn. Việc thử nghiệm sáng tạo độc đáo trải qua phác thảo, thử nghiệm ( prototyping ) sẽ tương hỗ doanh nghiệp nhìn nhận và lựa chọn hướng đi mới tương thích nhất .

Vì sao cần đến tư duy thiết kế?

Trong quá trình phát triển, tư duy con người được hình thành dựa trên các hoạt động lặp đi lặp lại và kiến thức thường xuyên tiếp cận. Những kinh nghiệm này khiến chúng ta nhanh chóng áp dụng các hành động và kiến thức tương tự trong các tình huống quen thuộc – thế nhưng, chúng cũng có thể ngăn cản ta tiếp cận hoặc phát triển các cách nhìn, cách hiểu và giải quyết vấn đề mới nhanh chóng.

Chúng ta gọi cách tâm lý trên đây là tư duy cấu trúc ( schemas ) – được đặc trưng bởi những tập hợp thông tin có tổ chức triển khai và mối quan hệ giữa sự vật, hành vi và tâm lý Open trong tâm lý khi gặp một số ít kích thích từ môi trường tự nhiên .
Ví dụ : Nói đến “ con chó ”, ta nghĩ ngay đến một sinh vật gồm bốn chân, lông, răng sắc nhọn, đuôi, bàn chân và 1 số ít điểm đặc trưng khác .
Khi những kích thích thiên nhiên và môi trường tương thích với cấu trúc này – dù không rõ ràng – tâm lý ta sẽ Open cùng một kiểu tâm lý đã định trước. Điều này hoàn toàn có thể cản trở năng lực nhìn nhận trường hợp khách quan để đưa ra kế hoạch xử lý yếu tố mới. Trong trường hợp hướng đi cũ không hiệu suất cao và đặt ra nhu yếu đổi khác để thích ứng, “ tư duy ngoài chiếc hộp ” ( think out of the box ) là cách duy nhất để tìm ra những cách tiếp cận mới cải tiến vượt bậc hơn .

“Khái niệm Tư duy thiết kế (Design Thinking) không phải là một ý tưởng hoang đường. Hiệu quả của việc áp dụng quy trình thiết kế đã được kiểm chứng khi chúng ta đối mặt với những thách thức và cơ hội mới. Phương pháp tư duy thiết kế đã được sử dụng trong cả lĩnh vực thiết kế và các ngành nghề khác. Tôi hy vọng rằng ý tưởng này sẽ được hiểu biết rộng rãi hơn – rằng mọi nhà lãnh đạo đều biết cách sử dụng tư duy thiết kế cho việc đổi mới và mang lại kết quả tốt hơn.”

Bill Moggridge, đồng sáng lập IDEO

Đọc thêm: Mô hình coaching đột phá (Disruptive coaching) cho mục tiêu tăng trưởng

Ví dụ về tư duy thiết kế

( Nguồn : Trích từ Interaction Foundation Design )
Cách đây vài năm, một tài xế xe tải đã cố gắng nỗ lực đi qua gầm cầu thấp. Nhưng anh ta đã thất bại – chiếc xe tải bị “ kẹt cứng ” dưới cầu, không hề vượt qua hay lùi ra ngoài. Hệ quả là giao thông vận tải bị ùn tắc trọn vẹn .
Khi chuyện này xảy ra, những nhân viên cấp dưới cứu hộ cứu nạn, kỹ sư, cứu hỏa và tài xế xe tải cùng tập trung chuyên sâu lại để đề xuất kiến nghị và thương lượng những giải pháp khác nhau nhằm mục đích “ giải cứu ” chiếc xe bị mắc kẹt. Họ tranh luận về việc nên tháo dỡ những bộ phận của chiếc xe hay của cây cầu. Mỗi người đều ý kiến đề nghị một giải pháp riêng dựa trên trình độ trình độ tương ứng của mình mà không đi đến Tóm lại chung cuộc nào .
Sau cùng, một cậu bé đi ngang tận mắt chứng kiến cuộc tranh luận căng thẳng mệt mỏi đã bình thản nói : “ Sao không xả hơi ra khỏi lốp xe ? ” trước sự kinh ngạc của tổng thể mọi người .

Bản quyền : Wystan, Flickr. Điều khoản bản quyền và giấy phép : CC BY 2.0
Trên đây là ví dụ nổi bật cho những trường hợp mà khi đó, những giải pháp “ hiển nhiên ” nhất lại không được mọi người nhận ra – chỉ vì tất cả chúng ta đã tự áp đặt lối tâm lý của mình theo một hướng nhất định .

“ Con người thường khó thử thách những giả định và kiến thức và kỹ năng hàng ngày của mình, do tại tất cả chúng ta dựa vào việc thiết kế xây dựng những mẫu tư duy để không phải học lại mọi thứ từ đầu. Chúng ta thực thi những quy trình tiến độ hàng ngày một cách vô thức – ví dụ, khi ta thức dậy vào buổi sáng, ăn, đi bộ và đọc – nhưng rồi ta cũng hành vi tương tự như khi nhìn nhận những thử thách trong việc làm và đời sống cá thể. Đặc biệt, những chuyên viên và bác sĩ chuyên khoa thường dựa vào khuôn mẫu tâm lý vững chãi của họ, và họ sẽ gặp rất nhiều khó khăn vất vả khi bị nhu yếu phải tự thiếu tín nhiệm kỹ năng và kiến thức của họ. ”

Lợi ích của tư duy thiết kế

Trọng tâm của Tư duy thiết kế ( Design Thinking ) là mong ước nâng cấp cải tiến loại sản phẩm / dịch vụ bằng cách nghiên cứu và phân tích hành vi người dùng và những nguyên do đằng sau đó. Một khi đã đặt câu hỏi và tìm hiểu những nguyên do của một yếu tố, quy trình tìm kiếm giải pháp sẽ giúp tất cả chúng ta đưa ra những ý tưởng sáng tạo phản ánh những hạn chế và góc nhìn thực sự của yếu tố .
Trong kinh doanh thương mại cũng như đời sống, vai trò của tư duy thiết kế là phương tiện đi lại giúp ta điều tra và nghiên cứu sâu hơn, thử thách những khuôn mẫu, đồng thời thử nghiệm mẫu sản phẩm / dịch vụ để mày mò ra những cách nâng cấp cải tiến mới. Theo Tim Brown – CEO của IDEO, chiêu thức tư duy này xuất phát từ hiểu biết toàn diện và tổng thể và thấu cảm những yếu tố của người dùng – gồm có xúc cảm, nhu yếu, động cơ mua hàng và những tác nhân thôi thúc hành vi .
Sau đây là tổng hợp 6 quyền lợi chính của tư duy thiết kế :

• Giúp nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ.
• Cho phép đi sâu vào một vấn đề để xác định nguyên nhân gốc rễ của nó.
• Khuyến khích tư duy đổi mới và giải quyết vấn đề cách sáng tạo.
• Đảm bảo rằng kết quả cuối cùng đáp ứng các mục tiêu và yêu cầu của khách hàng.
• Mang lại trải nghiệm hữu ích và đáng nhớ hơn cho người dùng.
• Tạo điều kiện liên tục học hỏi và mở rộng kiến thức.

Tư duy thiết kế trong kinh doanh

Các kỹ thuật và kế hoạch tư duy thiết kế hoàn toàn có thể vận dụng cho mọi Lever trong doanh nghiệp. Phương pháp này đặc biệt quan trọng quan trọng với những vị trí chỉ huy từ tầm trung và hạng sang, những người đảm nhiệm tăng trưởng mẫu sản phẩm / dịch vụ cho doanh nghiệp, huấn luyện và đào tạo và huấn luyện và đào tạo nhân viên cấp dưới .

“Tư duy thiết kế bắt nguồn từ những kỹ năng mà các nhà thiết kế đã học được qua nhiều thập kỷ trong quá trình đáp ứng nhu cầu của con người với điều kiện hạn chế về nguồn lực. Bằng cách tích hợp mong muốn của người dùng với điều kiện công nghệ và kinh tế, các nhà thiết kế đã có thể tạo ra những sản phẩm mà chúng ta yêu thích ngày nay. Ngày hôm nay, phương pháp tư duy này cần được áp dụng triệt để để thực sự giải quyết nhiều vấn đề lớn hơn.”

Xem thêm: Crical thinking là gì? Những điều cần biết về tư duy phản biện

Tim Brown

Đọc thêm: 6 phẩm chất cơ bản của nhà lãnh đạo quản lý

Đặc điểm của tư duy thiết kế

Nghiên cứu cho thấy những người chiếm hữu tư duy thiết kế được đặc trưng bởi 1 số ít đặc thù sau :

• Lấy con người làm trung tâm. Họ liên tục xem xét sản phẩm/ dịch vụ được tạo ra sẽ đáp ứng nhu cầu của con người như thế nào. Đối với họ, lợi ích người dùng là yếu tố ràng buộc chính đối với quá trình thiết kế.
• Khả năng hình dung, mô tả ý tưởng cách trực quan.
• Khuynh hướng đa chức năng. Các nhà thiết kế xem xét nhiều giải pháp khác nhau cho một vấn đề. Một mặt ghi nhớ bức tranh toàn cảnh của vấn đề, mặt khác họ cũng tập trung vào các chi tiết cụ thể của nó.
• Tầm nhìn hệ thống. Họ xem xét vấn đề một cách hệ thống, từ nhiều khía cạnh khác nhau để đi tới một giải pháp tổng thể.
• Khả năng sử dụng ngôn ngữ tốt. Các nhà thiết kế biết cách giải thích bằng lời nói về quá trình sáng tạo của họ. Họ là những người phát minh ý tưởng và sáng tạo trong việc liên kết các yếu tố không rõ ràng.
• Tinh thần tập thể, làm việc nhóm. Họ sở hữu kỹ năng giao tiếp tốt và làm việc hiệu quả với những người thuộc các bộ phận khác nhau.
• Không đặt ra giới hạn lựa chọn. Thay vì giới hạn bản thân trong một danh sách giải pháp nhất định, các nhà thiết kế tin rằng vẫn còn đó những hướng đi tốt hơn chưa được khám phá. Vì vậy, họ luôn nỗ lực tìm kiếm những lựa chọn thay thế có lợi nhất trước khi đi đến quyết định cuối cùng.

Đọc thêm: Lãnh đạo chuyển đổi – Phong cách quản lý của thời đại

Quy trình tư duy thiết kế 5 bước

Tuy có nhiều biến thể khác nhau, quy trình tiến độ tư duy thiết kế tựu chung đều dựa trên những nguyên tắc giống nhau – được đề ra lần tiên phong bởi Herbert Simon .
Trong bài viết này, tất cả chúng ta sẽ tập trung chuyên sâu nghiên cứu và điều tra quy mô 5 bước tư duy thiết kế của Viện Thiết kế Hasso-Plattner tại ĐH Stanford .

1. Đồng cảm (Empathize)

Bước tiên phong là nghiên cứu và điều tra nhu yếu người dùng để có được sự hiểu biết và đồng cảm. Đây là bước rất quan trọng, giúp bạn gạt bỏ những giả định của riêng mình về quốc tế. cũng như có được cái nhìn thâm thúy thực sự về người mua và mong mỏi của họ so với mẫu sản phẩm / dịch vụ doanh nghiệp .

2. Xác định (Define)

Dựa trên thông tin thu được từ nghiên cứu và điều tra người dùng, bạn sẽ nghiên cứu và phân tích những quan sát của mình và tổng hợp chúng để xác lập những yếu tố cốt lõi cần kiểm soát và điều chỉnh. Việc kiến thiết xây dựng chân dung người mua chi tiết cụ thể là rất quan trọng trước khi tiến tới bước tiếp theo .

3. Tạo ý tưởng (Ideate)

Giờ đây, bạn đã chuẩn bị sẵn sàng để thiết kế xây dựng ý tưởng sáng tạo. Thông tin tích lũy được từ hai quá trình tiên phong sẽ giúp bạn tâm lý thấu đáo, tìm kiếm những giải pháp sửa chữa thay thế, pháp phát minh sáng tạo cho những yếu tố đã xác lập ở bước thứ hai. Đây là lúc kỹ năng và kiến thức brainstorming phát huy tính năng cao nhất .

4. Thử nghiệm (Prototype)

Mục đích của tiến trình này là xác lập giải pháp tốt nhất hoàn toàn có thể cho mỗi yếu tố đơn cử. Bạn nên cho ra đời 1 số ít phiên bản loại sản phẩm / dịch vụ thử nghiệm để nhìn nhận hiệu suất cao ý tưởng sáng tạo đề xuất kiến nghị. Tùy trường hợp đơn cử, quy trình thử nghiệm hoàn toàn có thể diễn ra thực tiễn hoặc chỉ là trên nghiên cứu và phân tích sách vở .

5. Kiểm tra (Test)

Một trong những bước quan trọng nhất trong tư duy thiết kế là kiểm tra những mẫu thử nghiệm đề ra. Kết quả nhìn nhận sẽ được sử dụng để xác lập lại một hoặc nhiều yếu tố sẽ phát sinh tiếp theo. Bạn hoàn toàn có thể lặp lại những bước trước, đổi khác và nâng cấp cải tiến thêm .

Mô hình những bước của tư duy thiết kế

Tư duy thiết kế là một quá trình nhiều chiều

Cần chú ý quan tâm, quy trình tư duy thiết kế diễn ra lặp đi lặp lại và không nhất thiết phải theo trình tự tuyến tính ( non-linear ) 5 bước kể trên. Trong quy trình này, tất cả chúng ta cần liên tục nhìn nhận tác dụng đạt được để xem xét, đặt câu hỏi và cải tổ những giả định, hiểu biết bắt đầu của mình. Kết quả sau cuối giúp tất cả chúng ta hiểu rõ yếu tố, xác lập những thông số kỹ thuật quan trọng – từ đó nghiên cứu và điều tra những giải pháp sửa chữa thay thế mà ta đã từng chưa nghĩ ra trước kia khi chưa có đủ thông tin thiết yếu. Vì nguyên do trên, bạn nên điều tra và nghiên cứu và ứng dụng một cách phát minh sáng tạo – thay vì máy móc và thiếu linh động .

( Nguồn : Interaction Design Foundation )

Kết luận

Về cơ bản, tư duy thiết kế là cách tiếp cận xử lý yếu tố dựa trên việc việc nhìn nhận những góc nhìn đã biết – đồng thời xác lập những yếu tố bên ngoài, mơ hồ hơn. Phương pháp này trái ngược với cách tiếp cận theo khuôn mẫu logic, trong đó những góc nhìn đơn cử và đã biết được thử nghiệm để đi đến giải pháp. Đây là một quy trình lặp đi lặp lại, trong đó tất cả chúng ta liên tục đặt câu hỏi về những kỹ năng và kiến thức đã có – nhằm mục đích có cái nhìn khách quan hơn và thấy được những kế hoạch sửa chữa thay thế mới .
“ Nói thì luôn dễ hơn làm ”. Suy nghĩ thoát khỏi những khuôn mẫu là một thử thách thực sự – lý do là vì tư duy của hầu hết tất cả chúng ta đã được hình thành dựa trên những hoạt động giải trí lặp đi lặp lại và kiến thức và kỹ năng thường được tiếp cận. Do đó, việc thực hành thực tế biến hóa tâm lý và cách thao tác hằng ngày là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, bạn cũng hoàn toàn có thể xem xét tham gia những chương trình học về Tư duy thiết kế ( Design Thinking ) để học tập từ những chuyên viên giàu kinh nghiệm tay nghề – cũng như tương tác với những học viên khác và có thêm kỹ năng và kiến thức trong thực tiễn từ họ .