Đối với những định nghĩa khác, xem Đầu tư

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (tiếng Anh: Foreign Direct Investment, viết tắt là FDI) là hình thức đầu tư dài hạn của cá nhân hay công ty nước này vào nước khác bằng cách thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh. Cá nhân hay công ty nước ngoài đó sẽ nắm quyền quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh này.

Tổ chức Thương mại Thế giới đưa ra định nghĩa như sau về FDI :

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước (nước chủ đầu tư) có được một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà người đó quản lý ở nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp đó, nhà đầu tư thường hay được gọi là “công ty mẹ” và các tài sản được gọi là “công ty con” hay “chi nhánh công ty”.[1]

Những tác nhân thôi thúc đầu tư trực tiếp quốc tế.

Chênh lệch về hiệu suất cận biên của vốn giữa những nước.

Helpman và Sibert, Richard S. Eckaus cho rằng có sự khác nhau về năng suất cận biên (số có thêm trong tổng số đầu ra mà một nhà sản xuất có được do dùng thêm một đơn vị của yếu tố sản xuất)của vốn giữa các nước. Một nước thừa vốn thường có năng suất cận biên thấp hơn. Còn một nước thiếu vốn thường có năng suất cận biên cao hơn. Tình trạng này sẽ dẫn đến sự di chuyển dòng vốn từ nơi dư thừa sang nơi khan hiếm nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Vì chi phí sản xuất của các nước thừa vốn thường cao hơn các nước thiếu vốn. Tuy nhiên như vậy không có nghĩa là tất cả những hoạt động nào có năng suất cận biên cao mới được các Doanh nghiệp đầu tư sản xuất mà cũng có những hoạt động quan trọng, là sống còn của Doanh nghiệp thì họ vẫn tự sản xuất cho dù hoạt động đó cho năng suất cận biên thấp.

Chu kỳ mẫu sản phẩm.

Đối với hầu hết những doanh nghiệp tham gia kinh doanh thương mại quốc tế thì chu kỳ luân hồi sống của những mẫu sản phẩm này gồm có 3 quá trình hầu hết là : giai đoan loại sản phẩm mới ; tiến trình mẫu sản phẩm chín muồi ; quy trình tiến độ mẫu sản phẩm chuẩn hóa. Akamatsu Kaname ( 1962 ) cho rằng mẫu sản phẩm mới, bắt đầu được ý tưởng và sản xuất ở nước đầu tư, sau đó mới được xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Tại nước nhập khẩu, ưu điểm của mẫu sản phẩm mới làm nhu yếu trên thị trường địa phương tăng lên, nên nước nhập khẩu chuyển sang sản xuất để thay thế sửa chữa mẫu sản phẩm nhập khẩu này bằng cách hầu hết dựa vào vốn, kỹ thụât của quốc tế ( quy trình tiến độ mẫu sản phẩm chín muồi ). Khi nhu yếu thị trường của loại sản phẩm mới trên thị trường trong nước bão hòa, nhu yếu xuất khẩu lại Open ( quy trình tiến độ loại sản phẩm chuẩn hóa ). Hiện tượng này diễn ra theo chu kỳ luân hồi và do đó dẫn đến sự hình thành FDI .Raymond Vernon ( 1966 ) lại cho rằng khi sản xuất một loại sản phẩm đạt tới quá trình chuẩn hóa trong chu kỳ luân hồi tăng trưởng của mình cũng là lúc thị trường mẫu sản phẩm này có rất nhiều nhà cung ứng. Ở quy trình tiến độ này, mẫu sản phẩm ít được nâng cấp cải tiến, nên cạnh tranh đối đầu giữa những nhà sản xuất dẫn tới quyết định hành động giảm giá và do đó dẫn tới quyết định hành động cắt giảm chi phí sản xuất. Đây là nguyên do để những nhà sản xuất chuyển sản xuất mẫu sản phẩm sang những nước được cho phép chi phí sản xuất thấp hơn .

Lợi thế đặc biệt quan trọng của những công ty đa vương quốc.

Stephen H. Hymes ( 1960, công bố năm 1976 ), John H. Dunning ( 1981 ), Rugman A. A. ( 1987 ) và một số ít người khác cho rằng những công ty đa vương quốc có những lợi thế đặc trưng ( ví dụ điển hình năng lượng cơ bản ) cho phép công ty vượt qua những trở ngại về ngân sách ở quốc tế nên họ chuẩn bị sẵn sàng đầu tư trực tiếp ra quốc tế. Khi chọn khu vực đầu tư, những công ty đa vương quốc sẽ chọn nơi nào có những điều kiện kèm theo ( lao động, đất đai, chính trị ) được cho phép họ phát huy những lợi thế đặc trưng nói trên. Những công ty đa vương quốc thường có lợi thế lớn về vốn và công nghệ tiên tiến đầu tư ra những nước sẵn có nguồn nguyên vật liệu, giá nhân công rẻ và thường là thị trường tiêu thụ tiềm năng … ta thuận tiện nhận ra quyền lợi của việc này !

Tiếp cận thị trường và giảm xung đột thương mại.

Đầu tư trực tiếp ra quốc tế là một giải pháp để tránh xung đột thương mại song phương. Ví dụ, Nhật Bản hay bị Mỹ và những nước Tây Âu phàn nàn do Nhật Bản có thặng dư thương mại còn những nước kia bị thâm hụt thương mại trong quan hệ song phương. Đối phó, Nhật Bản đã tăng cường đầu tư trực tiếp vào những thị trường đó. Họ sản xuất và bán xe hơi, máy tính ngay tại Mỹ và châu Âu, để giảm xuất khẩu những mẫu sản phẩm này từ Nhật Bản sang. Họ còn đầu tư trực tiếp vào những nước thứ ba, và từ đó xuất khẩu sang thị trường Bắc Mỹ và châu Âu .

Khai thác chuyên viên và công nghệ tiên tiến.

Không phải FDI chỉ đi theo hướng từ nước tăng trưởng hơn sang nước kém tăng trưởng hơn. Chiều ngược lại thậm chí còn còn can đảm và mạnh mẽ hơn nữa. Nhật Bản là nước tích cực đầu tư trực tiếp vào Mỹ để khai thác đội ngũ chuyên viên ở Mỹ. Ví dụ, những công ty xe hơi của Nhật Bản đã mở những bộ phận phong cách thiết kế xe ở Mỹ để sử dụng những chuyên viên người Mỹ. Các công ty máy tính của Nhật Bản cũng vậy. Không chỉ Nhật Bản đầu tư vào Mỹ, những nước công nghiệp tăng trưởng khác cũng có chủ trương tương tự như. Trung Quốc gần đây đẩy mạnh đầu tư trực tiếp ra quốc tế, trong đó có đầu tư vào Mỹ. Việc công ty đa vương quốc quốc tịch Trung Quốc là Lenovo mua bộ phận sản xuất máy tính xách tay của công ty đa vương quốc mang quốc tịch Mỹ là IBM được xem là một kế hoạch để Lenovo tiếp cận công nghệ tiên tiến sản xuất máy tính ưu việt của IBM. Hay việc TCL ( Trung Quốc ) trong sáp nhập với Thompson ( Pháp ) thành TCL-Thompson Electronics, việc National Offshore Oil Corporation ( Trung Quốc ) trong ngành khai thác dầu lửa mua lại Unocal ( Mỹ ) cũng với kế hoạch như vậy .

Tiếp cận nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên.

Để có nguồn nguyên vật liệu thô, nhiều công ty đa vương quốc tìm cách đầu tư vào những nước có nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng. Làn sóng đầu tư trực tiếp ra quốc tế lớn tiên phong của Nhật Bản vào thập niên 1950 là vì mục tiêu này. FDI của Trung Quốc lúc bấy giờ cũng có mục tiêu tựa như .

Lợi ích của lôi cuốn FDI.

Bổ sung cho nguồn vốn trong nước.

Trong những lý luận về tăng trưởng kinh tế tài chính, tác nhân vốn luôn được đề cập. Khi một nền kinh tế tài chính muốn tăng trưởng nhanh hơn, nó cần nhiều vốn hơn nữa. Nếu vốn trong nước không đủ, nền kinh tế tài chính này sẽ muốn có cả vốn từ quốc tế, trong đó có vốn FDI .

Tiếp thu công nghệ tiên tiến và tuyệt kỹ quản trị.

Trong một số ít trường hợp, vốn cho tăng trưởng dù thiếu vẫn hoàn toàn có thể kêu gọi được phần nào bằng ” chủ trương thắt lưng buộc bụng “. Tuy nhiên, công nghệ tiên tiến và tuyệt kỹ quản trị thì không hề có được bằng chủ trương đó. Thu hút FDI từ những công ty đa vương quốc sẽ giúp một nước có thời cơ tiếp thu công nghệ tiên tiến và tuyệt kỹ quản trị kinh doanh thương mại mà những công ty này đã tích góp và tăng trưởng qua nhiều năm và bằng những khoản ngân sách lớn. Tuy nhiên, việc phổ cập những công nghệ tiên tiến và tuyệt kỹ quản trị đó ra cả nước lôi cuốn đầu tư còn nhờ vào rất nhiều vào năng lượng tiếp thu của quốc gia .

Tham gia mạng lưới sản xuất toàn thế giới.

Khi lôi cuốn FDI từ những công ty đa vương quốc, không riêng gì xí nghiệp sản xuất có vốn đầu tư của công ty đa vương quốc, mà ngay cả những nhà máy sản xuất khác trong nước có quan hệ làm ăn với xí nghiệp sản xuất đó cũng sẽ tham gia quy trình phân công lao động khu vực. Chính thế cho nên, nước lôi cuốn đầu tư sẽ có thời cơ tham gia mạng lưới sản xuất toàn thế giới thuận tiện cho tăng nhanh xuất khẩu .

Tăng số lượng việc làm và huấn luyện và đào tạo nhân công.

Vì một trong những mục tiêu của FDI là khai thác những điều kiện kèm theo để đạt được ngân sách sản xuất thấp, nên nhà máy sản xuất có vốn đầu tư quốc tế sẽ cho thuê nhiều lao động địa phương. Thu nhập của một bộ phận dân cư địa phương được cải tổ sẽ góp phần tích cực vào tăng trưởng kinh tế tài chính của địa phương. Trong quy trình dịch vụ thuê mướn đó, giảng dạy những kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, mà trong nhiều trường hợp là mới mẻ và lạ mắt và văn minh ở những nước đang tăng trưởng lôi cuốn FDI, sẽ được xí nghiệp sản xuất cung ứng. Điều này tạo ra một đội ngũ lao động có kiến thức và kỹ năng cho nước lôi cuốn FDI. Không chỉ có lao động thường thì, mà cả những nhà chuyên môn địa phương cũng có thời cơ thao tác và được tu dưỡng nhiệm vụ ở những nhà máy sản xuất có vốn đầu tư quốc tế .

Nguồn thu ngân sách lớn.

Đối với nhiều nước đang tăng trưởng, hoặc so với nhiều địa phương, thuế do những xí nghiệp sản xuất có vốn đầu tư quốc tế nộp là nguồn thu ngân sách quan trọng. Chẳng hạn, ở Thành Phố Hải Dương riêng thu thuế từ công ty lắp ráp xe hơi Ford chiếm 50 Tỷ Lệ số thu trong nước trên địa phận tỉnh năm 2006 .

Các hình thức FDI.

Phân theo thực chất đầu tư.

Đầu tư phương tiện đi lại hoạt động giải trí.

Đầu tư phương tiện đi lại hoạt động giải trí là hình thức FDI trong đó công ty mẹ đầu tư shopping và thiết lập những phương tiện đi lại kinh doanh thương mại mới ở nước nhận đầu tư. Hình thức này làm tăng khối lượng đầu tư vào .

Mua lại và sáp nhập.

Mua lại và sáp nhập là hình thức FDI trong đó hai hay nhiều doanh nghiệp có vốn FDI đang hoạt động sáp nhập vào nhau hoặc một doanh nghiệp này (có thể đang hoạt động ở nước nhận đầu tư hay ở nước ngoài) mua lại một doanh nghiệp có vốn FDI ở nước nhận đầu tư. Hình thức này không nhất thiết dẫn tới tăng khối lượng đầu tư vào.

Phân theo đặc thù dòng vốn.

Vốn sàn chứng khoán.

Nhà đầu tư quốc tế hoàn toàn có thể mua CP hoặc trái phiếu doanh nghiệp do một công ty trong nước phát hành ở một mức đủ lớn để có quyền tham gia vào những quyết định hành động quản trị của công ty .

Vốn tái đầu tư.

Doanh nghiệp có vốn FDI hoàn toàn có thể dùng doanh thu thu được từ hoạt động giải trí kinh doanh thương mại trong quá khứ để đầu tư thêm .

Vốn vay nội bộ hay thanh toán giao dịch nợ nội bộ.

Giữa những Trụ sở hay công ty con trong cùng một công ty đa vương quốc hoàn toàn có thể cho nhau vay để đầu tư hay mua CP, trái phiếu doanh nghiệp của nhau .

Phân theo động cơ của nhà đầu tư.

Vốn tìm kiếm tài nguyên.

Đây là những dòng vốn nhằm mục đích khai thác nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên rẻ và dồi dào ở nước tiếp đón, khai thác nguồn lao động hoàn toàn có thể kém về kỹ năng và kiến thức nhưng giá thấp hoặc khai thác nguồn lao động kiến thức và kỹ năng dồi dào. Nguồn vốn loại này còn nhằm mục đích mục tiêu khai thác những gia tài sẵn có tên thương hiệu ở nước đảm nhiệm ( như những điểm du lịch nổi tiếng ). Nó cũng còn nhằm mục đích khai thác những gia tài trí tuệ của nước tiếp đón. Ngoài ra, hình thức vốn này còn nhằm mục đích tranh giành những nguồn tài nguyên kế hoạch để khỏi lọt vào tay đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu .

Vốn tìm kiếm hiệu suất cao.

Đây là nguồn vốn nhằm mục đích tận dụng giá tiền nguồn vào kinh doanh thương mại thấp ở nước đảm nhiệm như giá nguyên vật liệu rẻ, giá nhân công rẻ, giá những yếu tố sản xuất như điện nước, ngân sách thông tin liên lạc, giao thông vận tải vận tải đường bộ, mặt phẳng sản xuất kinh doanh thương mại rẻ, thuế suất khuyễn mãi thêm, điều kiện kèm theo pháp lý v.v…

Vốn tìm kiếm thị trường

.

Đây là hình thức đầu tư nhằm mục đích lan rộng ra thị trường hoặc giữ thị trường khỏi bị đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu giành mất. Ngoài ra, hình thức đầu tư này còn nhằm mục đích tận dụng những hiệp định hợp tác kinh tế tài chính giữa nước đảm nhiệm với những nước và khu vực khác, lấy nước tiếp đón làm bàn đạp để xâm nhập vào những thị trường khu vực và toàn thế giới .

  • Akamatsu, Kaname (1962) “A Historical Pattern of Economic Growth in Developing Countries,” The Developing Economies, Preliminary Issue No. 1, pp. 3–25.
  • Dunning, John H. (1981), International Production and the Multinational Enterprise, London: George Allen and Unwin.
  • Dunning, John H. (2001) “The Eclectic (OLI) Paradigm of International Production: Past, Present and Future,” International Journal of the Economics of Business, Vol. 8, No. 2, pp. 173–190.
  • Hymer, Stephen H. (1960, published 1976), The International Operations of National Firms: a Study of Direct Foreign Investment, Cambridge, MA: MIT Press.
  • Rugman. A. M. (1987), “The Firm-Specific Advantages of Canadian Multinationals,” Journal of International Economics Studies, Vol. 2, No. 1, pp. 1–14.
  • UNCTAD (2003), World Investment Report 2003.
  • Vernon, Raymond (1966) “International Investment and International Trade in the Product Cycle,” Quarterly Journal of Economics, Vol. 80, No. 2, pp. 190–207.

Các hình thức kêu gọi vốn đầu tư quốc tế khác :

Liên kết ngoài.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *