VTEC là viết tắc của Variable Valve Timing and Lift Electronic Control, tạm dịch là mạng lưới hệ thống biến thiên pha phân phối khí và điều khiển và tinh chỉnh độ nâng van bằng điện tử .
Một công nghệ tiên tiến với mạng lưới hệ thống phân phối khí hoạt động giải trí linh động, độc lạ tạo nên kỷ nguyên của những chiếc Civic và Integra vào những năm 1990, áp đảo trọn vẹn những đối thủ cạnh tranh như Ford Aspires và Deawoo Lanose. VTEC là viết tắc của Variable Valve Timing and Lift Electronic Control, tạm dịch là mạng lưới hệ thống biến thiên pha phân phối khí và điều khiển và tinh chỉnh độ nâng van bằng điện tử. Ngày nay, VTEC là một trong những giải pháp quan trọng trong việc bảo vệ sự cân đối giữa hiệu năng cao và lượng khí thải ô nhiễm ra thiên nhiên và môi trường trên động cơ đốt trong vốn có tuổi đời hơn 100 năm .
Câu chuyện của VTEC mở màn khá sớm, vào khoảng chừng những năm 1980, khi nó được trang bị trên 1 mẫu xe Civic thời đó nhưng đã không tỏ ra hiệu suất cao cho lắm. Tuy nhiên, công nghệ VTEC mà người ta biết đến nhiều hơn lại mang tên REV hay HYPER VTEC trên những mẫu xe máy của Honda. REV được cho phép 1 van nạp hay van xả trên 1 xy-lanh động cơ được trong thời điểm tạm thời ngưng hoạt động giải trí, cho đến khi mạng lưới hệ thống cần nhiều hiệu suất hơn, tương ứng với lượng hỗn hợp trung khí / khí thải nhiều hơn. Vào năm 1984, Honda ra mắt dự án Bất Động Sản NCE ( New Concept Engine ), thứ đã giúp công ty Nhật Bản tăng trưởng bộ trục cam đa biên dạng, một công nghệ tiên tiến tuyệt vời dược vận dụng trên những mẫu xe hơi của hãng .

Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên được biết tới công nghệ VTEC, áp dụng trên mẫu xe NSX thời đó. Công nghệ này đã không được các fan Honda đánh giá cao cho đến năm 1992, khi chiếc Acura Integra GS-R ra đời. Lúc đó, Honda giới thiệu mẫu động cơ D-Series sử dụng VTEC với trục cam đơn (SOHC), nhưng đã không tạo ra tiếng vang như các động cơ VTEC cam đôi DOHC vì hiệu suất không có gì khác biệt và tỏ ra mờ nhạt. Giữa những năm 1990, Honda sở hữu bộ 3 tên vàng trong phân khúc xe thể thao cỡ nhỏ tại Mỹ gồm Sol B16A3, Integra B18C1 và Prelude H22A1 với VTEC, công nghệ mà phải đến vài năm sau các hãng xe khác mới đuổi theo kịp.

VTEC

Trục Cam với 3 vấu cam nạp trên 1 xy-lanh. Vấu ở giữa sử dụng mức công suất lớn và 2 vấu còn lại sử dụng ở tốc độ vòng tua máy thấp.

Nguyên lý của VTEC, đến nay, vẫn không đổi khác nhiều. Đây là một mạng lưới hệ thống đơn thuần, tuyệt vời và gần như hoạt động giải trí thuần cơ khí. VTEC được cho phép động cơ quy đổi giữa 2 biên dạng cam. Ở động cơ DOHC, mỗi trục cam được phong cách thiết kế với 3 vấu cam cho 1 xy-lanh, gồm có 2 vấu cam chính và 1 vấu cam phụ với hành trình dài dài hơn và bề rộng to hơn, đồng thời tương ứng với 3 cò mổ. Ở điều kiện kèm theo hoạt động giải trí thông thường, cò mổ chính giữa hoạt động giải trí độc lập với 2 cò mổ còn lại, và quay trơn với vấu cam ở giữa. Khi VTEC được kích hoạt nhờ vào tín hiệu động cơ từ ECU, một tín hiệu với điện thế 12V được gửi đến van tinh chỉnh và điều khiển điện của VTEC, kích hoạt mạng lưới hệ thống. Lúc này, áp suất dầu tăng lên, làm cho chốt gài ở cò mổ chính giữa hoạt động giải trí, liên kết cò mổ này với 2 cò mổ còn lại, khiến cho 2 cò mổ này hoạt động giải trí theo biên dạng cam chính giữa, với độ nâng cao hơn, thời hạn mở dài hơn. Kết quả là động cơ có năng lực nạp nhiều trung khí vào xy-lanh hơn, từ đó tạo ra mức hiệu suất lớn hơn. Khi vận tốc động cơ giảm xuống, VTEC được ngắt, chốt link 3 cò mổ được gỡ bỏ, khiến cò mổ ở giữa không còn ảnh hưởng tác động đến 2 cái còn lại, từ đó động cơ hoạt động giải trí lại như thông thường .

Honda Integra Type R là một trong những mẫu xe được áp dụng công VTEC đầu tiên.

 i-VTEC

Hình ảnh mô tả bộ điều khiển VTC, điều khiển bằng thủy lực

i-VTEC là một sự nâng cấp cải tiến và tăng trưởng của VTEC, theo đó, những kỹ sư đã phong cách thiết kế thêm Hệ Thống Điều Khiển Biến Thiên Theo Thời Gian – Variable Timing Control – VTC. Ở đây, động cơ có phong cách thiết kế trục cam đặc biệt quan trọng, được cho phép tinh chỉnh và điều khiển thời gian đóng / mở cam nạp 1 cách liên tục theo toàn dải vận tốc động cơ. Nhờ vào sự phối hợp giữa nhiều yếu tố khác nhau như vị trí trục cam, thời gian đánh lửa, thông tin từ cảm ứng Oxy và vị trí bướm gas, thời hạn mở của van hoàn toàn có thể lê dài đến 50 độ, thay vì 25 độ như trên trục cam của động cơ K24A2 của Honda. Rất giống với VTEC, bánh răng của trục cam được tinh chỉnh và điều khiển bởi mạng lưới hệ thống điện và dẫn động thủy lực. Kết quả của quy trình là tối ưu được thời gian đánh lửa, tăng góc trùng điệp ( góc mà cả 2 van nạp và xả cùng mở ) từ đó tăng mức công suát tối đa. Dễ nhận ra rằng, ký tự “ i ” được viết tắt của “ intelligent ” ( tạm dịch là “ mưu trí ” ). Sự tích hợp giữa VTEC và VTC tạo ra một sự cân đối giữa hiệu năng động cơ và lượng khí thải ra mô trường. Nói dễ hiểu, mạng lưới hệ thống giúp động có đạt được mức hiệu suất mong ước nhưng lại tiêu tốn ít nguyên vật liệu hơn, từ đó xả thải ít hơn .

Hệ thống i-VTECtiết kiệm nhiên liệu sử dụng chốt nối “C” để đồng bộ chuyển động của cò mổ “A” với cò mổ chính, thông qua sự điều khiển bởi áp suất dầu trong khoan “B”

Honda đã phong cách thiết kế ra 2 phiên bản khác nhau của i-VTEC, đó là i-VTEC hiệu năng cao và i-VTEC tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu. Phiên bản hiệu năng cao cũng hoạt động giải trí giống như những động cơ VTEC khác, nhưng được trang bị thêm VTC. Trong khi đó, phiên bản tiết kiệm ngân sách và chi phí nguyên vật liệu lại hoạt động giải trí hơi khác một chút ít. Theo đó, Honda không vận dụng VTEC trên trục cam xả của họ, đồng thời, trục cam nạp lại chỉ có 2 van trên 1 xy-lanh thôi. Lúc này, ở trạng thái bính thường ( vòng tua thấp ), chỉ có 1 van nạp hoạt động giải trí, trong khi van còn lại được phong cách thiết kế ở trạng thái chờ, tức độ mở của van này vẫn có nhưng rất bé. Dễ đoán được, khi VTEC được kích hoạt, cả 2 van nạp lại hoạt động giải trí thông thường. Điều này giúp động cơ cung ứng được mức hiệu suất phong cách thiết kế ở vận tốc cao, nhưng lại cho năng lực tiết kiệm ngân sách và chi phí nguyên vật liệu ở vòng tua thấp. Thậm chí, VTC trên loại i-VTEC này cũng hoạt động giải trí khác thường nhằm mục đích hạn chế tối đa lượng khí thải phát ra. Kết quả là, những kỹ sư tạo ra một xoáy lốc đặc biệt quan trọng trong buồn đốt, giúp trung khí được hòa trộn tốt hơn, dẫn đến việc trung khí được cháy sạch hơn, đưa đến một hiệu năng sử dụng nguyên vật liệu ấn tượng, nhưng bù lại không cần quá nhiều hiệu suất. Ở vận tốc 2.200 vòng / phút, cả 2 van nạp đều mở, nhưng độ nâng và thời hạn mở của cả 2 van lại không được tăng lên như mạng lưới hệ thống VTEC truyền thống cuội nguồn, điều này đã khiến những fan của Honda vô cùng tuyệt vọng. Do đó, vào năm 2012, Honda chỉ phân phối phiên bản i-VTUEC tiết kiệm ngân sách và chi phí nguyên vật liệu và từ bỏ i-VTEC hiệu năng cao .

a-VTEC

Những năm gần đây, Honda đã ĐK khá nhiều bằng bản quyền sáng tạo cho những công nghệ tiên tiến của hãng, và một trong số đó là a-VTEC, công nghệ tiên tiến này được cho là sẽ nhận được nhiều nâng cấp cải tiến đáng kể. Theo đố, độ nâng cam vẫn sẽ được đổi khác liên tục, không như trước chỉ đổi khác theo vận tốc động cơ ở một mức độ nhất định. Kết hợp với VTC, mạng lưới hệ thống sẽ tạo nên một động cơ với mạng lưới hệ thống phân phối khí hoạt động giải trí cực kỳ linh động, hiệu năng cao, thiết kiệm nguyên vật liệu và giảm thiểu khí thải. Về mặt kỹ thuật, công nghệ tiên tiến mới này được cho là vẫn sử dụng cách tinh chỉnh và điều khiển bằng điện và khí nén. Hệ thống mới sẽ được cho phép tinh chỉnh và điều khiển van mở ở bất kỳ thời gian và, và duy trì trạng thái đến khi thiết yếu. Giờ đây, VTEC mới, hay còn được gọi là Advanced VTEC ( a-VTEC ) được mong đợi sẽ Open trên mẫu xe NSX trọn vẹn mới, giúp tái khẳng định chắc chắn lại đế chế của Honda .

Nguồn: danhgiaxe.com