Ở  tuổi 102, nhà văn hóa Hữu Ngọc vừa cho ra mắt bộ sách mới “Cảo thơm lần giở”- Nhà xuất bản Kim Đồng, gồm hai quyển với gần một ngàn trang. Có thể nói, việc ra mắt sách ở cái tuổi “bách niên”, cũng là một “kỳ quan tri thức”, không chỉ ở Việt Nam mà có lẽ ngay cả trên thế giới cũng hiếm gặp.

Cảo thơm lần giở một lần nữa chứng minh khả năng lao động miệt mài và khoa học của một nhà nghiên cứu văn hóa bậc nhất Việt Nam. Hai cuốn được ông viết trong 2 năm gần 2018-2019, nghĩa là sức làm việc của ông vẫn bền bỉ ở tuổi ngoài 100. Ông nói về sách của mình bằng sự khiêm tốn và mẫn tiệp, khúc triết rõ ràng: “Tôi vượt qua ngưỡng cửa một thế kỷ với nhiều ngẩn ngơ, vì hầu hết người thân và bạn bè đã yên nghỉ ở cõi nhớ thương. Để cảm thấy đỡ cô đơn và trống rỗng, người già thường sống lại những sự việc đã qua, theo kiểu Marcel Proust “đi tìm thời gian đã mất” vậy!”.

Đi tìm thời hạn đã mất, hay lật lại quá khứ để phân phối tri thức quả đât cho những thế hệ sau, Cảo thơm lần giở như một cuốn từ điển danh nhân, được xếp theo thứ tự A, B, C … Tuy nhiên, theo nữ nhà văn người Mỹ Lady Borton, một người bạn thân thương của tác giả thì : “ Thực ra đây không phải là một từ điển theo đúng quy tắc, vì nó không mang tính khách quan khoa học của một tác phẩm tầm cỡ. Có thể coi đó là một tập ký đậm sắc tố cá thể ”. Nhưng chính sắc tố cá thể đó khiến cho những câu truyện trong sách trở nên thân thiện, mang lại xúc cảm, ấn tượng cho người đọc, chứ không đơn thuần là một cuốn từ điển mang tính thông tin khô cứng không xúc cảm .
Bạn đọc hoàn toàn có thể thuận tiện tìm hiểu và khám phá cuộc sống và sự nghiệp của những khuôn mặt lừng lẫy, những “ cây đa cây đề ” cổ thụ quý và hiếm trong kho tàng tri thức trái đất, gồm cuộc sống và tư tưởng – triết lý của hơn 180 danh nhân Đông Tây kim cổ, trải rộng trên nhiều nghành nghề dịch vụ : Tôn giáo, văn hóa truyền thống, triết học, khoa học, văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ, đạo đức học, xã hội học, sử học, tâm lí học, chính trị học … đại diện thay mặt cho những nền văn hóa truyền thống của trái đất từ thuở có ngôn từ và chữ viết. Từ những giáo chủ như Phật Thích Ca, Chúa Jésus, tiên tri Muhammad ; những triết gia như Khổng Tử, Sokrates, Hegel, Sartre … ; những nhà khoa học như Darwin, Einstein ; những nhà văn, nhà thơ như Shakespeare, Cesvantes, Dante, Goethe, Dostoyevsky, Lỗ Tấn, Tagor, Molière … ; những chính khách như Kennedy, Mandela, Obama … ; những nhà kế hoạch quân sự chiến lược như Tôn Tử, Machiavelli … ; những nghệ sĩ như Leona de Vinci, Picasso, Guitry …

Trong tập sách này, tác giả cũng trân trọng giới thiệu về bốn vị danh nhân Việt Nam được tổ chức thế giới UNESCO công nhận là Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Chí Minh; và thiền sư Thích Nhất Hạnh. Qua lăng kính của một nhà văn hóa, mỗi danh nhân được khắc họa một cách súc tích về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, học thuyết. Với mỗi danh nhân, tác giả cũng cẩn trọng lựa chọn những câu danh ngôn nổi tiếng, tiêu biểu thể hiện tư tưởng, học thuyết của vị danh nhân ấy. Và những câu danh ngôn đó như những bài học nhân thế của nhân loại tồn tại giống một di sản về tư tưởng, triết lý sống…

Hữu Ngọc tự bạch : “ Cuộc hành hương tìm về quá khứ của bản thân tác giả đã đem lại cho tác giả chút bình thản để hồi tưởng những chuyện riêng tư và cả những sự kiện vương quốc và quốc tế đương thời … Trong quy trình hồi tưởng, tác giả luôn do dự về ý nghĩa những vấn đề đã qua, rồi từ đó suy ngẫm về ý nghĩa đời người và phận người … Có phải ai cũng như danh họa Gauguin để hoàn toàn có thể dùng một bức họa giải đáp mấy câu hỏi siêu hình muôn thuở : Chúng ta từ đâu đến ? Chúng ta là ai ? Chúng ta đi đâu ? Cuộc hành hương của tác giả rẽ sang ngả khác : qua thư tịch, đi “ gõ cửa ” những danh nhân quốc tế để tìm những giải đáp cho câu hỏi trên. Thành quả “ tầm sư ” ấy là cuốn sách này. ”
Với tác giả Hữu Ngọc, Cảo thơm lần giở là “ Cuộc hành hương qua thư tịch ”, đi “ gõ cửa ” những danh nhân quốc tế để tìm những giải đáp, giống như “ triển khai một chuyến lãng du văn hóa truyền thống qua thời hạn và khoảng trống ” vậy. Đọc cuốn sách, fan hâm mộ hoàn toàn có thể mường tượng được phần nào toàn cảnh xã hội, nền giáo dục, văn hóa truyền thống Nước Ta qua hành trình dài học tập, công tác làm việc của tác giả xuyên suốt một thế kỷ, cách tiếp cận tri thức trái đất gia nhập vào Nước Ta và có những ảnh hưởng tác động đến đời sống văn hóa truyền thống xã hội Nước Ta .

Mượn ý thơ trong Truyện Kiều “Cảo thơm lần giở”, nghĩa là mở lại những pho sách quý làm tiêu đề, lấy hai câu đề tựa bộ sách cũng là câu mở đầu và kết thúc Truyện Kiều: “Trăm năm trong cõi người ta”, “Mua vui cũng được một vài trống canh”, nhà văn hóa Hữu Ngọc quả là có ý muốn tổng kết cả một đời suy tưởng của mình trong bộ sách. Nhưng có lẽ cũng như đại thi hào Nguyễn Du, Hữu Ngọc viết bộ sách không chỉ để “mua vui”. Bộ sách chắt lọc những trải nghiệm, suy ngẫm của tác giả về “cuộc đời và xã hội qua lăng kính tư duy của những trí tuệ uyên thâm trên thế giới”, là thành quả miệt mài lao động chữ nghĩa, là tâm ý, nguyện ý trăm năm về việc xuất – nhập khẩu văn hóa: quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới và giới thiệu tinh hoa văn hóa thế giới đến Việt Nam của tác giả.

Nhà văn hóa Hữu Ngọc sinh năm 1918 tại phố Hàng Gai – TP. Hà Nội, quê gốc ở huyện Thuận Thành, tỉnh TP Bắc Ninh. Ông từng đảm nhiệm cương vị Tổng biên tập cho 3 tờ báo đối ngoại là Tia lửa ( tiếng Pháp ) Việt Nam tiến lên ( tiếng Anh ), Nghiên cứu Nước Ta ( song ngữ Anh – Pháp ). Hữu Ngọc là nhà nghiên cứu uy tín quốc tế. Những học giả trên quốc tế khi muốn tìm hiểu và khám phá về Nước Ta, đều tìm đến những tác phẩm của ông, mà tiêu biểu vượt trội nhất là cuốn sách Viet Nam : Tradition and change ( Nước Ta : Truyền thống và thay đổi ) từng được Ohio University – Mỹ in ấn rất sang chảnh. Ông đã được Nhà nước Nước Ta khuyến mãi ngay Huân chương Chiến công và Huân chương Độc lập, nhà nước Thụy Điển khuyến mãi ngay Huân chương “ Ngôi sao phương Bắc ”, nhà nước Pháp Tặng Huân chương Cành cọ Hàn lâm và giải “ Lời Vàng ” cùng nhiều thương hiệu cao quý khác .
Cảo thơm lần giở xứng danh là một bộ sách quý nên có trong tủ sách của những người yêu sách Việt .
Nguồn Văn nghệ số 15/2020

Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường