QUÊ CHA, ĐẤT MẸ
Vĩnh Hảo

Từ nơi ấy chúng ta sinh ra. Từ nơi ấy, cha mẹ, ông bà chúng ta sinh ra.

Nơi ấy, được gọi là quê cha (fatherland), là đất mẹ (motherland), là đất tổ, là tổ quốc, là quê hương (native land).

Quê hương gắn liền với sinh mệnh, với dòng cảm thức và xúc cảm của tất cả chúng ta từ trong máu huyết. Quê hương được biểu lộ trong một nền văn hóa truyền thống chung, gọi là nếp sống, nếp ăn-ở, gồm có lời nói, chữ viết, lời ca, điệu nhạc ; từ miếng ăn, thức uống, phục trang ( truyền thống lịch sử ), cho đến kiến trúc nhà tại, điện đài, những nơi thờ tự, và phương pháp thờ tự … Có những gì rất giống trong những người sinh ra và lớn lên từ một quê nhà. Có những gì rất khác giữa những người sinh ra và lớn lên từ những nơi chốn khác nhau. Nhưng điểm chung cùng là sinh ra nơi đâu, lớn lên từ đâu, người ta thường yêu tha thiết nơi ấy. Cùng yêu một quê nhà là cùng yêu một cha / mẹ ; cùng yêu cha / mẹ thì đó là đồng đội một nhà. Anh em một nhà thường yêu quý, đùm bọc, bảo vệ lẫn nhau ; cùng dành cho cha / mẹ niềm yêu kính và lòng tri ân. Đem hình ảnh cha / mẹ ghép vào mảnh đất nầy để gọi tên quê nhà, người ta muốn kéo quê nhà lại thật gần với tâm thức và đời sống thực của những đứa con ; và đồng thời là nâng cao phẩm chất và tình cảm thiêng liêng của cha / mẹ lên tầng bậc cao nhất. Không ai thân mật con cháu bằng cha / mẹ. Không ai xứng danh được gắn liền với đất nầy bằng cha / mẹ. Mảnh đất nầy, quê nhà nầy, nuôi nấng và trưởng dưỡng toàn bộ những đứa con được sinh ra. Một khi được sinh ra từ đất nầy, đứa con không thể nào quên được quê nhà — dù phải ly hương hoặc sống đời lưu vong vì nguyên do nào đó. Đối với cha mẹ cũng vậy, con không thể nào quên — dù phải chia xa hoặc cha mẹ đã khuất bóng. Quê hương, rất tha thiết, gắn bó với tình cảm con người khi nghĩ đến, nhưng cũng thật mơ hồ vì quê nhà chỉ là hai chữ để gọi tên, là một khoảnh nhỏ trên map, không tiếp tục xuất hiện trong đời sống hàng ngày. Nhưng gọi cha, gọi mẹ thì thân thiện hơn, đơn cử hơn. Cha / mẹ chính là hình tượng của quê nhà. Yêu cha / mẹ thì cũng yêu quê nhà, yêu nơi cha / mẹ sinh ra. Ngày nào cha / mẹ có mất đi thì quê nhà vẫn còn đó, vì cha / mẹ chỉ ở bên ta trăm năm, trong khi quê nhà thì ngàn đời.

Quê hương không thể mất.

Mất quê nhà là mất cả cội nguồn yêu thương truyền nối từ bao đời tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Mất quê nhà là mất cả lịch sử vẻ vang lâu dài hơn của một dân tộc bản địa với bao nhiêu xương máu, bao nhiêu mồ hôi nước mắt trải dài theo dòng thời hạn và trên từng tấc đất để chứng minh và khẳng định nền độc lập tự chủ của mình. Cha mẹ mất đi, chỉ mái ấm gia đình quen thuộc đau buồn. Quê cha, đất mẹ mà mất, cả dân tộc bản địa đau buồn, cả lịch sử vẻ vang nghìn năm kiên gan quật cường cũng sẽ bị xóa nhòa, dần vào quên lãng. Hãy yêu cha mẹ khi cha mẹ còn hiện hữu, đừng để mất đi rồi hụt hẫng. Hãy yêu quê nhà với niềm trân trọng, kính cẩn, so với nơi chốn khắc ghi và lưu giữ tổng thể hình ảnh và kỷ niệm của cha mẹ, ông bà, tổ tiên … nhiều đời ; đừng làm tổn hại, đừng để rơi mất, dù chỉ một mảng rêu, một phần bụi đất nhỏ. Hãy gọi tên quê nhà bằng tiếng gọi cha mẹ tha thiết, và hãy dành cho quê nhà tình cảm thâm thúy nhất, như đã yêu thương chính cha mẹ của mình.

Vĩnh Hảo

California, 23.7.2016