Cổng bằng Cẩm thạch màu đen (Dębnik) (thế kỷ 17) của nhà thờ St. Wojciech ở Kraków

Cẩm thạch Italy .

Cẩm thạch, còn gọi là đá hoa, là một loại đá biến chất từ đá vôi có cấu tạo không phân phiến. Thành phần chủ yếu của nó là calcit (dạng kết tinh của cacbonat calci, CaCO3). Nó thường được sử dụng để tạc tượng cũng như vật liệu trang trí trong các tòa nhà và một số dạng ứng dụng khác. Từ Cẩm thạch (marble) cũng được sử dụng để chỉ các loại đá có thể làm tăng độ bóng hoặc thích hợp dùng làm đá trang trí[1].

Theo từ Hán Việt, loại đá có nghĩa là cẩm thạch tức là đá đẹp. Từ “marble” trong tiếng Anh xuất phát từ tiếng Hy Lạp μάρμαρον (cẩm thạch)[2] và từ μάρμαρος (marmaros), “đá kết tinh”, “đá sáng chói”[3][4], có lẽ từ động từ μαρμαίρω (marmairō), “cháy sáng, lóng lánh, phát ra ánh sáng mờ”[5]. Thuật ngữ này cũng là từ cơ bản trong tiếng Anh “marmoreal” có nghĩa “giống cẩm thạch”.

Cẩm thạch là tác dụng của quy trình biến chất khu vực hoặc hiến khi gặp trong biến chất tiếp xúc từ những đá trầm tích cacbonat như đá vôi hoặc đá dolomit, hay biến chất từ Cẩm thạch có trước. Quá trình biến chất làm cho đá khởi đầu bị tái kết tinh trọn vẹn tạo thành cấu trúc khảm của những tinh thể calcit, aragonit hay dolomit. Nhiệt độ và áp suất thiết yếu để hình thành cẩm thạch thường hủy hoại những hóa thạch và cấu trúc của đá trầm tích bắt đầu .Cẩm thạch tinh khiết màu trắng là hiệu quả biến chất từ đá vôi rất tinh khiết. Các đặc thù vân và viền có nhiều sắc tố khác nhau của Cẩm thạch thường do những tạp chất tạo nên như sét, bột, cát, oxide sắt, hoặc đá phiến silic, những loại này là những hạt hoặc những lớp nguyên thủy xuất hiện trong đá vôi. Màu xanh lục thường do sự xuất hiện của xecpentin, tạo ra từ đá vôi giàu magiê hoặc dolomit có chứa tạp chất silica. Các loại tạp chất khác nhau được chuyển dời và tái kết tinh bởi áp suất và nhiệt độ cao của quy trình biến chất .

Các loại cẩm thạch.

Có một số loại cẩm thạch quan trọng được đặt tên sau vị trí mỏ đá, như

Cẩm thạch trắng, như Carrara ở Italia, Trắng hoàng gia và Trắng BắC Kinh ở Trung Quốc và Malagori của Pakistan, đã được trao giải cho những tác phẩm điêu khắc cổ xưa. Các tác phẩm này phải triển khai với loại đá mềm và tương đối đồng nhất và đẳng hướng, và khó vỡ. Hệ số khúc xạ thấp của calcit được cho phép ánh sáng đi qua vài mm trong đá trước khi tán xạ ra ngoài tạo ra đặc tính giống sáp vì vậy những tượng làm bằng cẩm thạch mang sức sống của khung hình con người .

Cẩm thạch trong thiết kế xây dựng.

Trong kiến thiết xây dựng, đặc biệt quan trọng trong thương mại cẩm thạch dạng khối ( đá khối ) là thuật ngữ được dùng để chỉ những loại đá canxít kết tinh ( và một số ít loại đá không phải canxít ) hoàn toàn có thể sử dụng làm đá kiến thiết xây dựng. Ví dụ, ” cẩm thạch Tennessee ” là loại đá có chứa hóa thạch dạng hạt, tỷ trọng lớn có màu từ xám tới hồng hoặc hạt dẽ có nguồn gốc từ đá vôi tuổi kỷ Ordovic, được những nhà địa chất xếp vào hệ tầng Holston .

Cẩm thạch trong công nghiệp.

Các loại cẩm thạch không màu hoặc có màu nhạt thường có nguồn gốc từ cacbonat calci tinh khiết, thường được sử dụng thoáng rộng trong những ngành công nghiệp. Cẩm thạch dạng hạt mịn hoặc bột cacbonat calci là thành phần trong giấy, và trong những loại sản phẩm khác như kem đánh răng, nhựa, và sơn. Cacbonat calci bột hoàn toàn có thể được sản xuất từ đá vôi, đá phấn, và Cẩm thạch ; có khoảng chừng 3/4 cacbonat calci bột được sản xuất trên quốc tế là từ Cẩm thạch. Cacbonat calci bột cũng được dùng làm chất tráng trên mặt phẳng của giấy do tại nó có độ tương phản cao và là giấy lọc vì nó làm tăng độ bền của tấm lọc. Cacbonat calci bột cũng là những chất phụ gia cho thực phẩm như trong kem đánh răng, chất độn trơ trong thuốc uống. Nó được thêm vào trong những loại nhựa vì nó làm cho nhựa cứng hơn, ảnh hưởng tác động độ bền, không thay đổi hình dạng và độ dẫn nhiệt. Trong công nghiệp sơn, nó là chất độn rất tốt, có độ tương phản cao, và chịu được thời tiết .Cacbonat calci khi nung sẽ tạo ra calci oxide ( vôi ), là thành phần cơ bản của những loại xi-măng .
Theo USGS, Mỹ, sản lượng đá ( hoa ) khối năm 2006 là 46.400 tấn trị giá 18.1 triệu USD so với sản lượng năm 2005 là 72.300 tấn trị giá 18,9 triệu USD. Sản lượng cẩm thạch vụn ( crushed marble ) năm 2006 là 11,8 triệu tấn đạt giá trị 116 triệu USD, trong đó 6,5 triệu tấn dùng sản xuất cacbonat calci mịn và phần còn lại được sử dụng trong thiết kế xây dựng. Nếu tính trong năm 2005 thì sản lượng cẩm thạch vụn là 7,76 triệu tấn trị giá 58,7 triệu USD, trong đó 4.8 triệu tấn dùng sản xuất cacbonat calci mịn và phần còn lại dùng trong kiến thiết xây dựng. Nhu cầu Cẩm thạch khối của Mỹ khoảng chừng 1,3 triệu tấn. Cẩm thạch khối lớn hoàn toàn có thể dùng làm gạch lót nền hoặc ốp tường .

Cẩm thạch tự tạo.

Kỹ thuật trang trí cẩm thạch là kỹ thuật sơn trên tường tạo nên các hoa văn rất giống với cẩm thạch tự nhiên (cũng có một loại hoa văn tương tự nhưng làm bằng giấy). Bột cẩm thạch có thể được trộn với chất kết dính hoặc nhựa tổng hợp để tạo hoa văn của cẩm thạch.

Liên hệ với văn hóa truyền thống.

Như là một dụng cụ được những nhà điêu khắc và kiến trúc sư Hy Lạp và Roma yêu thích ( xem điêu khắc thời cổ đại ), Cẩm thạch trở thành một biểu trưng văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử và biểu lộ khiếu nghệ thuật và thẩm mỹ tinh xảo của họ. Sự phong phú về hoa văn cũng như sắc tố của cẩm thạch làm nó trở thành một vật tư trang trí rất được ưu thích. Những đặc thù của nó cũng được đưa vào làm hình nền trên màn hình hiển thị của máy tính …Các địa điểm được đặt theo tên của đá như : Marblehead, Ohio ; Vòm Cẩm thạch, Anh ; biển Marmara ; Marble Rocks, Ấn Độ ; và những thị xã Marble, Minnesota ; Marble, Colorado ; và Marble Hill, Manhattan, Thành Phố New York. Các Cẩm thạch Elgin là những tác phẩm điêu khắc từ Parthenon được trưng bài trong Bảo tàng Anh Quốc. Chúng được bán cho nước Anh bởi Thomas Bruce .

Liên kết ngoài.

Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường