Khái niệm :
Chia độ là việc làm chia vòng tròn chu vi hoặc góc ở tâm ra nhiều phần đều nhau hoặc không đều nhau. Đầu chia độ được sử dụng trong những trường hợp sau :

– Phay các rãnh trên mặt trụ hoặc mặt côn như : răng dao dao, răng dao phay, rãnh tarô, bánh răng, trục then hoa, …

– Phay những cạnh của khối đa diện như : đầu bulông, chuôi tarô, …
– Phay những rãnh trên những mặt đầu của cụ thể trụ hoặc côn như : rãnh trên dao mặt đầu, rãnh trên đĩa li hợp, …
– Khoan lỗ trên mặt chi tiết cụ thể dạng đĩa như khoan lỗ trên mặt bích, …
– Khắc vạch trên mặt trụ hoặc côn như vạch trên du xích, …

Hình 1.1 Phay bánh răng

Hình 1.2 Phay rãnh trên trục

Hình 1.3 Phay rãnh ly hợp
2. Phân loại :
Có hai loại đầu chia :
– Đầu chia đứng ( indexing fixture ). ( Hình 2.1 )
– Đầu chia nằm ( rotary table ). ( Hình 2.2 )

Hình 2.1 Đầu chia đứng

Hình 2.2 Đầu chia ngang
3. Cấu tạo đầu chia :

Đầu chia gồm có những bộ phận chính sau :
– Bánh vít .
– Trục vít .
– Đĩa chia .
– Chân hình quạt .
– Tay quay .
– Chốt .
Tỉ số giảm tốc của đầu chia thường là 40, có nghĩa là khi quay trục vít 40 vòng thì bánh vít quay được 1 vòng .
Đĩa chia kiểu Brown và Sharpe gồm có 3 đĩa với mỗi đĩa có 6 vòng lỗ như sau :
– Đĩa 1 : 15, 16, 17, 18, 19, 20 ( lỗ ) .
– Đĩa 2 : 21, 23, 27, 29, 31, 33 ( lỗ ) .
– Đĩa 3 : 37, 39, 41, 43, 47, 49 ( lỗ ) .
Đĩa chia kiểu Cincinnati gồm có một đĩa nhưng được khoan cả hai mặt của đĩa như sau :
– Mặt 1 : 24, 25, 28, 30, 34, 37, 38, 39, 41, 42, 43 ( lỗ ) .
– Mặt 2 : 46, 47, 49, 51, 53, 54, 57, 58, 59, 62, 66 ( lỗ ) .
Đối với đầu chia nằm thì cứ một vòng tay quay thì đầu chia quay được 30 .
4. Phương pháp chia :
4.1 Phương pháp chia trực tiếp :
Một số đầu chia có cấu trúc được cho phép trục vít tách ra khỏi bánh vít, do đó, đầu chia hoàn toàn có thể chia một cách nhanh gọn gọi là chia trực tiếp .
Ở đầu trục chính có gắn thêm một đĩa lỗ chia trực tiếp và có một cái chốt để cố định và thắt chặt trục chính với đĩa. Khi vận động và di chuyển đĩa lỗ bằng tay thì trục chính sẽ quay bằng với khoảng cách giữa những lỗ. Số lỗ trên đĩa chia trực tiếp thường là 24 lỗ .
Độ đúng chuẩn của giải pháp chia trực tiếp nhờ vào vào độ đúng mực của đĩa chia trực tiếp. Tuy nhiên, cách chia độ này có ưu điểm là đầu chia có cấu trúc đơn thuần nên rẻ tiền và thao tác thuận tiện .

4.2 Phương pháp chia phức tạp:

Phương pháp chia phức tạp dựa trên nguyên tắc sự hoạt động của tay quay và phôi trải qua bộ truyền bánh vít và trục vít. Với tỉ số truyền giữa trục vít và bánh vít là 40, ta có công thức tổng quát sau :

n =

Trong đó :
– n : số vòng xoay khi chia độ .
– z : số phần cần chia đều vòng tròn .
Ví dụ :

Cần chia vòng tròn ra thành 4 phần bằng nhau thì phải quay tay quay n = = 10 (vòng).

Nếu n không phải là một số nguyên ta hoàn toàn có thể nghiên cứu và phân tích thành hổn số như sau :

= A +

Trong đó :
– A : là số vòng xoay nguyên .
– B : số lỗ quay thêm .
– C : Số lỗ của vòng lỗ trên đĩa chia .
Ví dụ :
Cần chia vòng tròn thành 7 phần đều nhau :

= 5 + = 5 +

Với :
15 là số lỗ phải quay thêm sau khi đã quay 5 vòng .
21 là số lỗ trên đĩa chia .
Hoặc nghiên cứu và phân tích phức tạp hơn theo công thức sau ( đây cũng là cách chia vi sai ) :

= ±

B1, B2 : số lỗ quay thêm lần 1 và lần 2 .
C1, C2 : Số lỗ của vòng lỗ 1 và vòng lỗ 2 trên đĩa chia .
Ví dụ :
Cần chia thành 93 phần bằng nhau. Phân tích 93 = 31.3
Ta có :

= +

Þ 40 = 3. B1 + 31. B2
Đặt B2 = 1
Þ 40 = 3. B1 + 31.1
Þ B1 = 3

Þ = + = +

– Bước 1 : quay tay quay đi 3 ( lỗ ) trên hàng lỗ 31 ( lỗ ) .
– Bước 2 : quay tay quay đi và đĩa đi 11 ( lỗ ) trên hàng lỗ 33 ( lỗ ) .
Cách thực thi :
– Chọn hàng lỗ có số lỗ thiết yếu, đều chỉnh tay quay vào hàng lỗ đó .
– Điều chỉnh hai thanh nan quạt .
– Khi phay xong một vị trí, rút chốt xác định ra khỏi lỗ, quay tay quay theo 1 số ít vòng và lỗ đã giám sát .
Chú ý :
Luôn quay tay quay theo một chiều để dồn khe hở về một phía .
4.3 Phương pháp chia theo trị số góc :

Với tỉ số truyền 1/40 thì khi quay một vòng tay quay thì trục chính sẽ quay được một góc là 360/40 = 90. Cho nên khi quay tay quay 1/9 vòng thì trục chính sẽ quay được 10. Vì vậy, để chia theo trị số góc ta chọn những vòng lỗ chia hết cho 9 như 18, 27, 36 lỗ.

– Với vòng có 18 lỗ thì ta hoàn toàn có thể chia giá trị nhỏ nhất là 0.50, tương tự 30 ’ .
– Với vòng có 27 lỗ thì ta hoàn toàn có thể chia giá trị nhỏ nhất là 1/3 độ, tương tự 20 ’ .

Source: http://139.180.218.5
Category: Kiến thức học đường