Ở đâu khó, ở đó có watchdog – Watchdog là gì?

Một watchdog hoàn toàn có thể thao tác độc lập, tự nguyện trong một tổ chức triển khai phi doanh thu, hoặc được chỉ định và thuộc về cơ quan cơ quan chính phủ đặc biệt quan trọng, với vai trò được gọi tên như “ tổng thanh tra ” ( inspectors general ) .Watchdog / ˈwɒtʃˌdɒɡ / ( danh từ ) là một người hoặc một nhóm người, làm việc làm giám sát những hoạt động giải trí của cơ quan chính phủ, toà án, hoặc những tổ chức triển khai / cá thể thuộc nghành khác. Nếu phát hiện hoạt động giải trí không tuân thủ luật lệ, chủ trương, quy chuẩn đạo đức thường thì, họ sẽ cảnh báo nhắc nhở cho công chúng hoặc trực tiếp can thiệp bằng những hành vi pháp lý .Khi số lượng những cơ quan giám sát nhiều lên, danh từ này thường đi kèm với một danh từ khác ( hoặc một tính từ ) để chỉ rõ cá thể hoặc tổ chức triển khai đang hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ nào. Họ tìm hiểu ai hoặc bảo vệ ai. Ví dụ : anti-corruption watchdog ( cơ quan chống tham nhũng ), anti-graft watchdog ( cơ quan chống độc quyền ), consumer watchdog ( cơ quan bảo vệ người tiêu dùng ), …

Lớp nghĩa bóng như đã nêu ở phần 1 phải đến thế kỷ 20, thời kỳ công nghiệp hoá, mới được sử dụng. Ban đầu thuật ngữ này thường đứng độc lập, chỉ chung chung một cá nhân hoặc cơ quan có trách nhiệm giám sát việc thực thi luật pháp, đảm bảo người lao động không bị bóc lột.

Watchdog thực ra có nghĩa đen là “ chó canh gác ”, được cho là Open lần tiên phong trong vở kịch The Tempest ( Giông Tố ) của Shakespeare, tức là vào khoảng chừng những năm 1610. Lớp nghĩa này tuy vẫn còn được sử dụng đến thời nay, nhưng đã dần ít phổ cập hơn. Để nói đến giống chó canh giữ nhà cửa, đất đai, tránh kẻ lạ xâm nhập, thời nay người ta thường dùng cụm từ “ guard dog ” .

3. Vì sao watchdog trở nên phổ biến?

Để lý giải cho vai trò ngày càng được chú ý của watchdog, hoàn toàn có thể kể đến một số ít nguyên do sau :

Khoảng cách giàu-nghèo tăng và tình trạng lạm quyền của một nhóm nhỏ

Trong một xã hội dân chủ lý tưởng, quyền lực tối cao được phân loại bình đẳng cho những công dân. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp thực tiễn, một nhóm nhỏ những người có sức ảnh hưởng tác động sử dụng quyền lực tối cao họ có được để thao túng người khác, Giao hàng mục tiêu bất chính. Sự Open của watchdog lúc này là thiết yếu để cân đối lại tình thế .

Một ví dụ điển hình trong thời gian gần đây là cuộc “thanh lọc” giới giải trí của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI), cơ quan giám sát chống tham nhũng hàng đầu của nước này. 

Ngày 28/08, trong một bài viết đăng trên website, CCDI đã liệt kê cụ thể những hành vi sai lầm ” gây sốc ” của một số ít minh tinh Trung Quốc – gồm có những hành vi phạm tội – và những hành vi cực đoan trong văn hóa truyền thống hâm mộ người nổi tiếng .

Sau cuộc “phong sát” các tên tuổi lớn như Triệu Vy, Ngô Diệc Phàm, Trịnh Sảng, Cục Không gian mạng Trung Quốc ban hành thêm 10 quy định chấn chỉnh giới sao và văn hóa fanquan (fanclub). Nổi bật như, huỷ bỏ bảng xếp hạng nghệ sĩ, cấm hình thức khán giả chi tiền bỏ phiếu cho thần tượng.

Ranh giới thật-giả ngày càng tinh vi

Sau kỳ bầu chọn tổng thống Mỹ năm 2017, từ điển Collins đã chọn “ fake news ” trở thành từ đại diện thay mặt của năm, ghi lại một khoảng chừng thời hạn mà giới truyền thông online cũng đảo lộn vì “ tin giả như thật ”. Facebook và Twitter sau đó đều khởi đầu thuê người để lọc nội dung, nhằm mục đích vô hiệu những tin trá hình, phạm pháp và phi đạo đức như giết người, tự tử, hiếp dâm … khỏi nền tảng của họ .

Nhưng công việc giám sát thông tin, đi tìm sự thật không phải chỉ xuất hiện gần đây. Nó là một phần của phân nhánh báo chí điều tra (watchdog journalism/investigative journalism) đã phát triển từ thế kỉ thứ 18. Một số câu chuyện đã trở thành cảm hứng cho các bộ phim đoạt giải Oscar như All the president’s men (Đoàn tùy tùng của tổng thống, 1976) hay Spotlight (Tiêu điểm, 2015). 

Phim Spotlight xoay quanh một nhóm nhà báo phanh phui bê bối ấu dâm gây chấn động đầu thế kỷ 21 trong hệ thống nhà thờ tại Mỹ, qua đó mà đạt giải Pulitzer 2003 vì phục vụ cộng đồng.

Tại Nước Ta, trong phần thưởng VTV Awards 2019, nhà báo Liên Liên với 12 năm làm phóng viên báo chí tìm hiểu đã được đề cử ở khuôn khổ “ Nhân vật của năm ”. Chị là người đã lao vào vào những vụ án như hoạt động giải trí bảo kê tại chợ Long Biên, pha chế xăng dầu trái phép, đường dây mua và bán văn bằng đại học giả, tín dụng thanh toán đen …
Không kể đến những người thao tác chuyên nghiệp, watchdog hoàn toàn có thể là bất kể ai tráng lệ trong việc tích lũy, kiểm chứng, và cung ứng những thông tin về một yếu tố quan trọng nhưng đang bị nhìn nhận một chiều, hoặc bị bỏ lỡ. BBC thậm chí còn cung ứng một cổng thông tin để người dân gửi câu truyện để những watchdog tìm hiểu sâu hơn .
Cần chú ý quan tâm, việc đưa tin của watchdog và việc xâm phạm vào đời tư như những paparazzi không phải là một .