1.Các căn cứ quyết định hình phạt trong trường hợp quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định

1.1.Các quy định của Bộ luật hình sự

Đây là cơ sở pháp lý quan trọng, tiên phong của hoạt động giải trí định tội danh và quyết định hành động hình phạt. Khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định, Tòa án phải xem xét một cách thận trọng trên cơ sở nhìn nhận tổng lực những pháp luật trong phần chung và phần những tội phạm đơn cử của BLHS cũng như tác động ảnh hưởng xã hội so với việc vận dụng pháp luật này cho người bị phán quyết. Do đó sự tuân thủ địa thế căn cứ này nhằm mục đích bảo vệ tính thống nhất, đúng chuẩn trong thực tiễn vận dụng pháp lý của Tòa án khi xét xử.

1.2. Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội

Khi xem xét địa thế căn cứ này Tòa án phải nhìn nhận một cách tổng lực, khách quan về đặc thù và mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi phạm tội để quyết định hành động loại hình phạt, khung hình phạt tương thích. Hai yếu tố này luôn song hành và hỗ trợ cho nhau trong việc xác lập về mặt “ chất ” – đặc thù và “ lượng ” – mức độ. Nếu việc nhìn nhận mang tính khiên cưỡng, nặng về hình thức, hoặc thiên lệch ( tức là coi nặng mặt chất, coi nhẹ mặt lượng hoặc ngược lại ) thì sẽ rất nguy hại bởi lẽ khi có sự đổi khác về lượng trong một khung hình phạt đến một mức độ nhất định sẽ dẫn đến sự biến hóa về chất, nghĩa là khi hành vi nguy khốn của người bị phán quyết biến hóa đến một mức độ nhất định nào đó ( tăng lên hoặc giảm đi ở một mức độ đáng kể nhất định ) thì sẽ được cho phép Tòa án chuyển khung hình phạt ( lên khung tăng nặng hoặc xuống khung giảm nhẹ liền kề hoặc xuống khung giảm nhẹ không bắt buộc phải liền kề ). Do vậy, nhìn nhận đúng đặc thù, mức độ nguy hại của hành vi phạm tội sẽ là địa thế căn cứ quan trọng để xác lập có hay không việc quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định.

1.3.Nhân thân người bị kết án

Đây là địa thế căn cứ không riêng gì phản ánh mức độ nguy hại cho xã hội của hành vi phạm tội mà còn phản ánh năng lực tái tạo, giáo dục của người bị phán quyết cũng như thực trạng đặc biệt quan trọng của họ. Vì vậy hoàn toàn có thể nói, địa thế căn cứ nhân thân người bị phán quyết chính là cơ sở để thành viên hóa hình phạt khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định.

1.4. Tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự

Các diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ không phải là yếu tố quyết định hành động đến tính chịu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự của người bị phán quyết nhưng lại là yếu tố có tính tác động ảnh hưởng cao đến việc quyết định hành động hình phạt so với người bị phán quyết. Thông thường khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định, người có thẩm quyền tố tụng chỉ chăm sóc đến những diễn biến giảm nhẹ, tuy nhiên, yếu tố này cần phải được vô hiệu bởi quyết định hành động hình phạt là một hoạt động giải trí tư duy pháp lý có chủ đích của Tòa án so với người bị phán quyết, trên cơ sở hàng loạt nội dung vụ án và sự nhìn nhận tổng lực những diễn biến giảm nhẹ, tăng nặng để từ đó quyết định hành động vận dụng hay không vận dụng pháp luật này. Một quan tâm quan trọng khác là khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định, phải hiểu đúng và đủ về diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ, có nghĩa là phải tuân thủ tuyệt đối nguyên tắc có từ 02 diễn biến giảm nhẹ tại khoản 1 Điều 51 BLHS mới được quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định bất kể trường hợp nào thuộc Điều 54 BLHS. Do vậy, dù người bị phán quyết có rất nhiều diễn biến giảm nhẹ tại khoản 2 Điều 51 nhưng chỉ có một diễn biến giảm nhẹ tại khoản 1 thì được xác lập là không đủ điều kiện kèm theo và không được quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định. Điều này sẽ tránh thực trạng tận dụng pháp lý để vận dụng tràn làn, thiếu địa thế căn cứ trong thực tiễn xét xử. Tuy nhiên cũng không được hiểu xuôi chiều là cứ đủ 02 diễn biến giảm nhẹ tại khoản 1 điều 51 BLHS là phải quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định mà phải xem xét một cách thận trọng trong đối sánh tương quan với những yếu tố khác, như tổng số diễn biến giảm nhẹ, tăng nặng ; đặc thù, mức độ, hậu quả của hành vi phạm tội ; nhân thân người bị phán quyết, năng lực thi hành hình phạt … để vận dụng pháp lý đúng mực, bảo vệ quyền hạn của người bị phán quyết. Bên cạnh đó, thực tiễn hoạt động giải trí xét xử cho thấy do nhiều yếu tố tác động ảnh hưởng nên những người thực thi tố tụng đã hiểu sai hoặc cố ý hiểu sai về định lượng những diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ tại mỗi điểm của điều luật. Ví dụ như coi điểm s khoản 1 Điều 51 ( người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải ) là hai diễn biến giảm nhẹ để quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định cho người bị phán quyết hoặc coi điểm x khoản 1 Điều 51 là 01 diễn biến giảm nhẹ để không quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định cho người bị phán quyết. Vì vậy, khi vận dụng pháp lý cần quan tâm nắm chắc về kỹ thuật lập pháp của điều luật để đánh giá và nhận định đúng chuẩn đâu là diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ độc lập hoặc đâu là những diễn biến tăng nặng, giảm nhẹ ghép.

1.5.Tình hình tài sản, khả năng thi hành của người bị kết án

Đây là địa thế căn cứ mới được bổ trợ trong BLHS và là bắt buộc khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định trong trường hợp phạt tiền so với người bị phán quyết. Khi quyết định hành động hình phạt tiền, Tòa án cần bám sát những tiêu chuẩn cơ bản của địa thế căn cứ này gồm có : ( 1 ) Tổng số gia tài riêng hợp pháp ; ( 2 ) Tổng số gia tài chung hợp pháp ; ( 3 ) Tổng số thu nhập hiện tại tính theo đơn vị chức năng ngày, tháng, hoặc năm ; ( 4 ) Tài sản hợp pháp khác ; ( 5 ) Việc thi hành án có tác động ảnh hưởng đến đời sống của bản thân và mái ấm gia đình người bị phán quyết hay không, có ảnh hưởng tác động đến hoạt động giải trí và dẫn đến chấm hết hoạt động giải trí của cơ sở kinh doanh thương mại, doanh nghiệp mà người bị phán quyết có gia tài góp vốn ; ( 6 ) việc quyết định hành động hình phạt tiền so với người bị phán quyết có gây khó khăn vất vả cho việc thi hành án sau này hay không …

2. Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng
Khi quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt, Tòa án cần lưu ý các trường hợp sau:

2.1. Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật.

Khi nghiên cứu và điều tra về kỹ thuật lập pháp của BLHS thì thuận tiện nhận thấy những điều luật được phong cách thiết kế không giống nhau về thứ tự khung hình phạt nhẹ nhất đến nặng nhất hoặc ngược lại. Do đó khi quyết định hành động hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được vận dụng theo khoản 1 Điều 54 BLHS thì cần phải hiểu khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật là khung hình phạt liền kề trước hoặc liền kề sau sau có mức hình phạt cao nhất nhẹ hơn mức hình phạt cao nhất của khung hình phạt bị truy tố. Ngoài ra, có 1 số ít điều luật của BLHS như Điều 134 : Tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe thể chất của người khác ; Điều 260 : Tội vi phạm pháp luật về tham gia giao thông vận tải đường đi bộ … những khung hình phạt chính được sắp xếp không theo trật tự nào, những khung hình phạt được sắp xếp theo trật tự từ nhẹ nhất đến nặng nhất và sau khung hình phạt nặng nhất lại có thêm một khung hình phạt khác mà mức hình phạt cao nhất lại nhẹ hơn cả mức hình phạt cao nhất của khoản 1 điều luật. Ví dụ như điều 268 BLHS về tội Cản trở giao thông vận tải đường tàu được cấu trúc khung hình phạt nhẹ nhất ở khoản 1 ( phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt tái tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm ) và tăng dần theo thứ tự đến khung hình phạt nặng nhất ở khoản 3 ( phạt tù từ 07 năm đến 15 năm ), nhưng ở khoản 4 thì lao lý về hình phạt lại nhẹ hơn cả khoản 1 của điều luật ( phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt tái tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm ), trong trường hợp này thì Tòa án hoàn toàn có thể vận dụng pháp luật tại khoản 3 Điều 54 BLHS để quyết định hành động hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt hoặc chuyển sang một hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn.

2.2. Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng không bắt buộc phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật.

Đây là lao lý mới được bổ trợ tại khoản 2 Điều 54 BLHS nhằm mục đích khắc phục thực trạng “ xé rào ” để bảo vệ nguyên tắc công minh khi quyết định hành động hình phạt của Tòa án so với người phạm tội lần đầu là người giúp sức, có vai trò không đáng kể trong vụ án đồng phạm, nhưng bị truy tố và xét xử ở khung hình phạt nặng cùng với những đồng phạm khác. Khi vận dụng lao lý này, cần quan tâm đó là người bị phán quyết phải bảo vệ nguyên tắc bắt buộc là có từ 02 tình tiết giảm nhẹ lao lý tại khoản 1 Điều 51 BLHS. Do đó khi quyết định hành động hình phạt thì Tòa án không nhất thiết phải vận dụng mức hình phạt ở khung hình phạt liền kề nhẹ hơn mà hoàn toàn có thể vận dụng khung hình phạt nhẹ hơn khác của điều luật được vận dụng. Ví dụ : A bị đưa ra xét xử trong vụ án Mua bán trái phép chất ma túy cùng với những bị cáo S, T, V theo pháp luật tại khoản 3 Điều 251 BLHS. Quá trình tìm hiểu, xác lập bị cáo A phạm tội lần đầu, là người giúp sức trong vụ án và có vai trò không đáng kể, bị cáo A có 4 tình tiết giảm nhẹ pháp luật tại khoản 1 Điều 51, không có diễn biến tăng nặng nên Tòa án hoàn toàn có thể xem xét vận dụng khoản 2 Điều 54 BLHS để quyết định hành động một mức hình phạt ở khoản 1 Điều 251 ( không phải khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật ) cho bị cáo A. Như vậy bị cáo A hoàn toàn có thể được hưởng một mức hình phạt trong khoảng chừng từ 02 năm đến 07 năm tù so với việc bị truy tố ở khoản 3 Điều 251 có khung hình phạt từ 15 đến 20 năm tù.

2.3. Về giới hạn mức tối thiểu của loại hình phạt được áp dụng.

Trường hợp điều luật hoặc khung hình phạt vận dụng so với bị cáo là nhẹ nhất thì Tòa án hoàn toàn có thể quyết định hành động hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đó nhưng không được phép quyết định hành động hình phạt dưới mức hình phạt tối thiểu mà những điều luật về loại hình phạt tại phần chung của BLHS. Ví dụ : Nếu vận dụng hình phạt tiền thì không được thấp hơn mức 1 triệu đồng ; nếu vận dụng hình phạt Cải tạo không giam giữ thì không được thấp hơn mức 6 tháng ; nếu vận dụng hình phạt tù có thời hạn thì không được thấp hơn mức 3 tháng.

3. Quyết định hình phạt trong trường hợp chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn

Tòa án hoàn toàn có thể quyết định hành động chuyển sang một loại hình phạt khác nhẹ hơn loại hình phạt nhẹ nhất được lao lý trong chế tài của điều luật trong trường hợp điều luật chỉ có một khung hình phạt hoặc khung hình phạt đó là khung hình phạt nhẹ nhất so với người bị phán quyết. Khi quyết định hành động chuyển sang một hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn cần quan tâm 1 số ít yếu tố sau :

3.1. Trường hợp có thể quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt thì Tòa án vẫn có thể chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn chứ không nhất thiết phải trong trường hợp không thể quyết định hình phạt dưới mức tối thiểu của khung hình phạt cho bị cáo (giới hạn tối thiểu của mức hình phạt). Điều này có nghĩa nếu điều luật chỉ có một khung hình phạt hoặc khung hình phạt đó là khung hình phạt nhẹ nhất của điều luật thì việc Tòa án quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt hay chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn là do sự lựa chọn của Tòa án nhưng phải đảm bảo được mục đích, hiệu quả của hình phạt đối với người bị kết án. Ví dụ: Nguyễn Văn N bị xét xử về tội Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo khoản 1 Điều 125 BLHS có khung hình phạt từ 06 tháng đến 03 năm tù, Nguyễn Văn N có 3 tình tiết giảm nhẹ quy định tại các điểm b, s, v khoản 1 Điều 51 BLHS nên Tòa án có thể áp dụng mức hình phạt tù từ 03 tháng đến dưới 6 tháng hoặc hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn như Phạt tiền, Cải tạo không giam giữ… đối với Nguyễn Văn N.

3.2. Khi quyết định chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn thì không bắt buộc phải chuyển sang loại hình phạt nhẹ hơn liền kề mà Tòa án có thể lựa chọn bất kỳ loại hình phạt khác nhẹ hơn. Miễn sao hình phạt đó tương xứng với hành vi phạm tội của người bị kết án, đảm bảo mục đích của hình phạt cũng như áp dụng nguyên tắc có lợi cho người bị kết án trong lượng hình. Ví dụ: Hoàng Thị T bị xét xử về tội Vứt con mới đẻ theo khoản 2 Điều 124 BLHS có khung hình phạt cải tạo không giam giữ đến đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm, khi xét xử bị cáo T có 3 tình tiết giảm nhẹ quy định tại các điểm h, i, s khoản 1 Điều 51 BLHS, ngoài ra bị cáo T là người đang bị bệnh liệt nửa người, gia đình thuộc hộ nghèo nên trong trường hợp này Tòa án có thể áp dụng hình phạt Cảnh cáo đối với bị cáo T chứ không nhất thiết phải áp dụng hình phạt tiền đối với bị cáo T bởi vì nếu áp dụng hình phạt tiền sẽ không đạt được mục đích của hình phạt do gia đình bị cáo T là hộ nghèo.

3.3. Việc quyết định chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn phải đáp ứng những điều kiện áp dụng đối với loại hình phạt đó theo quy định của điều luật về hình phạt. Ví dụ như hình phạt cảnh cáo chỉ được áp dụng đối với người bị kết án ít nghiêm trọng. Có quan điểm cho rằng phạm vi áp dụng hình phạt khác nhẹ hơn không bị ràng buộc bởi điều luật quy định về hình phạt do đây là trường hợp ngoại lệ. Theo quan điểm tác giả thì trường hợp này Tòa án có thể áp dụng hình phạt nhẹ hơn nhưng vẫn đảm bảo điều kiện áp dụng nếu xét thấy hành vi phạm tội tuy thuộc trường hợp không được áp dụng hình phạt đó nhưng khi áp dụng điều 54 Bộ luật hình sự thì mức độ của hành vi phạm tội đã giảm xuống đáng kể. Tuy nhiên khi áp dụng cần phải thận trọng, xem xét đầy đủ các yếu tố tác động đến việc quyết định hình phạt cũng như khả năng thi hành của người bị kết án.

4. Quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định trong một số trường hợp đặc biệt

4.1. Quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt trong trường hợp phạm tội chưa đạt.

Đầu tiên, Tòa án vận dụng Điều 54 BLHS để chuyển xuống khung hình phạt liền kề nhẹ hơn, sau đó địa thế căn cứ vào đặc thù, mức độ nguy khốn cho xã hội, hậu quả của hành vi phạm tội, mức độ triển khai dự tính phạm tội, những diễn biến khác khiến cho tội phạm không triển khai được đến cùng và mức hình phạt của khung hình phạt nhẹ hơn được vận dụng cùng với pháp luật về mức hình phạt tối đa trong trường hợp phạm tội chưa đạt để quyết định hành động một hình phạt tương ứng và tương thích. Ví dụ : Nguyễn Thị C bị xét xử về tội giết người trong trường hợp phạm tội chưa đạt theo khoản 1 Điều 123 BLHS, đủ điều kiện kèm theo để quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định, thì Tòa án vận dụng Điều 15 ; khoản 1 Điều 54, khoản 3 Điều 57 ; Điểm a, e, m, s, v khoản 1 và khoản 2 Điều 51 ; khoản 2 Điều 123 BLHS và hoàn toàn có thể quyết định hành động mức hình phạt thấp nhất so với Nguyễn Thị C là 5 năm 3 tháng tù về tội Giết người ( phạm tội chưa đạt ) ( tức là không quá ba phần tư mức phạt tù thấp nhất mà khoản 1 Điều 123 BLHS lao lý ).

4.2. Quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Với mục tiêu cao nhất là giáo dục, khoan hồng so với người dưới 18 tuổi phạm tội nên khi quyết định hành động hình phạt so với người dưới 18 tuổi phải dựa cơ sở tổng hòa những lao lý tại Chương XII về những lao lý so với người dưới 18 tuổi phạm tội và những pháp luật khác của Bộ luật hình sự để bảo vệ nguyên tắc có lợi nhất. Trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội thường thì thì khi quyết định hành động hình phạt nhẹ hơn luật định, Tòa án chuyển sang khung hình phạt nhẹ hơn hoặc chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn sau đó quyết định hành động mức hình phạt ở khung hình phạt được vận dụng theo đúng lao lý về quyết định hành động hình phạt so với người dưới 18 tuổi tại Chương XII BLHS.

Ví dụ: Nguyễn Văn X 17 tuổi và Nguyễn Văn Y 15 tuổi bị xét xử về tội Trộm cắp tài sản theo khoản 3 Điều 173 BLHS có khung hình phạt từ 07 năm đến 15 năm tù. Cả X và Y đủ điều kiện áp dụng Điều 54 BLHS năm 2015 nên Tòa án áp dụng khoản 2 Điều 173 BLHS để quyết định hình phạt đối với X và Y có khung hình phạt từ 02 năm đến 07 năm tù. Do bị cáo X 17 tuổi nên Tòa án có thể áp dụng mức hình phạt tù thấp nhất đối với X là (2×3/4) = 01 năm 6 tháng tù, đối với bị cáo Y 15 tuổi nên Tòa án có thể áp dụng mức hình phạt tù thấp nhất đối với Y là (2×1/2) = 01 năm tù. Trong trường hợp này Tòa án cũng có thể áp dụng hình phạt Cải tạo không giam giữ, án treo cho bị cáo Y hoặc hình phạt tiền, Cải tạo không giam giữ, án treo đối với bị cáo X.
Trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt thì cũng được quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định tương tự trường hợp thông thường nhưng phải tuân thủ thêm quy định về hình phạt và nguyên tắc quyết định hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt tại Điều 99 đến 102 BLHS.

Ví dụ 1 : Nguyễn Văn M 17 tuổi bị xét xử về tội Cướp gia tài trong trường hợp chuẩn bị sẵn sàng phạm tội theo khoản 5, Điều 168 có khung hình phạt từ 01 năm đến 5 năm tù. M đủ điều kiện kèm theo vận dụng khoản 1 Điều 54 BLHS nên khi quyết định hành động hình phạt Tòa án hoàn toàn có thể quyết định hành động mức phạt tù 6 tháng đối M, tuy nhiên do M là người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nên bị cáo M chỉ phải chịu mức hình phạt bằng một phần hai mức hình phạt trên, có nghĩa là Tòa án hoàn toàn có thể buộc M chịu mức hình phạt 03 tháng tù. Ví dụ 2 : K 16 tuổi và L 15 tuổi bị xét xử về tội Hiếp dâm theo khoản 2 Điều 141 BLHS có khung hình phạt từ 7 – 15 năm trong trường hợp phạm chưa đạt, K và L đủ điều kiện kèm theo vận dụng Điều 54 BLHS thì khi quyết định hành động hình phạt Tòa án hoàn toàn có thể vận dụng khoản 1 Điều 141 có mức hình phạt thấp nhất là 2 năm, tuy nhiên do bị cáo K và L là người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt nên bị cáo K chỉ phải chịu mức hình phạt ( 2 × 3/4 × 1/2 ) = 09 tháng tù, bị cáo L chỉ phải chịu mức hình phạt ( 2 × 1/2 × 1/3 ) = 04 tháng tù.

5. Một số nội dung khác khi quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định

5.1. Khi quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định nếu xác định người bị kết án về điều luật có nhiều khung hình phạt nhưng không phải là khung hình phạt nhẹ nhất mà khi đánh giá toàn diện vụ án cho thấy không thể tuyên hình phạt khác ngoài hình phạt tù nhưng cũng không nhất thiết bắt người bị kết án phải chấp hành án phạt tù thì Tòa án có thể quyết định cho họ được hưởng án treo. Tuy nhiên, trường hợp này Tòa án cần phải cân nhắc một cách thận trọng, kỹ lưỡng và phải đảm bảo 05 điều kiện để người bị kết án phạt tù được hưởng án treo theo điều 2 và 06 trường hợp không cho hưởng án treo của Điều 3 Nghị quyết số 02/2019/NQ-HĐTP, ngoài ra cũng cần hạn chế cho hưởng án treo đối với người bị kết án mà dư luận lên án, quan tâm như các tội liên quan đến sức khỏe, tính mạng của trẻ em, các tội phạm về chức vụ, tham nhũng, các tội phạm liên quan đến lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, thương mại.

Thứ hai, quyết định hình phạt nhẹ hơn luật định chỉ được áp dụng đối với hình phạt chính, không áp dụng đối với hình phạt bổ sung bởi đối với hình phạt bổ sung không thể có nhiều khung hình phạt, không có quy định một khung hình phạt, không có khung hình phạt nhẹ nhất và không quy định việc chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn.

Thứ ba, trường hợp người bị phán quyết vừa có diễn biến giảm nhẹ, vừa có diễn biến tăng nặng thì khi quyết định hành động hình phạt, Tòa án phải nhìn nhận khách quan, tổng lực ý nghĩa của từng diễn biến và nhất là không được nghiêng về diễn biến giảm nhẹ hay tăng nặng. Thứ tư, người bị phán quyết hoàn toàn có thể được miễn hình phạt nếu thuộc trường hợp lao lý tại khoản 1 và khoản 2 Điều 54 BLHS mà đáng được khoan hồng đặc biệt quan trọng nhưng chưa đến mức được miễn trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên do đây là lao lý mới mang đặc thù mở nên cũng rất cần Liên ngành tư pháp Trung ương có văn bản hướng dẫn chi tiết cụ thể để Tòa án những cấp vận dụng pháp lý thống nhất, có hiệu suất cao, bảo vệ tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật hình sự so với người bị phán quyết.