Xét nghiệm tốc độ máu lắng để làm gì?

Xét nghiệm vận tốc máu lắng, hay vận tốc lắng hồng cầu ( Erythrocyte Sedimentation Rate – ESR ) là xét nghiệm không đặc hiệu cho chẩn đoán bệnh nhưng đơn thuần dễ triển khai giúp phát hiện một cách sơ bộ thực trạng không bình thường của khung hình tương quan đến phản ứng viêm của khung hình để tầm soát và chẩn đoán nhiều bệnh .Xét nghiệm vận tốc máu lắng hồng cầu là xét nghiệm đo độ lắng của hồng cầu, được thực thi bằng chiêu thức đưa máu đã được chống đông vào trong một cột thẳng đứng và nhìn nhận chiều cao của cột huyết tương còn lại sau 1 giờ. Chiều cao cột huyết tương còn lại biểu lộ dưới dạng mm sẽ biểu lộ vận tốc lắng hồng cầu, bởi nó nhờ vào vào số lượng hồng cầu và nồng độ những protein khối lượng phân tử cao trong máu. Các protein này biến hóa trong máu dẫn tới thực trạng kết tụ khác nhau của hồng cầu. Tế bào hồng cầu lắng càng nhanh, nghĩa là vận tốc kết tụ càng nhanh chỉ ra thực trạng viêm và hoại tử. Vì vậy xét nghiệm máu lắng hồng cầu trên lâm sàng không đặc hiệu trong bệnh nào bởi nó chỉ cho biết có sự hiện hữu của tế bào viêm mà không xác lập được vị trí và nguyên do gây viêm. Muốn chẩn đoán đúng chuẩn được bệnh cần chỉ định thêm những xét nghiệm máu khác đặc hiệu hơn .

Tốc độ lắng hồng cầu tăng rất cao có thể gặp trong các trường hợp nhiễm trùng phổi và tiết niệu, hội chứng viêm không do nhiễm trùng, bệnh lý ung thư và các tổn thương hoại tử mô, viêm động mạch thái dương, tốc độ lắng hồng cầu thường rất cao. Xét nghiệm máu lắng cũng cho phép theo dõi tiến triển của bệnh lý nguyên nhân đã được xác định (chẳng hạn như để theo dõi một tình trạng nhiễm trùng được điều trị bằng kháng sinh hay bệnh tự miễn được điều trị bằng corticoid). Giá trị tốc độ lắng hồng cầu giảm dần phản ánh tình trạng bệnh nguyên nhân của bệnh nhân đang được cải thiện và ngược lại.

Xét nghiệm tốc độ máu lắng cũng được chỉ định để theo dõi tình trạng viêm nhiễm, bệnh lý ác tính như: Nhồi máu cơ tim cấp, sốt thấp cấp…

Một số trường hợp dùng xét nghiệm tốc độ máu lắng để theo dõi các bệnh lý xác định (Ví dụ bệnh nhiễm trùng điều trị bằng kháng sinh, bệnh tự miễn điều trị bằng corticoid…). Khi chỉ số tốc độ máu lắng bình thường dần phản ánh tình trạng bệnh đang được cải thiện.

Ngoài ra, trong bệnh đau xơ cơ do thấp, cần theo dõi tốc độ lắng hồng cầu định kỳ bằng xét nghiệm máu lắng để quyết định liều prednisolon cần sử dụng.