Một người tị nạn, nói chung, là một người bị buộc phải di dời, bị buộc phải vượt qua biên giới quốc gia và không thể trở về nhà an toàn. Một người như vậy có thể được gọi là người xin tị nạn, cho đến khi được cấp tình trạng tị nạn bởi nhà nước ký kết hoặc UNHCR nếu họ chính thức đưa ra yêu cầu xin tị nạn. Cơ quan quốc tế hàng đầu phối hợp bảo vệ người tị nạn là Văn phòng Liên Hợp Quốc của Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR). Liên Hợp Quốc có Văn phòng thứ hai dành cho người tị nạn, UNRWA, chỉ chịu trách nhiệm hỗ trợ phần lớn người tị nạn Palestine.[4]

Từ nguyên và cách sử dụng.

Từ ” tị nạn ” ( tiếng Trung : 避難 ) là một từ mượn gốc Hán Việt, mang nghĩa ” tránh khỏi tai ương, khốn ách “, thường dùng để chỉ một trường hợp phải chạy trốn qua một xứ khác, nơi khác để thoát cảnh gian truân, ngược đãi, hoặc bắt bớ. Người tị nạn là người triển khai hành vi tị nạn ( tránh nạn ) đó .

Các thuật ngữ tương tự trong các ngôn ngữ khác đã mô tả một sự kiện đánh dấu sự di dân của một số lượng dân cư cụ thể từ nơi xuất phát, chẳng hạn như tường thuật trong Kinh Thánh về người Israel chạy trốn khỏi cuộc chinh phạt của người Assyria (k. 740 TCN)[cần dẫn nguồn], hay nơi trú ẩn của nhà tiên tri Muhammad và những môn đồ di cư đồng hành của ông với những người giúp đỡ tại Yathrib (sau này là Medina) sau khi họ trốn chạy khỏi cuộc đàn áp ở Mecca.[5][6]

Trong tiếng Anh, thuật ngữ refugee (“người tị nạn”) bắt nguồn từ refuge (“nơi ẩn náu”), từ tiếng Pháp cổ refuge, nghĩa là “nơi trú ẩn”. Nó đề cập đến “ơi trú ẩn hoặc bảo vệ khỏi nguy hiểm hoặc đau khổ”, có gốc từ tiếng Latin fugere, “chạy trốn”, và refugium, “một nơi [để] ẩn náu, nơi để trốn đi”. Trong lịch sử phương Tây, thuật ngữ này lần đầu tiên được áp dụng cho những người Huguenot là các tín đồ người Pháp theo đạo Tin lành tìm kiếm một nơi an toàn chống lại cuộc đàn áp Công giáo sau bản sắc lệnh Fontainebleau đầu tiên năm 1540.[7][8] Từ này xuất hiện trong tiếng Anh khi những người Pháp Huguenot của Pháp trốn sang Anh với số lượng lớn sau sắc lệnh Fontainebleau năm 1685 (sự hủy bỏ Sắc lệnh Nantes năm 1598) ở Pháp và Tuyên bố Khoan hồng tại Anh và Scotland năm 1687.[9] Từ này có nghĩa là “người tìm nơi trú ẩn”, cho đến khoảng năm 1914, khi nó phát triển thành “người trốn khỏi nhà”, đã áp dụng trong trường hợp này cho dân thường ở Flanders đi về phía tây để chạy thoát khỏi chiến trận trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Các định nghĩa.

Định nghĩa văn minh tiên phong về thực trạng tị nạn quốc tế được yêu cầu bởi Hội Quốc Liên năm 1921 từ Ủy ban tị nạn. Sau Thế chiến II, và để phân phối với số lượng lớn người chạy trốn khỏi Đông Âu, Công ước về người tị nạn của Liên Hiệp Quốc năm 1951 đã định nghĩa ” người tị nạn ” ( tại Điều 1. A. 2 ) là bất kể ai :

” bởi nỗi sợ hình thành vì bị đàn áp vì nguyên do chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, vi thành viên một hội nhóm xã hội đặc biệt quan trọng hoặc vì quan điểm chính trị đơn cử, cư trú bên ngoài vương quốc của mình và không hề hoặc, do sợ hãi như vậy, không chuẩn bị sẵn sàng tự mình tận dụng sự bảo vệ của quốc gia đó ; hoặc là người không có quốc tịch và cư trú bên ngoài vương quốc là nơi cư trú trước đây của người đó, do những sự kiện như vậy, không hề hoặc, do sợ hãi như vậy, không sẵn lòng quay trở lại với nó. “

Năm 1967, định nghĩa về cơ bản đã được xác nhận bởi Nghị định thư tương quan đến thực trạng của người tị nạn của Liên Hiệp Quốc. Công ước kiểm soát và điều chỉnh những góc nhìn đơn cử của yếu tố người tị nạn ở châu Phi đã lan rộng ra định nghĩa năm 1951, được Tổ chức châu Phi Thống nhất trải qua năm 1969 :

” Một người, do sự xâm lược, chiếm đóng, sự thống trị của quốc tế hoặc những sự kiện gây trộn lẫn nghiêm trọng trật tự công cộng ở một phần hoặc hàng loạt vương quốc hoặc quốc tịch nguyên gốc của mình, buộc phải rời khỏi nơi cư trú tiếp tục của mình để tìm nơi ẩn náu ở nơi khác bên ngoài quốc gia hoặc quốc tịch của mình. “

Văn bản không ràng buộc từ Mỹ Latin Tuyên bố Cartagena về người tị nạn năm 1984 gồm có :

” những người đã rời khỏi quốc gia của họ vì tính mạng con người, sự bảo đảm an toàn hoặc tự do của họ đã bị rình rập đe dọa bởi đấm đá bạo lực tổng quát, xâm lược quốc tế, xung đột nội bộ, vi phạm nhân quyền hoặc những trường hợp khác đã gây trộn lẫn nghiêm trọng trật tự công cộng. “

Kể từ năm 2011, chính UNHCR, ngoài định nghĩa năm 1951, còn công nhận những người sau là người tị nạn :

” những người ở bên ngoài quốc tịch hoặc nơi cư trú liên tục của họ và không hề trở về đó do những mối rình rập đe dọa nghiêm trọng và bừa bãi so với đời sống, tính toàn vẹn về sức khỏe thể chất hoặc tự do do đấm đá bạo lực chung hoặc những sự kiện gây rối nghiêm trọng trật tự công cộng. “

Định nghĩa tiêu chuẩn tối thiểu của Liên minh châu Âu về người tị nạn, được nhấn mạnh vấn đề bởi Điều 2 ( c ) của Chỉ thị số 2004 / 83 / EC, về cơ bản tái tạo định nghĩa hẹp về người tị nạn được đưa ra bởi Công ước Liên Hiệp Quốc năm 1951 ; tuy nhiên, theo những điều 2 ( e ) và 15 của cùng Chỉ thị, những người đã chạy trốn khỏi hành vi đấm đá bạo lực tổng quát do cuộc chiến tranh, ở một số ít điều kiện kèm theo, đủ điều kiện kèm theo cho một hình thức bảo vệ bổ trợ, được gọi là bảo vệ phụ trợ ( subsidiary protection ). Hình thức bảo vệ tương tự như cũng được thấy trước so với những người sơ tán, những người không phải là người tị nạn, tuy nhiên vẫn bị rơi vào tình thế nguy hại, nếu trở về nước họ, bị tử hình, tra tấn hoặc những giải pháp điều trị vô nhân đạo hoặc hạ nhục khác .
Khái niệm tỵ nạn đã có từ thời cổ đại khi người chạy trốn hoàn toàn có thể tìm đến nơi thần quyền như ở một ngôi đền để lánh nạn mà không bị bắt. Thời Trung cổ, ở châu Âu cũng ghi nhận có 1 số ít luật lệ pháp luật quyền lánh nạn ở chốn tôn nghiêm thờ phụng .Trong sử Việt thì có chép việc vua Lý Huệ Tông sau khi nhường ngôi cho con là Công chúa Chiêu Thánh và rồi nhà Lý mất ngôi về tay nhà Trần thì cựu hoàng Huệ Tông vào tu ở chùa Chân Giáo để tránh sự phiền nhiễu chính trị. Tuy không bị bắt, Huệ Tông cũng bị Trần Thủ Độ làm áp lực đè nén niềm tin và phải treo cổ tự vẫn .

Qua nhiều thế kỷ, lịch sử từng ghi những đợt di dân để lánh nạn như vào năm 1685 ở Pháp có Sắc lệnh Fontainebleau (Édit de Fontainebleau) khi vua Louis XIV xuống chiếu cấm đạo Tin Lành khiến hàng trăm nghìn giáo dân Huguenot phải bỏ quê hương trốn sang các nước Anh, Thụy Sĩ, Hà Lan, Đức, v.v. Ở Đông Âu thì có những đợt cấm đạo Do Thái làm hơn hai triệu dân đạo ở Nga phải bỏ chạy vào những thập niên cuối thế kỷ 19.

Tổ chức tiên phong lập ra để đối phó với yếu tố tỵ nạn là Cao ủy Tỵ nạn của Hội Quốc Liên vào năm 1921. Cuộc nội chiến ở Nga ngay sau Cách mạng Tháng Mười năm 1917 đã tạo ra khoảng chừng một triệu rưỡi dân Nga bỏ nước để tránh chính quyền sở tại Cộng sản. Năm 1923 thì Cao ủy lãnh thêm trách nhiệm cứu trợ dân Armenia ở Tiểu Á trong cuộc thanh trừng diệt chủng của Thổ Nhĩ Kỳ .

Chiến tranh quốc tế thứ hai.

Chiến tranh thế giới thứ hai đánh dấu một bước rẽ với con số dân tỵ nạn lên cao và ảnh hưởng một vùng rộng lớn. Năm 1943 phe Đồng Minh cho thành lập Quyền vụ Cứu trợ và Phục hồi Liên quốc (United Nations Relief and Rehabilitation Administration, UNRAA) để giúp ổn định những khu vực mới được giải phóng khỏi vòng kiểm soát của phe Trục (đệ nhị thế chiến). Công tác này bao gồm việc định cư hơn bảy triệu dân sơ tán nay cần được hồi hương. Số khoảng một triệu người không muốn hồi hương thì cần trại tạm trú.

Hội nghị Potsdam năm 1945 cũng hoạch định lại biên giới ở Âu châu khiến 15 triệu dân Đức tự nhiên thuộc thẩm quyền của nhà chức trách mới của Ba Lan, Tiệp Khắc, và Hung Gia Lợi. Trong khi đó Hội nghị Yalta có ghi điều kiện kèm theo buộc hồi hương hàng triệu dân Nga về Liên Xô. [ 14 ]
Cũng sau khi Chiến tranh quốc tế thứ hai kết thúc, Đế quốc Anh công bố giải thể thuộc địa Ấn Độ và chia xứ đó thành Ấn Độ và Hồi Quốc vì nguyên do tôn giáo. Hàng chục triệu người phải di cư : dân đạo Hồi bỏ sang Hồi Quốc và dân đạo Ấn tràn sang Ấn Độ, tổng số ước đoán là 10 đến 12 triệu ( hoàn toàn có thể lên đến 20 triệu ) vượt biên giới năm 1947 để chọn xứ sở mới. [ 15 ]

Chiến tranh Nước Ta.

Sau khi TP HCM sụp đổ kết thúc sự sống sót của nền cộng hòa tại Nước Ta, chính quyền sở tại mới khi lên cầm quyền đã triển khai thực thi hàng loạt những chủ trương sau khi thống nhất quốc gia như quốc hữu hóa gia tài tư, những cuộc đổi tiền tại Nước Ta, 1975 ” ngăn sông cấm chợ “, phân biệt xuất thân mái ấm gia đình, bắt ép người từng thao tác cho chính sách cũ đi tái tạo, mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính kế hoạch tập trung chuyên sâu, bao cấp, … Những điều đó đã làm cho kinh tế tài chính của Nước Ta trở nên tụt hậu trầm trọng, đời sống của người dân lâm vào cảnh vô cùng khó khăn vất vả, chính sách mới được nhiều người dân miền Nam cho là thiếu tự do. Ngoài ra sau 1975 Nước Ta còn phải hứng chịu thêm hai cuộc cuộc chiến tranh gồm Chiến tranh biên giới Tây Nam với Khơ-me đỏ ( 1979 – 1989 ) và Chiến tranh biên giới phía Bắc với Trung Quốc ( 1979 ) đã khiến tình hình càng thêm trầm trọng. Vì vậy tổng kết từ cuối năm 1975 đến năm 1995 trải qua 20 năm đã có khoản hơn 839.000 người dân Việt đã rời bỏ Nước Ta chạy trốn đến những trại tỵ nạn ngoài quốc tế ( hầu hết bằng đường thủy và đường đi bộ ), chưa kể số người đã thiệt mạng trên đường vượt biên giới. Cuộc tị nạn này được họ xác lập với mục tiêu là tìm đường đến tự do. Cuộc di tán tiên phong được thực thi bởi Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ với chiến dịch Gió lốc nhằm mục đích sơ tán bằng trực thăng người Mỹ và người Nước Ta ra khỏi TP HCM, miền Nam Nước Ta. Tiếp đến là hàng loạt người Nước Ta tự tìm cách vượt biên giới bằng đường thủy và đường đi bộ đến những trại tị nạn ở những nước châu Á khác như Nước Singapore, Thailand, Philippines, Hongkong, Nam Hàn, Nhật Bản, … Tình hình tị nạn xảy ra tựa như với những người ở Lào và Campuchia nhưng với quy mô nhỏ hơn rất nhiều .Cuộc tị nạn này được nhiều người trên quốc tế biết đến với thuật ngữ ” thuyền nhân ” ( Boat people ) .

Nghiên cứu về người tị nạn.

Với sự xuất hiện của các trường hợp di cư và cưỡng bức di dân chính, nghiên cứu về nguyên nhân và ý nghĩa của chúng đã nổi lên như một lĩnh vực nghiên cứu liên ngành hợp pháp, và bắt đầu nổi lên từ giữa đến cuối thế kỷ 20, sau Thế chiến II. Mặc dù những đóng góp quan trọng đã được thực hiện trước đó, nửa sau của thế kỷ 20 đã chứng kiến ​​việc thành lập các tổ chức dành riêng cho việc nghiên cứu người tị nạn, như Hiệp hội Nghiên cứu về vấn đề tị nạn thế giới (Association for the Study of the World Refugee Problem), được theo sát bởi sự thành lập của Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn. Cụ thể, phiên bản năm 1981 của tài liệu Đánh giá di cư quốc tế (International Migration Review) đã xác định các nghiên cứu về người tị nạn là “một viễn cảnh toàn diện, lịch sử, liên ngành và mang tính tương đối, tập trung vào sự nhất quán và các kiểu mẫu trong trải nghiệm về tị nạn.”[16] Sau khi xuất bản, lĩnh vực này đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm ngày càng gia tăng về mặt học thuật và nghi vấn tìm hiểu, mà vẫn tiếp tục cho đến hiện tại. Đáng chú ý nhất là vào năm 1988, Tạp chí Nghiên cứu về người tị nạn (Journal of Refugee Studies) được thành lập như là tạp chí liên ngành lớn đầu tiên của lĩnh vực này.[17]

Sự Open những nghiên cứu và điều tra về người tị nạn như một nghành nghề dịch vụ điều tra và nghiên cứu riêng không liên quan gì đến nhau đã bị những học giả chỉ trích do khó khăn vất vả về thuật ngữ. Do không hề có định nghĩa được đồng ý thông dụng cho thuật ngữ ” người tị nạn ” ( ” refugee ” ), nên sự tôn trọng về mặt học thuật của định nghĩa dựa trên chủ trương, như được nêu trong Công ước về người tị nạn năm 1951, vẫn gây tranh cãi cho tới hiện tại. Ngoài ra, những học giả đã phê phán việc thiếu cơ sở kim chỉ nan của những nghiên cứu và điều tra về người tị nạn và sự thống trị của điều tra và nghiên cứu xu thế chủ trương. Đáp lại, những học giả đã cố gắng nỗ lực lèo lái nghành này để thiết lập một nền tảng triết lý về điều tra và nghiên cứu người tị nạn trải qua ” nghiên cứu và điều tra trường hợp của những nhóm người tị nạn đơn cử ( và những người di cư bị ép buộc khác ) trong những kim chỉ nan về những nghành nghề dịch vụ nhận thức ( và những ngành chính ), [ cung ứng ] một thời cơ để sử dụng những thực trạng đơn cử của những trường hợp tị nạn để làm sáng tỏ những triết lý tổng quát hơn này và do đó tham gia vào sự tăng trưởng của khoa học xã hội, thay vì dẫn dắt những điều tra và nghiên cứu về người tị nạn vào một góp sức trí tuệ. ” [ 18 ] Do đó, thuật ngữ tị nạn trong toàn cảnh điều tra và nghiên cứu về người tị nạn hoàn toàn có thể được gọi là ” phiếu tự nhìn nhận hợp pháp hoặc mang tính diễn đạt “, gồm có nền tảng kinh tế tài chính xã hội, lịch sử vẻ vang cá thể, nghiên cứu và phân tích tâm ý và tâm linh. [ 18 ]

Cơ quan tị nạn Liên Hiệp Quốc.

Đặt trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ, Văn phòng Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn ( UNHCR ) được xây dựng vào ngày 14 tháng 12 năm 1950. Nó bảo vệ và tương hỗ người tị nạn theo nhu yếu của chính phủ nước nhà hoặc Liên Hiệp Quốc và tương hỗ phân phối những giải pháp lâu dài hơn, như hồi hương hoặc tái định cư. Tất cả những người tị nạn trên quốc tế đều thuộc chuyển nhượng ủy quyền của UNHCR ngoại trừ những người tị nạn Palestine, những người chạy trốn khỏi thực trạng hiện tại của Israel trong khoảng chừng thời hạn từ 1947 đến 1949, do hậu quả của Chiến tranh Palestine năm 1948. Những người tị nạn này được tương hỗ bởi Cơ quan Cứu trợ và Hoạt động của Liên Hiệp Quốc ( UNRWA ). Tuy nhiên, người Ả Rập Palestine chạy trốn khỏi Bờ Tây và Gaza sau năm 1949 ( ví dụ, trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày năm 1967 ) thuộc thẩm quyền của UNHCR. Ngoài ra, UNHCR cũng cung ứng sự bảo vệ và trợ giúp cho những nhóm người sơ tán khác : người tị nạn, người tị nạn trở về nhà một cách tự nguyện nhưng vẫn cần giúp sức thiết kế xây dựng lại đời sống của họ, hội đồng dân sự địa phương bị tác động ảnh hưởng trực tiếp bởi những trào lưu tị nạn lớn, người không quốc tịch và người được gọi là người di cư trong nước ( IDP ), cũng như những người ở trong những trường hợp tựa như người tị nạn và IDP .Cơ quan này được ủy nhiệm chỉ huy và phối hợp hành vi quốc tế để bảo vệ người tị nạn và xử lý những yếu tố về người tị nạn trên toàn quốc tế. Mục đích chính của nó là bảo vệ quyền và phúc lợi của người tị nạn. Tổ chức này nỗ lực bảo vệ rằng mọi người đều hoàn toàn có thể thực thi quyền xin tị nạn và tìm nơi ẩn náu bảo đảm an toàn ở một nhà nước hoặc chủ quyền lãnh thổ khác và đưa ra ” giải pháp lâu bền hơn ” cho người tị nạn và những vương quốc tàng trữ người tị nạn .

Bảo vệ cấp thiết và trong thời điểm tạm thời.

Trại tị nạn.

Trại tị nạn ở Cộng hòa Dân chủ CongoTrại tị nạn là nơi được kiến thiết xây dựng bởi những chính phủ nước nhà hoặc tổ chức triển khai phi chính phủ ( như Hội Chữ thập đỏ ) để tiếp đón người tị nạn, người di cư trong nước hoặc nhiều lúc cả những người di cư khác. Nó thường được phong cách thiết kế để cung ứng chỗ ở và dịch vụ cấp thiết và trong thời điểm tạm thời và bất kể cơ sở và cấu trúc lâu dài nào mà thường bị cấm. Mọi người hoàn toàn có thể ở trong những trại này trong nhiều năm, nhận được thực phẩm khẩn cấp, giáo dục và tương hỗ y tế cho đến khi đủ bảo đảm an toàn để trở về quốc gia của họ. Ở đó, những người tị nạn gặp nhiều rủi ro tiềm ẩn về dịch bệnh, tuyển mộ trẻ nhỏ vào quân đội và khủng bố, và đấm đá bạo lực thể xác và tình dục. Ước tính có 700 khu vực trại tị nạn trên toàn quốc tế .

Người tị nạn đô thị.

Không phải tổng thể những người tị nạn được UNHCR tương hỗ đều sống trong những trại tị nạn. Một số lượng đáng kể, trong thực tiễn là hơn 50%, sống ở những khu vực đô thị, ví dụ điển hình như ~ 60.000 người tị nạn Iraq ở Damascus ( Syria ), và ~ 30.000 người tị nạn Sudan ở Cairo ( Ai Cập ) .

Các giải pháp bền vững và kiên cố.

Tình trạng cư trú tại nước thường trực trong khi được bảo vệ trong thời điểm tạm thời từ UNHCR có đặc thù rất không chắc như đinh, vì người tị nạn chỉ được cấp thị thực trong thời điểm tạm thời phải tiếp tục được gia hạn. Thay vì chỉ bảo vệ những quyền và phúc lợi cơ bản của người tị nạn trong những trại hoặc trong thiên nhiên và môi trường đô thị trên cơ sở trong thời điểm tạm thời, tiềm năng sau cuối của UNHCR là tìm một trong ba giải pháp lâu bền hơn cho người tị nạn : hòa nhập, hồi hương, tái định cư. [ 23 ]

Xem thêm: Người tôi thương tiếng Anh là gì

Hòa nhập và nhập quốc tịch.

Giải pháp hòa nhập ở địa phương nhằm mục đích mục tiêu cung ứng cho người tị nạn quyền ở lại vĩnh viễn ở quốc gia tị nạn, gồm có, trong 1 số ít trường hợp, là một công dân nhập tịch. Nó tuân theo việc chính thức cấp thực trạng tị nạn của quốc gia tị nạn. Có những khó khăn vất vả nhất định để định lượng số người tị nạn định cư và hòa nhập ở quốc gia tị nạn tiên phong của họ và chỉ có số lần nhập tịch mới hoàn toàn có thể đưa ra một tín hiệu. Năm năm trước, Tanzania đã trao quyền công dân cho 162.000 người tị nạn từ Burundi và năm 1982 cho 32.000 người tị nạn Rwanda. Mexico đã nhập tịch cho 6.200 người tị nạn Guatemala vào năm 2001 .

Trở về tự nguyện.

Sự trở lại tự nguyện của những người tị nạn về quốc gia của họ, được bảo vệ về bảo đảm an toàn và nhân phẩm, dựa trên ý muốn tự do và quyết định hành động được thông tin của họ. Trong vài năm qua, một phần hoặc thậm chí còn hàng loạt dân số tị nạn đã hoàn toàn có thể trở về nước của họ : ví dụ : 120.000 người tị nạn Congo đã quay trở lại Cộng hòa Dân chủ Congo từ Cộng hòa Congo, 30.000 người Angola trở về nhà từ Cộng hòa Dân chủ Congo và Botswana, những người tị nạn Bờ Biển Ngà quay trở lại từ Liberia, người Afghanistan từ Pakistan và người Iraq từ Syria. Năm 2013, cơ quan chính phủ Kenya và Somalia cũng đã ký một thỏa thuận hợp tác ba bên tạo điều kiện kèm theo cho việc hồi hương của những người tị nạn từ Somalia. UNHCR và IOM phân phối tương hỗ cho những người tị nạn muốn tự nguyện trở về nước họ. Nhiều vương quốc tăng trưởng cũng có những chương trình Hỗ trợ Trả lại Tự nguyện ( AVR ) cho những người xin tị nạn muốn quay trở lại hoặc bị khước từ tị nạn .Sự trở lại tự nguyện của những người tị nạn về quốc gia của họ, được bảo vệ về bảo đảm an toàn và nhân phẩm, dựa trên ý muốn tự do và quyết định hành động được thông tin của họ. Trong vài năm qua, một phần hoặc thậm chí còn hàng loạt dân số tị nạn đã hoàn toàn có thể trở về nước của họ : ví dụ : 120.000 người tị nạn Congo đã trở lại Cộng hòa Dân chủ Congo từ Cộng hòa Congo, 30.000 người Angola trở về nhà từ Cộng hòa Dân chủ Congo và Botswana, những người tị nạn Bờ Biển Ngà trở lại từ Liberia, người Afghanistan từ Pakistan và người Iraq từ Syria. Năm 2013, chính phủ nước nhà Kenya và Somalia cũng đã ký một thỏa thuận hợp tác ba bên tạo điều kiện kèm theo cho việc hồi hương của những người tị nạn từ Somalia. UNHCR và IOM cung ứng tương hỗ cho những người tị nạn muốn tự nguyện trở về nước họ. Nhiều vương quốc tăng trưởng cũng có những chương trình Hỗ trợ Trở về Tự nguyện ( AVR ) cho những người xin tị nạn muốn quay trở lại hoặc bị khước từ tị nạn .

Tái định cư nước thứ ba.

Tái định cư ở nước thứ ba tương quan đến việc chuyển người tị nạn được tương hỗ từ vương quốc mà họ đã xin tị nạn sang một nước thứ ba bảo đảm an toàn đã đồng ý chấp thuận nhận họ là người tị nạn. Điều này hoàn toàn có thể được xử lý vĩnh viễn hoặc số lượng giới hạn trong 1 số ít năm nhất định. Nó là giải pháp vững chắc thứ ba và nó chỉ hoàn toàn có thể được xem xét một khi hai giải pháp còn lại đã được chứng tỏ là không hề. Theo truyền thống cuội nguồn, UNHCR đã xem tái định cư là ” giải pháp bền vững và kiên cố ” ít thích hợp nhất cho những trường hợp tị nạn. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 2000, Cao ủy viên Liên hợp quốc về người tị nạn, Ogata Sadako, công bố ” Tái định cư không còn hoàn toàn có thể được coi là giải pháp lâu bền ít được ưu tiên nhất ; trong nhiều trường hợp, đó là giải pháp duy nhất cho người tị nạn. “

Tái định cư ở nước thứ ba liên quan đến việc chuyển người tị nạn được hỗ trợ từ quốc gia mà họ đã xin tị nạn sang một nước thứ ba an toàn đã đồng ý nhận họ là người tị nạn. Điều này có thể được giải quyết vĩnh viễn hoặc giới hạn trong một số năm nhất định. Nó là giải pháp bền vững thứ ba và nó chỉ có thể được xem xét một khi hai giải pháp còn lại đã được chứng minh là không thể. Theo truyền thống, UNHCR xem tái định cư là “giải pháp bền vững” ít thích hợp nhất cho các tình huống tị nạn. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 2000, Cao ủy viên Liên hợp quốc về người tị nạn, Ogata Sadako, tuyên bố “Tái định cư không còn có thể được coi là giải pháp lâu bền ít được ưu tiên nhất; trong nhiều trường hợp, đó là giải pháp duy nhất cho người tị nạn.”

Người di cư trong nước.

Nhiệm vụ của UNHCR đã dần được lan rộng ra để gồm có bảo vệ và phân phối tương hỗ nhân đạo cho những người bị di tán nội bộ ( IDP ) và những người trong những trường hợp giống như IDP. Đây là những thường dân đã bị buộc phải chạy trốn khỏi nhà của họ, nhưng chưa đến được một vương quốc láng giềng. IDP không tương thích với định nghĩa pháp lý của người tị nạn theo Công ước tị nạn 1951, Nghị định thư 1967 và Công ước Tổ chức Thống nhất Châu Phi 1969, vì họ chưa rời khỏi quốc gia của mình. Vì thực chất của cuộc chiến tranh đã biến hóa trong vài thập kỷ qua, với ngày càng nhiều xung đột nội bộ sửa chữa thay thế những đại chiến giữa những tiểu bang, số lượng IDP đã tăng lên đáng kể .

Tình trạng tị nạn.

Thuật ngữ ” người tị nạn ” thường được sử dụng trong những toàn cảnh khác nhau : trong sử dụng thường ngày, nó đề cập đến một người bị buộc phải sơ tán, người đã trốn khỏi quốc gia của họ ; trong một toàn cảnh đơn cử hơn, nó đề cập đến một người như vậy, trên hết, được cấp thực trạng tị nạn ở vương quốc mà người đó đang chạy trốn. Thậm chí độc quyền hơn là thực trạng người tị nạn theo Công ước chỉ dành cho những người nằm trong định nghĩa về người tị nạn của Công ước 1951 và Nghị định thư 1967 .Để nhận được thực trạng tị nạn, một người phải nộp đơn xin tị nạn, biến họ thành — trong khi chờ đón quyết định hành động — một ứng viên xin tị nạn. Tuy nhiên, một người bị sơ tán có quyền hợp pháp so với thực trạng tị nạn hoàn toàn có thể không khi nào được nộp đơn xin tị nạn, hoặc hoàn toàn có thể không được phép nộp đơn ở vương quốc mà họ trốn sang và do đó hoàn toàn có thể không có được thực trạng người tị nạn chính thức .Khi một người di tán được cấp thực trạng tị nạn, họ được hưởng một số ít quyền theo thỏa thuận hợp tác trong Công ước về người tị nạn năm 1951. Không phải toàn bộ những vương quốc đều đã ký và phê chuẩn công ước này và một số ít vương quốc không có thủ tục pháp lý để đối phó với người xin tị nạn .

Xin tị nạn.

Người xin tị nạn là người di cư hoặc nhập cư, người đã chính thức tìm kiếm sự bảo vệ của quốc gia mà họ trốn sang cũng như quyền ở lại đất nước này và đang chờ quyết định về việc đệ đơn chính thức này. Người xin tị nạn có thể đã nộp đơn xin tình trạng tị nạn Công ước hoặc cho các hình thức bảo vệ bổ sung. Do đó, tị nạn là một thể loại bao gồm các hình thức bảo vệ khác nhau. Hình thức bảo vệ nào được đưa ra tùy thuộc vào định nghĩa pháp lý mô tả đúng nhất lý do bỏ trốn của người xin tị nạn. Một khi quyết định được đưa ra, người xin tị nạn nhận được tình trạng tị nạn theo Công ước hoặc một hình thức bảo vệ bổ sung, và có thể ở lại đất nước—hay bị từ chối tị nạn, và sau đó thường phải rời đi. Chỉ sau khi nhà nước, lãnh thổ hoặc UNHCR—bất cứ nơi nào đơn xin tị nạn được thực hiện—thừa nhận nhu cầu bảo vệ, người xin tị nạn mới chính thức nhận được tình trạng tị nạn. Điều này mang theo các quyền và nghĩa vụ nhất định, theo pháp luật của nước tiếp nhận.

Người tị nạn có hạn ngạch không cần phải xin tị nạn khi đến những nước thứ ba vì họ đã trải qua quy trình xác lập thực trạng tị nạn của UNHCR trong khi ở nước tiên phong của tị nạn và điều này thường được những nước thứ ba đồng ý .

Xác định thực trạng tị nạn.

Trong hơn 30 năm, vài chục ngàn người tị nạn Sahrawi đã sống ở vùng Tindouf, Algeria, giữa lòng sa mạc .Để nhận được thực trạng tị nạn, một người sơ tán phải trải qua quy trình Xác định thực trạng người tị nạn ( RSD ), được triển khai bởi cơ quan chính phủ của vương quốc tị nạn hoặc UNHCR, và dựa trên pháp luật quốc tế, khu vực hoặc vương quốc. RSD hoàn toàn có thể được triển khai trên cơ sở từng trường hợp cũng như cho cả nhóm người. Việc xác lập loại nào trong hai quy trình được sử dụng thường nhờ vào vào kích cỡ của dòng người di tán . Sau khi thử thách Nữ hoàng Jezebel, Elijah ẩn náu trong một hang động cho đến khi lời nói của Chúa gọi anh ta trong bản khắc gỗ năm 1860 này của Julius Schnorr von Karolsfeld Một cô gái tị nạn Syria với vẻ mặt đầy kỳ vọngKhông có giải pháp đơn cử nào được ủy quyền cho RSD ( ngoài cam kết với Công ước về người tị nạn năm 1951 ) và nó phụ thuộc vào vào hiệu suất cao chung của mạng lưới hệ thống hành chính và tư pháp nội bộ của quốc gia cũng như những đặc thù của dòng người tị nạn mà vương quốc cung ứng. Việc thiếu xu thế thủ tục này hoàn toàn có thể tạo ra một trường hợp trong đó quyền lợi chính trị và kế hoạch ép chế những xem xét nhân đạo trong quy trình tiến độ RSD. Cũng không có cách lý giải cố định và thắt chặt nào về những yếu tố trong Công ước về người tị nạn năm 1951 và những vương quốc hoàn toàn có thể diễn giải chúng theo cách khác nhau ( xem thêm roulette tị nạn ( ‘ refugee roulette ‘ ) ) .

Tuy nhiên, vào năm 2013, UNHCR đã tiến hành chúng ở hơn 50 quốc gia và cùng thực hiện chúng song song hoặc cùng với các chính phủ ở 20 quốc gia khác, khiến nó trở thành cơ quan RSD lớn thứ hai trên thế giới UNHCR tuân theo một bộ hướng dẫn được mô tả trong Sổ tay và Hướng dẫn về Thủ tục và Tiêu chí Xác định Tình trạng Người tị nạn (‘Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status‘) để xác định cá nhân nào đủ điều kiện cho tình trạng tị nạn.[34]

Các quyền của người tị nạn.

Các quyền của người tị nạn gồm có cả luật theo tập quán, quy phạm mệnh lệnh và những công cụ pháp lý quốc tế. Nếu thực thể cấp thực trạng tị nạn là một vương quốc đã ký Công ước về người tị nạn năm 1951 thì người tị nạn có quyền được thao tác. Các quyền khác gồm có những quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm sau đây so với người tị nạn :

Quyền quay trở lại.

Ngay cả trong một môi trường tự nhiên được cho là ” hậu xung đột “, đó không phải là một quy trình đơn thuần để người tị nạn trở lại nhà. [ 67 ] Bộ nguyên tắc Pinheiro của Liên Hiệp Quốc được hướng dẫn bởi ý tưởng sáng tạo rằng mọi người không chỉ có quyền quay trở lại nhà, mà còn có quyền so với cùng một gia tài. [ 67 ] Nó tìm cách quay trở lại thực trạng trước xung đột và bảo vệ rằng không ai được hưởng lợi từ đấm đá bạo lực. Tuy nhiên, đây là một yếu tố rất phức tạp và mọi trường hợp đều khác nhau ; xung đột là một lực lượng đổi khác cao và thực trạng trước cuộc chiến tranh không khi nào hoàn toàn có thể được thiết lập lại trọn vẹn, ngay cả khi điều đó là mong ước ( nó hoàn toàn có thể đã gây ra xung đột ngay từ đầu ). [ 67 ] Do đó, những điều sau đây có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với quyền trở lại : [ 67 ]Ngay cả trong một môi trường tự nhiên được cho là ” hậu xung đột “, đó không phải là một quy trình đơn thuần để người tị nạn trở lại nhà. [ 35 ] Bộ nguyên tắc Pinheiro của Liên Hiệp Quốc được hướng dẫn bởi ý tưởng sáng tạo rằng mọi người không chỉ có quyền quay trở lại nhà, mà còn có quyền so với cùng một gia tài. [ 35 ] Bộ luật tìm cách quay trở lại thực trạng trước xung đột và bảo vệ rằng không ai được hưởng lợi từ đấm đá bạo lực. Tuy nhiên, đây là một yếu tố rất phức tạp và mọi trường hợp đều khác nhau ; xung đột là một nguồn lực luôn đổi khác với mức độ cao và thực trạng trước cuộc chiến tranh không khi nào hoàn toàn có thể được thiết lập lại trọn vẹn, ngay cả khi điều đó là mong ước của mọi người ( nó hoàn toàn có thể đã gây ra xung đột ngay từ đầu ). [ 35 ] Do đó, những điều sau đây có tầm quan trọng đặc biệt quan trọng so với quyền trở lại : [ 35 ]

• Có thể không bao giờ có tài sản (ví dụ như ở Afghanistan)
• Không thể tiếp cận tài sản mà họ sở hữu (Colombia, Guatemala, Nam Phi và Sudan)
• Quyền sở hữu không rõ ràng vì các gia đình đã mở rộng hoặc chia tách và việc phân chia đất đai trở thành một vấn đề
• Cái chết của chủ sở hữu có thể không để lại tuyên bố rõ ràng về đất đai cho những người phụ thuộc
• Mọi người định cư trên khu đất biết đó không phải là của họ nhưng không còn nơi nào để đi (như ở Colombia, Rwanda và Đông Timor)
• Có các khiếu nại cạnh tranh với những người khác, bao gồm cả nhà nước và các đối tác kinh doanh nước ngoài hoặc địa phương (như ở Aceh, Angola, Colombia, Liberia và Sudan).

Những người tị nạn được tái định cư đến một vương quốc thứ ba hoàn toàn có thể sẽ mất đi sự được cho phép không rõ ràng để ở lại quốc gia này nếu họ trở về nước nguồn gốc hoặc vương quốc tị nạn tiên phong của mình .

Quyền không bị gửi trả.

Không gửi trả là quyền không bị đưa trở lại nơi bị đàn áp và là nền tảng cho luật tị nạn quốc tế, như được nêu trong Công ước 1951 tương quan đến Tình trạng của người tị nạn. Quyền không bị gửi trả độc lạ với quyền tị nạn. Để tôn trọng quyền tị nạn, những vương quốc không được trục xuất những người tị nạn thực sự. Ngược lại, quyền không bị gửi trả được cho phép những vương quốc chuyển người tị nạn thực sự sang những nước bên thứ ba với hồ sơ nhân quyền đáng tôn trọng. Mô hình tố tụng di động, được yêu cầu bởi nhà triết học chính trị Andy Lamey, nhấn mạnh vấn đề quyền không gửi trả bằng cách bảo vệ cho người tị nạn ba quyền tố tụng ( xét xử bằng lời nói, tư vấn pháp lý và xem xét tư pháp những quyết định hành động giam giữ ) và bảo vệ những quyền đó trong hiến pháp. Đề xuất này cố gắng nỗ lực đạt được sự cân đối giữa quyền lợi của những cơ quan chính phủ vương quốc và quyền lợi của người tị nạn .

Quyền đoàn viên mái ấm gia đình.

Đoàn tụ mái ấm gia đình ( cũng hoàn toàn có thể là một hình thức tái định cư ) là một nguyên do được công nhận cho nhập cư ở nhiều vương quốc. Các mái ấm gia đình bị chia cắt có quyền được sum vầy nếu một thành viên mái ấm gia đình có quyền cư trú vĩnh viễn vận dụng cho việc đoàn viên và hoàn toàn có thể chứng tỏ những người trong đơn nhu yếu là một đơn vị chức năng mái ấm gia đình trước khi đến và có ý muốn chung sống như một đơn vị chức năng mái ấm gia đình kể từ khi chia cắt. Nếu đơn được chấp nhập, điều này được cho phép những thành viên còn lại trong mái ấm gia đình cũng được di cư đến quốc gia đó .

Quyền du lịch.

Những quốc gia đã ký Công ước liên quan đến Tình trạng người tị nạn có nghĩa vụ phải cấp giấy thông hành (tức là “Tài liệu du lịch công ước”) cho người tị nạn cư trú hợp pháp trong lãnh thổ của họ.[a] Tuy nhiên, đây là một tài liệu du lịch hợp lệ thay cho hộ chiếu, nó không thể được sử dụng để đi đến nước xuất xứ, tức là từ nơi mà người tị nạn chạy trốn.

Hạn chế hành động tịnh tiến.

Một khi những người tị nạn hoặc người xin tị nạn đã tìm thấy một nơi an toàn và sự bảo vệ của một quốc gia hoặc lãnh thổ bên ngoài lãnh thổ của họ, họ không được khuyến khích rời đi một lần nữa và tìm kiếm sự bảo vệ ở một quốc gia khác. Nếu họ di chuyển vào một quốc gia tị nạn thứ hai, phong trào này còn được UNHCR gọi là “động thái bất thường” (“irregular movement”, xem thêm :en:asylum shopping). Hỗ trợ UNHCR ở nước thứ hai có thể ít hơn ở nước thứ nhất và thậm chí họ có thể bị trả lại cho nước đầu tiên.

Hàng năm vào ngày Tị nạn Thế giới, Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn UNHCR xuất bản một báo cáo giải trình hàng năm về số lượng người tị nạn và người tản cư trên toàn quốc tế đã bị buộc phải rời bỏ nhà cửa do cuộc chiến tranh, xung đột và khủng bố. Theo báo cáo giải trình năm năm trước, vào thời gian cuối năm 2013 có hơn 51 triệu người đang chạy trốn hoặc bị trục xuất, trong đó có hơn 33 triệu người đàn ông, phụ nữ và trẻ nhỏ di tán trong khu vực những vương quốc riêng của họ ( ” người tản cư trong nước ” ). Như vậy, số lượng người tị nạn đã đạt mức cao nhất kể từ Chiến tranh quốc tế thứ hai. Sự ngày càng tăng với hơn sáu triệu người so với năm trước đa phần là do đại chiến ở Syria. Tại châu Phi, số người tị nạn, di tán và bị trục xuất cũng tăng đáng kể, đặc biệt quan trọng là ở Cộng hòa Trung Phi và Nam Sudan. Quốc gia đang thu nhận số người chạy trốn nhiều nhất là Pakistan, Iran và Li-băng. [ 39 ]

1. ^ Theo Điều 28 của Công ước

Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường